Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
൬. ഏസുകാരീസുത്തവണ്ണനാ
6. Esukārīsuttavaṇṇanā
൪൩൭. കോട്ഠാസന്തി മംസഭാഗം. ലഗ്ഗാപേയ്യുന്തി ന്ഹാരുനാ വാ വാകേന വാ ബന്ധിത്വാ പുരിസസ്സ ഹത്ഥേ വാ വസനഗേഹേ വാ ഓലമ്ബനവസേന ബന്ധേയ്യും. സത്ഥധമ്മന്തി സത്ഥികേസു സത്ഥവാഹേന പണേതബ്ബം ആണാധമ്മം. തസ്സ നിക്ഖമനത്ഥന്തി തം മൂലം സത്ഥികേഹി നിത്ഥരണത്ഥം. പാപം അസ്സാതി പരിചരന്തസ്സ പാരിചരിയായ അഹിതംവ അസ്സ. തേനാഹ ‘‘ന സേയ്യോ’’തി. ഉച്ചകുലീനാദയോ ദുതിയവാരാദീഹി വുച്ചന്തി, ഇധ ഉപധിവിപത്തിസമ്പത്തിയോ പാപിയാദിപദേഹി വുത്താതി അധിപ്പായോ. തേനാഹ – ‘‘പാപിയോതി പാപകോ ലാമകോ അത്തഭാവോ അസ്സാ’’തി. സേയ്യംസോതി ഹിതകോട്ഠാസോ, ഹിതസഭാവോതി അത്ഥോ. ഉച്ചകുലീനതാതി കരണത്ഥേ പച്ചത്തവചനന്തി ആഹ ‘‘ഉച്ചാകുലീനത്തേനാ’’തി. ‘‘വണ്ണോ ന ഖീയേഥ തഥാഗതസ്സാ’’തിആദീസു (ദീ॰ നി॰ അട്ഠ॰ ൧.൩൦൫; ൩.൧൪൧; മ॰ നി॰ അട്ഠ॰ ൨.൪൨൫; ഉദാ॰ ൫൩; അപ॰ അട്ഠ॰ ൨.൭.൨൦; ബു॰ വം॰ അട്ഠ॰ ൪.൪; ചരിയാ॰ അട്ഠ॰ ൧.നിദാനകഥാ; ൨.പകിണ്ണകകഥാ; ദീ॰ നി॰ ടീ॰ ൧.ഗന്ഥാരമ്ഭകഥാവണ്ണനാ; സം॰ നി॰ ടീ॰ ൧.൨.൧; അ॰ നി॰ ടീ॰ ൧.൧.൧; വജിര॰ ടീ॰ ഗന്ഥാരമ്ഭകഥാവണ്ണനാ; സാരത്ഥ॰ ടീ॰ ൧.ഗന്ഥാരമ്ഭകഥാവണ്ണനാ; നേത്തി॰ ടീ॰ ഗന്ഥാരമ്ഭകഥാവണ്ണനാ; മ॰ നി॰ ടീ॰ ൧.൧) വിയ വണ്ണസദ്ദോ ഇധ പസംസാപരിയായോതി ആഹ ‘‘വേസ്സോപി ഹി ഉളാരവണ്ണോ ഹോതീ’’തി.
437.Koṭṭhāsanti maṃsabhāgaṃ. Laggāpeyyunti nhārunā vā vākena vā bandhitvā purisassa hatthe vā vasanagehe vā olambanavasena bandheyyuṃ. Satthadhammanti satthikesu satthavāhena paṇetabbaṃ āṇādhammaṃ. Tassa nikkhamanatthanti taṃ mūlaṃ satthikehi nittharaṇatthaṃ. Pāpaṃ assāti paricarantassa pāricariyāya ahitaṃva assa. Tenāha ‘‘na seyyo’’ti. Uccakulīnādayo dutiyavārādīhi vuccanti, idha upadhivipattisampattiyo pāpiyādipadehi vuttāti adhippāyo. Tenāha – ‘‘pāpiyoti pāpako lāmako attabhāvo assā’’ti. Seyyaṃsoti hitakoṭṭhāso, hitasabhāvoti attho. Uccakulīnatāti karaṇatthe paccattavacananti āha ‘‘uccākulīnattenā’’ti. ‘‘Vaṇṇo na khīyetha tathāgatassā’’tiādīsu (dī. ni. aṭṭha. 1.305; 3.141; ma. ni. aṭṭha. 2.425; udā. 53; apa. aṭṭha. 2.7.20; bu. vaṃ. aṭṭha. 4.4; cariyā. aṭṭha. 1.nidānakathā; 2.pakiṇṇakakathā; dī. ni. ṭī. 1.ganthārambhakathāvaṇṇanā; saṃ. ni. ṭī. 1.2.1; a. ni. ṭī. 1.1.1; vajira. ṭī. ganthārambhakathāvaṇṇanā; sārattha. ṭī. 1.ganthārambhakathāvaṇṇanā; netti. ṭī. ganthārambhakathāvaṇṇanā; ma. ni. ṭī. 1.1) viya vaṇṇasaddo idha pasaṃsāpariyāyoti āha ‘‘vessopi hi uḷāravaṇṇo hotī’’ti.
൪൪൦. ‘‘നിരവോ പദസദ്ദോ സോളാരഗോത്തസ്സ അകിണ്ണമത്തികാപത്തോ തിട്ഠേയ്യ അസങ്ഗചാരീ’’തി വുത്തത്താ ഭിക്ഖാ ചരിതബ്ബാവ, അയം തേസം കുലധമ്മോതി അധിപ്പായോ. ഹരിത്വാതി അപനേത്വാ. സത്തജീവോ സത്തവാണിജകോ. ഗോപേതി രക്ഖതീതി ഗോപോ, ആരക്ഖാധികാരേ നിയുത്തോ. അസന്തി ലൂനന്തി തേനാതി അസിതം, ലവിത്തം. വിവിധം ഭാരം ആഭഞ്ജന്തി ഓലമ്ബന്തി ഏത്ഥാതി ബ്യാഭങ്ഗീ, കാജം.
440. ‘‘Niravo padasaddo soḷāragottassa akiṇṇamattikāpatto tiṭṭheyya asaṅgacārī’’ti vuttattā bhikkhā caritabbāva, ayaṃ tesaṃ kuladhammoti adhippāyo. Haritvāti apanetvā. Sattajīvo sattavāṇijako. Gopeti rakkhatīti gopo, ārakkhādhikāre niyutto. Asanti lūnanti tenāti asitaṃ, lavittaṃ. Vividhaṃ bhāraṃ ābhañjanti olambanti etthāti byābhaṅgī, kājaṃ.
൪൪൧. അനുസ്സരതോതി അനുസ്സരണഹേതു കുലവംസാനുസ്സരണക്ഖണേ ഖത്തിയോതിആദിനാ സങ്ഖ്യം ഗച്ഛതി. തേനാഹ ‘‘പോരാണേ…പേ॰… അനുസ്സരിയമാനേ’’തി. ഉച്ചനീചത്തജാനനത്ഥഞ്ച കുലവവത്ഥാനം കതം ഹോതീതി ഖത്തിയാദികുലകമ്മുനാ തേസം ചതുന്നം വണ്ണാനം സന്ധനം ജീവികം പഞ്ഞപേന്തി ബ്രാഹ്മണാ, തഥാഗതോ പന ലോകുത്തരധമ്മമേവ പുരിസസ്സ സന്ധനം പഞ്ഞപേതി തേന സത്തസ്സ ലോകഗ്ഗഭാവസിദ്ധിതോ. സേസം സുവിഞ്ഞേയ്യമേവ.
441.Anussaratoti anussaraṇahetu kulavaṃsānussaraṇakkhaṇe khattiyotiādinā saṅkhyaṃ gacchati. Tenāha ‘‘porāṇe…pe… anussariyamāne’’ti. Uccanīcattajānanatthañca kulavavatthānaṃ kataṃ hotīti khattiyādikulakammunā tesaṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ sandhanaṃ jīvikaṃ paññapenti brāhmaṇā, tathāgato pana lokuttaradhammameva purisassa sandhanaṃ paññapeti tena sattassa lokaggabhāvasiddhito. Sesaṃ suviññeyyameva.
ഏസുകാരീസുത്തവണ്ണനാ ലീനത്ഥപ്പകാസനാ സമത്താ.
Esukārīsuttavaṇṇanā līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya / ൬. ഏസുകാരീസുത്തം • 6. Esukārīsuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൬. ഏസുകാരീസുത്തവണ്ണനാ • 6. Esukārīsuttavaṇṇanā