| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಉದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Udāna-aṭṭhakathā |
೬. ಗಬ್ಭಿನೀಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
6. Gabbhinīsuttavaṇṇanā
೧೬. ಛಟ್ಠೇ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸಾತಿ ಏಕಸ್ಸ ಕುಟುಮ್ಬಿಕಸ್ಸ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ। ದಹರಾತಿ ತರುಣೀ। ಮಾಣವಿಕಾತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಧೀತಾಯ ವೋಹಾರೋ। ಪಜಾಪತೀತಿ ಭರಿಯಾ। ಗಬ್ಭಿನೀತಿ ಆಪನ್ನಸತ್ತಾ। ಉಪವಿಜಞ್ಞಾತಿ ಅಜ್ಜ ಸುವೇತಿ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತವಿಜಾಯನಕಾಲಾ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸೋ ಕಿರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಜಾತಿಕೋ ಸಭರಿಯೋ ವಾದಪತ್ಥಸ್ಸಮೇ ಠಿತೋ, ತೇನ ನಂ ಸಪಜಾಪತಿಕಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕವೋಹಾರೇನ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ। ಭರಿಯಾ ಪನಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಜಾತಿಕತ್ತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾತಿ ಆಲಪತಿ। ತೇಲನ್ತಿ ತಿಲತೇಲಂ। ತೇಲಸೀಸೇನ ಚೇತ್ಥ ಯಂ ಯಂ ವಿಜಾತಾಯ ಪಸವದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಕಾರತ್ಥಂ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಸಪ್ಪಿಲೋಣಾದಿಂ ಆಹರಾತಿ ಆಣಾಪೇತಿ। ಯಂ ಮೇ ವಿಜಾತಾಯ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಯಂ ತೇಲಾದಿ ಮಯ್ಹಂ ವಿಜಾತಾಯ ಬಹಿನಿಕ್ಖನ್ತಗಬ್ಭಾಯ ಉಪಕಾರಾಯ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ‘‘ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯಾ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ। ಕುತೋತಿ ಕಸ್ಮಾ ಠಾನಾ, ಯತೋ ಞಾತಿಕುಲಾ ವಾ ಮಿತ್ತಕುಲಾ ವಾ ತೇಲಾದಿಂ ಆಹರೇಯ್ಯಂ, ತಂ ಠಾನಂ ಮೇ ನತ್ಥೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ತೇಲಂ ಆಹರಾಮೀತಿ ವತ್ತಮಾನಸಮೀಪತಾಯ ವತ್ತಮಾನಂ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತಂ, ತೇಲಂ ಆಹರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಮಣಸ್ಸ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ವಾ ಸಪ್ಪಿಸ್ಸ ವಾ ತೇಲಸ್ಸ ವಾತಿ ಚ ಸಮುಚ್ಚಯತ್ಥೋ ವಾ-ಸದ್ದೋ ‘‘ಅಗ್ಗಿತೋ ವಾ ಉದಕತೋ ವಾ ಮಿಥುಭೇದಾ ವಾ’’ತಿಆದೀಸು (ಮಹಾವ॰ ೨೮೬; ದೀ॰ ನಿ॰ ೨.೧೫೨; ಉದಾ॰ ೭೬) ವಿಯ। ಸಪ್ಪಿಸ್ಸ ವಾ ತೇಲಸ್ಸ ವಾತಿ ಪಚ್ಚತ್ತೇ ಸಾಮಿವಚನಂ, ಸಪ್ಪಿ ಚ ತೇಲಞ್ಚ ಯಾವದತ್ಥಂ ಪಾತುಂ ಪಿವಿತುಂ ದೀಯತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಪರೇ ಪನ ‘‘ಸಪ್ಪಿಸ್ಸ ವಾ ತೇಲಸ್ಸ ವಾತಿ ಅವಯವಸಮ್ಬನ್ಧೇ ಸಾಮಿವಚನಂ। ಸಪ್ಪಿತೇಲಸಮುದಾಯಸ್ಸ ಹಿ ಅವಯವೋ ಇಧ ಯಾವದತ್ಥಸದ್ದೇನ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ನೋ ನೀಹರಿತುನ್ತಿ ಭಾಜನೇನ ವಾ ಹತ್ಥೇನ ವಾ ಬಹಿ ನೇತುಂ ನೋ ದೀಯತಿ, ಉಚ್ಛದ್ದಿತ್ವಾನಾತಿ ವಮಿತ್ವಾ, ಯಂನೂನ ದದೇಯ್ಯನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಏವಂ ಕಿರಸ್ಸ ಅಹೋಸಿ ‘‘ಅಹಂ ರಞ್ಞೋ ಕೋಟ್ಠಾಗಾರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ತೇಲಂ ಕಣ್ಠಮತ್ತಂ ಪಿವಿತ್ವಾ ತಾವದೇವ ಘರಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಭಾಜನೇ ಯಥಾಪೀತಂ ವಮಿತ್ವಾ ಉದ್ಧನಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಪಚಿಸ್ಸಾಮಿ, ಯಂ ಪಿತ್ತಸೇಮ್ಹಾದಿಮಿಸ್ಸಿತಂ, ತಂ ಅಗ್ಗಿನಾ ಝಾಯಿಸ್ಸತಿ, ತೇಲಂ ಪನ ಗಹೇತ್ವಾ ಇಮಿಸ್ಸಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯ ಕಮ್ಮೇ ಉಪನೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ।
16. Chaṭṭhe aññatarassa paribbājakassāti ekassa kuṭumbikassa paribbājakassa. Daharāti taruṇī. Māṇavikāti brāhmaṇadhītāya vohāro. Pajāpatīti bhariyā. Gabbhinīti āpannasattā. Upavijaññāti ajja suveti paccupaṭṭhitavijāyanakālā hotīti sambandho. So kira brāhmaṇajātiko sabhariyo vādapatthassame ṭhito, tena naṃ sapajāpatikaṃ paribbājakavohārena samudācaranti. Bhariyā panassa brāhmaṇajātikattā brāhmaṇāti ālapati. Telanti tilatelaṃ. Telasīsena cettha yaṃ yaṃ vijātāya pasavadukkhappaṭikāratthaṃ icchitabbaṃ, taṃ sabbaṃ sappiloṇādiṃ āharāti āṇāpeti. Yaṃ me vijātāya bhavissatīti yaṃ telādi mayhaṃ vijātāya bahinikkhantagabbhāya upakārāya bhavissati. ‘‘Paribbājikāyā’’tipi pāṭho. Kutoti kasmā ṭhānā, yato ñātikulā vā mittakulā vā telādiṃ āhareyyaṃ, taṃ ṭhānaṃ me natthīti adhippāyo. Telaṃāharāmīti vattamānasamīpatāya vattamānaṃ katvā vuttaṃ, telaṃ āharissāmīti attho. Samaṇassa vā brāhmaṇassa vā sappissa vā telassa vāti ca samuccayattho vā-saddo ‘‘aggito vā udakato vā mithubhedā vā’’tiādīsu (mahāva. 286; dī. ni. 2.152; udā. 76) viya. Sappissa vā telassa vāti paccatte sāmivacanaṃ, sappi ca telañca yāvadatthaṃ pātuṃ pivituṃ dīyatīti attho. Apare pana ‘‘sappissa vā telassa vāti avayavasambandhe sāmivacanaṃ. Sappitelasamudāyassa hi avayavo idha yāvadatthasaddena vuccatī’’ti vadanti. No nīharitunti bhājanena vā hatthena vā bahi netuṃ no dīyati, ucchadditvānāti vamitvā, yaṃnūna dadeyyanti sambandho. Evaṃ kirassa ahosi ‘‘ahaṃ rañño koṭṭhāgāraṃ gantvā telaṃ kaṇṭhamattaṃ pivitvā tāvadeva gharaṃ āgantvā ekasmiṃ bhājane yathāpītaṃ vamitvā uddhanaṃ āropetvā pacissāmi, yaṃ pittasemhādimissitaṃ, taṃ agginā jhāyissati, telaṃ pana gahetvā imissā paribbājikāya kamme upanessāmī’’ti.
ಉದ್ಧಂ ಕಾತುನ್ತಿ ವಮನವಸೇನ ಉದ್ಧಂ ನೀಹರಿತುಂ। ನ ಪನ ಅಧೋತಿ ವಿರಿಞ್ಚನವಸೇನ ಹೇಟ್ಠಾ ನೀಹರಿತುಂ ನ ಪನ ಸಕ್ಕೋತಿ। ಸೋ ಹಿ ‘‘ಅಧಿಕಂ ಪೀತಂ ಸಯಮೇವ ಮುಖತೋ ನಿಗ್ಗಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಪಿವಿತ್ವಾ ಆಸಯಸ್ಸ ಅರಿತ್ತತಾಯ ಅನಿಗ್ಗತೇ ವಮನವಿರೇಚನಯೋಗಂ ಅಜಾನನ್ತೋ ಅಲಭನ್ತೋ ವಾ ಕೇವಲಂ ದುಕ್ಖಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ಫುಟ್ಠೋ ಆವಟ್ಟತಿ ಚ ಪರಿವಟ್ಟತಿ ಚ। ದುಕ್ಖಾಹೀತಿ ದುಕ್ಖಮಾಹಿ। ತಿಬ್ಬಾಹೀತಿ ಬಹಲಾಹಿ ತಿಖಿಣಾಹಿ ವಾ। ಖರಾಹೀತಿ ಕಕ್ಖಳಾಹಿ। ಕಟುಕಾಹೀತಿ ಅತಿವಿಯ ಅನಿಟ್ಠಭಾವೇನ ದಾರುಣಾಹಿ। ಆವಟ್ಟತೀತಿ ಏಕಸ್ಮಿಂಯೇವ ಠಾನೇ ಅನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಸರೀರಂ ಇತೋ ಚಿತೋ ಆಕಡ್ಢನ್ತೋ ಆವಟ್ಟತಿ। ಪರಿವಟ್ಟತೀತಿ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಪದೇಸೇ ನಿಪನ್ನೋಪಿ ಅಙ್ಗಪಚ್ಚಙ್ಗಾನಿ ಪರಿತೋ ಖಿಪನ್ತೋ ವಟ್ಟತಿ, ಅಭಿಮುಖಂ ವಾ ವಟ್ಟನ್ತೋ ಆವಟ್ಟತಿ, ಸಮನ್ತತೋ ವಟ್ಟನ್ತೋ ಪರಿವಟ್ಟತಿ।
Uddhaṃ kātunti vamanavasena uddhaṃ nīharituṃ. Na pana adhoti viriñcanavasena heṭṭhā nīharituṃ na pana sakkoti. So hi ‘‘adhikaṃ pītaṃ sayameva mukhato niggamissatī’’ti pivitvā āsayassa arittatāya aniggate vamanavirecanayogaṃ ajānanto alabhanto vā kevalaṃ dukkhāhi vedanāhi phuṭṭho āvaṭṭati ca parivaṭṭati ca. Dukkhāhīti dukkhamāhi. Tibbāhīti bahalāhi tikhiṇāhi vā. Kharāhīti kakkhaḷāhi. Kaṭukāhīti ativiya aniṭṭhabhāvena dāruṇāhi. Āvaṭṭatīti ekasmiṃyeva ṭhāne anipajjitvā attano sarīraṃ ito cito ākaḍḍhanto āvaṭṭati. Parivaṭṭatīti ekasmiṃ padese nipannopi aṅgapaccaṅgāni parito khipanto vaṭṭati, abhimukhaṃ vā vaṭṭanto āvaṭṭati, samantato vaṭṭanto parivaṭṭati.
ಏತಮತ್ಥಂ ವಿದಿತ್ವಾತಿ ‘‘ಸಕಿಞ್ಚನಸ್ಸ ಅಪ್ಪಟಿಸಙ್ಖಾಪರಿಭೋಗಹೇತುಕಾ ಅಯಂ ದುಕ್ಖುಪ್ಪತ್ತಿ, ಅಕಿಞ್ಚನಸ್ಸ ಪನ ಸಬ್ಬಸೋ ಅಯಂ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ಏತಮತ್ಥಂ ಸಬ್ಬಾಕಾರತೋ ಜಾನಿತ್ವಾ ತದತ್ಥಪ್ಪಕಾಸನಂ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ।
Etamatthaṃ viditvāti ‘‘sakiñcanassa appaṭisaṅkhāparibhogahetukā ayaṃ dukkhuppatti, akiñcanassa pana sabbaso ayaṃ natthī’’ti etamatthaṃ sabbākārato jānitvā tadatthappakāsanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.
ತತ್ಥ ಸುಖಿನೋ ವತಾತಿ ಸುಖಿನೋ ವತ ಸಪ್ಪುರಿಸಾ। ಕೇ ಪನ ತೇತಿ? ಯೇ ಅಕಿಞ್ಚನಾ, ಯೇ ರಾಗಾದಿಕಿಞ್ಚನಸ್ಸ ಪರಿಗ್ಗಹಕಿಞ್ಚನಸ್ಸ ಚ ಅಭಾವೇನ ಅಕಿಞ್ಚನಾ, ಕೇಸಂ ಪನಿದಂ ಕಿಞ್ಚನಂ ನತ್ಥೀತಿ ಆಹ – ‘‘ವೇದಗುನೋ ಹಿ ಜನಾ ಅಕಿಞ್ಚನಾ’’ತಿ, ಯೇ ಅರಿಯಮಗ್ಗಞಾಣಸಙ್ಖಾತಂ ವೇದಂ ಗತಾ ಅಧಿಗತಾ, ತೇನ ವಾ ವೇದೇನ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಗತಾತಿ ವೇದಗುನೋ, ತೇ ಅರಿಯಜನಾ ಖೀಣಾಸವಪುಗ್ಗಲಾ ಅನವಸೇಸರಾಗಾದಿಕಿಞ್ಚನಾನಂ ಅಗ್ಗಮಗ್ಗೇನ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನತ್ತಾ ಅಕಿಞ್ಚನಾ ನಾಮ। ಅಸತಿ ಹಿ ರಾಗಾದಿಕಿಞ್ಚನೇ ಕುತೋ ಪರಿಗ್ಗಹಕಿಞ್ಚನಸ್ಸ ಸಮ್ಭವೋ। ಏವಂ ಗಾಥಾಯ ಪುರಿಮಭಾಗೇನ ಅರಹನ್ತೇ ಪಸಂಸಿತ್ವಾ ಅಪರಭಾಗೇನ ಅನ್ಧಪುಥುಜ್ಜನೇ ಗರಹನ್ತೋ ‘‘ಸಕಿಞ್ಚನಂ ಪಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತಂ ಪುರಿಮಸುತ್ತೇ ವುತ್ತತ್ಥಮೇವ। ಏವಂ ಇಮಾಯಪಿ ಗಾಥಾಯ ವಟ್ಟವಿವಟ್ಟಂ ಕಥಿತಂ।
Tattha sukhino vatāti sukhino vata sappurisā. Ke pana teti? Ye akiñcanā, ye rāgādikiñcanassa pariggahakiñcanassa ca abhāvena akiñcanā, kesaṃ panidaṃ kiñcanaṃ natthīti āha – ‘‘vedaguno hi janā akiñcanā’’ti, ye ariyamaggañāṇasaṅkhātaṃ vedaṃ gatā adhigatā, tena vā vedena nibbānaṃ gatāti vedaguno, te ariyajanā khīṇāsavapuggalā anavasesarāgādikiñcanānaṃ aggamaggena samucchinnattā akiñcanā nāma. Asati hi rāgādikiñcane kuto pariggahakiñcanassa sambhavo. Evaṃ gāthāya purimabhāgena arahante pasaṃsitvā aparabhāgena andhaputhujjane garahanto ‘‘sakiñcanaṃ passā’’tiādimāha. Taṃ purimasutte vuttatthameva. Evaṃ imāyapi gāthāya vaṭṭavivaṭṭaṃ kathitaṃ.
ಛಟ್ಠಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Chaṭṭhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಉದಾನಪಾಳಿ • Udānapāḷi / ೬. ಗಬ್ಭಿನೀಸುತ್ತಂ • 6. Gabbhinīsuttaṃ
