| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / द्वेमातिकापाळि • Dvemātikāpāḷi |
७. गब्भिनीवग्गो
7. Gabbhinīvaggo
१. गब्भिनीसिक्खापदवण्णना
1. Gabbhinīsikkhāpadavaṇṇanā
गब्भिनिवग्गस्स पठमे ‘‘गब्भिनी’’ति जानित्वा उपज्झायाय वुट्ठापेन्तिया गणपरियेसनादीसु च ञत्तिकम्मवाचाद्वये च दुक्कटं, कम्मवाचापरियोसाने पाचित्तियं।
Gabbhinivaggassa paṭhame ‘‘gabbhinī’’ti jānitvā upajjhāyāya vuṭṭhāpentiyā gaṇapariyesanādīsu ca ñattikammavācādvaye ca dukkaṭaṃ, kammavācāpariyosāne pācittiyaṃ.
सावत्थियं सम्बहुला भिक्खुनियो आरब्भ गब्भिनिं वुट्ठापनवत्थुस्मिं पञ्ञत्तं, गब्भिनिया वेमतिकाय अगब्भिनिया गब्भिनिसञ्ञाय चेव वेमतिकाय च दुक्कटं। उभोसु अगब्भिनिसञ्ञाय, उम्मत्तिकादीनञ्च अनापत्ति। गब्भिनिता, ‘गब्भिनी’ति जाननं, वुट्ठापनन्ति इमानेत्थ तीणि अङ्गानि। समुट्ठानादीनि अदिन्नादानसदिसानि, इदं पन पण्णत्तिवज्जं, तिचित्तं, तिवेदनन्ति।
Sāvatthiyaṃ sambahulā bhikkhuniyo ārabbha gabbhiniṃ vuṭṭhāpanavatthusmiṃ paññattaṃ, gabbhiniyā vematikāya agabbhiniyā gabbhinisaññāya ceva vematikāya ca dukkaṭaṃ. Ubhosu agabbhinisaññāya, ummattikādīnañca anāpatti. Gabbhinitā, ‘gabbhinī’ti jānanaṃ, vuṭṭhāpananti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāni, idaṃ pana paṇṇattivajjaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
गब्भिनीसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Gabbhinīsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
२. पायन्तीसिक्खापदवण्णना
2. Pāyantīsikkhāpadavaṇṇanā
दुतिये पायन्तिन्ति थञ्ञं पायमानं, यं पायेति, तस्स माता वा, धाति वा। इदं वत्थुमत्तमेवेत्थ विसेसो, सेसं पठमसिक्खापदसदिसमेवाति।
Dutiye pāyantinti thaññaṃ pāyamānaṃ, yaṃ pāyeti, tassa mātā vā, dhāti vā. Idaṃ vatthumattamevettha viseso, sesaṃ paṭhamasikkhāpadasadisamevāti.
पायन्तीसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Pāyantīsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
३. पठमसिक्खमानसिक्खापदवण्णना
3. Paṭhamasikkhamānasikkhāpadavaṇṇanā
ततिये द्वे वस्सानीति पवारणावसेन द्वे संवच्छरानि। छसु धम्मेसूति पाणातिपातावेरमणिआदीसु विकालभोजनावेरमणिपरियोसानेसु छसु सिक्खापदेसु। असिक्खितसिक्खन्ति पदभाजने (पाचि॰ १०७७) वुत्तनयेनेव अदिन्नसिक्खं वा कुपितसिक्खं वा। सिक्खमानं वुट्ठापेय्याति तेसु छसु धम्मेसु सिक्खनतो, ते वा सिक्खासङ्खाते धम्मे माननतो एवंलद्धनामं अनुपसम्पन्नं उपसम्पादेय्य। पाचित्तियन्ति पठमसिक्खापदे वुत्तनयेनेव कम्मवाचापरियोसाने पाचित्तियं।
Tatiye dve vassānīti pavāraṇāvasena dve saṃvaccharāni. Chasu dhammesūti pāṇātipātāveramaṇiādīsu vikālabhojanāveramaṇipariyosānesu chasu sikkhāpadesu. Asikkhitasikkhanti padabhājane (pāci. 1077) vuttanayeneva adinnasikkhaṃ vā kupitasikkhaṃ vā. Sikkhamānaṃ vuṭṭhāpeyyāti tesu chasu dhammesu sikkhanato, te vā sikkhāsaṅkhāte dhamme mānanato evaṃladdhanāmaṃ anupasampannaṃ upasampādeyya. Pācittiyanti paṭhamasikkhāpade vuttanayeneva kammavācāpariyosāne pācittiyaṃ.
सावत्थियं सम्बहुला भिक्खुनियो आरब्भ एवरूपं सिक्खमानं वुट्ठापनवत्थुस्मिं पञ्ञत्तं, धम्मकम्मे तिकपाचित्तियं, अधम्मकम्मे तिकदुक्कटं। द्वे वस्सानि छसु धम्मेसु सिक्खितसिक्खं सिक्खमानं वुट्ठापेन्तिया, उम्मत्तिकादीनञ्च अनापत्ति। वुत्तनयेन असिक्खितसिक्खता, धम्मकम्मता, कम्मवाचापरियोसानन्ति इमानेत्थ तीणि अङ्गानि। समुट्ठानादीनि पठमे वुत्तनयानेवाति।
Sāvatthiyaṃ sambahulā bhikkhuniyo ārabbha evarūpaṃ sikkhamānaṃ vuṭṭhāpanavatthusmiṃ paññattaṃ, dhammakamme tikapācittiyaṃ, adhammakamme tikadukkaṭaṃ. Dve vassāni chasu dhammesu sikkhitasikkhaṃ sikkhamānaṃ vuṭṭhāpentiyā, ummattikādīnañca anāpatti. Vuttanayena asikkhitasikkhatā, dhammakammatā, kammavācāpariyosānanti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni paṭhame vuttanayānevāti.
पठमसिक्खमानसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Paṭhamasikkhamānasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
४. दुतियसिक्खमानसिक्खापदवण्णना
4. Dutiyasikkhamānasikkhāpadavaṇṇanā
चतुत्थे सङ्घेन असम्मतन्ति यस्सा सङ्घेन अन्तमसो उपसम्पदामाळकेपि पदभाजने (पाचि॰ १०८६) वुत्ता उपसम्पदासम्मुति न दिन्ना होति, तं इमा द्वेपि महासिक्खमाना नाम। इध सङ्घेन सम्मतं वुट्ठापेन्तिया, उम्मत्तिकादीनञ्च अनापत्ति। सेसं ततिये वुत्तसदिसमेव, इदं पन किरियाकिरियं होतीति।
Catutthe saṅghena asammatanti yassā saṅghena antamaso upasampadāmāḷakepi padabhājane (pāci. 1086) vuttā upasampadāsammuti na dinnā hoti, taṃ imā dvepi mahāsikkhamānā nāma. Idha saṅghena sammataṃ vuṭṭhāpentiyā, ummattikādīnañca anāpatti. Sesaṃ tatiye vuttasadisameva, idaṃ pana kiriyākiriyaṃ hotīti.
दुतियसिक्खमानसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Dutiyasikkhamānasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
५. पठमगिहिगतसिक्खापदवण्णना
5. Paṭhamagihigatasikkhāpadavaṇṇanā
पञ्चमे गिहिगतन्ति पुरिसन्तरगतं, इधापि इदं वत्थुमत्तमेव विसेसो। ऊनद्वादसवस्सञ्च परिपुण्णसञ्ञाय वुट्ठापेन्तिया किञ्चापि अनापत्ति, सा पन अनुपसम्पन्नाव होति। सेसं पठमसिक्खापदसदिसमेवाति।
Pañcame gihigatanti purisantaragataṃ, idhāpi idaṃ vatthumattameva viseso. Ūnadvādasavassañca paripuṇṇasaññāya vuṭṭhāpentiyā kiñcāpi anāpatti, sā pana anupasampannāva hoti. Sesaṃ paṭhamasikkhāpadasadisamevāti.
पठमगिहिगतसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Paṭhamagihigatasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
६-७. दुतियततियगिहिगतसिक्खापदवण्णना
6-7. Dutiyatatiyagihigatasikkhāpadavaṇṇanā
छट्ठे सब्बं ततिये वुत्तनयेन। सत्तमेपि सब्बं चतुत्थे वुत्तनयेनेव वेदितब्बन्ति।
Chaṭṭhe sabbaṃ tatiye vuttanayena. Sattamepi sabbaṃ catutthe vuttanayeneva veditabbanti.
दुतियततियगिहिगतसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Dutiyatatiyagihigatasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
८. पठमसहजीविनिसिक्खापदवण्णना
8. Paṭhamasahajīvinisikkhāpadavaṇṇanā
अट्ठमे सहजीविनिन्ति सद्धिविहारिनिं। नेव अनुग्गण्हेय्याति सयं उद्देसादीहि नानुग्गण्हेय्य। न अनुग्गण्हापेय्याति ‘‘इमिस्सा, अय्ये, उद्देसादीनि देही’’ति एवं न अञ्ञाय अनुग्गण्हापेय्य। पाचित्तियन्ति धुरे निक्खित्तमत्ते पाचित्तियं।
Aṭṭhame sahajīvininti saddhivihāriniṃ. Neva anuggaṇheyyāti sayaṃ uddesādīhi nānuggaṇheyya. Na anuggaṇhāpeyyāti ‘‘imissā, ayye, uddesādīni dehī’’ti evaṃ na aññāya anuggaṇhāpeyya. Pācittiyanti dhure nikkhittamatte pācittiyaṃ.
सावत्थियं थुल्लनन्दं आरब्भ एवरूपे वत्थुस्मिं पञ्ञत्तं, सेसमेत्थ तुवट्टवग्गे दुक्खितसहजीविनिसिक्खापदे वुत्तसदिसमेवाति।
Sāvatthiyaṃ thullanandaṃ ārabbha evarūpe vatthusmiṃ paññattaṃ, sesamettha tuvaṭṭavagge dukkhitasahajīvinisikkhāpade vuttasadisamevāti.
पठमसहजीविनिसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Paṭhamasahajīvinisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
९. नानुबन्धनसिक्खापदवण्णना
9. Nānubandhanasikkhāpadavaṇṇanā
नवमे वुट्ठापितं पवत्तिनिन्ति वुट्ठापितं पवत्तिनिं याय उपसम्पादिता, तं उपज्झायिनिन्ति अत्थो। नानुबन्धेय्याति चुण्णेन मत्तिकाय दन्तकट्ठेन मुखोदकेनाति एवं तेन तेन करणीयेन न उपट्ठहेय्य। पाचित्तियन्ति नानुबन्धिस्सन्ति धुरे निक्खित्तमत्ते पाचित्तियं।
Navame vuṭṭhāpitaṃ pavattininti vuṭṭhāpitaṃ pavattiniṃ yāya upasampāditā, taṃ upajjhāyininti attho. Nānubandheyyāti cuṇṇena mattikāya dantakaṭṭhena mukhodakenāti evaṃ tena tena karaṇīyena na upaṭṭhaheyya. Pācittiyanti nānubandhissanti dhure nikkhittamatte pācittiyaṃ.
सावत्थियं सम्बहुला भिक्खुनियो आरब्भ नानुबन्धनवत्थुस्मिं पञ्ञत्तं। बालं पन अलज्जिनिं वा अननुबन्धन्तिया, गिलानाय, आपदासु, उम्मत्तिकादीनञ्च अनापत्ति। वुट्ठापितप्पवत्तिनिता, द्वे वस्सानि अननुबन्धने धुरनिक्खेपो, अनुञ्ञातकारणाभावोति इमानेत्थ तीणि अङ्गानि। समुट्ठानादीनि पठमपाराजिकसदिसानि, इदं पन अकिरियं, दुक्खवेदनन्ति।
Sāvatthiyaṃ sambahulā bhikkhuniyo ārabbha nānubandhanavatthusmiṃ paññattaṃ. Bālaṃ pana alajjiniṃ vā ananubandhantiyā, gilānāya, āpadāsu, ummattikādīnañca anāpatti. Vuṭṭhāpitappavattinitā, dve vassāni ananubandhane dhuranikkhepo, anuññātakāraṇābhāvoti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni paṭhamapārājikasadisāni, idaṃ pana akiriyaṃ, dukkhavedananti.
नानुबन्धनसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Nānubandhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
१०. दुतियसहजीविनिसिक्खापदवण्णना
10. Dutiyasahajīvinisikkhāpadavaṇṇanā
दसमे नेव वूपकासेय्याति न गहेत्वा गच्छेय्य। न वूपकासापेय्याति ‘‘इमं, अय्ये, गहेत्वा गच्छाही’’ति अञ्ञं न आणापेय्य। पाचित्तियन्ति धुरे निक्खित्तमत्ते पाचित्तियं।
Dasame neva vūpakāseyyāti na gahetvā gaccheyya. Na vūpakāsāpeyyāti ‘‘imaṃ, ayye, gahetvā gacchāhī’’ti aññaṃ na āṇāpeyya. Pācittiyanti dhure nikkhittamatte pācittiyaṃ.
सावत्थियं थुल्लनन्दं आरब्भ सहजीविनिया अवूपकासनवत्थुस्मिं पञ्ञत्तं। सति पन अन्तराये, परियेसित्वा दुतियिकं अलभन्तिया, गिलानाय , आपदासु, उम्मत्तिकादीनञ्च अनापत्ति। सहजीविनिता, वूपकासवूपकासापने धुरनिक्खेपो, अनुञ्ञातकारणाभावोति इमानेत्थ तीणि अङ्गानि। समुट्ठानादीनि समनुभासनसदिसानीति।
Sāvatthiyaṃ thullanandaṃ ārabbha sahajīviniyā avūpakāsanavatthusmiṃ paññattaṃ. Sati pana antarāye, pariyesitvā dutiyikaṃ alabhantiyā, gilānāya , āpadāsu, ummattikādīnañca anāpatti. Sahajīvinitā, vūpakāsavūpakāsāpane dhuranikkhepo, anuññātakāraṇābhāvoti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni samanubhāsanasadisānīti.
दुतियसहजीविनिसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Dutiyasahajīvinisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
गब्भिनीवग्गो सत्तमो।
Gabbhinīvaggo sattamo.
