| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
੭੬. ਗਾਮਸੀਮਾਦਿਕਥਾ
76. Gāmasīmādikathā
੧੪੭. ਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਿਸੁਂ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਸੇਸਕਮ੍ਮવਸੇਨ ਸਮਾਨਸਂવਾਸਕਤਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ ਗੋਬਲਿਬਦ੍ਦਨਯੇਨ વਾ ਪਾਰਿਸੇਸਨਯੇਨ વਾ। ਤਨ੍ਤਿ ਸਮਾਨਸਂવਾਸਏਕੂਪੋਸਥਭਾવਂ। ‘‘ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਟ੍ਠਪਿਤਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਠਪਧਾਤੁਯਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਗਾਮਂ વਾ ਨਿਗਮਂ વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਗਰਂ ਕੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਾਮਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚੇਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਗਾਮਂ વਾ ਨਿਗਮਂ વਾ’’ਤਿ ਪਾਠੇ, ਗਾਮਗ੍ਗਹਣੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਅਥ વਾ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਗਾਮਨਿਗਮਨਗਰੇਸੁ, ਨਗਰਮ੍ਪੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਗਾਮਾਦੀਨਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਗਾਮਨਿਗਮਨਗਰੇਸੁ। ਗਾਮਭੋਜਕਾਤਿ ਗਾਮਂ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਗਾਮਭੋਜਕਾ। ਬਲਿਨ੍ਤਿ ਕਰਂ। ਸੋ ਹਿ ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਗਾਮਭੋਜਕਾ ਬਲਨ੍ਤਿ ਜੀવਨ੍ਤਿ ਅਨੇਨਾਤਿ ਬਲੀਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਯਮ੍ਪਿ ਏਕਂ ਪਦੇਸਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਦੇਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਗਾਮਖੇਤ੍ਤੇਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਆਣਾ ਖਿਪਿਯਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਖੇਤ੍ਤਂ, ਗਾਮੋਯੇવ ਖੇਤ੍ਤਂ ਗਾਮਖੇਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ। ਅਯਮ੍ਪੀਤਿ ਅਯਂ ਪਦੇਸੋਪਿ। ਸੋਪੀਤਿ ਪਦੇਸੋਪਿ। વਿਸੁਂਗਾਮੋ ਨਾਮਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਸੋਪਿ વਿਸੁਂਗਾਮੋ ਗਾਮਸੀਮਾ ਹੋਤਿਯੇવਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। વਿਸੁਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਦਿਨ੍ਨੋ ਗਾਮੋ વਿਸੁਂਗਾਮੋ। ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ વਿਸੁਂ ਗਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ। ਸਾ ਚਾਤਿ વਿਸੁਂਗਾਮਸੀਮਾ ਚ। ਇਤਰਾਤਿ વਿਸੁਂਗਾਮਸੀਮਤੋ ਅਞ੍ਞਾ ਪਕਤਿਗਾਮਨਗਰਨਿਗਮਸੀਮਾ ਚਾਤਿ ਯੋਜਨਾ।
147. Uposathakammassa visuṃ gahitattā sesakammavasena samānasaṃvāsakatā gahetabbā gobalibaddanayena vā pārisesanayena vā. Tanti samānasaṃvāsaekūposathabhāvaṃ. ‘‘Aparicchinnāyā’’ti iminā aṭṭhapitāyāti ettha ṭhapadhātuyā adhippāyatthaṃ dasseti. Gāmaṃ vā nigamaṃ vāti ettha nagaraṃ kena saṅgahitanti āha ‘‘gāmaggahaṇena cetthā’’tiādi. Tattha etthāti ‘‘gāmaṃ vā nigamaṃ vā’’ti pāṭhe, gāmaggahaṇenāti sambandho. Atha vā etthāti gāmanigamanagaresu, nagarampīti sambandho. Gāmādīnaṃ paricchedaṃ vitthārena dassento āha ‘‘tatthā’’tiādi. Tattha tatthāti gāmanigamanagaresu. Gāmabhojakāti gāmaṃ bhuñjantīti gāmabhojakā. Balinti karaṃ. So hi taṃ nissāya gāmabhojakā balanti jīvanti anenāti balīti vuccati. Yampi ekaṃ padesaṃ paricchinditvā detīti yojanā. Gāmakhetteti rañño āṇā khipiyati etthāti khettaṃ, gāmoyeva khettaṃ gāmakhettaṃ, tasmiṃ. Ayampīti ayaṃ padesopi. Sopīti padesopi. Visuṃgāmo nāmāti yojanā. Sopi visuṃgāmo gāmasīmā hotiyevāti yojanā. Visuṃ paricchinditvā dinno gāmo visuṃgāmo. Tasmāti yasmā visuṃ gāmo hoti, tasmā. Sā cāti visuṃgāmasīmā ca. Itarāti visuṃgāmasīmato aññā pakatigāmanagaranigamasīmā cāti yojanā.
ਏવਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਸਮ੍ਮਤਾਯ ਭਿਕ੍ਖવੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਾਠੇਨ। ਤਨ੍ਤਿ ਸੀਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ। ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਤਿ ਰਾਜੂਹਿ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ। ‘‘ਅਟવਿਪਦੇਸੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਤ੍ਥਿ ਗਾਮੋ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਗਾਮਕੋਤਿ વਚਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। વਿਜ੍ਝਾਟવਿਸਦਿਸੇਤਿ વਿਗਤਂ ਅਗ੍ਗਿਨੋ ਝਾਯਨਮੇਤ੍ਥਾਤਿ વਿਜ੍ਝਾ, ਚੋਰਾਦਯੋ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਆਭੁਸੋ ਟવਨ੍ਤਿ ਪੀਲ਼ਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਆਟવਿ। વਿਜ੍ਝਾ ਚ ਸਾ ਆਟવਿ ਚੇਤਿ વਿਜ੍ਝਾਟવਿ, ਤਾਯ ਸਦਿਸੇ વਿਜ੍ਝਾਟવਿਸਦਿਸੇ। ਏਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਨਯੇ ਗਾਮਾਦੀਹਿ ਆਸਨ੍ਨੋ વਾ ਹੋਤੁ, ਅਨਾਸਨ੍ਨੋ વਾ ਤੇਹਿ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਅਟવਿਪਦੇਸੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਪਚ੍ਛਿਮਨਯੇ ਦੂਰੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਨਾਗਮਨਪਥੋ ਆਟવਿਪਦੇਸੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਯਮੇਤੇਸਂ વਿਸੇਸੋ। ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ। ਸਮਨ੍ਤਾਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ। ਅਯਂ ਸੀਮਾਤਿ ਅਯਂ ਸਤ੍ਤਬ੍ਭਨ੍ਤਰਸੀਮਾ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਸਤ੍ਤਸੁ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇਸੁ। ਸਮਨ੍ਤਾ ਠਿਤਸ੍ਸ વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ વਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਅਨ੍ਤੋਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਜਾਤਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਅਟ੍ਠવੀਸਹਤ੍ਥਪਮਾਣਂ।
Evanti ‘‘asammatāya bhikkhave’’tiādinā pāṭhena. Tanti sīmaparicchedaṃ. Aparicchinneti rājūhi aparicchinne. ‘‘Aṭavipadese’’ti iminā natthi gāmo etthāti agāmakoti vacanatthassa sarūpaṃ dasseti. Vijjhāṭavisadiseti vigataṃ aggino jhāyanametthāti vijjhā, corādayo manusse ābhuso ṭavanti pīḷayanti etthāti āṭavi. Vijjhā ca sā āṭavi ceti vijjhāṭavi, tāya sadise vijjhāṭavisadise. Ettha purimanaye gāmādīhi āsanno vā hotu, anāsanno vā tehi aparicchinno aṭavipadeso gahetabbo. Pacchimanaye dūro manussānaṃ anāgamanapatho āṭavipadeso gahetabboti ayametesaṃ viseso. Assāti bhikkhuno. Samantāti samantato. Ayaṃ sīmāti ayaṃ sattabbhantarasīmā. Tatthāti sattasu abbhantaresu. Samantā ṭhitassa vā nisinnassa vā abbhantare antokoṭṭhāse jātaṃ abbhantaraṃ aṭṭhavīsahatthapamāṇaṃ.
ਯਾ ਕਾਚਿ ਨਦੀ ਅਸੀਮਾવ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਨਦੀਸੀਮਲਕ੍ਖਣਪਤ੍ਤਾਤਿ ਨਦੀਸੀਮਲਕ੍ਖਣਂ ਪਤ੍ਤਾ। ਇਮਿਨਾ ਸੀਮਲਕ੍ਖਣਂ ਅਪਤ੍ਤਾ ਨਦੀ ਬਨ੍ਧਿਯਮਾਨਾ ਸੀਮਾવ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਸਾવਧਾਰਣੇਨ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾવੇਨੇવਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਬਨ੍ਧਨਭਾવੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਨਿવਤ੍ਤੇਤਿ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਨਦਿਯਂ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਜਾਤਸ੍ਸਰਸਮੁਦ੍ਦੇਸੁ। ਯੇਨ ਕੇਨਚੀਤਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤੇਨਪਿ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ। ਖਣਿਤ੍વਾ ਅਕਤੋ ਸਯਂਜਾਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਇਦਂ ਹੇਤੁਅਨ੍ਤੋਗਧવਿਸੇਸਨਂ। ਖਣਿਤ੍વਾ ਅਕਤਤ੍ਤਾਤਿ ਹਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਯਂਜਾਤੋਤਿ ਸਯਮੇવ ਜਾਤੋਤਿ ਏવਕਾਰੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਖਣਿਤ੍વਾ ਅਕਤੋ’’ਤਿ। ਸੋਬ੍ਭੋਤਿ ਸਂ ਉਭੋਤਿ ਪਦવਿਭਾਗੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ। ਤਤ੍ਥ ਸਂਸਦ੍ਦੋ ਸਮਨ੍ਤਤ੍ਥવਾਚਕੋ, ਉਭਸਦ੍ਦੋ ਪੂਰਣਤ੍ਥવਾਚਕੋ। ਤਸ੍ਮਾ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਆਗਤੇਨ ਉਦਕੇਨ ਉਭਤਿ ਪੂਰਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸੋਬ੍ਭੋਤਿ વਚਨਤ੍ਥੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਆਗਤੇਨ ਉਦਕੇਨ ਪੂਰਿਤੋ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ।
Yā kāci nadī asīmāva hotīti sambandho. Nadīsīmalakkhaṇapattāti nadīsīmalakkhaṇaṃ pattā. Iminā sīmalakkhaṇaṃ apattā nadī bandhiyamānā sīmāva hotīti dasseti. Sāvadhāraṇena ‘‘attano sabhāvenevā’’ti iminā bhikkhūnaṃ bandhanabhāvenāti atthaṃ nivatteti. Etthāti nadiyaṃ. Etthāti jātassarasamuddesu. Yena kenacīti antamaso tiracchānagatenapi yena kenaci. Khaṇitvā akato sayaṃjātoti sambandho. Idaṃ hetuantogadhavisesanaṃ. Khaṇitvā akatattāti hi attho. Sayaṃjātoti sayameva jātoti evakāro yojetabbo. Tena vuttaṃ ‘‘yena kenaci khaṇitvā akato’’ti. Sobbhoti saṃ ubhoti padavibhāgo kātabbo. Tattha saṃsaddo samantatthavācako, ubhasaddo pūraṇatthavācako. Tasmā samantato āgatena udakena ubhati pūrati etthāti sobbhoti vacanattho kātabbo. Tena vuttaṃ ‘‘samantato āgatena udakena pūrito tiṭṭhatī’’ti.
ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਨਦੀਸਮੁਦ੍ਦਜਾਤਸ੍ਸਰੇਸੁ, ਆਧਾਰੇ ਭੁਮ੍ਮਂ। ਯਂਸਦ੍ਦੋ ਠਾਨવਿਸਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਂ ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ। ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸਾਤਿ ਥਾਮਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ। વਕ੍ਖਤਿ ਹਿ ‘‘ਥਾਮਮਜ੍ਝਿਮੇਨਾ’’ਤਿ। ‘‘ਸਮਨ੍ਤਤੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮਨ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕਤ੍ਥੇ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕવਚਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਉਦਕੁਕ੍ਖੇਪੇਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਦਕੁਕ੍ਖੇਪਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕવਚਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਉਦਕਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਖਿਪਿਯਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਉਦਕੁਕ੍ਖੇਪੋ। ‘‘ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਾਠਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅਕ੍ਖਧੁਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਕ੍ਖੋਤਿ ਪਾਸਕੋ। ਸੋ ਹਿ ਅਕਤਿ ਕੁਟਿਲਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਅਨੇਨਾਤਿ ਅਕ੍ਖੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਧવਨ੍ਤਿ ਮਰਿਯਾਦਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਕੀਲ਼ਾਦਿਪਸੁਤਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਧੁਤ੍ਤਾ, ਅਕ੍ਖੇਸੁ ਧੁਤ੍ਤਾ ਅਕ੍ਖਧੁਤ੍ਤਾ । ਦਾਰੁਗੁਲ਼ਨ੍ਤਿ ਸਾਰਦਾਰੁਮਯਂ ਗੁਲ਼ਂ। ‘‘વਾਲੁਕਂ વਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਉਦਕੁਕ੍ਖੇਪਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਪਲਕ੍ਖਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ। ਅਯਨ੍ਤਿ ਪਦੇਸੋ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਦਕੁਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ।
Tatthāti nadīsamuddajātassaresu, ādhāre bhummaṃ. Yaṃsaddo ṭhānavisayoti āha ‘‘yaṃ ṭhāna’’nti. Majjhimassāti thāmamajjhimassa. Vakkhati hi ‘‘thāmamajjhimenā’’ti. ‘‘Samantato’’ti iminā samantāti ettha nissakkatthe nissakkavacananti dasseti. ‘‘Udakukkhepenā’’ti iminā udakukkhepāti ettha karaṇatthe nissakkavacananti dasseti. Udakaṃ ukkhipitvā khipiyati etthāti udakukkhepo. ‘‘Paricchinna’’nti iminā pāṭhasesaṃ dasseti. Akkhadhuttāti ettha akkhoti pāsako. So hi akati kuṭilaṃ gacchati anenāti akkhoti vuccati, dhavanti mariyādamatikkamma kīḷādipasutaṃ gacchantīti dhuttā, akkhesu dhuttā akkhadhuttā . Dāruguḷanti sāradārumayaṃ guḷaṃ. ‘‘Vālukaṃ vā’’ti iminā ‘‘udakukkhepā’’ti ettha upalakkhaṇaṃ dasseti. Yatthāti yasmiṃ padese. Ayanti padeso. Tassāti udakukkhepassa.
ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਨਦੀਸਮੁਦ੍ਦਜਾਤਸ੍ਸਰੇਸੁ। ਮੁਖਦ੍વਾਰਨ੍ਤਿ ਸਮੁਦ੍ਦਾਦੀਨਂ ਮੁਖਸਙ੍ਖਾਤਂ ਦ੍વਾਰਂ। ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬਾਯ ਨਦਿਯਂ। ਥੇਰવਾਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯਂ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ‘‘ਯੋਜਨਂ…ਪੇ॰… વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਯਂ ਪਨ વਚਨਂ ਮਹਾਸੁਮਤ੍ਥੇਰੇਨ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤਤ੍ਰਾਪੀਤਿ ਯੋਜਨਨਦਿਯਮ੍ਪਿ। ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਕਾਰਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਭਗવਤਾ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਨਦਿਯਾ ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਨਦਿਯਾ ਗਮ੍ਭੀਰਪਮਾਣਮੇવ, ਨ ਆਯਾਮવਿਤ੍ਥਾਰਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਨ ਯੋਜਨਂ વਾ ਅਦ੍ਧਯੋਜਨਂ વਾ’’ਤਿ વਚਨਮ੍ਪਿ ਇਦਮੇવ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਆਯਾਮવਿਤ੍ਥਾਰਪਮਾਣਂ ਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਪਭવਤੋ ਪਨ ਯਾવ ਮੁਖਦ੍વਾਰਾ ਆਯਾਮવਿਤ੍ਥਾਰવਸੇਨ ਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਪਹੋਨਕਨਦੀਯੇવ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ। ਯਾ ਨਦੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਤਿਮਣ੍ਡਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਸ੍ਸ ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ। ਪਭવਤੋਤਿ ਸਮੁਦਾਗਮਤੋ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਨਦਿਯਂ। ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਠਪੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਤਤੋਤਿ ਏਕਉਦਕੁਕ੍ਖੇਪਤੋ।
Etthāti nadīsamuddajātassaresu. Mukhadvāranti samuddādīnaṃ mukhasaṅkhātaṃ dvāraṃ. Sabbatthāti sabbāya nadiyaṃ. Theravādaṃ dassento āha ‘‘yaṃ panā’’tiādi. ‘‘Yojanaṃ…pe… vaṭṭatī’’ti yaṃ pana vacanaṃ mahāsumattherena vuttanti yojanā. Tatrāpīti yojananadiyampi. Paṭikkhittākāraṃ vitthārento āha ‘‘bhagavatā hī’’tiādi. Nadiyā pamāṇanti nadiyā gambhīrapamāṇameva, na āyāmavitthārapamāṇanti attho. ‘‘Na yojanaṃ vā addhayojanaṃ vā’’ti vacanampi idameva sandhāya vuttanti daṭṭhabbaṃ. Kiñcāpi āyāmavitthārapamāṇaṃ na vuttaṃ, pabhavato pana yāva mukhadvārā āyāmavitthāravasena kammaṃ kātuṃ pahonakanadīyeva gahetabbāti daṭṭhabbā. Yā nadīti sambandho. Imassa suttassāti ‘‘timaṇḍala’’ntiādikassa imassa suttassa. Pabhavatoti samudāgamato. Etthāti nadiyaṃ. Sabbehi bhikkhūhi ṭhapetabboti sambandho. Tatoti ekaudakukkhepato.
ਕਿਤ੍ਤਕਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਤਿਤ੍ਥਿਕਾ’’ਤਿ। ਤਿਤ੍ਥੇਨ ਸਮਂ ਪਰਿਪੂਰਤੀਤਿ ਸਮਤਿਤ੍ਥਿਕਾ। ਉਦਕਸਾਟਿਕਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾਪੀਤਿ ਪਿਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਅਨਿવਾਸੇਤ੍વਾਪੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਉਦਕਸਾਟਿਕਂ ਅਨਿવਾਸੇਨ੍ਤੋਪਿ વਤ੍ਥੇਨ ਅવਿਨਾਭਾવਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਨਾવਾਯ ਠਤ੍વਾ ਕਰਿਯਮਾਨੇ ਕਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯਾਪਿ ਨਾવਾਯ ਕਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ‘‘ਕਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਹੀਤਿ ਯਸ੍ਮਾ। ਤਨ੍ਤਿ ਉਦਕੁਕ੍ਖੇਪਮਤ੍ਤਂ। ਏવਂ ਸਤਿ…ਪੇ॰… ਅਨੁਸਾવਨਾ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯਾ ਨਾવਾਯ ਕਾਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ‘‘ਤਸ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਲਦ੍ਧਗੁਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਨ ਕੇવਲਂ ਨਾવਾਯਮੇવਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਨਦਿਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ।
Kittakā paripuṇṇā hotīti āha ‘‘samatitthikā’’ti. Titthena samaṃ paripūratīti samatitthikā. Udakasāṭikaṃ nivāsetvāpīti pisaddo ‘‘anivāsetvāpī’’ti dasseti. Udakasāṭikaṃ anivāsentopi vatthena avinābhāvato aññaṃ nivāsetvāti attho gahetabbo. Nāvāya ṭhatvā kariyamāne kiṃ gacchantiyāpi nāvāya kātuṃ vaṭṭatīti āha ‘‘gacchantiyā panā’’tiādi. ‘‘Kasmā’’tiādinā kāraṇaṃ dasseti. Hīti yasmā. Tanti udakukkhepamattaṃ. Evaṃ sati…pe… anusāvanā hoti, tasmā gacchantiyā nāvāya kātuṃ na vaṭṭatīti yojanā. ‘‘Tasmā’’tiādinā laddhaguṇaṃ dasseti. Na kevalaṃ nāvāyamevāti dassento āha ‘‘antonadiya’’ntiādi.
ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋਨਦਿਯਂ ਜਾਤਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ। ਸਾਖਾ વਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਸੀਮਂ વਾ ਸੋਧੇਤ੍વਾਤਿ વਿਹਾਰਸੀਮਗਾਮਸੀਮਾਸੁ ਠਿਤਾਨਂ ਹਤ੍ਥਪਾਸਾਨਯਨਬਹਿਕਰਣવਸੇਨ ਸੀਮਂ વਾ ਸੋਧੇਤ੍વਾ। ਜਾਤਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪવਿਟ੍ਠਸਾਖਾਯ વਾ ਪਾਰੋਹੇ વਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਬਹਿਨਦਿਤੀਰੇ ਜਾਤਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਖਾਣੁਕੇ।
Rukkhassāti antonadiyaṃ jātassa rukkhassa. Sākhā vā patiṭṭhitāti sambandho. Sīmaṃ vā sodhetvāti vihārasīmagāmasīmāsu ṭhitānaṃ hatthapāsānayanabahikaraṇavasena sīmaṃ vā sodhetvā. Jātarukkhassa paviṭṭhasākhāya vā pārohe vāti sambandho. Assāti bahinaditīre jātarukkhassa. Tatthāti khāṇuke.
ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਸਾਣਦੀਪਕਸ੍ਸ। ਪੁਬ੍ਬੇ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਨਦੀਨਿਮਿਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ‘‘ਅਨ੍વਦ੍ਧਮਾਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੩੮) વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇ। ਸੋਤਿ ਪਾਸਾਣਦੀਪਕੋ। ਪੁਨ ਸੋਤਿ ਪਾਸਾਣਦੀਪਕੋਯੇવ। ਹੀਤਿ ਸਚ੍ਚਂ, ਯਸ੍ਮਾ વਾ।
Tassāti pāsāṇadīpakassa. Pubbe vuttappakāreti pubbe nadīnimittaṭṭhāne ‘‘anvaddhamāsa’’ntiādinā (mahāva. aṭṭha. 138) vuttappakāre. Soti pāsāṇadīpako. Puna soti pāsāṇadīpakoyeva. Hīti saccaṃ, yasmā vā.
ਆવਰਣਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਂ। ਤਨ੍ਤਿ ਆવਰਣਂ। ਆવਰਣੇਨ વਾ ਕੋਟ੍ਠਕਬਨ੍ਧੇਨ વਾ ਹੇਤੁਭੂਤੇਨ, ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਕੋਚਿ ਆવਰਣਪ੍ਪਦੇਸੋ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਯਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਆવਰਣਪ੍ਪਦੇਸੇ। ਹੀਤਿ ਸਚ੍ਚਂ, ਯਸ੍ਮਾ વਾ। ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾਪਾਲ਼ਿ ਬਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਨਦਿਂ વਿਨਾਸੇਤ੍વਾ ਤਲ਼ਾਕਕਰਣਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਨਦਿਯਂ, ਤਲ਼ਾਕੇ વਾ। ਛਡ੍ਡਿਤਮੋਦਕਨ੍ਤਿ ਤਲ਼ਾਕਰਕ੍ਖਨਤ੍ਥਂ ਏਕੇਨ વਾਰਿਮਗ੍ਗੇਨ ਛਡ੍ਡਿਤਂ ਉਦਕਂ। ਦੇવੇ ਅવਸ੍ਸਨ੍ਤੇਤਿ ਦੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਿਕਾਲਤ੍ਤਾ વਸ੍ਸਨ੍ਤਕਾਲੇਪਿ ਦੇવੇ ਅવਸ੍ਸਨ੍ਤੇ। ਸਾਤਿ ਨਦਿਤੋ ਨੀਹਟਮਾਤਿਕਾ। ਕਾਲਨ੍ਤਰੇਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਾਲੇਨ। ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍વਾਤਿ ਗਾਮਨਿਗਮਾਨਂ ਉਪਰਿ ਪਤਿਤ੍વਾ। ਪવਤ੍ਤਤੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ વੁਤ੍ਤਪਕਾਰੇ વਸ੍ਸਕਾਲੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ ਅਬ੍ਭੋਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਸਨ੍ਦਤਿ। વਿਹਾਰਸੀਮਨ੍ਤਿ વਿਹਾਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਬਦ੍ਧਸੀਮਂ।
Āvaraṇanti pāḷiṃ. Tanti āvaraṇaṃ. Āvaraṇena vā koṭṭhakabandhena vā hetubhūtena, pacchijjatīti sambandho. Koci āvaraṇappadeso ajjhotthariyatīti sambandho. Tatthāti āvaraṇappadese. Hīti saccaṃ, yasmā vā. ‘‘Heṭṭhāpāḷi baddhā’’ti idaṃ nadiṃ vināsetvā taḷākakaraṇākāradassanaṃ. Etthāti nadiyaṃ, taḷāke vā. Chaḍḍitamodakanti taḷākarakkhanatthaṃ ekena vārimaggena chaḍḍitaṃ udakaṃ. Deve avassanteti dubbuṭṭhikālattā vassantakālepi deve avassante. Sāti nadito nīhaṭamātikā. Kālantarenāti aññena kālena. Uppatitvāti gāmanigamānaṃ upari patitvā. Pavattatīti pubbe vuttapakāre vassakāle cattāro māse abbhocchinnā sandati. Vihārasīmanti vihārasambandhaṃ baddhasīmaṃ.
ਸਮੁਦ੍ਦੇਪੀਤਿ ਪਿਸਦ੍ਦੋ ਨਦਿਮਪੇਕ੍ਖਤਿ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਪਦੇਸੇ। ਓਤਰਿਤ੍વਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਤਰਿਤ੍વਾ। ‘‘ਓਸਰਿਤ੍વਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਅਯਮੇવਤ੍ਥੋ। ਸਣ੍ਠਹਨ੍ਤੀਤਿ ਉਦਕੇਨ ਸਮਂ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ। ਸੋਤਿ ਪਦੇਸੋ। ਉਦਕਨ੍ਤਤੋਤਿ ਉਦਕਕੋਟਿਤੋ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਸਮੁਦ੍ਦੇ। ਬਾਧਤੀਤਿ ਪੀਲ਼ਯਤਿ। ਤੇਸੂਤਿ ਨਾવਾਅਟ੍ਟਕੇਸੁ। ਤਨ੍ਤਿ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਸਾਣਂ। ਊਮਿਯੋਤਿ વੀਚਿਯੋ। ਤਾ ਹਿ ਪਰਂਪਰਾવਸੇਨ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸવਿਞ੍ਞਾਣਕਾવਿਞ੍ਞਾਣਕੇ ਮਿਯਨ੍ਤਿ ਹਿਂਸਨ੍ਤਿ, ਅਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੀਤਿ વਾ ਊਮਿਯੋਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਸਾਣੇ। ਹੀਤਿ ਸਚ੍ਚਂ, ਯਸ੍ਮਾ વਾ। ਉਦਕੇਨੇવ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਸਾਣੋ ਓਤ੍ਥਰੀਯਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਸੋਤਿ ਦੀਪਕਪਬ੍ਬਤੋ। ‘‘ਦੂਰੇ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਪਮਾਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਮਚ੍ਛવਧਾਨਂ ਅਨਾਗਮਨਪਥੇ’’ਤਿ। ਮਚ੍ਛવਧਾਨਨ੍ਤਿ ਕੇવਟ੍ਟਾਨਂ। ਤੇ ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਮਚ੍ਛੇ ਹਨਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਮਚ੍ਛવਧਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ‘‘ਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ। ਮਚ੍ਛੇ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤੀਤਿ ਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧਾਤਿ વਚਨਤ੍ਥੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ। ਅਨਾਗਮਨਪਥੇਤਿ ਯਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤਦਹੇવ ਪਚ੍ਚਾਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨ ਆਗਮਨਪਥਿਕੇ ਦੇਸੇ। ਨਤ੍ਥਿ ਆਗਮਨਪਥੋ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਨਾਗਮਨਪਥੋ, ਦੇਸੋ। ਤਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਅਗਮਨਪਥੇ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਸੋ ਅਯੁਤ੍ਤੋ। ਕਸ੍ਮਾ? ਅਗਮਨਪਥਸ੍ਸ ਨਾਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ। ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਹਿ ਪੁਨ ਅਨਾਗਮਨਪਥੋਯੇવਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋ। ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਛવਧਾਨਂ। ਗਮਨਪਰਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਗਮਨਕੋਟਿਯਾ । ਓਰਤੋਤਿ ਓਰਭਾਗੇ ਠਿਤੋ ਦੀਪਕੋ વਾ ਪਬ੍ਬਤੋ વਾਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਓਰਭਾਗੇ ਠਿਤੇਸੁ ਦੀਪਕਪਬ੍ਬਤੇਸੁ। ਓਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾਤਿ ਪਕਤਿਉਦਕੇਨ ਓਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਓਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਠਿਤੇ ਸਮੁਦ੍ਦੇ।
Samuddepīti pisaddo nadimapekkhati. Tatthāti padese. Otaritvāti heṭṭhā taritvā. ‘‘Osaritvā’’tipi pāṭho, ayamevattho. Saṇṭhahantīti udakena samaṃ tiṭṭhanti. Soti padeso. Udakantatoti udakakoṭito. Tatthāti samudde. Bādhatīti pīḷayati. Tesūti nāvāaṭṭakesu. Tanti piṭṭhipāsāṇaṃ. Ūmiyoti vīciyo. Tā hi paraṃparāvasena uggantvā saviññāṇakāviññāṇake miyanti hiṃsanti, anto pakkhipantīti vā ūmiyoti vuccanti. Tatthāti piṭṭhipāsāṇe. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Udakeneva piṭṭhipāsāṇo ottharīyatīti yojanā. Soti dīpakapabbato. ‘‘Dūre’’ti vatvā tassa pamāṇaṃ dassento āha ‘‘macchavadhānaṃ anāgamanapathe’’ti. Macchavadhānanti kevaṭṭānaṃ. Te hi yasmā macche hananti, tasmā macchavadhāti vuccanti. ‘‘Macchabandhāna’’ntipi pāṭho. Macche bandhantīti macchabandhāti vacanattho kātabbo. Anāgamanapatheti yattha gantvā tadaheva paccāgantvā na āgamanapathike dese. Natthi āgamanapatho etthāti anāgamanapatho, deso. Tasmiṃ ‘‘agamanapathe’’tipi pāṭho, so ayutto. Kasmā? Agamanapathassa nādhippetattā. Gantvā hi puna anāgamanapathoyevādhippeto. Tesanti macchavadhānaṃ. Gamanapariyantassāti gamanakoṭiyā . Oratoti orabhāge ṭhito dīpako vā pabbato vāti yojetabbo. Tatthāti orabhāge ṭhitesu dīpakapabbatesu. Ottharitvāti pakatiudakena ottharitvā. Tatthāti ottharitvā ṭhite samudde.
ਕਰੋਨ੍ਤੇਹਿਪਿ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਰੇ। ਅਯਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਸਰੋ, ਨ ਜਾਤਸ੍ਸਰੋ ਹੋਤਿ। ਅਯਂ ਸਰੋ ਗਾਮਖੇਤ੍ਤਸਙ੍ਖ੍ਯਮੇવ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਸਰੇ। ਯਤ੍ਥ ਪਨਾਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਰੇ ਪਨ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਜਾਤਸ੍ਸਰਸ੍ਸ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਪਦੇਸੇ। ਸਚੇ ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਉਦਕਂ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਅਟ੍ਟਕੇ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਜਾਤਸ੍ਸਰੇ, ਠਿਤੇਸੁ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਸਾਣਦੀਪਕੇਸੂਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਪਹੋਨਕਜਾਤਸ੍ਸਰੋਤਿ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਪਹੋਨਕੋ ਜਾਤਸ੍ਸਰੋ। ‘‘ਸੁਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤਦੇવ ਸਮਤ੍ਥੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਿਰੁਦਕੋ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਜਾਤਸ੍ਸਰੇ। ਸਚੇ ਨਿਰੁਦਕਮਤ੍ਤੇਨ ਗਾਮਖੇਤ੍ਤਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਕਦਾ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਚੇ ਪਨੇਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਜਾਤਸ੍ਸਰੇ। ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਆਦੀਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਉਦਕਮਾਤਿਕਾਦਯੋ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਯਦਾ ਖਣਨ੍ਤਿ, ਤਦਾਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ। ‘‘ਤਂ ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤੇਪਿ ਨ ਖਣਨਟ੍ਠਾਨਮੇવ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ‘‘ਏਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬੋਯੇવ ਜਾਤਸ੍ਸਰੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਨ ਕੇવਲਂ ਅਜਾਤਸ੍ਸਰਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਗਾਮਖੇਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਗਾਮਸੀਮਾਸਙ੍ਖ੍ਯਮੇવ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ।
Karontehipi kātabbanti sambandho. Yatthāti yasmiṃ sare. Ayanti ayaṃ saro, na jātassaro hoti. Ayaṃ saro gāmakhettasaṅkhyameva gacchatīti yojanā. Tatthāti sare. Yattha panāti yasmiṃ sare pana. Tassāti jātassarassa. Tatthāti padese. Sace gambhīraṃ udakaṃ hotīti yojanā. Tatthāti aṭṭake. Etthāti jātassare, ṭhitesu piṭṭhipāsāṇadīpakesūti yojanā. Pahonakajātassaroti saṅghakammaṃ kātuṃ pahonako jātassaro. ‘‘Sukkhatī’’ti vatvā tadeva samatthetuṃ vuttaṃ ‘‘nirudako’’ti. Tatthāti jātassare. Sace nirudakamattena gāmakhettaṃ gacchati. Kadā gacchatīti āha ‘‘sace panetthā’’tiādi. Tattha etthāti jātassare. Pokkharaṇīādīnīti ettha ādisaddena udakamātikādayo saṅgaṇhāti. Yadā khaṇanti, tadāti pāṭhaseso yojetabbo. ‘‘Taṃ ṭhāna’’nti vuttepi na khaṇanaṭṭhānameva gahetabbaṃ, ‘‘etthā’’ti sāmaññato vuttattā sabboyeva jātassaro gahetabbo. Na kevalaṃ ajātassaramattaṃ hoti, atha kho gāmakhettanti āha ‘‘gāmasīmāsaṅkhyameva gacchatī’’ti.
ਨਨ੍ਤਿ ਜਾਤਸ੍ਸਰਂ। ਪੂਰੇਤ੍વਾਤਿ ਮਤ੍ਤਿਕਾਦੀਹਿ ਪੂਰੇਤ੍વਾ। ਪਾਲ਼ਿਨ੍ਤਿ ਆવਰਣਂ। ਸਬ੍ਬਮੇવ ਨਨ੍ਤਿ ਸਕਲਮੇવ ਤਂ ਜਾਤਸ੍ਸਰਂ। ਲੋਣੀਪੀਤਿ ਪਿਸਦ੍ਦੇਨ ਨ ਕੇવਲਂ ਸੋਬ੍ਭੋਯੇવ ਜਾਤਸ੍ਸਰਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਲੋਣੀਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਉਦਕਟ੍ਠਾਨੋਕਾਸੇਤਿ ਉਦਕਸ੍ਸ ਠਾਨੇ ਓਕਾਸੇ।
Nanti jātassaraṃ. Pūretvāti mattikādīhi pūretvā. Pāḷinti āvaraṇaṃ. Sabbameva nanti sakalameva taṃ jātassaraṃ. Loṇīpīti pisaddena na kevalaṃ sobbhoyeva jātassarasaṅkhyaṃ gacchati, atha kho loṇīpīti dasseti. Udakaṭṭhānokāseti udakassa ṭhāne okāse.
੧੪੮. ਸੀਮਾਯ ਸੀਮਂ ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸੀਮਾਯ ਸੀਮ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਾਨਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾਪੇਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਤੇਸਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰੇਸ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਬਦ੍ਧਸੀਮ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਸੀਮ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ વੁਤ੍ਤੇਪਿ વਿਸੇਸਤੋ ਬਦ੍ਧਸੀਮਾਯੇવ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤਮੇવਤ੍ਥਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸਚੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਸਂਸਟ੍ਠવਿਟਪਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਆਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਸਂਸਟ੍ਠੋ વਿਟਪੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਂਸਟ੍ਠવਿਟਪਾ। ‘‘ਸਂਸਟ੍ਠવਿਟਪਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਉਪਲਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤਂ, ਮੂਲਾਨਿਪਿ ਸਂਸਟ੍ਠਾਨਿਯੇવਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਤੇਸੂਤਿ ਦ੍વੀਸੁ ਰੁਕ੍ਖੇਸੁ। વਿਹਾਰਸੀਮਾ ਚਾਤਿ ਪੋਰਾਣਕવਿਹਾਰਸੀਮਾ ਚ। ਅਨ੍ਤੋ ਕਤ੍વਾਤਿ ਸੀਮਾਯ ਅਨ੍ਤੋ ਕਤ੍વਾ। ਅਥ ਪਚ੍ਛਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਥਸਦ੍ਦਸ੍ਸਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਏવਂ ਕੇ ਅਕਂਸੂਤਿ ਆਹ ‘‘ਏવਂ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਾ ਅਕਂਸੂ’’ਤਿ। ਤੇਨਾਤਿ ਕਰਣੇਨ।
148.Sīmāya sīmaṃ sambhindantīti ettha ‘‘sīmāya sīma’’nti padānaṃ sambandhāpekkhattā tesaṃ sambandhaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘attano paresa’’nti. ‘‘Baddhasīma’’nti iminā ‘‘sīma’’nti sāmaññato vuttepi visesato baddhasīmāyeva gahetabbāti dasseti. Tamevatthaṃ vitthārento āha ‘‘sace hī’’tiādi. Saṃsaṭṭhaviṭapāti aññamaññaṃ āsannattā saṃsaṭṭho viṭapo etesanti saṃsaṭṭhaviṭapā. ‘‘Saṃsaṭṭhaviṭapā’’ti idaṃ upalakkhaṇamattaṃ, mūlānipi saṃsaṭṭhāniyevāti daṭṭhabbaṃ. Tesūti dvīsu rukkhesu. Vihārasīmā cāti porāṇakavihārasīmā ca. Anto katvāti sīmāya anto katvā. Atha pacchāti ettha ‘‘pacchā’’ti iminā athasaddassatthaṃ dasseti. Evaṃ ke akaṃsūti āha ‘‘evaṃ chabbaggiyā akaṃsū’’ti. Tenāti karaṇena.
ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਣਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਪਰੇਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਬਦ੍ਧਸੀਮਾਯ। ਪਦੇਸਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਪਹੋਨਕਂ ਏਕਦੇਸਂ। ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਏਕਸ੍ਸਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਠਤ੍વਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੁਪੋਸਥਂ ਕਾਤੁਂ ਪਹੋਨਕਂ ਪਦੇਸਂ। ਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਅਪ੍ਪਹੋਨਕਪਦੇਸਂ ਅਨ੍ਤੋ ਕਰਿਤ੍વਾ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਾ ਸੀਮਾਯ ਸੀਮਂ ਸਮ੍ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਨਾਮ। ਸੀਮਾਯ ਉਪਚਾਰੋਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਾਯ ਸੀਮਾਯ ਉਪਚਾਰੋ। ‘‘વਡ੍ਢਨ੍ਤੋ ਸੀਮਾਸਙ੍ਕਰਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਚੇ ਅવਡ੍ਢਨਕੋ ਪਾਸਾਣੋ ਹੋਤਿ, ਦ੍વਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸੀਮਾਨਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
Ajjhottharaṇākāraṃ dassento āha ‘‘paresa’’ntiādi. Tassāti baddhasīmāya. Padesanti bhikkhūhi kammaṃ kātuṃ pahonakaṃ ekadesaṃ. Antamaso ekassapi bhikkhuno ṭhatvā adhiṭṭhānuposathaṃ kātuṃ pahonakaṃ padesaṃ. Kammaṃ kātuṃ appahonakapadesaṃ anto karitvā bandhantā sīmāya sīmaṃ sambhindanti nāma. Sīmāya upacāroti pacchā bandhitabbāya sīmāya upacāro. ‘‘Vaḍḍhanto sīmāsaṅkaraṃ karotī’’ti iminā sace avaḍḍhanako pāsāṇo hoti, dvinnampi sīmānaṃ nimittaṃ kātuṃ vaṭṭatīti dasseti.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi / ੭੬. ਗਾਮਸੀਮਾਦਿ • 76. Gāmasīmādi
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਗਾਮਸੀਮਾਦਿਕਥਾ • Gāmasīmādikathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਗਾਮਸੀਮਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Gāmasīmādikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਗਾਮਸੀਮਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Gāmasīmādikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਗਾਮਸੀਮਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Gāmasīmādikathāvaṇṇanā
