| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಪುರಾಣ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಕಣ್ಡಂ
Pācittiyakaṇḍaṃ
೪. ಭೋಜನವಗ್ಗೋ
4. Bhojanavaggo
೨. ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
2. Gaṇabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ದೇವದತ್ತೋ ಕಾಲೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಭಗವತಾ ‘‘ಗಣಭೋಜನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೨೦೯) ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ। ಪದಭಾಜನೇ ಪನ ‘‘ನಿಮನ್ತಿತಾ ಭುಞ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೨೧೮) ನಿಮನ್ತನಮೇವ ಗಹೇತ್ವಾ ವಿಭತ್ತಂ। ಅನ್ಧಕಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನ ವತ್ಥುವಸೇನ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಯಾಚನಮ್ಪಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಲಿಖಿತಂ। ಕಸ್ಮಾ? ಪರಿವಾರೇ ಏವ ‘‘ಗಣಭೋಜನಂ ದ್ವೀಹಾಕಾರೇಹಿ ಪಸವತಿ ವಿಞ್ಞತ್ತಿತೋ ವಾ ನಿಮನ್ತನತೋ ವಾ’’ತಿ (ಪರಿ॰ ೩೨೨) ವುತ್ತತ್ತಾ। ತಸ್ಮಾ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿಯಂಯೇವ ಪಾಕಟತ್ತಾ ಪದಭಾಜನೇ ನ ವುತ್ತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ‘‘‘ಏಕತೋ ಗಣ್ಹನ್ತೀ’ತಿ ಚ ಗಹಿತಭತ್ತಾಪಿ ಅಞ್ಞೇ ಯಾವ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ತಾವ ಚೇ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ, ಏಕತೋ ಗಣ್ಹನ್ತಿ ಏವ ನಾಮಾ’’ತಿ ಚ, ‘‘ಯೋ ಕೋಚಿ ಪಬ್ಬಜಿತೋತಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಸು, ತಿತ್ಥಿಯೇಸು ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಚ, ‘‘ಸಮಯಾಭಾವೋತಿ ಸತ್ತನ್ನಂ ಅನಾಪತ್ತಿಸಮಯಾನಂ ಅಭಾವೋ’’ತಿ ಚ, ‘‘ಸಮಯಲದ್ಧಕೇನ ಸಹ ಚತ್ತಾರೋ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿ ಚ, ‘‘ಸಮಯಲದ್ಧಕೋ ಸಯಮೇವ ಮುಚ್ಚತಿ, ಸೇಸಾನಂ ಗಣಪೂರಕತ್ತಾ ಆಪತ್ತಿಕರೋ ಹೋತೀ’’ತಿ ಚ ಲಿಖಿತಂ।
Devadatto kāle viññāpetvā bhuñjati, tappaccayā bhagavatā ‘‘gaṇabhojane pācittiya’’nti (pāci. 209) sikkhāpadaṃ paññattaṃ. Padabhājane pana ‘‘nimantitā bhuñjantī’’ti (pāci. 218) nimantanameva gahetvā vibhattaṃ. Andhakaṭṭhakathāyaṃ pana vatthuvasena viññattiyā yācanampi vuttanti likhitaṃ. Kasmā? Parivāre eva ‘‘gaṇabhojanaṃ dvīhākārehi pasavati viññattito vā nimantanato vā’’ti (pari. 322) vuttattā. Tasmā aṭṭhuppattiyaṃyeva pākaṭattā padabhājane na vuttanti veditabbaṃ. ‘‘‘Ekato gaṇhantī’ti ca gahitabhattāpi aññe yāva gaṇhanti, tāva ce tiṭṭhanti, ekato gaṇhanti eva nāmā’’ti ca, ‘‘yo koci pabbajitoti sahadhammikesu, titthiyesu vāti attho’’ti ca, ‘‘samayābhāvoti sattannaṃ anāpattisamayānaṃ abhāvo’’ti ca, ‘‘samayaladdhakena saha cattāro hontī’’ti ca, ‘‘samayaladdhako sayameva muccati, sesānaṃ gaṇapūrakattā āpattikaro hotī’’ti ca likhitaṃ.
ಏತ್ಥಾಹ – ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಹಣಮೇವ ಹೇತ್ಥ ಪಮಾಣ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ಅಥ ಕಸ್ಮಾ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಗಣಭೋಜನಂ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಚತ್ತಾರೋ…ಪೇ॰… ಭುಞ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೨೧೮) ವುತ್ತನ್ತಿ? ವುಚ್ಚತೇ – ತತ್ಥ ‘‘ಭುಞ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಣನಿಯಮವಚನಂ। ನ ಹಿ ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಭುಞ್ಜನ್ತೀತಿ।
Etthāha – ‘‘paṭiggahaṇameva hettha pamāṇa’’nti vuttaṃ, atha kasmā pāḷiyaṃ ‘‘gaṇabhojanaṃ nāma yattha cattāro…pe… bhuñjantī’’ti (pāci. 218) vuttanti? Vuccate – tattha ‘‘bhuñjantī’’ti paṭiggahaṇaniyamavacanaṃ. Na hi appaṭiggahitakaṃ bhikkhū bhuñjantīti.
ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Gaṇabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
