| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
೭. ಗಣಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
7. Gaṇakamoggallānasuttavaṇṇanā
೭೪. ಯಥಾ ಹೇಟ್ಠಿಮಸೋಪಾನಫಲಕಂ ಓರೋಹನ್ತಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಆರೋಹನ್ತಸ್ಸ ಪಠಮಂ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಯಾವ ಪಚ್ಛಿಮಸೋಪಾನಕಳೇವರಾತಿ ಯಾವ ಪಠಮಸೋಪಾನಫಲಕಾ’’ತಿ। ವತ್ಥುಂ ಸೋಧೇತ್ವಾತಿ ವತ್ಥುವಿಜ್ಜಾಚರಿಯೇನ ವುತ್ತವಿಧಿನಾ ಪಾಸಾದವತ್ಥುನೋ ಸೋಧನವಿಧಿಂ ಕತ್ವಾ। ಏತ್ಥಾತಿ ಪಾಸಾದಕರಣೇ। ಸತ್ತಧಾ ಭಿನ್ನಸ್ಸ ವಾಲಗ್ಗಸ್ಸ ಅಂಸುಕೋಟಿವೇಧಕೋ ವಾಲವೇಧಿ ನಾಮ। ಠಾನಸಮ್ಪಾದನನ್ತಿ ವೇಸಾಖಮಣ್ಡಲಾದೀನಂ ಸಮ್ಪಾದನಂ। ಮುಟ್ಠಿಕರಣಾದೀಹೀತಿ ಉಸುಮುಟ್ಠಿಕರಣಜಿಯಾಗಾಹಜಿಯಾವಿಜ್ಝಾದೀಹಿ। ಏವಂ ಗಣಾಪೇಮಾತಿ ಏಕಂ ನಾಮ ಏಕಮೇವ, ದ್ವೇ ದುಕಾ ಚತ್ತಾರಿ, ತೀಣಿ ತಿಕಾನಿ ನವ, ಚತ್ತಾರಿ ಚತುಕ್ಕಾನಿ ಸೋಳಸಾತಿಆದಿನಾ ಏವಂ ಗಣನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪೇಮ।
74. Yathā heṭṭhimasopānaphalakaṃ orohantassa pacchimaṃ nāma hoti, evaṃ ārohantassa paṭhamaṃ nāma hotīti vuttaṃ – ‘‘yāva pacchimasopānakaḷevarāti yāva paṭhamasopānaphalakā’’ti. Vatthuṃ sodhetvāti vatthuvijjācariyena vuttavidhinā pāsādavatthuno sodhanavidhiṃ katvā. Etthāti pāsādakaraṇe. Sattadhā bhinnassa vālaggassa aṃsukoṭivedhako vālavedhi nāma. Ṭhānasampādananti vesākhamaṇḍalādīnaṃ sampādanaṃ. Muṭṭhikaraṇādīhīti usumuṭṭhikaraṇajiyāgāhajiyāvijjhādīhi. Evaṃ gaṇāpemāti ekaṃ nāma ekameva, dve dukā cattāri, tīṇi tikāni nava, cattāri catukkāni soḷasātiādinā evaṃ gaṇanaṃ sikkhāpema.
೭೫. ಕೇರಾಟಿಕಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಸಮಯಸ್ಸ ಅನುಪಕ್ಕಿಲಿಟ್ಠಕರಣಮಾಯಾಸಾಠೇಯ್ಯೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಹೋನ್ತಿ। ತಂ ದಮನಂ ಜೀವಿತಹೇತುಪಿ ನಾತಿಕ್ಕಮತಿ, ಅಯಮಸ್ಸ ಜಾತಿದೋಸಾಭಾವೋ।
75.Kerāṭikā hontīti samayassa anupakkiliṭṭhakaraṇamāyāsāṭheyyena samannāgatā honti. Taṃ damanaṃ jīvitahetupi nātikkamati, ayamassa jātidosābhāvo.
೭೬. ಸತಿಸಮ್ಪಜಞ್ಞಾಹಿ ಸಮಙ್ಗಿಭಾವತ್ಥಾಯಾತಿ ಸತತವಿಹಾರಿಭಾವಸಾಧನೇಹಿ ಸತಿಸಮ್ಪಜಞ್ಞೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗಮತ್ಥಾಯ। ನನು ಚ ಖೀಣಾಸವಾ ಸತಿವೇಪುಲ್ಲಪ್ಪತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾವೇಪುಲ್ಲಪ್ಪತ್ತಾ ಚ, ಕಥಂ ತಸ್ಸ ಸತಿಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ ಪಯೋಗಸಾಧನೀಯಂ ಪವತ್ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ದ್ವೇ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ಸತತವಿಹಾರೀತಿ ಸತತಂ ಸಮಾಪತ್ತಿವಿಹಾರಿಬಹುಲಾ, ತಸ್ಮಾ ತೇ ಇಚ್ಛಿತಿಚ್ಛಿತಕ್ಖಣೇ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸಮಾಪಜ್ಜನ್ತಿ। ವುತ್ತವಿಪರಿಯಾಯೇನ ನೋಸತತವಿಹಾರಿನೋ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ। ತೇನಾಹ ‘‘ತತ್ಥಾ’’ತಿಆದಿ। ಅಪ್ಪೇತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ ಅನಾಚಿಣ್ಣಭಾವತೋ।
76.Satisampajaññāhi samaṅgibhāvatthāyāti satatavihāribhāvasādhanehi satisampajaññehi samannāgamatthāya. Nanu ca khīṇāsavā sativepullappattā paññāvepullappattā ca, kathaṃ tassa satisampajaññaṃ payogasādhanīyaṃ pavattanti āha ‘‘dve hī’’tiādi. Satatavihārīti satataṃ samāpattivihāribahulā, tasmā te icchiticchitakkhaṇe phalasamāpattiṃ samāpajjanti. Vuttavipariyāyena nosatatavihārino daṭṭhabbā. Tenāha ‘‘tatthā’’tiādi. Appetuṃ na sakkoti anāciṇṇabhāvato.
ತಂ ವಿತಕ್ಕೇನ್ತೋತಿ ‘‘ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ಸೇನಾಸನಂ ನತ್ಥಿ, ಅರಞ್ಞಞ್ಚ ಸೀಹಾದೀಹಿ ಸಪರಿಸ್ಸಯಂ, ಕಿಂ ನು ಖೋ ತಸ್ಸ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ತಂ ವಿತಕ್ಕೇನ್ತೋ। ಏವರೂಪೋತಿ ಏದಿಸೋ ಯಥಾವುತ್ತಸಾಮಣೇರಸದಿಸೋ ಖೀಣಾಸವೋ। ಇಮೇ ಧಮ್ಮೇತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸುತ್ತೇ ಆಗತೇ ಸೀಲಾದಿಧಮ್ಮೇ। ಆವಜ್ಜಿತ್ವಾವಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಸುದ್ಧಸೀಲತಾದಿಆವಜ್ಜನಹೇತು ಏವ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತುಂ ಸಕ್ಖಿಸ್ಸತಿ।
Taṃ vitakkentoti ‘‘sāmaṇerassa senāsanaṃ natthi, araññañca sīhādīhi saparissayaṃ, kiṃ nu kho tassa bhavissatī’’ti taṃ vitakkento. Evarūpoti ediso yathāvuttasāmaṇerasadiso khīṇāsavo. Ime dhammeti imasmiṃ sutte āgate sīlādidhamme. Āvajjitvāvāti attano parisuddhasīlatādiāvajjanahetu eva samāpajjituṃ sakkhissati.
೭೮. ‘‘ಯೇಮೇ, ಭೋ ಗೋತಮಾ’’ತಿ ವಚನಸ್ಸ ಸಮ್ಬನ್ಧಂ ದಸ್ಸೇತುಂ, ‘‘ತಥಾಗತೇ ಕಿರಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಏವನ್ತಿ ‘‘ಯೇಮೇ, ಭೋ ಗೋತಮಾ’’ತಿಆದಿಆಕಾರೇಹಿ ವತ್ತುಮಾರದ್ಧೋ।
78.‘‘Yeme, bho gotamā’’ti vacanassa sambandhaṃ dassetuṃ, ‘‘tathāgate kirā’’tiādi vuttaṃ. Evanti ‘‘yeme, bho gotamā’’tiādiākārehi vattumāraddho.
ಅಜ್ಜಧಮ್ಮೇಸೂತಿ ಅಪುರಾತನಧಮ್ಮೇಸು। ತಕ್ಕನಮತ್ತಾನಿ ಹಿ ತೇಹಿ ಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಸಯಂಪಟಿಭಾನಂ ವಿರಚಿತಾನಿ। ಪುರಾತನತಾಯ ಪರಿಪುಣ್ಣತಾಯ ಏಕನ್ತನಿಯ್ಯಾನಿಕತಾಯ ಚ ಪರಮೋ ಉತ್ತಮೋ। ತೇನಾಹ – ‘‘ತೇಸು…ಪೇ॰… ಉತ್ತಮೋತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ। ಸೇಸಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।
Ajjadhammesūti apurātanadhammesu. Takkanamattāni hi tehi kappetvā sayaṃpaṭibhānaṃ viracitāni. Purātanatāya paripuṇṇatāya ekantaniyyānikatāya ca paramo uttamo. Tenāha – ‘‘tesu…pe… uttamoti attho’’ti. Sesaṃ suviññeyyameva.
ಗಣಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾಯ ಲೀನತ್ಥಪ್ಪಕಾಸನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Gaṇakamoggallānasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೭. ಗಣಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸುತ್ತಂ • 7. Gaṇakamoggallānasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೭. ಗಣಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Gaṇakamoggallānasuttavaṇṇanā
