| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
7. ගණකමොග්‌ගල්‌ලානසුත්‌තවණ්‌ණනා
7. Gaṇakamoggallānasuttavaṇṇanā
74. යථා හෙට්‌ඨිමසොපානඵලකං ඔරොහන්‌තස්‌ස පච්‌ඡිමං නාම හොති, එවං ආරොහන්‌තස්‌ස පඨමං නාම හොතීති වුත්‌තං – ‘‘යාව පච්‌ඡිමසොපානකළෙවරාති යාව පඨමසොපානඵලකා’’ති. වත්‌ථුං සොධෙත්‌වාති වත්‌ථුවිජ්‌ජාචරියෙන වුත්‌තවිධිනා පාසාදවත්‌ථුනො සොධනවිධිං කත්‌වා. එත්‌ථාති පාසාදකරණෙ. සත්‌තධා භින්‌නස්‌ස වාලග්‌ගස්‌ස අංසුකොටිවෙධකො වාලවෙධි නාම. ඨානසම්‌පාදනන්‌ති වෙසාඛමණ්‌ඩලාදීනං සම්‌පාදනං. මුට්‌ඨිකරණාදීහීති උසුමුට්‌ඨිකරණජියාගාහජියාවිජ්‌ඣාදීහි. එවං ගණාපෙමාති එකං නාම එකමෙව, ද්‌වෙ දුකා චත්‌තාරි, තීණි තිකානි නව, චත්‌තාරි චතුක්‌කානි සොළසාතිආදිනා එවං ගණනං සික්‌ඛාපෙම.
74. Yathā heṭṭhimasopānaphalakaṃ orohantassa pacchimaṃ nāma hoti, evaṃ ārohantassa paṭhamaṃ nāma hotīti vuttaṃ – ‘‘yāva pacchimasopānakaḷevarāti yāva paṭhamasopānaphalakā’’ti. Vatthuṃ sodhetvāti vatthuvijjācariyena vuttavidhinā pāsādavatthuno sodhanavidhiṃ katvā. Etthāti pāsādakaraṇe. Sattadhā bhinnassa vālaggassa aṃsukoṭivedhako vālavedhi nāma. Ṭhānasampādananti vesākhamaṇḍalādīnaṃ sampādanaṃ. Muṭṭhikaraṇādīhīti usumuṭṭhikaraṇajiyāgāhajiyāvijjhādīhi. Evaṃ gaṇāpemāti ekaṃ nāma ekameva, dve dukā cattāri, tīṇi tikāni nava, cattāri catukkāni soḷasātiādinā evaṃ gaṇanaṃ sikkhāpema.
75. කෙරාටිකා හොන්‌තීති සමයස්‌ස අනුපක්‌කිලිට්‌ඨකරණමායාසාඨෙය්‍යෙන සමන්‌නාගතා හොන්‌ති. තං දමනං ජීවිතහෙතුපි නාතික්‌කමති, අයමස්‌ස ජාතිදොසාභාවො.
75.Kerāṭikā hontīti samayassa anupakkiliṭṭhakaraṇamāyāsāṭheyyena samannāgatā honti. Taṃ damanaṃ jīvitahetupi nātikkamati, ayamassa jātidosābhāvo.
76. සතිසම්‌පජඤ්‌ඤාහි සමඞ්‌ගිභාවත්‌ථායාති සතතවිහාරිභාවසාධනෙහි සතිසම්‌පජඤ්‌ඤෙහි සමන්‌නාගමත්‌ථාය. නනු ච ඛීණාසවා සතිවෙපුල්‌ලප්‌පත්‌තා පඤ්‌ඤාවෙපුල්‌ලප්‌පත්‌තා ච, කථං තස්‌ස සතිසම්‌පජඤ්‌ඤං පයොගසාධනීයං පවත්‌තන්‌ති ආහ ‘‘ද්‌වෙ හී’’තිආදි. සතතවිහාරීති සතතං සමාපත්‌තිවිහාරිබහුලා, තස්‌මා තෙ ඉච්‌ඡිතිච්‌ඡිතක්‌ඛණෙ ඵලසමාපත්‌තිං සමාපජ්‌ජන්‌ති. වුත්‌තවිපරියායෙන නොසතතවිහාරිනො දට්‌ඨබ්‌බා. තෙනාහ ‘‘තත්‌ථා’’තිආදි. අප්‌පෙතුං න සක්‌කොති අනාචිණ්‌ණභාවතො.
76.Satisampajaññāhi samaṅgibhāvatthāyāti satatavihāribhāvasādhanehi satisampajaññehi samannāgamatthāya. Nanu ca khīṇāsavā sativepullappattā paññāvepullappattā ca, kathaṃ tassa satisampajaññaṃ payogasādhanīyaṃ pavattanti āha ‘‘dve hī’’tiādi. Satatavihārīti satataṃ samāpattivihāribahulā, tasmā te icchiticchitakkhaṇe phalasamāpattiṃ samāpajjanti. Vuttavipariyāyena nosatatavihārino daṭṭhabbā. Tenāha ‘‘tatthā’’tiādi. Appetuṃ na sakkoti anāciṇṇabhāvato.
තං විතක්‌කෙන්‌තොති ‘‘සාමණෙරස්‌ස සෙනාසනං නත්‌ථි, අරඤ්‌ඤඤ්‌ච සීහාදීහි සපරිස්‌සයං, කිං නු ඛො තස්‌ස භවිස්‌සතී’’ති තං විතක්‌කෙන්‌තො. එවරූපොති එදිසො යථාවුත්‌තසාමණෙරසදිසො ඛීණාසවො. ඉමෙ ධම්‌මෙති ඉමස්‌මිං සුත්‌තෙ ආගතෙ සීලාදිධම්‌මෙ. ආවජ්‌ජිත්‌වාවාති අත්‌තනො පරිසුද්‌ධසීලතාදිආවජ්‌ජනහෙතු එව සමාපජ්‌ජිතුං සක්‌ඛිස්‌සති.
Taṃ vitakkentoti ‘‘sāmaṇerassa senāsanaṃ natthi, araññañca sīhādīhi saparissayaṃ, kiṃ nu kho tassa bhavissatī’’ti taṃ vitakkento. Evarūpoti ediso yathāvuttasāmaṇerasadiso khīṇāsavo. Ime dhammeti imasmiṃ sutte āgate sīlādidhamme. Āvajjitvāvāti attano parisuddhasīlatādiāvajjanahetu eva samāpajjituṃ sakkhissati.
78. ‘‘යෙමෙ, භො ගොතමා’’ති වචනස්‌ස සම්‌බන්‌ධං දස්‌සෙතුං, ‘‘තථාගතෙ කිරා’’තිආදි වුත්‌තං. එවන්‌ති ‘‘යෙමෙ, භො ගොතමා’’තිආදිආකාරෙහි වත්‌තුමාරද්‌ධො.
78.‘‘Yeme, bho gotamā’’ti vacanassa sambandhaṃ dassetuṃ, ‘‘tathāgate kirā’’tiādi vuttaṃ. Evanti ‘‘yeme, bho gotamā’’tiādiākārehi vattumāraddho.
අජ්‌ජධම්‌මෙසූති අපුරාතනධම්‌මෙසු. තක්‌කනමත්‌තානි හි තෙහි කප්‌පෙත්‌වා සයංපටිභානං විරචිතානි. පුරාතනතාය පරිපුණ්‌ණතාය එකන්‌තනිය්‍යානිකතාය ච පරමො උත්‌තමො. තෙනාහ – ‘‘තෙසු…පෙ.… උත්‌තමොති අත්‌ථො’’ති. සෙසං සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යමෙව.
Ajjadhammesūti apurātanadhammesu. Takkanamattāni hi tehi kappetvā sayaṃpaṭibhānaṃ viracitāni. Purātanatāya paripuṇṇatāya ekantaniyyānikatāya ca paramo uttamo. Tenāha – ‘‘tesu…pe… uttamoti attho’’ti. Sesaṃ suviññeyyameva.
ගණකමොග්‌ගල්‌ලානසුත්‌තවණ්‌ණනාය ලීනත්‌ථප්‌පකාසනා සමත්‌තා.
Gaṇakamoggallānasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 7. ගණකමොග්‌ගල්‌ලානසුත්‌තං • 7. Gaṇakamoggallānasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 7. ගණකමොග්‌ගල්‌ලානසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Gaṇakamoggallānasuttavaṇṇanā
