| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / མཛྫྷིམནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
༧. གཎཀམོགྒལླཱནསུཏྟཝཎྞནཱ
7. Gaṇakamoggallānasuttavaṇṇanā
༧༤. ཡཐཱ ཧེཊྛིམསོཔཱནཕལཀཾ ཨོརོཧནྟསྶ པཙྪིམཾ ནཱམ ཧོཏི, ཨེཝཾ ཨཱརོཧནྟསྶ པཋམཾ ནཱམ ཧོཏཱིཏི ཝུཏྟཾ – ‘‘ཡཱཝ པཙྪིམསོཔཱནཀལེ༹ཝརཱཏི ཡཱཝ པཋམསོཔཱནཕལཀཱ’’ཏི། ཝཏྠུཾ སོདྷེཏྭཱཏི ཝཏྠུཝིཛྫཱཙརིཡེན ཝུཏྟཝིདྷིནཱ པཱསཱདཝཏྠུནོ སོདྷནཝིདྷིཾ ཀཏྭཱ། ཨེཏྠཱཏི པཱསཱདཀརཎེ། སཏྟདྷཱ བྷིནྣསྶ ཝཱལགྒསྶ ཨཾསུཀོཊིཝེདྷཀོ ཝཱལཝེདྷི ནཱམ། ཋཱནསམྤཱདནནྟི ཝེསཱཁམཎྜལཱདཱིནཾ སམྤཱདནཾ། མུཊྛིཀརཎཱདཱིཧཱིཏི ཨུསུམུཊྛིཀརཎཛིཡཱགཱཧཛིཡཱཝིཛ྄ཛྷཱདཱིཧི། ཨེཝཾ གཎཱཔེམཱཏི ཨེཀཾ ནཱམ ཨེཀམེཝ, དྭེ དུཀཱ ཙཏྟཱརི, ཏཱིཎི ཏིཀཱནི ནཝ, ཙཏྟཱརི ཙཏུཀྐཱནི སོལ༹སཱཏིཨཱདིནཱ ཨེཝཾ གཎནཾ སིཀྑཱཔེམ།
74. Yathā heṭṭhimasopānaphalakaṃ orohantassa pacchimaṃ nāma hoti, evaṃ ārohantassa paṭhamaṃ nāma hotīti vuttaṃ – ‘‘yāva pacchimasopānakaḷevarāti yāva paṭhamasopānaphalakā’’ti. Vatthuṃ sodhetvāti vatthuvijjācariyena vuttavidhinā pāsādavatthuno sodhanavidhiṃ katvā. Etthāti pāsādakaraṇe. Sattadhā bhinnassa vālaggassa aṃsukoṭivedhako vālavedhi nāma. Ṭhānasampādananti vesākhamaṇḍalādīnaṃ sampādanaṃ. Muṭṭhikaraṇādīhīti usumuṭṭhikaraṇajiyāgāhajiyāvijjhādīhi. Evaṃ gaṇāpemāti ekaṃ nāma ekameva, dve dukā cattāri, tīṇi tikāni nava, cattāri catukkāni soḷasātiādinā evaṃ gaṇanaṃ sikkhāpema.
༧༥. ཀེརཱཊིཀཱ ཧོནྟཱིཏི སམཡསྶ ཨནུཔཀྐིལིཊྛཀརཎམཱཡཱསཱཋེཡྻེན སམནྣཱགཏཱ ཧོནྟི། ཏཾ དམནཾ ཛཱིཝིཏཧེཏུཔི ནཱཏིཀྐམཏི, ཨཡམསྶ ཛཱཏིདོསཱབྷཱཝོ།
75.Kerāṭikā hontīti samayassa anupakkiliṭṭhakaraṇamāyāsāṭheyyena samannāgatā honti. Taṃ damanaṃ jīvitahetupi nātikkamati, ayamassa jātidosābhāvo.
༧༦. སཏིསམྤཛཉྙཱཧི སམངྒིབྷཱཝཏྠཱཡཱཏི སཏཏཝིཧཱརིབྷཱཝསཱདྷནེཧི སཏིསམྤཛཉྙེཧི སམནྣཱགམཏྠཱཡ། ནནུ ཙ ཁཱིཎཱསཝཱ སཏིཝེཔུལླཔྤཏྟཱ པཉྙཱཝེཔུལླཔྤཏྟཱ ཙ, ཀཐཾ ཏསྶ སཏིསམྤཛཉྙཾ པཡོགསཱདྷནཱིཡཾ པཝཏྟནྟི ཨཱཧ ‘‘དྭེ ཧཱི’’ཏིཨཱདི། སཏཏཝིཧཱརཱིཏི སཏཏཾ སམཱཔཏྟིཝིཧཱརིབཧུལཱ, ཏསྨཱ ཏེ ཨིཙྪིཏིཙྪིཏཀྑཎེ ཕལསམཱཔཏྟིཾ སམཱཔཛྫནྟི། ཝུཏྟཝིཔརིཡཱཡེན ནོསཏཏཝིཧཱརིནོ དཊྛབྦཱ། ཏེནཱཧ ‘‘ཏཏྠཱ’’ཏིཨཱདི། ཨཔྤེཏུཾ ན སཀྐོཏི ཨནཱཙིཎྞབྷཱཝཏོ།
76.Satisampajaññāhi samaṅgibhāvatthāyāti satatavihāribhāvasādhanehi satisampajaññehi samannāgamatthāya. Nanu ca khīṇāsavā sativepullappattā paññāvepullappattā ca, kathaṃ tassa satisampajaññaṃ payogasādhanīyaṃ pavattanti āha ‘‘dve hī’’tiādi. Satatavihārīti satataṃ samāpattivihāribahulā, tasmā te icchiticchitakkhaṇe phalasamāpattiṃ samāpajjanti. Vuttavipariyāyena nosatatavihārino daṭṭhabbā. Tenāha ‘‘tatthā’’tiādi. Appetuṃ na sakkoti anāciṇṇabhāvato.
ཏཾ ཝིཏཀྐེནྟོཏི ‘‘སཱམཎེརསྶ སེནཱསནཾ ནཏྠི, ཨརཉྙཉྩ སཱིཧཱདཱིཧི སཔརིསྶཡཾ, ཀིཾ ནུ ཁོ ཏསྶ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཏཾ ཝིཏཀྐེནྟོ། ཨེཝརཱུཔོཏི ཨེདིསོ ཡཐཱཝུཏྟསཱམཎེརསདིསོ ཁཱིཎཱསཝོ། ཨིམེ དྷམྨེཏི ཨིམསྨིཾ སུཏྟེ ཨཱགཏེ སཱིལཱདིདྷམྨེ། ཨཱཝཛྫིཏྭཱཝཱཏི ཨཏྟནོ པརིསུདྡྷསཱིལཏཱདིཨཱཝཛྫནཧེཏུ ཨེཝ སམཱཔཛྫིཏུཾ སཀྑིསྶཏི།
Taṃ vitakkentoti ‘‘sāmaṇerassa senāsanaṃ natthi, araññañca sīhādīhi saparissayaṃ, kiṃ nu kho tassa bhavissatī’’ti taṃ vitakkento. Evarūpoti ediso yathāvuttasāmaṇerasadiso khīṇāsavo. Ime dhammeti imasmiṃ sutte āgate sīlādidhamme. Āvajjitvāvāti attano parisuddhasīlatādiāvajjanahetu eva samāpajjituṃ sakkhissati.
༧༨. ‘‘ཡེམེ, བྷོ གོཏམཱ’’ཏི ཝཙནསྶ སམྦནྡྷཾ དསྶེཏུཾ, ‘‘ཏཐཱགཏེ ཀིརཱ’’ཏིཨཱདི ཝུཏྟཾ། ཨེཝནྟི ‘‘ཡེམེ, བྷོ གོཏམཱ’’ཏིཨཱདིཨཱཀཱརེཧི ཝཏྟུམཱརདྡྷོ།
78.‘‘Yeme, bho gotamā’’ti vacanassa sambandhaṃ dassetuṃ, ‘‘tathāgate kirā’’tiādi vuttaṃ. Evanti ‘‘yeme, bho gotamā’’tiādiākārehi vattumāraddho.
ཨཛྫདྷམྨེསཱུཏི ཨཔུརཱཏནདྷམྨེསུ། ཏཀྐནམཏྟཱནི ཧི ཏེཧི ཀཔྤེཏྭཱ སཡཾཔཊིབྷཱནཾ ཝིརཙིཏཱནི། པུརཱཏནཏཱཡ པརིཔུཎྞཏཱཡ ཨེཀནྟནིཡྻཱནིཀཏཱཡ ཙ པརམོ ཨུཏྟམོ། ཏེནཱཧ – ‘‘ཏེསུ…པེ॰… ཨུཏྟམོཏི ཨཏྠོ’’ཏི། སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝ།
Ajjadhammesūti apurātanadhammesu. Takkanamattāni hi tehi kappetvā sayaṃpaṭibhānaṃ viracitāni. Purātanatāya paripuṇṇatāya ekantaniyyānikatāya ca paramo uttamo. Tenāha – ‘‘tesu…pe… uttamoti attho’’ti. Sesaṃ suviññeyyameva.
གཎཀམོགྒལླཱནསུཏྟཝཎྞནཱཡ ལཱིནཏྠཔྤཀཱསནཱ སམཏྟཱ།
Gaṇakamoggallānasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / མཛྫྷིམནིཀཱཡ • Majjhimanikāya / ༧. གཎཀམོགྒལླཱནསུཏྟཾ • 7. Gaṇakamoggallānasuttaṃ
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / སུཏྟཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / མཛྫྷིམནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ༧. གཎཀམོགྒལླཱནསུཏྟཝཎྞནཱ • 7. Gaṇakamoggallānasuttavaṇṇanā
