| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
១០. គន្ធព្ពកាយសំយុត្តវណ្ណនា
10. Gandhabbakāyasaṃyuttavaṇṇanā
៤៣៨-៥៤៩. មូលគន្ធាទិភេទំ គន្ធំ អវន្តិ អបយុញ្ជន្តីតិ គន្ធព្ពា, តេសំ កាយោ សមូហោ គន្ធព្ពកាយោ, គន្ធព្ពទេវនិកាយោ។ ចាតុមហារាជិកេសុ ឯកិយាវ តេ ទដ្ឋព្ពា, តប្បរិយាបន្នតាយ តត្ថ វា និយុត្តាតិ គន្ធព្ពកាយិកា។ តេសំ តេសំ រុក្ខគច្ឆលតានំ មូលំ បដិច្ច បវត្តោ គន្ធោ មូលគន្ធោ, តស្មិំ មូលគន្ធេ។ អធិវត្ថាតិ មូលគន្ធំ អធិដ្ឋាយ, អភិភុយ្យ វា វសន្តា។ ឯស នយោ សេសេសុបិ។ តំ និស្សាយាតិ តំ មូលគន្ធំ រុក្ខំ បច្ចយំ កត្វា និព្ពត្តា។ ន កេវលំ តត្ថ គន្ធោ ឯវ, មូលមេវ វា តេសំ បច្ចយោតិ ទស្សេន្តោ ‘‘សោ ហី’’តិអាទិមាហ។ ឧបកប្បតីតិ និវាសដ្ឋានភាវេន វិនិយុញ្ជតិ។ គន្ធគន្ធេតិ គន្ធានំ គន្ធសមុទាយេ។ មូលាទិគន្ធានំ គន្ធេតិ មូលាទិគតអវយវគន្ធានំ គន្ធេ, តិមូលាទិគតសមុទាយភូតេតិ អត្ថោ។ បុព្ពេ ហិ ‘‘មូលគន្ធេ’’តិអាទិនា រុក្ខានំ អវយវគន្ធោ គហិតោ, ឥធ បន សព្ពសោ គហិតត្តា សមុទាយគន្ធោ វេទិតព្ពោ។ តេនាហ ‘‘យស្ស ហិ រុក្ខស្សា’’តិអាទិ។ សោតិ សោ សព្ពោ មូលាទិគតោ គន្ធោ គន្ធសមុទាយោ ឥធ គន្ធគន្ធោ នាម។ តស្ស គន្ធស្ស គន្ធេតិ តស្ស សមុទាយគន្ធស្ស តថាភូតេ គន្ធេ។ សរិក្ខំ សទិសំ បដិទានំ ឯតិស្សាតិ សរិក្ខទានំ, បត្ថនា។ យថាធិប្បេតផលានិ សរិក្ខទានត្តាវ អធិប្បេតផលំ ទេន្តុ, អសរិក្ខទានំ កថន្តិ? តម្បិ ទេតិយេវ បុញ្ញស្ស សព្ពកាមទទត្តាតិ អាហ ‘‘អសរិក្ខទានម្បី’’តិអាទិ។
438-549. Mūlagandhādibhedaṃ gandhaṃ avanti apayuñjantīti gandhabbā, tesaṃ kāyo samūho gandhabbakāyo, gandhabbadevanikāyo. Cātumahārājikesu ekiyāva te daṭṭhabbā, tappariyāpannatāya tattha vā niyuttāti gandhabbakāyikā. Tesaṃ tesaṃ rukkhagacchalatānaṃ mūlaṃ paṭicca pavatto gandho mūlagandho, tasmiṃ mūlagandhe. Adhivatthāti mūlagandhaṃ adhiṭṭhāya, abhibhuyya vā vasantā. Esa nayo sesesupi. Taṃ nissāyāti taṃ mūlagandhaṃ rukkhaṃ paccayaṃ katvā nibbattā. Na kevalaṃ tattha gandho eva, mūlameva vā tesaṃ paccayoti dassento ‘‘so hī’’tiādimāha. Upakappatīti nivāsaṭṭhānabhāvena viniyuñjati. Gandhagandheti gandhānaṃ gandhasamudāye. Mūlādigandhānaṃ gandheti mūlādigataavayavagandhānaṃ gandhe, timūlādigatasamudāyabhūteti attho. Pubbe hi ‘‘mūlagandhe’’tiādinā rukkhānaṃ avayavagandho gahito, idha pana sabbaso gahitattā samudāyagandho veditabbo. Tenāha ‘‘yassa hi rukkhassā’’tiādi. Soti so sabbo mūlādigato gandho gandhasamudāyo idha gandhagandho nāma. Tassa gandhassa gandheti tassa samudāyagandhassa tathābhūte gandhe. Sarikkhaṃ sadisaṃ paṭidānaṃ etissāti sarikkhadānaṃ, patthanā. Yathādhippetaphalāni sarikkhadānattāva adhippetaphalaṃ dentu, asarikkhadānaṃ kathanti? Tampi detiyeva puññassa sabbakāmadadattāti āha ‘‘asarikkhadānampī’’tiādi.
គន្ធព្ពកាយសំយុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Gandhabbakāyasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya
១. សុទ្ធិកសុត្តំ • 1. Suddhikasuttaṃ
២. សុចរិតសុត្តំ • 2. Sucaritasuttaṃ
៣. មូលគន្ធទាតាសុត្តំ • 3. Mūlagandhadātāsuttaṃ
៤-១២. សារគន្ធាទិទាតាសុត្តនវកំ • 4-12. Sāragandhādidātāsuttanavakaṃ
១៣-២២. មូលគន្ធទានូបការសុត្តទសកំ • 13-22. Mūlagandhadānūpakārasuttadasakaṃ
២៣-១១២. សារគន្ធាទិទានូបការសុត្តនវុតិកំ • 23-112. Sāragandhādidānūpakārasuttanavutikaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ១០. គន្ធព្ពកាយសំយុត្តវណ្ណនា • 10. Gandhabbakāyasaṃyuttavaṇṇanā
