| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
၁၀. ဂန္ဓဗ္ဗကာယသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ
10. Gandhabbakāyasaṃyuttavaṇṇanā
၄၃၈-၅၄၉. မူလဂန္ဓာဒိဘေဒံ ဂန္ဓံ အဝန္တိ အပယုဉ္ဇန္တီတိ ဂန္ဓဗ္ဗာ, တေသံ ကာယော သမူဟော ဂန္ဓဗ္ဗကာယော, ဂန္ဓဗ္ဗဒေဝနိကာယော။ စာတုမဟာရာဇိကေသု ဧကိယာဝ တေ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ, တပ္ပရိယာပန္နတာယ တတ္ထ ဝာ နိယုတ္တာတိ ဂန္ဓဗ္ဗကာယိကာ။ တေသံ တေသံ ရုက္ခဂစ္ဆလတာနံ မူလံ ပဋိစ္စ ပဝတ္တော ဂန္ဓော မူလဂန္ဓော, တသ္မိံ မူလဂန္ဓေ။ အဓိဝတ္ထာတိ မူလဂန္ဓံ အဓိဋ္ဌာယ, အဘိဘုယ္ယ ဝာ ဝသန္တာ။ ဧသ နယော သေသေသုပိ။ တံ နိသ္သာယာတိ တံ မူလဂန္ဓံ ရုက္ခံ ပစ္စယံ ကတ္ဝာ နိဗ္ဗတ္တာ။ န ကေဝလံ တတ္ထ ဂန္ဓော ဧဝ, မူလမေဝ ဝာ တေသံ ပစ္စယောတိ ဒသ္သေန္တော ‘‘သော ဟီ’’တိအာဒိမာဟ။ ဥပကပ္ပတီတိ နိဝာသဋ္ဌာနဘာဝေန ဝိနိယုဉ္ဇတိ။ ဂန္ဓဂန္ဓေတိ ဂန္ဓာနံ ဂန္ဓသမုဒာယေ။ မူလာဒိဂန္ဓာနံ ဂန္ဓေတိ မူလာဒိဂတအဝယဝဂန္ဓာနံ ဂန္ဓေ, တိမူလာဒိဂတသမုဒာယဘူတေတိ အတ္ထော။ ပုဗ္ဗေ ဟိ ‘‘မူလဂန္ဓေ’’တိအာဒိနာ ရုက္ခာနံ အဝယဝဂန္ဓော ဂဟိတော, ဣဓ ပန သဗ္ဗသော ဂဟိတတ္တာ သမုဒာယဂန္ဓော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တေနာဟ ‘‘ယသ္သ ဟိ ရုက္ခသ္သာ’’တိအာဒိ။ သောတိ သော သဗ္ဗော မူလာဒိဂတော ဂန္ဓော ဂန္ဓသမုဒာယော ဣဓ ဂန္ဓဂန္ဓော နာမ။ တသ္သ ဂန္ဓသ္သ ဂန္ဓေတိ တသ္သ သမုဒာယဂန္ဓသ္သ တထာဘူတေ ဂန္ဓေ။ သရိက္ခံ သဒိသံ ပဋိဒာနံ ဧတိသ္သာတိ သရိက္ခဒာနံ, ပတ္ထနာ။ ယထာဓိပ္ပေတဖလာနိ သရိက္ခဒာနတ္တာဝ အဓိပ္ပေတဖလံ ဒေန္တု, အသရိက္ခဒာနံ ကထန္တိ? တမ္ပိ ဒေတိယေဝ ပုညသ္သ သဗ္ဗကာမဒဒတ္တာတိ အာဟ ‘‘အသရိက္ခဒာနမ္ပီ’’တိအာဒိ။
438-549. Mūlagandhādibhedaṃ gandhaṃ avanti apayuñjantīti gandhabbā, tesaṃ kāyo samūho gandhabbakāyo, gandhabbadevanikāyo. Cātumahārājikesu ekiyāva te daṭṭhabbā, tappariyāpannatāya tattha vā niyuttāti gandhabbakāyikā. Tesaṃ tesaṃ rukkhagacchalatānaṃ mūlaṃ paṭicca pavatto gandho mūlagandho, tasmiṃ mūlagandhe. Adhivatthāti mūlagandhaṃ adhiṭṭhāya, abhibhuyya vā vasantā. Esa nayo sesesupi. Taṃ nissāyāti taṃ mūlagandhaṃ rukkhaṃ paccayaṃ katvā nibbattā. Na kevalaṃ tattha gandho eva, mūlameva vā tesaṃ paccayoti dassento ‘‘so hī’’tiādimāha. Upakappatīti nivāsaṭṭhānabhāvena viniyuñjati. Gandhagandheti gandhānaṃ gandhasamudāye. Mūlādigandhānaṃ gandheti mūlādigataavayavagandhānaṃ gandhe, timūlādigatasamudāyabhūteti attho. Pubbe hi ‘‘mūlagandhe’’tiādinā rukkhānaṃ avayavagandho gahito, idha pana sabbaso gahitattā samudāyagandho veditabbo. Tenāha ‘‘yassa hi rukkhassā’’tiādi. Soti so sabbo mūlādigato gandho gandhasamudāyo idha gandhagandho nāma. Tassa gandhassa gandheti tassa samudāyagandhassa tathābhūte gandhe. Sarikkhaṃ sadisaṃ paṭidānaṃ etissāti sarikkhadānaṃ, patthanā. Yathādhippetaphalāni sarikkhadānattāva adhippetaphalaṃ dentu, asarikkhadānaṃ kathanti? Tampi detiyeva puññassa sabbakāmadadattāti āha ‘‘asarikkhadānampī’’tiādi.
ဂန္ဓဗ္ဗကာယသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Gandhabbakāyasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya
၁. သုဒ္ဓိကသုတ္တံ • 1. Suddhikasuttaṃ
၂. သုစရိတသုတ္တံ • 2. Sucaritasuttaṃ
၃. မူလဂန္ဓဒာတာသုတ္တံ • 3. Mūlagandhadātāsuttaṃ
၄-၁၂. သာရဂန္ဓာဒိဒာတာသုတ္တနဝကံ • 4-12. Sāragandhādidātāsuttanavakaṃ
၁၃-၂၂. မူလဂန္ဓဒာနူပကာရသုတ္တဒသကံ • 13-22. Mūlagandhadānūpakārasuttadasakaṃ
၂၃-၁၁၂. သာရဂန္ဓာဒိဒာနူပကာရသုတ္တနဝုတိကံ • 23-112. Sāragandhādidānūpakārasuttanavutikaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၁၀. ဂန္ဓဗ္ဗကာယသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Gandhabbakāyasaṃyuttavaṇṇanā
