| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೧೦. ಗನ್ಧಬ್ಬಕಾಯಸಂಯುತ್ತವಣ್ಣನಾ
10. Gandhabbakāyasaṃyuttavaṇṇanā
೪೩೮-೫೪೯. ಮೂಲಗನ್ಧಾದಿಭೇದಂ ಗನ್ಧಂ ಅವನ್ತಿ ಅಪಯುಞ್ಜನ್ತೀತಿ ಗನ್ಧಬ್ಬಾ, ತೇಸಂ ಕಾಯೋ ಸಮೂಹೋ ಗನ್ಧಬ್ಬಕಾಯೋ, ಗನ್ಧಬ್ಬದೇವನಿಕಾಯೋ। ಚಾತುಮಹಾರಾಜಿಕೇಸು ಏಕಿಯಾವ ತೇ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ, ತಪ್ಪರಿಯಾಪನ್ನತಾಯ ತತ್ಥ ವಾ ನಿಯುತ್ತಾತಿ ಗನ್ಧಬ್ಬಕಾಯಿಕಾ। ತೇಸಂ ತೇಸಂ ರುಕ್ಖಗಚ್ಛಲತಾನಂ ಮೂಲಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಪವತ್ತೋ ಗನ್ಧೋ ಮೂಲಗನ್ಧೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಮೂಲಗನ್ಧೇ। ಅಧಿವತ್ಥಾತಿ ಮೂಲಗನ್ಧಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ, ಅಭಿಭುಯ್ಯ ವಾ ವಸನ್ತಾ। ಏಸ ನಯೋ ಸೇಸೇಸುಪಿ। ತಂ ನಿಸ್ಸಾಯಾತಿ ತಂ ಮೂಲಗನ್ಧಂ ರುಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಯಂ ಕತ್ವಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಾ। ನ ಕೇವಲಂ ತತ್ಥ ಗನ್ಧೋ ಏವ, ಮೂಲಮೇವ ವಾ ತೇಸಂ ಪಚ್ಚಯೋತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಸೋ ಹೀ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಉಪಕಪ್ಪತೀತಿ ನಿವಾಸಟ್ಠಾನಭಾವೇನ ವಿನಿಯುಞ್ಜತಿ। ಗನ್ಧಗನ್ಧೇತಿ ಗನ್ಧಾನಂ ಗನ್ಧಸಮುದಾಯೇ। ಮೂಲಾದಿಗನ್ಧಾನಂ ಗನ್ಧೇತಿ ಮೂಲಾದಿಗತಅವಯವಗನ್ಧಾನಂ ಗನ್ಧೇ, ತಿಮೂಲಾದಿಗತಸಮುದಾಯಭೂತೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪುಬ್ಬೇ ಹಿ ‘‘ಮೂಲಗನ್ಧೇ’’ತಿಆದಿನಾ ರುಕ್ಖಾನಂ ಅವಯವಗನ್ಧೋ ಗಹಿತೋ, ಇಧ ಪನ ಸಬ್ಬಸೋ ಗಹಿತತ್ತಾ ಸಮುದಾಯಗನ್ಧೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಯಸ್ಸ ಹಿ ರುಕ್ಖಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ। ಸೋತಿ ಸೋ ಸಬ್ಬೋ ಮೂಲಾದಿಗತೋ ಗನ್ಧೋ ಗನ್ಧಸಮುದಾಯೋ ಇಧ ಗನ್ಧಗನ್ಧೋ ನಾಮ। ತಸ್ಸ ಗನ್ಧಸ್ಸ ಗನ್ಧೇತಿ ತಸ್ಸ ಸಮುದಾಯಗನ್ಧಸ್ಸ ತಥಾಭೂತೇ ಗನ್ಧೇ। ಸರಿಕ್ಖಂ ಸದಿಸಂ ಪಟಿದಾನಂ ಏತಿಸ್ಸಾತಿ ಸರಿಕ್ಖದಾನಂ, ಪತ್ಥನಾ। ಯಥಾಧಿಪ್ಪೇತಫಲಾನಿ ಸರಿಕ್ಖದಾನತ್ತಾವ ಅಧಿಪ್ಪೇತಫಲಂ ದೇನ್ತು, ಅಸರಿಕ್ಖದಾನಂ ಕಥನ್ತಿ? ತಮ್ಪಿ ದೇತಿಯೇವ ಪುಞ್ಞಸ್ಸ ಸಬ್ಬಕಾಮದದತ್ತಾತಿ ಆಹ ‘‘ಅಸರಿಕ್ಖದಾನಮ್ಪೀ’’ತಿಆದಿ।
438-549. Mūlagandhādibhedaṃ gandhaṃ avanti apayuñjantīti gandhabbā, tesaṃ kāyo samūho gandhabbakāyo, gandhabbadevanikāyo. Cātumahārājikesu ekiyāva te daṭṭhabbā, tappariyāpannatāya tattha vā niyuttāti gandhabbakāyikā. Tesaṃ tesaṃ rukkhagacchalatānaṃ mūlaṃ paṭicca pavatto gandho mūlagandho, tasmiṃ mūlagandhe. Adhivatthāti mūlagandhaṃ adhiṭṭhāya, abhibhuyya vā vasantā. Esa nayo sesesupi. Taṃ nissāyāti taṃ mūlagandhaṃ rukkhaṃ paccayaṃ katvā nibbattā. Na kevalaṃ tattha gandho eva, mūlameva vā tesaṃ paccayoti dassento ‘‘so hī’’tiādimāha. Upakappatīti nivāsaṭṭhānabhāvena viniyuñjati. Gandhagandheti gandhānaṃ gandhasamudāye. Mūlādigandhānaṃ gandheti mūlādigataavayavagandhānaṃ gandhe, timūlādigatasamudāyabhūteti attho. Pubbe hi ‘‘mūlagandhe’’tiādinā rukkhānaṃ avayavagandho gahito, idha pana sabbaso gahitattā samudāyagandho veditabbo. Tenāha ‘‘yassa hi rukkhassā’’tiādi. Soti so sabbo mūlādigato gandho gandhasamudāyo idha gandhagandho nāma. Tassa gandhassa gandheti tassa samudāyagandhassa tathābhūte gandhe. Sarikkhaṃ sadisaṃ paṭidānaṃ etissāti sarikkhadānaṃ, patthanā. Yathādhippetaphalāni sarikkhadānattāva adhippetaphalaṃ dentu, asarikkhadānaṃ kathanti? Tampi detiyeva puññassa sabbakāmadadattāti āha ‘‘asarikkhadānampī’’tiādi.
ಗನ್ಧಬ್ಬಕಾಯಸಂಯುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Gandhabbakāyasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya
೧. ಸುದ್ಧಿಕಸುತ್ತಂ • 1. Suddhikasuttaṃ
೨. ಸುಚರಿತಸುತ್ತಂ • 2. Sucaritasuttaṃ
೩. ಮೂಲಗನ್ಧದಾತಾಸುತ್ತಂ • 3. Mūlagandhadātāsuttaṃ
೪-೧೨. ಸಾರಗನ್ಧಾದಿದಾತಾಸುತ್ತನವಕಂ • 4-12. Sāragandhādidātāsuttanavakaṃ
೧೩-೨೨. ಮೂಲಗನ್ಧದಾನೂಪಕಾರಸುತ್ತದಸಕಂ • 13-22. Mūlagandhadānūpakārasuttadasakaṃ
೨೩-೧೧೨. ಸಾರಗನ್ಧಾದಿದಾನೂಪಕಾರಸುತ್ತನವುತಿಕಂ • 23-112. Sāragandhādidānūpakārasuttanavutikaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೧೦. ಗನ್ಧಬ್ಬಕಾಯಸಂಯುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Gandhabbakāyasaṃyuttavaṇṇanā
