| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
10. ගන්‌ධබ්‌බකායසංයුත්‌තවණ්‌ණනා
10. Gandhabbakāyasaṃyuttavaṇṇanā
438-549. මූලගන්‌ධාදිභෙදං ගන්‌ධං අවන්‌ති අපයුඤ්‌ජන්‌තීති ගන්‌ධබ්‌බා, තෙසං කායො සමූහො ගන්‌ධබ්‌බකායො, ගන්‌ධබ්‌බදෙවනිකායො. චාතුමහාරාජිකෙසු එකියාව තෙ දට්‌ඨබ්‌බා, තප්‌පරියාපන්‌නතාය තත්‌ථ වා නියුත්‌තාති ගන්‌ධබ්‌බකායිකා. තෙසං තෙසං රුක්‌ඛගච්‌ඡලතානං මූලං පටිච්‌ච පවත්‌තො ගන්‌ධො මූලගන්‌ධො, තස්‌මිං මූලගන්‌ධෙ. අධිවත්‌ථාති මූලගන්‌ධං අධිට්‌ඨාය, අභිභුය්‍ය වා වසන්‌තා. එස නයො සෙසෙසුපි. තං නිස්‌සායාති තං මූලගන්‌ධං රුක්‌ඛං පච්‌චයං කත්‌වා නිබ්‌බත්‌තා. න කෙවලං තත්‌ථ ගන්‌ධො එව, මූලමෙව වා තෙසං පච්‌චයොති දස්‌සෙන්‌තො ‘‘සො හී’’තිආදිමාහ. උපකප්‌පතීති නිවාසට්‌ඨානභාවෙන විනියුඤ්‌ජති. ගන්‌ධගන්‌ධෙති ගන්‌ධානං ගන්‌ධසමුදායෙ. මූලාදිගන්‌ධානං ගන්‌ධෙති මූලාදිගතඅවයවගන්‌ධානං ගන්‌ධෙ, තිමූලාදිගතසමුදායභූතෙති අත්‌ථො. පුබ්‌බෙ හි ‘‘මූලගන්‌ධෙ’’තිආදිනා රුක්‌ඛානං අවයවගන්‌ධො ගහිතො, ඉධ පන සබ්‌බසො ගහිතත්‌තා සමුදායගන්‌ධො වෙදිතබ්‌බො. තෙනාහ ‘‘යස්‌ස හි රුක්‌ඛස්‌සා’’තිආදි. සොති සො සබ්‌බො මූලාදිගතො ගන්‌ධො ගන්‌ධසමුදායො ඉධ ගන්‌ධගන්‌ධො නාම. තස්‌ස ගන්‌ධස්‌ස ගන්‌ධෙති තස්‌ස සමුදායගන්‌ධස්‌ස තථාභූතෙ ගන්‌ධෙ. සරික්‌ඛං සදිසං පටිදානං එතිස්‌සාති සරික්‌ඛදානං, පත්‌ථනා. යථාධිප්‌පෙතඵලානි සරික්‌ඛදානත්‌තාව අධිප්‌පෙතඵලං දෙන්‌තු, අසරික්‌ඛදානං කථන්‌ති? තම්‌පි දෙතියෙව පුඤ්‌ඤස්‌ස සබ්‌බකාමදදත්‌තාති ආහ ‘‘අසරික්‌ඛදානම්‌පී’’තිආදි.
438-549. Mūlagandhādibhedaṃ gandhaṃ avanti apayuñjantīti gandhabbā, tesaṃ kāyo samūho gandhabbakāyo, gandhabbadevanikāyo. Cātumahārājikesu ekiyāva te daṭṭhabbā, tappariyāpannatāya tattha vā niyuttāti gandhabbakāyikā. Tesaṃ tesaṃ rukkhagacchalatānaṃ mūlaṃ paṭicca pavatto gandho mūlagandho, tasmiṃ mūlagandhe. Adhivatthāti mūlagandhaṃ adhiṭṭhāya, abhibhuyya vā vasantā. Esa nayo sesesupi. Taṃ nissāyāti taṃ mūlagandhaṃ rukkhaṃ paccayaṃ katvā nibbattā. Na kevalaṃ tattha gandho eva, mūlameva vā tesaṃ paccayoti dassento ‘‘so hī’’tiādimāha. Upakappatīti nivāsaṭṭhānabhāvena viniyuñjati. Gandhagandheti gandhānaṃ gandhasamudāye. Mūlādigandhānaṃ gandheti mūlādigataavayavagandhānaṃ gandhe, timūlādigatasamudāyabhūteti attho. Pubbe hi ‘‘mūlagandhe’’tiādinā rukkhānaṃ avayavagandho gahito, idha pana sabbaso gahitattā samudāyagandho veditabbo. Tenāha ‘‘yassa hi rukkhassā’’tiādi. Soti so sabbo mūlādigato gandho gandhasamudāyo idha gandhagandho nāma. Tassa gandhassa gandheti tassa samudāyagandhassa tathābhūte gandhe. Sarikkhaṃ sadisaṃ paṭidānaṃ etissāti sarikkhadānaṃ, patthanā. Yathādhippetaphalāni sarikkhadānattāva adhippetaphalaṃ dentu, asarikkhadānaṃ kathanti? Tampi detiyeva puññassa sabbakāmadadattāti āha ‘‘asarikkhadānampī’’tiādi.
ගන්‌ධබ්‌බකායසංයුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Gandhabbakāyasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya
1. සුද්‌ධිකසුත්‌තං • 1. Suddhikasuttaṃ
2. සුචරිතසුත්‌තං • 2. Sucaritasuttaṃ
3. මූලගන්‌ධදාතාසුත්‌තං • 3. Mūlagandhadātāsuttaṃ
4-12. සාරගන්‌ධාදිදාතාසුත්‌තනවකං • 4-12. Sāragandhādidātāsuttanavakaṃ
13-22. මූලගන්‌ධදානූපකාරසුත්‌තදසකං • 13-22. Mūlagandhadānūpakārasuttadasakaṃ
23-112. සාරගන්‌ධාදිදානූපකාරසුත්‌තනවුතිකං • 23-112. Sāragandhādidānūpakārasuttanavutikaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 10. ගන්‌ධබ්‌බකායසංයුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Gandhabbakāyasaṃyuttavaṇṇanā
