Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
൧൦. ഗന്ധബ്ബകായസംയുത്തവണ്ണനാ
10. Gandhabbakāyasaṃyuttavaṇṇanā
൪൩൮-൫൪൯. മൂലഗന്ധാദിഭേദം ഗന്ധം അവന്തി അപയുഞ്ജന്തീതി ഗന്ധബ്ബാ, തേസം കായോ സമൂഹോ ഗന്ധബ്ബകായോ, ഗന്ധബ്ബദേവനികായോ. ചാതുമഹാരാജികേസു ഏകിയാവ തേ ദട്ഠബ്ബാ, തപ്പരിയാപന്നതായ തത്ഥ വാ നിയുത്താതി ഗന്ധബ്ബകായികാ. തേസം തേസം രുക്ഖഗച്ഛലതാനം മൂലം പടിച്ച പവത്തോ ഗന്ധോ മൂലഗന്ധോ, തസ്മിം മൂലഗന്ധേ. അധിവത്ഥാതി മൂലഗന്ധം അധിട്ഠായ, അഭിഭുയ്യ വാ വസന്താ. ഏസ നയോ സേസേസുപി. തം നിസ്സായാതി തം മൂലഗന്ധം രുക്ഖം പച്ചയം കത്വാ നിബ്ബത്താ. ന കേവലം തത്ഥ ഗന്ധോ ഏവ, മൂലമേവ വാ തേസം പച്ചയോതി ദസ്സേന്തോ ‘‘സോ ഹീ’’തിആദിമാഹ. ഉപകപ്പതീതി നിവാസട്ഠാനഭാവേന വിനിയുഞ്ജതി. ഗന്ധഗന്ധേതി ഗന്ധാനം ഗന്ധസമുദായേ. മൂലാദിഗന്ധാനം ഗന്ധേതി മൂലാദിഗതഅവയവഗന്ധാനം ഗന്ധേ, തിമൂലാദിഗതസമുദായഭൂതേതി അത്ഥോ. പുബ്ബേ ഹി ‘‘മൂലഗന്ധേ’’തിആദിനാ രുക്ഖാനം അവയവഗന്ധോ ഗഹിതോ, ഇധ പന സബ്ബസോ ഗഹിതത്താ സമുദായഗന്ധോ വേദിതബ്ബോ. തേനാഹ ‘‘യസ്സ ഹി രുക്ഖസ്സാ’’തിആദി. സോതി സോ സബ്ബോ മൂലാദിഗതോ ഗന്ധോ ഗന്ധസമുദായോ ഇധ ഗന്ധഗന്ധോ നാമ. തസ്സ ഗന്ധസ്സ ഗന്ധേതി തസ്സ സമുദായഗന്ധസ്സ തഥാഭൂതേ ഗന്ധേ. സരിക്ഖം സദിസം പടിദാനം ഏതിസ്സാതി സരിക്ഖദാനം, പത്ഥനാ. യഥാധിപ്പേതഫലാനി സരിക്ഖദാനത്താവ അധിപ്പേതഫലം ദേന്തു, അസരിക്ഖദാനം കഥന്തി? തമ്പി ദേതിയേവ പുഞ്ഞസ്സ സബ്ബകാമദദത്താതി ആഹ ‘‘അസരിക്ഖദാനമ്പീ’’തിആദി.
438-549. Mūlagandhādibhedaṃ gandhaṃ avanti apayuñjantīti gandhabbā, tesaṃ kāyo samūho gandhabbakāyo, gandhabbadevanikāyo. Cātumahārājikesu ekiyāva te daṭṭhabbā, tappariyāpannatāya tattha vā niyuttāti gandhabbakāyikā. Tesaṃ tesaṃ rukkhagacchalatānaṃ mūlaṃ paṭicca pavatto gandho mūlagandho, tasmiṃ mūlagandhe. Adhivatthāti mūlagandhaṃ adhiṭṭhāya, abhibhuyya vā vasantā. Esa nayo sesesupi. Taṃ nissāyāti taṃ mūlagandhaṃ rukkhaṃ paccayaṃ katvā nibbattā. Na kevalaṃ tattha gandho eva, mūlameva vā tesaṃ paccayoti dassento ‘‘so hī’’tiādimāha. Upakappatīti nivāsaṭṭhānabhāvena viniyuñjati. Gandhagandheti gandhānaṃ gandhasamudāye. Mūlādigandhānaṃ gandheti mūlādigataavayavagandhānaṃ gandhe, timūlādigatasamudāyabhūteti attho. Pubbe hi ‘‘mūlagandhe’’tiādinā rukkhānaṃ avayavagandho gahito, idha pana sabbaso gahitattā samudāyagandho veditabbo. Tenāha ‘‘yassa hi rukkhassā’’tiādi. Soti so sabbo mūlādigato gandho gandhasamudāyo idha gandhagandho nāma. Tassa gandhassa gandheti tassa samudāyagandhassa tathābhūte gandhe. Sarikkhaṃ sadisaṃ paṭidānaṃ etissāti sarikkhadānaṃ, patthanā. Yathādhippetaphalāni sarikkhadānattāva adhippetaphalaṃ dentu, asarikkhadānaṃ kathanti? Tampi detiyeva puññassa sabbakāmadadattāti āha ‘‘asarikkhadānampī’’tiādi.
ഗന്ധബ്ബകായസംയുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Gandhabbakāyasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya
൧. സുദ്ധികസുത്തം • 1. Suddhikasuttaṃ
൨. സുചരിതസുത്തം • 2. Sucaritasuttaṃ
൩. മൂലഗന്ധദാതാസുത്തം • 3. Mūlagandhadātāsuttaṃ
൪-൧൨. സാരഗന്ധാദിദാതാസുത്തനവകം • 4-12. Sāragandhādidātāsuttanavakaṃ
൧൩-൨൨. മൂലഗന്ധദാനൂപകാരസുത്തദസകം • 13-22. Mūlagandhadānūpakārasuttadasakaṃ
൨൩-൧൧൨. സാരഗന്ധാദിദാനൂപകാരസുത്തനവുതികം • 23-112. Sāragandhādidānūpakārasuttanavutikaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൧൦. ഗന്ധബ്ബകായസംയുത്തവണ്ണനാ • 10. Gandhabbakāyasaṃyuttavaṇṇanā