| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
9. ගන්‌ධජාතසුත්‌තවණ්‌ණනා
9. Gandhajātasuttavaṇṇanā
80. නවමෙ එතදවොචාති පච්‌ඡාභත්‌තං පිණ්‌ඩපාතපටික්‌කන්‌තො දසබලස්‌ස වත්‌තං දස්‌සෙත්‌වා අත්‌තනො දිවාවිහාරට්‌ඨානං ගන්‌ත්‌වා ‘‘ඉමස්‌මිං ලොකෙ මූලගන්‌ධො නාම අත්‌ථි, සාරගන්‌ධො නාම අත්‌ථි, පුප්‌ඵගන්‌ධො නාම අත්‌ථි. ඉමෙ පන තයොපි ගන්‌ධා අනුවාතංයෙව ගච්‌ඡන්‌ති, න පටිවාතං. අත්‌ථි නු ඛො කිඤ්‌චි, යස්‌ස පටිවාතම්‌පි ගන්‌ධො ගච්‌ඡතී’’ති චින්‌තෙත්‌වා අට්‌ඨන්‌නං වරානං ගහණකාලෙයෙව කඞ්‌ඛුප්‌පත්‌තිසමයෙ උපසඞ්‌කමනවරස්‌ස ගහිතත්‌තා තක්‌ඛණංයෙව දිවාට්‌ඨානතො වුට්‌ඨාය සත්‌ථු සන්‌තිකං ගන්‌ත්‌වා වන්‌දිත්‌වා එකමන්‌තං නිසින්‌නො උප්‌පන්‌නාය කඞ්‌ඛාය විනොදනත්‌ථං එතං ‘‘තීණිමානි, භන්‌තෙ’’තිආදිවචනං අවොච. තත්‌ථ ගන්‌ධජාතානීති ගන්‌ධජාතියො. මූලගන්‌ධොති මූලවත්‌ථුකො ගන්‌ධො, ගන්‌ධසම්‌පන්‌නං වා මූලමෙව මූලගන්‌ධො. තස්‌ස හි ගන්‌ධො අනුවාතං ගච්‌ඡති. ගන්‌ධස්‌ස පන ගන්‌ධො නාම නත්‌ථි. සාරගන්‌ධපුප්‌ඵගන්‌ධෙසුපි එසෙව නයො. අත්‌ථානන්‌ද, කිඤ්‌චි ගන්‌ධජාතන්‌ති එත්‌ථ සරණගමනාදයො ගුණවණ්‌ණභාසනවසෙන දිසාගාමිතාය ගන්‌ධසදිසත්‌තා ගන්‌ධා, තෙසං වත්‌ථුභූතො පුග්‌ගලො ගන්‌ධජාතං නාම. ගන්‌ධො ගච්‌ඡතීති වණ්‌ණභාසනවසෙන ගච්‌ඡති. සීලවාති පඤ්‌චසීලෙන වා දසසීලෙන වා සීලවා. කල්‍යාණධම්‌මොති තෙනෙව සීලධම්‌මෙන කල්‍යාණධම්‌මො සුන්‌දරධම්‌මො. විගතමලමච්‌ඡෙරෙනාතිආදීනං අත්‌ථො විසුද්‌ධිමග්‌ගෙ (විසුද්‌ධි. 1.160) විත්‌ථාරිතොව. දිසාසූති චතූසු දිසාසු චතූසු අනුදිසාසු . සමණබ්‍රාහ්‌මණාති සමිතපාපබාහිතපාපා සමණබ්‍රාහ්‌මණා.
80. Navame etadavocāti pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto dasabalassa vattaṃ dassetvā attano divāvihāraṭṭhānaṃ gantvā ‘‘imasmiṃ loke mūlagandho nāma atthi, sāragandho nāma atthi, pupphagandho nāma atthi. Ime pana tayopi gandhā anuvātaṃyeva gacchanti, na paṭivātaṃ. Atthi nu kho kiñci, yassa paṭivātampi gandho gacchatī’’ti cintetvā aṭṭhannaṃ varānaṃ gahaṇakāleyeva kaṅkhuppattisamaye upasaṅkamanavarassa gahitattā takkhaṇaṃyeva divāṭṭhānato vuṭṭhāya satthu santikaṃ gantvā vanditvā ekamantaṃ nisinno uppannāya kaṅkhāya vinodanatthaṃ etaṃ ‘‘tīṇimāni, bhante’’tiādivacanaṃ avoca. Tattha gandhajātānīti gandhajātiyo. Mūlagandhoti mūlavatthuko gandho, gandhasampannaṃ vā mūlameva mūlagandho. Tassa hi gandho anuvātaṃ gacchati. Gandhassa pana gandho nāma natthi. Sāragandhapupphagandhesupi eseva nayo. Atthānanda, kiñci gandhajātanti ettha saraṇagamanādayo guṇavaṇṇabhāsanavasena disāgāmitāya gandhasadisattā gandhā, tesaṃ vatthubhūto puggalo gandhajātaṃ nāma. Gandho gacchatīti vaṇṇabhāsanavasena gacchati. Sīlavāti pañcasīlena vā dasasīlena vā sīlavā. Kalyāṇadhammoti teneva sīladhammena kalyāṇadhammo sundaradhammo. Vigatamalamaccherenātiādīnaṃ attho visuddhimagge (visuddhi. 1.160) vitthāritova. Disāsūti catūsu disāsu catūsu anudisāsu . Samaṇabrāhmaṇāti samitapāpabāhitapāpā samaṇabrāhmaṇā.
න පුප්‌ඵගන්‌ධො පටිවාතමෙතීති වස්‌සිකපුප්‌ඵාදීනං ගන්‌ධො පටිවාතං න ගච්‌ඡති. න චන්‌දනං තගරමල්‌ලිකා වාති චන්‌දනතගරමල්‌ලිකානම්‌පි ගන්‌ධො පටිවාතං න ගච්‌ඡතීති අත්‌ථො. දෙවලොකෙපි ඵුටසුමනා නාම හොති, තස්‌සා පුප්‌ඵිතදිවසෙ ගන්‌ධො යොජනසතං අජ්‌ඣොත්‌ථරති. සොපි පටිවාතං විදත්‌ථිමත්‌තම්‌පි රතනමත්‌තම්‌පි ගන්‌තුං න සක්‌කොතීති වදන්‌ති. සතඤ්‌ච ගන්‌ධො පටිවාතමෙතීති සතඤ්‌ච පණ්‌ඩිතානං බුද්‌ධපච්‌චෙකබුද්‌ධබුද්‌ධපුත්‌තානං සීලාදිගුණගන්‌ධො පටිවාතං ගච්‌ඡති. සබ්‌බා දිසා සප්‌පුරිසො පවායතීති සප්‌පුරිසො පණ්‌ඩිතො සීලාදිගුණගන්‌ධෙන සබ්‌බා දිසා පවායති, සබ්‌බා දිසා ගන්‌ධෙන අවත්‌ථරතීති අත්‌ථො.
Na pupphagandho paṭivātametīti vassikapupphādīnaṃ gandho paṭivātaṃ na gacchati. Na candanaṃ tagaramallikā vāti candanatagaramallikānampi gandho paṭivātaṃ na gacchatīti attho. Devalokepi phuṭasumanā nāma hoti, tassā pupphitadivase gandho yojanasataṃ ajjhottharati. Sopi paṭivātaṃ vidatthimattampi ratanamattampi gantuṃ na sakkotīti vadanti. Satañca gandho paṭivātametīti satañca paṇḍitānaṃ buddhapaccekabuddhabuddhaputtānaṃ sīlādiguṇagandho paṭivātaṃ gacchati. Sabbā disā sappuriso pavāyatīti sappuriso paṇḍito sīlādiguṇagandhena sabbā disā pavāyati, sabbā disā gandhena avattharatīti attho.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 9. ගන්‌ධජාතසුත්‌තං • 9. Gandhajātasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 9. ගන්‌ධජාතසුත්‌තවණ්‌ණනා • 9. Gandhajātasuttavaṇṇanā
