Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi

    ๕๒๐. คนฺธตินฺทุกชาตกํ (๑๐)

    520. Gandhatindukajātakaṃ (10)

    ๓๓๒.

    332.

    อปฺปมาโท อมตํ ปทํ 1, ปมาโท มจฺจุโน ปทํ;

    Appamādo amataṃ padaṃ 2, pamādo maccuno padaṃ;

    อปฺปมตฺตา น มียนฺติ, เย ปมตฺตา ยถา มตาฯ

    Appamattā na mīyanti, ye pamattā yathā matā.

    ๓๓๓.

    333.

    มทา ปมาโท ชาเยถ, ปมาทา ชายเต ขโย;

    Madā pamādo jāyetha, pamādā jāyate khayo;

    ขยา ปโทสา 3 ชายนฺติ, มา ปมาโท 4 ภรตูสภ 5ฯ

    Khayā padosā 6 jāyanti, mā pamādo 7 bharatūsabha 8.

    ๓๓๔.

    334.

    พหู หิ ขตฺติยา ชีนา, อตฺถํ รฎฺฐํ ปมาทิโน;

    Bahū hi khattiyā jīnā, atthaṃ raṭṭhaṃ pamādino;

    อโถปิ คามิโน คามา, อนคารา อคาริโนฯ

    Athopi gāmino gāmā, anagārā agārino.

    ๓๓๕.

    335.

    ขตฺติยสฺส ปมตฺตสฺส, รฎฺฐสฺมิํ รฎฺฐวฑฺฒน;

    Khattiyassa pamattassa, raṭṭhasmiṃ raṭṭhavaḍḍhana;

    สเพฺพ โภคา วินสฺสนฺติ, รโญฺญ ตํ วุจฺจเต อฆํฯ

    Sabbe bhogā vinassanti, rañño taṃ vuccate aghaṃ.

    ๓๓๖.

    336.

    เนส ธโมฺม มหาราช, อติเวลํ ปมชฺชสิ;

    Nesa dhammo mahārāja, ativelaṃ pamajjasi;

    อิทฺธํ ผีตํ ชนปทํ, โจรา วิทฺธํสยนฺติ นํฯ

    Iddhaṃ phītaṃ janapadaṃ, corā viddhaṃsayanti naṃ.

    ๓๓๗.

    337.

    น เต ปุตฺตา ภวิสฺสนฺติ, น หิรญฺญํ น ธานิยํ 9;

    Na te puttā bhavissanti, na hiraññaṃ na dhāniyaṃ 10;

    รเฎฺฐ วิลุปฺปมานมฺหิ, สพฺพโภเคหิ ชิยฺยสิฯ

    Raṭṭhe viluppamānamhi, sabbabhogehi jiyyasi.

    ๓๓๘.

    338.

    สพฺพโภคา ปริชิณฺณํ, ราชานํ วาปิ ขตฺติยํ 11;

    Sabbabhogā parijiṇṇaṃ, rājānaṃ vāpi khattiyaṃ 12;

    ญาติมิตฺตา สุหชฺชา จ, น ตํ มญฺญนฺติ มานิยํ 13ฯ

    Ñātimittā suhajjā ca, na taṃ maññanti māniyaṃ 14.

    ๓๓๙.

    339.

    หตฺถาโรหา อนีกฎฺฐา, รถิกา ปตฺติการกา;

    Hatthārohā anīkaṭṭhā, rathikā pattikārakā;

    ตเมวมุปชีวนฺตา, น ตํ มญฺญนฺติ มานิยํฯ

    Tamevamupajīvantā, na taṃ maññanti māniyaṃ.

    ๓๔๐.

    340.

    อสํวิหิตกมฺมนฺตํ, พาลํ ทุมฺมนฺติมนฺตินํ;

    Asaṃvihitakammantaṃ, bālaṃ dummantimantinaṃ;

    สิรี ชหติ ทุเมฺมธํ, ชิณฺณํว อุรโค ตจํฯ

    Sirī jahati dummedhaṃ, jiṇṇaṃva urago tacaṃ.

    ๓๔๑.

    341.

    สุสํวิหิตกมฺมนฺตํ , กาลุฎฺฐายิํ อตนฺทิตํ;

    Susaṃvihitakammantaṃ , kāluṭṭhāyiṃ atanditaṃ;

    สเพฺพ โภคาภิวฑฺฒนฺติ, คาโว สอุสภามิวฯ

    Sabbe bhogābhivaḍḍhanti, gāvo sausabhāmiva.

    ๓๔๒.

    342.

    อุปสฺสุติํ มหาราช, รเฎฺฐ ชนปเท จร;

    Upassutiṃ mahārāja, raṭṭhe janapade cara;

    ตตฺถ ทิสฺวา จ สุตฺวา จ, ตโต ตํ 15 ปฎิปชฺชสิฯ

    Tattha disvā ca sutvā ca, tato taṃ 16 paṭipajjasi.

    ๓๔๓.

    343.

    เอวํ เวเทตุ ปญฺจาโล, สงฺคาเม สรมปฺปิโต 17;

    Evaṃ vedetu pañcālo, saṅgāme saramappito 18;

    ยถาหมชฺช เวเทมิ, กณฺฎเกน สมปฺปิโตฯ

    Yathāhamajja vedemi, kaṇṭakena samappito.

    ๓๔๔.

    344.

    ชิโณฺณ ทุพฺพลจกฺขูสิ, น รูปํ สาธุ ปสฺสสิ;

    Jiṇṇo dubbalacakkhūsi, na rūpaṃ sādhu passasi;

    กิํ ตตฺถ พฺรหฺมทตฺตสฺส, ยํ ตํ มเคฺคยฺย 19 กณฺฎโก 20ฯ

    Kiṃ tattha brahmadattassa, yaṃ taṃ maggeyya 21 kaṇṭako 22.

    ๓๔๕.

    345.

    พเหฺวตฺถ พฺรหฺมทตฺตสฺส, โสหํ 23 มคฺคสฺมิ 24 พฺราหฺมณ;

    Bahvettha brahmadattassa, sohaṃ 25 maggasmi 26 brāhmaṇa;

    อรกฺขิตา ชานปทา, อธมฺมพลินา หตาฯ

    Arakkhitā jānapadā, adhammabalinā hatā.

    ๓๔๖.

    346.

    รตฺติญฺหิ 27 โจรา ขาทนฺติ, ทิวา ขาทนฺติ ตุณฺฑิยา;

    Rattiñhi 28 corā khādanti, divā khādanti tuṇḍiyā;

    รฎฺฐสฺมิํ กูฎราชสฺส, พหุ อธมฺมิโก ชโนฯ

    Raṭṭhasmiṃ kūṭarājassa, bahu adhammiko jano.

    ๓๔๗.

    347.

    เอตาทิเส ภเย ชาเต 29, ภยฎฺฎา ตาต 30 มาณวา;

    Etādise bhaye jāte 31, bhayaṭṭā tāta 32 māṇavā;

    นิเลฺลนกานิ กุพฺพนฺติ, วเน อาหตฺว กณฺฎกํฯ

    Nillenakāni kubbanti, vane āhatva kaṇṭakaṃ.

    ๓๔๘.

    348.

    กทาสฺสุ นามยํ ราชา, พฺรหฺมทโตฺต มริสฺสติ;

    Kadāssu nāmayaṃ rājā, brahmadatto marissati;

    ยสฺส รฎฺฐมฺหิ ชิยฺยนฺติ, อปฺปติกา กุมาริกาฯ

    Yassa raṭṭhamhi jiyyanti, appatikā kumārikā.

    ๓๔๙.

    349.

    ทุพฺภาสิตญฺหิ เต ชมฺมิ, อนตฺถปทโกวิเท;

    Dubbhāsitañhi te jammi, anatthapadakovide;

    กุหิํ ราชา กุมารีนํ, ภตฺตารํ ปริเยสติฯ

    Kuhiṃ rājā kumārīnaṃ, bhattāraṃ pariyesati.

    ๓๕๐.

    350.

    น เม ทุพฺภาสิตํ พฺรเหฺม, โกวิทตฺถปทา อหํ;

    Na me dubbhāsitaṃ brahme, kovidatthapadā ahaṃ;

    อรกฺขิตา ชานปทา, อธมฺมพลินา หตาฯ

    Arakkhitā jānapadā, adhammabalinā hatā.

    ๓๕๑.

    351.

    รตฺติญฺหิ โจรา ขาทนฺติ, ทิวา ขาทนฺติ ตุณฺฑิยา;

    Rattiñhi corā khādanti, divā khādanti tuṇḍiyā;

    รฎฺฐสฺมิํ กูฎราชสฺส, พหุ อธมฺมิโก ชโน;

    Raṭṭhasmiṃ kūṭarājassa, bahu adhammiko jano;

    ทุชฺชีเว ทุพฺภเร ทาเร, กุโต ภตฺตา กุมาริโยฯ

    Dujjīve dubbhare dāre, kuto bhattā kumāriyo.

    ๓๕๒.

    352.

    เอวํ สยตุ ปญฺจาโล, สงฺคาเม สตฺติยา หโต;

    Evaṃ sayatu pañcālo, saṅgāme sattiyā hato;

    ยถายํ กปโณ เสติ, หโต ผาเลน สาลิโยฯ

    Yathāyaṃ kapaṇo seti, hato phālena sāliyo.

    ๓๕๓.

    353.

    อธเมฺมน ตุวํ ชมฺม, พฺรหฺมทตฺตสฺส กุชฺฌสิ;

    Adhammena tuvaṃ jamma, brahmadattassa kujjhasi;

    โย ตฺวํ สปสิ ราชานํ, อปรชฺฌิตฺวาน อตฺตโน 33ฯ

    Yo tvaṃ sapasi rājānaṃ, aparajjhitvāna attano 34.

    ๓๕๔.

    354.

    ธเมฺมน พฺรหฺมทตฺตสฺส, อหํ กุชฺฌามิ พฺราหฺมณ;

    Dhammena brahmadattassa, ahaṃ kujjhāmi brāhmaṇa;

    อรกฺขิตา ชานปทา, อธมฺมพลินา หตาฯ

    Arakkhitā jānapadā, adhammabalinā hatā.

    ๓๕๕.

    355.

    รตฺติญฺหิ โจรา ขาทนฺติ, ทิวา ขาทนฺติ ตุณฺฑิยา;

    Rattiñhi corā khādanti, divā khādanti tuṇḍiyā;

    รฎฺฐสฺมิํ กูฎราชสฺส, พหุ อธมฺมิโก ชโนฯ

    Raṭṭhasmiṃ kūṭarājassa, bahu adhammiko jano.

    ๓๕๖.

    356.

    สา นูน ปุน เร ปกฺกา, วิกาเล ภตฺตมาหริ;

    Sā nūna puna re pakkā, vikāle bhattamāhari;

    ภตฺตหาริํ อเปกฺขโนฺต, หโต ผาเลน สาลิโยฯ

    Bhattahāriṃ apekkhanto, hato phālena sāliyo.

    ๓๕๗.

    357.

    เอวํ หญฺญตุ ปญฺจาโล, สงฺคาเม อสินา หโต 35;

    Evaṃ haññatu pañcālo, saṅgāme asinā hato 36;

    ยถาหมชฺช ปหโต, ขีรญฺจ เม ปวฎฺฎิตํฯ

    Yathāhamajja pahato, khīrañca me pavaṭṭitaṃ.

    ๓๕๘.

    358.

    ยํ ปสุ ขีรํ ฉเฑฺฑติ, ปสุปาลํ วิหิํสติ 37;

    Yaṃ pasu khīraṃ chaḍḍeti, pasupālaṃ vihiṃsati 38;

    กิํ ตตฺถ พฺรหฺมทตฺตสฺส, ยํ โน ครหเต 39 ภวํฯ

    Kiṃ tattha brahmadattassa, yaṃ no garahate 40 bhavaṃ.

    ๓๕๙.

    359.

    คารโยฺห พฺรเหฺม ปญฺจาโล, พฺรหฺมทตฺตสฺส ราชิโน;

    Gārayho brahme pañcālo, brahmadattassa rājino;

    อรกฺขิตา ชานปทา, อธมฺมพลินา หตาฯ

    Arakkhitā jānapadā, adhammabalinā hatā.

    ๓๖๐.

    360.

    รตฺติญฺหิ โจรา ขาทนฺติ, ทิวา ขาทนฺติ ตุณฺฑิยา;

    Rattiñhi corā khādanti, divā khādanti tuṇḍiyā;

    รฎฺฐสฺมิํ กูฎราชสฺส, พหุ อธมฺมิโก ชโนฯ

    Raṭṭhasmiṃ kūṭarājassa, bahu adhammiko jano.

    ๓๖๑.

    361.

    จณฺฑา อฎนกา 41 คาวี, ยํ ปุเร น ทุหามเส;

    Caṇḍā aṭanakā 42 gāvī, yaṃ pure na duhāmase;

    ตํ ทานิ อชฺช โทหาม, ขีรกาเมหุปทฺทุตาฯ

    Taṃ dāni ajja dohāma, khīrakāmehupaddutā.

    ๓๖๒.

    362.

    เอวํ กนฺทตุ ปญฺจาโล, วิปุโตฺต วิปฺปสุกฺขตุ;

    Evaṃ kandatu pañcālo, viputto vippasukkhatu;

    ยถายํ กปณา คาวี, วิปุตฺตา ปริธาวติฯ

    Yathāyaṃ kapaṇā gāvī, viputtā paridhāvati.

    ๓๖๓.

    363.

    ยํ ปสุ ปสุปาลสฺส, สมฺภเมยฺย 43 รเวยฺย วา;

    Yaṃ pasu pasupālassa, sambhameyya 44 raveyya vā;

    โก นีธ อปราธตฺถิ, พฺรหฺมทตฺตสฺส ราชิโนฯ

    Ko nīdha aparādhatthi, brahmadattassa rājino.

    ๓๖๔.

    364.

    อปราโธ มหาพฺรเหฺม, พฺรหฺมทตฺตสฺส ราชิโน;

    Aparādho mahābrahme, brahmadattassa rājino;

    อรกฺขิตา ชานปทา, อธมฺมพลินา หตาฯ

    Arakkhitā jānapadā, adhammabalinā hatā.

    ๓๖๕.

    365.

    รตฺติญฺหิ โจรา ขาทนฺติ, ทิวา ขาทนฺติ ตุณฺฑิยา;

    Rattiñhi corā khādanti, divā khādanti tuṇḍiyā;

    รฎฺฐสฺมิํ กูฎราชสฺส, พหุ อธมฺมิโก ชโน;

    Raṭṭhasmiṃ kūṭarājassa, bahu adhammiko jano;

    กถํ โน อสิโกสตฺถา, ขีรปา หญฺญเต ปชาฯ

    Kathaṃ no asikosatthā, khīrapā haññate pajā.

    ๓๖๖.

    366.

    เอวํ ขชฺชตุ ปญฺจาโล, หโต ยุเทฺธ สปุตฺตโก;

    Evaṃ khajjatu pañcālo, hato yuddhe saputtako;

    ยถาหมชฺช ขชฺชามิ, คามิเกหิ 45 อรญฺญโชฯ

    Yathāhamajja khajjāmi, gāmikehi 46 araññajo.

    ๓๖๗.

    367.

    น สพฺพภูเตสุ วิเธนฺติ 47 รกฺขํ, ราชาโน มณฺฑูก มนุสฺสโลเก;

    Na sabbabhūtesu vidhenti 48 rakkhaṃ, rājāno maṇḍūka manussaloke;

    เนตฺตาวตา ราชา อธมฺมจารี, ยํ ตาทิสํ ชีวมเทยฺยุ ธงฺกาฯ

    Nettāvatā rājā adhammacārī, yaṃ tādisaṃ jīvamadeyyu dhaṅkā.

    ๓๖๘.

    368.

    อธมฺมรูโป วต พฺรหฺมจารี, อนุปฺปิยํ ภาสสิ ขตฺติยสฺส;

    Adhammarūpo vata brahmacārī, anuppiyaṃ bhāsasi khattiyassa;

    วิลุปฺปมานาย ปุถุปฺปชาย, ปูเชสิ ราชํ ปรมปฺปมาทํ 49ฯ

    Viluppamānāya puthuppajāya, pūjesi rājaṃ paramappamādaṃ 50.

    ๓๖๙.

    369.

    สเจ อิมํ พฺรเหฺม สุรชฺชกํ สิยา, ผีตํ รฎฺฐํ มุทิตํ 51 วิปฺปสนฺนํ;

    Sace imaṃ brahme surajjakaṃ siyā, phītaṃ raṭṭhaṃ muditaṃ 52 vippasannaṃ;

    ภุตฺวา พลิํ อคฺคปิณฺฑญฺจ กากา, น มาทิสํ ชีวมเทยฺยุ ธงฺกาติฯ

    Bhutvā baliṃ aggapiṇḍañca kākā, na mādisaṃ jīvamadeyyu dhaṅkāti.

    คนฺธตินฺทุกชาตกํ ทสมํฯ

    Gandhatindukajātakaṃ dasamaṃ.

    ตสฺสุทฺทานํ –

    Tassuddānaṃ –

    กิํฉนฺท กุมฺภ ชยทฺทิส ฉทฺทนฺต, อถ ปณฺฑิตสมฺภว สิรกปิ;

    Kiṃchanda kumbha jayaddisa chaddanta, atha paṇḍitasambhava sirakapi;

    ทกรกฺขส ปณฺฑรนาควโร, อถ สมฺพุล ตินฺทุกเทวสุโตติฯ

    Dakarakkhasa paṇḍaranāgavaro, atha sambula tindukadevasutoti.

    ติํสนิปาตํ นิฎฺฐิตํฯ

    Tiṃsanipātaṃ niṭṭhitaṃ.

    ชาตกปาฬิยา ปฐโม ภาโค นิฎฺฐิโตฯ

    Jātakapāḷiyā paṭhamo bhāgo niṭṭhito.




    Next: ๕๒๑. เตสกุณชาตกํ • 521. Tesakuṇajātakaṃ




    Footnotes:
    1. อมตปทํ (สี. ปี.)
    2. amatapadaṃ (sī. pī.)
    3. ขยา จ โทสา (สี.)
    4. มา มโท (สี. สฺยา. ปี.)
    5. ภารธูสภ (ก.)
    6. khayā ca dosā (sī.)
    7. mā mado (sī. syā. pī.)
    8. bhāradhūsabha (ka.)
    9. น หิรญฺญนิธานิยา (ก.)
    10. na hiraññanidhāniyā (ka.)
    11. ขตฺติย (ก.)
    12. khattiya (ka.)
    13. มนฺติยํ (สฺยา.)
    14. mantiyaṃ (syā.)
    15. ตฺวํ (ก.)
    16. tvaṃ (ka.)
    17. สมปฺปิโต (สี. ปี.)
    18. samappito (sī. pī.)
    19. มเคฺฆยฺย (ปี.)
    20. กณฺฑโก (สี. สฺยา. ปี.)
    21. maggheyya (pī.)
    22. kaṇḍako (sī. syā. pī.)
    23. โยหํ (สี. สฺยา. ปี.)
    24. มโคฺคสฺมิ (ปี.)
    25. yohaṃ (sī. syā. pī.)
    26. maggosmi (pī.)
    27. รตฺติญฺจ (สี.)
    28. rattiñca (sī.)
    29. ตาต (สี. ปี.)
    30. ตาว (สี. ปี.)
    31. tāta (sī. pī.)
    32. tāva (sī. pī.)
    33. อตฺตนา (ปี.)
    34. attanā (pī.)
    35. ทฬฺหํ (ปี.)
    36. daḷhaṃ (pī.)
    37. ปสุปาลญฺจ หิํสติ (สี.), ปสุ ผาลญฺจ หิํสติ (ปี.)
    38. pasupālañca hiṃsati (sī.), pasu phālañca hiṃsati (pī.)
    39. ครหโต (ปี.)
    40. garahato (pī.)
    41. อฎนก (ปี.), อกฎนา (ก.)
    42. aṭanaka (pī.), akaṭanā (ka.)
    43. ปพฺภเมยฺย (สี. ปี.)
    44. pabbhameyya (sī. pī.)
    45. คามเกหิ (สี. ปี.)
    46. gāmakehi (sī. pī.)
    47. วิธนฺติ (ก.)
    48. vidhanti (ka.)
    49. ราชํ ปรมปฺปวาทํ (สี.), ราชา ปรมปฺปวาทิํ (สฺยา.)
    50. rājaṃ paramappavādaṃ (sī.), rājā paramappavādiṃ (syā.)
    51. ปูริตํ (ก.)
    52. pūritaṃ (ka.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๕๒๐] ๑๐. คนฺธตินฺทุกชาตกวณฺณนา • [520] 10. Gandhatindukajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact