| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
१४. गन्धत्थेनसुत्तवण्णना
14. Gandhatthenasuttavaṇṇanā
२३४. चुद्दसमे अज्झभासीति तं भिक्खुं नाळे गहेत्वा पदुमं सिङ्घमानं दिस्वाव – ‘‘अयं भिक्खु सत्थु सन्तिके कम्मट्ठानं गहेत्वा समणधम्मं कातुं अरञ्ञं पविट्ठो गन्धारम्मणं उपनिज्झायति, स्वायं अज्ज उपसिङ्घं स्वेपि पुनदिवसेपि उपसिङ्घिस्सति, एवमस्स सा गन्धतण्हा वड्ढित्वा दिट्ठधम्मिकसम्परायिकं अत्थं नासेस्सति, मा मयि पस्सन्तिया नस्सतु, चोदेस्सामि न’’न्ति उपसङ्कमित्वा अभासि।
234. Cuddasame ajjhabhāsīti taṃ bhikkhuṃ nāḷe gahetvā padumaṃ siṅghamānaṃ disvāva – ‘‘ayaṃ bhikkhu satthu santike kammaṭṭhānaṃ gahetvā samaṇadhammaṃ kātuṃ araññaṃ paviṭṭho gandhārammaṇaṃ upanijjhāyati, svāyaṃ ajja upasiṅghaṃ svepi punadivasepi upasiṅghissati, evamassa sā gandhataṇhā vaḍḍhitvā diṭṭhadhammikasamparāyikaṃ atthaṃ nāsessati, mā mayi passantiyā nassatu, codessāmi na’’nti upasaṅkamitvā abhāsi.
एकङ्गमेतं थेय्यानन्ति थेनितब्बानं रूपारम्मणादीनं पञ्चकोट्ठासानं इदं एकङ्गं, एककोट्ठासोति अत्थो। न हरामीति न गहेत्वा गच्छामि। आराति दूरे नाळे गहेत्वा नामेत्वा दूरे ठितो उपसिङ्घामीति वदति। वण्णेनाति कारणेन।
Ekaṅgametaṃtheyyānanti thenitabbānaṃ rūpārammaṇādīnaṃ pañcakoṭṭhāsānaṃ idaṃ ekaṅgaṃ, ekakoṭṭhāsoti attho. Na harāmīti na gahetvā gacchāmi. Ārāti dūre nāḷe gahetvā nāmetvā dūre ṭhito upasiṅghāmīti vadati. Vaṇṇenāti kāraṇena.
य्वायन्ति यो अयं। तस्मिं किर देवताय सद्धिं कथेन्तेयेव एको तापसो ओतरित्वा भिसखननादीनि कातुं आरद्धो, तं सन्धायेवमाह। आकिण्णकम्मन्तोति एवं अपरिसुद्धकम्मन्तो। अखीणकम्मन्तोतिपि पाठो, कक्खळकम्मन्तोति अत्थो। न वुच्चतीति गन्धचोरोति वा पुप्फचोरोति वा कस्मा न वुच्चति।
Yvāyanti yo ayaṃ. Tasmiṃ kira devatāya saddhiṃ kathenteyeva eko tāpaso otaritvā bhisakhananādīni kātuṃ āraddho, taṃ sandhāyevamāha. Ākiṇṇakammantoti evaṃ aparisuddhakammanto. Akhīṇakammantotipi pāṭho, kakkhaḷakammantoti attho. Na vuccatīti gandhacoroti vā pupphacoroti vā kasmā na vuccati.
आकिण्णलुद्दोति बहुपापो गाळ्हपापो वा, तस्मा न वुच्चति। धातिचेलंव मक्खितोति यथा धातिया निवत्थकिलिट्ठवत्थं उच्चारपस्सावपंसुमसिकद्दमादीहि मक्खितं, एवमेवं रागदोसादीहि मक्खितो। अरहामि वत्तवेति अरहामि वत्तुं। देवताय चोदना किर सुगतानुसिट्ठिसदिसा, न तं लामका हीनाधिमुत्तिका मिच्छापटिपन्नकपुग्गला लभन्ति। तस्मिं पन अत्तभावे मग्गफलानं भब्बरूपा पुग्गला तं लभन्ति, तस्मा एवमाह।
Ākiṇṇaluddoti bahupāpo gāḷhapāpo vā, tasmā na vuccati. Dhāticelaṃva makkhitoti yathā dhātiyā nivatthakiliṭṭhavatthaṃ uccārapassāvapaṃsumasikaddamādīhi makkhitaṃ, evamevaṃ rāgadosādīhi makkhito. Arahāmi vattaveti arahāmi vattuṃ. Devatāya codanā kira sugatānusiṭṭhisadisā, na taṃ lāmakā hīnādhimuttikā micchāpaṭipannakapuggalā labhanti. Tasmiṃ pana attabhāve maggaphalānaṃ bhabbarūpā puggalā taṃ labhanti, tasmā evamāha.
सुचिगवेसिनोति सुचीनि सीलसमाधिञाणानि गवेसन्तस्स। अब्भामत्तं वाति वलाहककूटमत्तं विय। जानासीति सुद्धो अयन्ति जानासि। वज्जासीति वदेय्यासि। नेव तं उपजीवामाति देवता किर चिन्तेसि – ‘‘अयं भिक्खु अत्थि मे हितकामा देवता, सा मं चोदेस्सति सारेस्सतीति पमादम्पि अनुयुञ्जेय्य, नास्स वचनं सम्पटिच्छिस्सामी’’ति। तस्मा एवमाह। त्वमेवाति त्वंयेव। जानेय्याति जानेय्यासि। येनाति येन कम्मेन सुगतिं गच्छेय्यासि, तं कम्मं त्वंयेव जानेय्यासीति। चुद्दसमं।
Sucigavesinoti sucīni sīlasamādhiñāṇāni gavesantassa. Abbhāmattaṃ vāti valāhakakūṭamattaṃ viya. Jānāsīti suddho ayanti jānāsi. Vajjāsīti vadeyyāsi. Neva taṃ upajīvāmāti devatā kira cintesi – ‘‘ayaṃ bhikkhu atthi me hitakāmā devatā, sā maṃ codessati sāressatīti pamādampi anuyuñjeyya, nāssa vacanaṃ sampaṭicchissāmī’’ti. Tasmā evamāha. Tvamevāti tvaṃyeva. Jāneyyāti jāneyyāsi. Yenāti yena kammena sugatiṃ gaccheyyāsi, taṃ kammaṃ tvaṃyeva jāneyyāsīti. Cuddasamaṃ.
इति सारत्थप्पकासिनिया
Iti sāratthappakāsiniyā
संयुत्तनिकाय-अट्ठकथाय
Saṃyuttanikāya-aṭṭhakathāya
वनसंयुत्तवण्णना निट्ठिता।
Vanasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / १४. गन्धत्थेनसुत्तं • 14. Gandhatthenasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / १४. गन्धत्थेनसुत्तवण्णना • 14. Gandhatthenasuttavaṇṇanā
