| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๑๔. คนฺธเตฺถนสุตฺตวณฺณนา
14. Gandhatthenasuttavaṇṇanā
๒๓๔. คนฺธารมฺมณํ อุปนิชฺฌายตีติ คนฺธสงฺขาตํ อารมฺมณํ อุเปจฺจ นิชฺฌายติ, รูปารมฺมเณน วิย วิญฺญาเณน รูปํ, คนฺธารมฺมเณน ตํ อุเปจฺจ นิชฺฌายติ ปจฺจกฺขโต, ยาถาวโต สภาวโต ปฎิวิชฺฌตีติ อโตฺถฯ อุปสิงฺฆิสฺสตีติ ตณฺหาวเสน อุปคนฺตฺวา สิงฺฆิสฺสติฯ
234.Gandhārammaṇaṃupanijjhāyatīti gandhasaṅkhātaṃ ārammaṇaṃ upecca nijjhāyati, rūpārammaṇena viya viññāṇena rūpaṃ, gandhārammaṇena taṃ upecca nijjhāyati paccakkhato, yāthāvato sabhāvato paṭivijjhatīti attho. Upasiṅghissatīti taṇhāvasena upagantvā siṅghissati.
เอกงฺคเมตํ เถยฺยานนฺติ อารมฺมณวเสน เถยฺยวตฺถูสุ วิภชิยมาเนสุ เอกมงฺคเมตํ คนฺธารมฺมณนฺติ อาห ‘‘เถนิตพฺพาน’’นฺติอาทิฯ โอชาเปกฺขาย เถยฺยาย ปวตฺตมานาย ธมฺมารมฺมณตาปิ ตสฺสา สิยา, สา ปน น มธุรา เถยฺยกตา จาติ ‘‘ปญฺจโกฎฺฐาสาน’’นฺติ วุตฺตํฯ กามญฺจ ตํ คนฺธารมฺมณํ เกนจิ ปริคฺคหิตํ น โหตีติ อาทิยิตุํ สกฺกา, สตฺถารา ปน อนนุญฺญาตตฺตา น ยุโตฺต ตสฺส ปริโภโคฯ ยํ ปน เตน ภิกฺขุนา วุตฺตํ ‘‘น หรามิ น ภญฺชามี’’ติ, ตสฺสปิ อยเมว ปริหาโรฯ วณฺณียติ ผลํ เอเตนาติ วณฺณํ, การณนฺติ วุตฺตํ ‘‘วเณฺณนาติ การเณนา’’ติฯ
Ekaṅgametaṃtheyyānanti ārammaṇavasena theyyavatthūsu vibhajiyamānesu ekamaṅgametaṃ gandhārammaṇanti āha ‘‘thenitabbāna’’ntiādi. Ojāpekkhāya theyyāya pavattamānāya dhammārammaṇatāpi tassā siyā, sā pana na madhurā theyyakatā cāti ‘‘pañcakoṭṭhāsāna’’nti vuttaṃ. Kāmañca taṃ gandhārammaṇaṃ kenaci pariggahitaṃ na hotīti ādiyituṃ sakkā, satthārā pana ananuññātattā na yutto tassa paribhogo. Yaṃ pana tena bhikkhunā vuttaṃ ‘‘na harāmi na bhañjāmī’’ti, tassapi ayameva parihāro. Vaṇṇīyati phalaṃ etenāti vaṇṇaṃ, kāraṇanti vuttaṃ ‘‘vaṇṇenāti kāraṇenā’’ti.
ตสฺมินฺติ ตสฺมิํ ภิกฺขุสฺมิํฯ อากิณฺณกมฺมโนฺตติ ตณฺหาทิฎฺฐิอาทิวเสน อกุสลกมฺมโนฺต ทิฎฺฐิโมหตณฺหาทิวเสน อาทิโต ปฎฺฐาย กุสลกมฺมานํ ปฎิเกฺขปนโตฯ ทิฎฺฐิวเสน จ กถินกกฺขฬขริคตตฺตา ‘‘อขีณกมฺมโนฺต กกฺขฬกมฺมโนฺต’’ติ วุตฺตํฯ
Tasminti tasmiṃ bhikkhusmiṃ. Ākiṇṇakammantoti taṇhādiṭṭhiādivasena akusalakammanto diṭṭhimohataṇhādivasena ādito paṭṭhāya kusalakammānaṃ paṭikkhepanato. Diṭṭhivasena ca kathinakakkhaḷakharigatattā ‘‘akhīṇakammanto kakkhaḷakammanto’’ti vuttaṃ.
อากิณฺณลุโทฺทติ อากิโณฺณ หุตฺวา กกฺขโฬฯ เตนาห ‘‘พหุปาโป’’ติอาทิฯ มกฺขิโตติ ลิโตฺตฯ ตนฺติ เทวตาโจทนํฯ ตสฺมาติ อติกฺกมฺม ฐิตตฺตา‘‘ตฺวญฺจารหามิ วตฺตเว’’ติ เอวมาหฯ
Ākiṇṇaluddoti ākiṇṇo hutvā kakkhaḷo. Tenāha ‘‘bahupāpo’’tiādi. Makkhitoti litto. Tanti devatācodanaṃ. Tasmāti atikkamma ṭhitattā‘‘tvañcārahāmi vattave’’ti evamāha.
คเวสนฺตสฺส อตฺตโน สนฺตาเน อุปฺปาทนวเสน ปริเยสนฺตสฺสฯ อเนกโยชนายามวิตฺถารํ คคนตลํ พฺยาเปตฺวา อุปฺปนฺนวลาหกกูฎปฺปมาณํ วิยฯ สุโทฺธติ สีเลน ปริสุโทฺธ อยนฺติ ชานาสิฯ สุคตินฺติ สุนฺทรนิพฺพตฺติํฯ เตน นิพฺพานสฺสปิ สงฺคโห สิโทฺธฯ
Gavesantassa attano santāne uppādanavasena pariyesantassa. Anekayojanāyāmavitthāraṃ gaganatalaṃ byāpetvā uppannavalāhakakūṭappamāṇaṃ viya. Suddhoti sīlena parisuddho ayanti jānāsi. Sugatinti sundaranibbattiṃ. Tena nibbānassapi saṅgaho siddho.
คนฺธเตฺถนสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Gandhatthenasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
สารตฺถปฺปกาสินิยา สํยุตฺตนิกาย-อฎฺฐกถาย
Sāratthappakāsiniyā saṃyuttanikāya-aṭṭhakathāya
วนสํยุตฺตวณฺณนาย ลีนตฺถปฺปกาสนา สมตฺตาฯ
Vanasaṃyuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๑๔. คนฺธเตฺถนสุตฺตํ • 14. Gandhatthenasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑๔. คนฺธเตฺถนสุตฺตวณฺณนา • 14. Gandhatthenasuttavaṇṇanā
