Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഥേരഗാഥാ-അട്ഠകഥാ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ൪. ഗങ്ഗാതീരിയത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ

    4. Gaṅgātīriyattheragāthāvaṇṇanā

    തിണ്ണം മേ താലപത്താനന്തിആദികാ ആയസ്മതോ ഗങ്ഗാതീരിയത്ഥേരസ്സ ഗാഥാ. കാ ഉപ്പത്തി? അയം കിര പദുമുത്തരസ്സ ഭഗവതോ കാലേ കുലഗേഹേ നിബ്ബത്തിത്വാ വിഞ്ഞുതം പത്തോ സാസനേ അഭിപ്പസന്നോ ഹുത്വാ ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സ പാനീയമദാസി. സോ തേന പുഞ്ഞകമ്മേന ദേവലോകേ നിബ്ബത്തിത്വാ അപരാപരം പുഞ്ഞാനി കത്വാ ദേവമനുസ്സേസു സംസരന്തോ ഇമസ്മിം ബുദ്ധുപ്പാദേ സാവത്ഥിയം അഞ്ഞതരസ്സ ഗഹപതിസ്സ പുത്തോ ഹുത്വാ നിബ്ബത്തി, ‘‘ദത്തോ’’തിസ്സ നാമം അഹോസി. സോ വയപ്പത്തോ ഘരാവാസം വസന്തോ അഗമനീയട്ഠാനഭാവം അജാനിത്വാ വീതിക്കമം കത്വാ പുന അഗമനീയട്ഠാനഭാവം ഞത്വാ സംവേഗജാതോ പബ്ബജിത്വാ തം കമ്മം ജിഗുച്ഛിത്വാ ലൂഖപടിപത്തിം അനുതിട്ഠന്തോ പംസുകൂലചീവരം ഛവസിത്തസദിസം മത്തികാപത്തഞ്ച ഗഹേത്വാ ഗങ്ഗാതീരേ തീഹി താലപത്തേഹി കുടികം കത്വാ വിഹാസി, തേനേവസ്സ ഗങ്ഗാതീരിയോതി സമഞ്ഞാ അഹോസി. സോ ‘‘അരഹത്തം അപ്പത്വാ ന കേനചി സല്ലപിസ്സാമീ’’തി ചിത്തം അധിട്ഠായ പഠമം സംവച്ഛരം തുണ്ഹീഭൂതോ വചീഭേദം അകരോന്തോവ വിഹാസി. ദുതിയേ സംവച്ഛരേ ഗോചരഗാമേ അഞ്ഞതരായ ഇത്ഥിയാ ‘‘മൂഗോ നു ഖോ നോ’’തി വീമംസിതുകാമായ പത്തേ ഖീരം ആസിഞ്ചന്തിയാ ഹത്ഥവിഹാരേ കതേപി ഓകിരിതേ, ‘‘അലം, ഭഗിനീ’’തി വാചം നിച്ഛരി. തതിയേ പന സംവച്ഛരേ അന്തരവസ്സേവ ഘടയന്തോ വായമന്തോ അരഹത്തം പാപുണി, തേന വുത്തം അപദാനേ (അപ॰ ഥേര ൨.൫൦.൫൧-൫൬) –

    Tiṇṇaṃ me tālapattānantiādikā āyasmato gaṅgātīriyattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayaṃ kira padumuttarassa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto sāsane abhippasanno hutvā bhikkhusaṅghassa pānīyamadāsi. So tena puññakammena devaloke nibbattitvā aparāparaṃ puññāni katvā devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ aññatarassa gahapatissa putto hutvā nibbatti, ‘‘datto’’tissa nāmaṃ ahosi. So vayappatto gharāvāsaṃ vasanto agamanīyaṭṭhānabhāvaṃ ajānitvā vītikkamaṃ katvā puna agamanīyaṭṭhānabhāvaṃ ñatvā saṃvegajāto pabbajitvā taṃ kammaṃ jigucchitvā lūkhapaṭipattiṃ anutiṭṭhanto paṃsukūlacīvaraṃ chavasittasadisaṃ mattikāpattañca gahetvā gaṅgātīre tīhi tālapattehi kuṭikaṃ katvā vihāsi, tenevassa gaṅgātīriyoti samaññā ahosi. So ‘‘arahattaṃ appatvā na kenaci sallapissāmī’’ti cittaṃ adhiṭṭhāya paṭhamaṃ saṃvaccharaṃ tuṇhībhūto vacībhedaṃ akarontova vihāsi. Dutiye saṃvacchare gocaragāme aññatarāya itthiyā ‘‘mūgo nu kho no’’ti vīmaṃsitukāmāya patte khīraṃ āsiñcantiyā hatthavihāre katepi okirite, ‘‘alaṃ, bhaginī’’ti vācaṃ nicchari. Tatiye pana saṃvacchare antaravasseva ghaṭayanto vāyamanto arahattaṃ pāpuṇi, tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.50.51-56) –

    ‘‘പദുമുത്തരബുദ്ധസ്സ , ഭിക്ഖുസങ്ഘേ അനുത്തരേ;

    ‘‘Padumuttarabuddhassa , bhikkhusaṅghe anuttare;

    പസന്നചിത്തോ സുമനോ, പാനീഘടമപൂരയിം.

    Pasannacitto sumano, pānīghaṭamapūrayiṃ.

    ‘‘പബ്ബതഗ്ഗേ ദുമഗ്ഗേ വാ, ആകാസേ വാഥ ഭൂമിയം;

    ‘‘Pabbatagge dumagge vā, ākāse vātha bhūmiyaṃ;

    യദാ പാനീയമിച്ഛാമി, ഖിപ്പം നിബ്ബത്തതേ മമ.

    Yadā pānīyamicchāmi, khippaṃ nibbattate mama.

    ‘‘സതസഹസ്സിതോ കപ്പേ, യം ദാനമദദിം തദാ;

    ‘‘Satasahassito kappe, yaṃ dānamadadiṃ tadā;

    ദുഗ്ഗതിം നാഭിജാനാമി, ദകദാനസ്സിദം ഫലം.

    Duggatiṃ nābhijānāmi, dakadānassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസന’’ന്തി.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    അരഹാ പന ഹുത്വാ അത്തനോ പുബ്ബഭാഗപടിപത്തിയാ വിഭാവനമുഖേന അഞ്ഞം ബ്യാകരോന്തോ –

    Arahā pana hutvā attano pubbabhāgapaṭipattiyā vibhāvanamukhena aññaṃ byākaronto –

    ൧൨൭.

    127.

    ‘‘തിണ്ണം മേ താലപത്താനം, ഗങ്ഗാതീരേ കുടീ കതാ;

    ‘‘Tiṇṇaṃ me tālapattānaṃ, gaṅgātīre kuṭī katā;

    ഛവസിത്തോവ മേ പത്തോ, പംസുകൂലഞ്ച ചീവരം.

    Chavasittova me patto, paṃsukūlañca cīvaraṃ.

    ൧൨൮.

    128.

    ‘‘ദ്വിന്നം അന്തരവസ്സാനം, ഏകാ വാചാ മേ ഭാസിതാ;

    ‘‘Dvinnaṃ antaravassānaṃ, ekā vācā me bhāsitā;

    തതിയേ അന്തരവസ്സമ്ഹി, തമോഖന്ധോ പദാലിതോ’’തി. – ഗാഥാദ്വയം അഭാസി;

    Tatiye antaravassamhi, tamokhandho padālito’’ti. – gāthādvayaṃ abhāsi;

    തത്ഥ തിണ്ണം മേ താലപത്താനം, ഗങ്ഗാതീരേ കുടീ കതാതി താലരുക്ഖതോ പഹിതേഹി തീഹി താലപണ്ണേഹി മയ്ഹം വസ്സനപരിഹരണത്ഥം ഗങ്ഗായ നദിയാ തീരേ കുടികാ കതാ. തേന അത്തനോ സേനാസനസന്തോസം ദസ്സേതി. വുത്തഞ്ഹി ധമ്മസേനാപതിനാ –

    Tattha tiṇṇaṃ me tālapattānaṃ, gaṅgātīre kuṭī katāti tālarukkhato pahitehi tīhi tālapaṇṇehi mayhaṃ vassanapariharaṇatthaṃ gaṅgāya nadiyā tīre kuṭikā katā. Tena attano senāsanasantosaṃ dasseti. Vuttañhi dhammasenāpatinā –

    ‘‘പല്ലങ്കേന നിസിന്നസ്സ, ജണ്ണുകേ നാഭിവസ്സതി;

    ‘‘Pallaṅkena nisinnassa, jaṇṇuke nābhivassati;

    അലം ഫാസുവിഹാരായ, പഹിതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ’’തി. (ഥേരഗാ॰ ൯൮൫; മി॰ പ॰ ൬.൧.൧);

    Alaṃ phāsuvihārāya, pahitattassa bhikkhuno’’ti. (theragā. 985; mi. pa. 6.1.1);

    ‘‘താലപത്തീന’’ന്തിപി പാഠോ, സോ ഏവത്ഥോ. ഛവസിത്തോവ മേ പത്തോതി മയ്ഹം പത്തോ ഛവസിത്തസദിസോ, മതാനം ഖീരസേചനകുണ്ഡസദിസോതി അത്ഥോ . പംസുകൂലഞ്ച ചീവരന്തി ചീവരഞ്ച മേ അന്തരമഗ്ഗസുസാനാദീസു ഛഡ്ഡിതനന്തകേഹി കതം പംസുകൂലം. പദദ്വയേന പരിക്ഖാരസന്തോസം ദസ്സേതി.

    ‘‘Tālapattīna’’ntipi pāṭho, so evattho. Chavasittova me pattoti mayhaṃ patto chavasittasadiso, matānaṃ khīrasecanakuṇḍasadisoti attho . Paṃsukūlañca cīvaranti cīvarañca me antaramaggasusānādīsu chaḍḍitanantakehi kataṃ paṃsukūlaṃ. Padadvayena parikkhārasantosaṃ dasseti.

    ദ്വിന്നം അന്തരവസ്സാനന്തി ദ്വീസു അന്തരവസ്സേസു പബ്ബജിതതോ അരഹത്തമപ്പത്തസംവച്ഛരേസു. ഏകാ വാചാ മേ ഭാസിതാതി ഏകാ, ‘‘അലം, ഭഗിനീ’’തി ഖീരപടിക്ഖേപവാചാ ഏവ മയാ വുത്താ, അഞ്ഞോ തത്ഥ വചീഭേദോ നാഹോസി. തേന ഉക്കംസഗതം കായവചീസംയമം ദസ്സേതി. തതിയേ അന്തരവസ്സമ്ഹീതി തതിയസ്സ സംവച്ഛരസ്സ അബ്ഭന്തരേ, തസ്മിം അപരിപുണ്ണേയേവ. തമോഖന്ധോ പദാലിതോതി അഗ്ഗമഗ്ഗേന തമോഖന്ധോ ഭിന്നോ, അവിജ്ജാനുസയോ സമുച്ഛിന്നോതി അത്ഥോ. തേന തദേകട്ഠതായ സബ്ബകിലേസാനം അനവസേസപ്പഹാനം വദതി.

    Dvinnaṃantaravassānanti dvīsu antaravassesu pabbajitato arahattamappattasaṃvaccharesu. Ekā vācā me bhāsitāti ekā, ‘‘alaṃ, bhaginī’’ti khīrapaṭikkhepavācā eva mayā vuttā, añño tattha vacībhedo nāhosi. Tena ukkaṃsagataṃ kāyavacīsaṃyamaṃ dasseti. Tatiye antaravassamhīti tatiyassa saṃvaccharassa abbhantare, tasmiṃ aparipuṇṇeyeva. Tamokhandho padālitoti aggamaggena tamokhandho bhinno, avijjānusayo samucchinnoti attho. Tena tadekaṭṭhatāya sabbakilesānaṃ anavasesappahānaṃ vadati.

    ഗങ്ഗാതീരിയത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Gaṅgātīriyattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഥേരഗാഥാപാളി • Theragāthāpāḷi / ൪. ഗങ്ഗാതീരിയത്ഥേരഗാഥാ • 4. Gaṅgātīriyattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact