| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဥဒာန-အဋ္ဌကထာ • Udāna-aṭṭhakathā |
၈. ဂဏိကာသုတ္တဝဏ္ဏနာ
8. Gaṇikāsuttavaṇṇanā
၅၈. အဋ္ဌမေ ဒ္ဝေ ပူဂာတိ ဒ္ဝေ ဂဏာ။ အညတရိသ္သာ ဂဏိကာယာတိ အညတရာယ နဂရသောဘိနိယာ။ သာရတ္တာတိ သုဋ္ဌု ရတ္တာ။ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တာတိ ကိလေသဝသေန ဗဒ္ဓစိတ္တာ။ ရာဇဂဟေ ကိရ ဧကသ္မိံ ဆဏဒိဝသေ ဗဟူ ဓုတ္တပုရိသာ ဂဏဗန္ဓနေန ဝိစရန္တာ ဧကမေကသ္သ ဧကမေကံ ဝေသိံ အာနေတ္ဝာ ဥယ္ယာနံ ပဝိသိတ္ဝာ ဆဏကီဠံ ကီဠိံသု။ တတော ပရမ္ပိ ဒ္ဝေ တယော ဆဏဒိဝသေ တံ တံယေဝ ဝေသိံ အာနေတ္ဝာ ဆဏကီဠံ ကီဠိံသု။ အထာပရသ္မိံ ဆဏဒိဝသေ အညေပိ ဓုတ္တာ တထေဝ ဆဏကီဠံ ကီဠိတုကာမာ ဝေသိယော အာနေန္တာ ပုရိမဓုတ္တေဟိ ပုဗ္ဗေ အာနီတံ ဧကံ ဝေသိံ အာနေန္တိ။ ဣတရေ တံ ဒိသ္ဝာ ‘‘အယံ အမ္ဟာကံ ပရိဂ္ဂဟော’’တိ အာဟံသု။ တေပိ တထေဝ အာဟံသု။ ‘‘ဧဝံ အမ္ဟာကံ ပရိဂ္ဂဟော, အမ္ဟာကံ ပရိဂ္ဂဟော’’တိ ကလဟံ ဝဍ္ဎေတ္ဝာ ပာဏိပ္ပဟာရာဒီနိ အကံသု။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘တေန ခော ပန သမယေန ရာဇဂဟေ ဒ္ဝေ ပူဂာ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ ဥပက္ကမန္တီတိ ပဟရန္တိ။ မရဏမ္ပိ နိဂစ္ဆန္တီတိ ဗလဝူပက္ကမေဟိ မရဏံ ဥပဂစ္ဆန္တိ, ဣတရေပိ မရဏမတ္တံ မရဏပ္ပမာဏဒုက္ခံ ပာပုဏန္တိ။
58. Aṭṭhame dve pūgāti dve gaṇā. Aññatarissā gaṇikāyāti aññatarāya nagarasobhiniyā. Sārattāti suṭṭhu rattā. Paṭibaddhacittāti kilesavasena baddhacittā. Rājagahe kira ekasmiṃ chaṇadivase bahū dhuttapurisā gaṇabandhanena vicarantā ekamekassa ekamekaṃ vesiṃ ānetvā uyyānaṃ pavisitvā chaṇakīḷaṃ kīḷiṃsu. Tato parampi dve tayo chaṇadivase taṃ taṃyeva vesiṃ ānetvā chaṇakīḷaṃ kīḷiṃsu. Athāparasmiṃ chaṇadivase aññepi dhuttā tatheva chaṇakīḷaṃ kīḷitukāmā vesiyo ānentā purimadhuttehi pubbe ānītaṃ ekaṃ vesiṃ ānenti. Itare taṃ disvā ‘‘ayaṃ amhākaṃ pariggaho’’ti āhaṃsu. Tepi tatheva āhaṃsu. ‘‘Evaṃ amhākaṃ pariggaho, amhākaṃ pariggaho’’ti kalahaṃ vaḍḍhetvā pāṇippahārādīni akaṃsu. Tena vuttaṃ – ‘‘tena kho pana samayena rājagahe dve pūgā’’tiādi. Tattha upakkamantīti paharanti. Maraṇampi nigacchantīti balavūpakkamehi maraṇaṃ upagacchanti, itarepi maraṇamattaṃ maraṇappamāṇadukkhaṃ pāpuṇanti.
ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတ္ဝာတိ ဧတံ ကာမေသု ဂေဓံ ဝိဝာဒမူလံ သဗ္ဗာနတ္ထမူလန္တိ သဗ္ဗာကာရတော ဝိဒိတ္ဝာ။ ဣမံ ဥဒာနန္တိ အန္တဒ္ဝယေ စ မဇ္ဈိမာယ ပဋိပတ္တိယာ အာဒီနဝာနိသံသဝိဘာဝနံ ဣမံ ဥဒာနံ ဥဒာနေသိ။
Etamatthaṃ viditvāti etaṃ kāmesu gedhaṃ vivādamūlaṃ sabbānatthamūlanti sabbākārato viditvā. Imaṃ udānanti antadvaye ca majjhimāya paṭipattiyā ādīnavānisaṃsavibhāvanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.
တတ္ထ ယဉ္စ ပတ္တန္တိ ယံ ရူပာဒိပဉ္စကာမဂုဏဇာတံ ပတ္တံ ‘‘နတ္ထိ ကာမေသု ဒောသော’’တိ ဒိဋ္ဌိံ ပုရက္ခတ္ဝာ ဝာ အပုရက္ခတ္ဝာ ဝာ ဧတရဟိ လဒ္ဓံ အနုဘုယ္ယမာနံ။ ယဉ္စ ပတ္တဗ္ဗန္တိ ယဉ္စ ကာမဂုဏဇာတမေဝ ‘‘ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာ ကာမာ, ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာ ကာမာ, အာသေဝိတဗ္ဗာ ကာမာ, ပဋိသေဝိတဗ္ဗာ ကာမာ, ယော ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇတိ, သော လောကံ ဝဍ္ဎေတိ, ယော လောကံ ဝဍ္ဎေတိ, သော ဗဟုံ ပုညံ ပသဝတီ’’တိ ဒိဋ္ဌိံ ဥပနိသ္သာယ တံ အနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ ကတေန ကမ္မုနာ အနာဂတေ ပတ္တဗ္ဗံ အနုဘဝိတဗ္ဗဉ္စ။ ဥဘယမေတံ ရဇာနုကိဏ္ဏန္တိ ဧတံ ဥဘယံ ပတ္တံ ပတ္တဗ္ဗဉ္စ ရာဂရဇာဒီဟိ အနုကိဏ္ဏံ။ သမ္ပတ္တေ ဟိ ဝတ္ထုကာမေ အနုဘဝန္တော ရာဂရဇေန ဝောကိဏ္ဏော ဟောတိ, တတ္ထ ပန သံကိလိဋ္ဌစိတ္တသ္သ ဖလေ အာယတိံ အာပန္နေ ဒောမနသ္သုပ္ပတ္တိယာ ဒောသရဇေန ဝောကိဏ္ဏော ဟောတိ, ဥဘယတ္ထာပိ မောဟရဇေန ဝောကိဏ္ဏော ဟောတိ။ ကသ္သ ပနေတံ ရဇာနုကိဏ္ဏန္တိ အာဟ – ‘‘အာတုရသ္သာနုသိက္ခတော’’တိ ကာမပတ္ထနာဝသေန ကိလေသာတုရသ္သ, တသ္သ စ ဖလေန ဒုက္ခာတုရသ္သ စ ဥဘယတ္ထာပိ ပဋိကာရာဘိလာသာယ ကိလေသဖလေ အနုသိက္ခတော။
Tattha yañca pattanti yaṃ rūpādipañcakāmaguṇajātaṃ pattaṃ ‘‘natthi kāmesu doso’’ti diṭṭhiṃ purakkhatvā vā apurakkhatvā vā etarahi laddhaṃ anubhuyyamānaṃ. Yañca pattabbanti yañca kāmaguṇajātameva ‘‘bhuñjitabbā kāmā, paribhuñjitabbā kāmā, āsevitabbā kāmā, paṭisevitabbā kāmā, yo kāme paribhuñjati, so lokaṃ vaḍḍheti, yo lokaṃ vaḍḍheti, so bahuṃ puññaṃ pasavatī’’ti diṭṭhiṃ upanissāya taṃ anissajjitvā katena kammunā anāgate pattabbaṃ anubhavitabbañca. Ubhayametaṃ rajānukiṇṇanti etaṃ ubhayaṃ pattaṃ pattabbañca rāgarajādīhi anukiṇṇaṃ. Sampatte hi vatthukāme anubhavanto rāgarajena vokiṇṇo hoti, tattha pana saṃkiliṭṭhacittassa phale āyatiṃ āpanne domanassuppattiyā dosarajena vokiṇṇo hoti, ubhayatthāpi moharajena vokiṇṇo hoti. Kassa panetaṃ rajānukiṇṇanti āha – ‘‘āturassānusikkhato’’ti kāmapatthanāvasena kilesāturassa, tassa ca phalena dukkhāturassa ca ubhayatthāpi paṭikārābhilāsāya kilesaphale anusikkhato.
တထာ ယဉ္စ ပတ္တန္တိ ယံ အစေလကဝတာဒိဝသေန ပတ္တံ အတ္တပရိတာပနံ ။ ယဉ္စ ပတ္တဗ္ဗန္တိ ယံ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒာနဟေတု အပာယေသု ပတ္တဗ္ဗံ ဖလံ။ ဥဘယမေတံ ရဇာနုကိဏ္ဏန္တိ တဒုဘယံ ဒုက္ခရဇာနုကိဏ္ဏံ။ အာတုရသ္သာတိ ကာယကိလမထေန ဒုက္ခာတုရသ္သ။ အနုသိက္ခတောတိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိံ, တသ္သာ သမာဒာယကေ ပုဂ္ဂလေ စ အနုသိက္ခတော။
Tathā yañca pattanti yaṃ acelakavatādivasena pattaṃ attaparitāpanaṃ . Yañca pattabbanti yaṃ micchādiṭṭhikammasamādānahetu apāyesu pattabbaṃ phalaṃ. Ubhayametaṃ rajānukiṇṇanti tadubhayaṃ dukkharajānukiṇṇaṃ. Āturassāti kāyakilamathena dukkhāturassa. Anusikkhatoti micchādiṭṭhiṃ, tassā samādāyake puggale ca anusikkhato.
ယေ စ သိက္ခာသာရာတိ ယေဟိ ယထာသမာဒိန္နံ သီလဗ္ဗတာဒိသင္ခာတံ သိက္ခံ သာရတော ဂဟေတ္ဝာ ‘‘ဣမိနာ သံသာရသုဒ္ဓီ’’တိ ကထိတာ။ တေနာဟ – သီလဗ္ဗတံ ဇီဝိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ဥပဋ္ဌာနသာရာတိ။ တတ္ထ ယံ ‘‘န ကရောမီ’’တိ ဩရမတိ, တံ သီလံ, ဝိသဘောဇနကိစ္ဆာစရဏာဒိကံ ဝတံ, သာကဘက္ခတာဒိဇီဝိကာ ဇီဝိတံ, မေထုနဝိရတိ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ဧတေသံ အနုတိဋ္ဌနံ ဥပဋ္ဌာနံ, ဘူတပိဏ္ဍကပရိဘဏ္ဍာဒိဝသေန ခန္ဓဒေဝသိဝာဒိပရိစရဏံ ဝာ ဥပဋ္ဌာနံ, ဧဝမေတေဟိ ယထာဝုတ္တေဟိ သီလာဒီဟိ သံသာရသုဒ္ဓိ ဟောတီတိ တာနိ သာရတော ဂဟေတ္ဝာ ဌိတာ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ သိက္ခာသာရာ သီလဗ္ဗတံ ဇီဝိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ‘‘ဥပဋ္ဌာနသာရာ’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အယမေကော အန္တောတိ အယံ သီလဗ္ဗတပရာမာသဝသေန အတ္တကိလမထာနုယောဂသင္ခာတော မဇ္ဈိမာယ ပဋိပတ္တိယာ ဥပ္ပထဘူတော လာမကဋ္ဌေန စ ဧကော အန္တော။ အယံ ဒုတိယော အန္တောတိ အယံ ကာမသုခလ္လိကာနုယောဂော ကာမေသု ပာတဗ္ယတာပတ္တိသင္ခာတော ဒုတိယော ဝုတ္တနယေန အန္တော။
Ye ca sikkhāsārāti yehi yathāsamādinnaṃ sīlabbatādisaṅkhātaṃ sikkhaṃ sārato gahetvā ‘‘iminā saṃsārasuddhī’’ti kathitā. Tenāha – sīlabbataṃ jīvitaṃ brahmacariyaṃ upaṭṭhānasārāti. Tattha yaṃ ‘‘na karomī’’ti oramati, taṃ sīlaṃ, visabhojanakicchācaraṇādikaṃ vataṃ, sākabhakkhatādijīvikā jīvitaṃ, methunavirati brahmacariyaṃ, etesaṃ anutiṭṭhanaṃ upaṭṭhānaṃ, bhūtapiṇḍakaparibhaṇḍādivasena khandhadevasivādiparicaraṇaṃ vā upaṭṭhānaṃ, evametehi yathāvuttehi sīlādīhi saṃsārasuddhi hotīti tāni sārato gahetvā ṭhitā samaṇabrāhmaṇā sikkhāsārā sīlabbataṃ jīvitaṃ brahmacariyaṃ ‘‘upaṭṭhānasārā’’ti veditabbā. Ayameko antoti ayaṃ sīlabbataparāmāsavasena attakilamathānuyogasaṅkhāto majjhimāya paṭipattiyā uppathabhūto lāmakaṭṭhena ca eko anto. Ayaṃ dutiyo antoti ayaṃ kāmasukhallikānuyogo kāmesu pātabyatāpattisaṅkhāto dutiyo vuttanayena anto.
ဣစ္စေတေ ဥဘော အန္တာတိ ကာမသုခလ္လိကာနုယောဂော အတ္တကိလမထာနုယောဂော စ ဣတိ ဧတေ ဥဘော အန္တာ။ တေ စ ခော ဧတရဟိ ပတ္တေ, အာယတိံ ပတ္တဗ္ဗေ စ ကိလေသဒုက္ခရဇာနုကိဏ္ဏေ ကာမဂုဏေ အတ္တပရိတာပနေ စ အလ္လီနေဟိ ကိလေသဒုက္ခာတုရာနံ အနုသိက္ခန္တေဟိ, သယဉ္စ ကိလေသဒုက္ခာတုရေဟိ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗတ္တာ လာမကာ ဥပ္ပထဘူတာ စာတိ အန္တာ။ ကဋသိဝဍ္ဎနာတိ အန္ဓပုထုဇ္ဇနေဟိ အဘိကင္ခိတဗ္ဗဋ္ဌေန ကဋသိသင္ခာတာနံ တဏ္ဟာအဝိဇ္ဇာနံ အဘိဝဍ္ဎနာ။ ကဋသိယော ဒိဋ္ဌိံ ဝဍ္ဎေန္တီတိ တာ ပန ကဋသိယော နာနပ္ပကာရဒိဋ္ဌိံ ဝဍ္ဎေန္တိ။ ဝတ္ထုကာမေသု အသ္သာဒာနုပသ္သိနော ဟိ တေ ပဇဟိတုံ အသက္ကောန္တသ္သ တဏ္ဟာအဝိဇ္ဇာသဟကာရီကာရဏံ လဘိတ္ဝာ ‘‘နတ္ထိ ဒိန္န’’န္တိအာဒိနာ (ဓ. သ. ၁၂၂၁; ဝိဘ. ၉၃၈) နတ္ထိကဒိဋ္ဌိံ အကိရိယဒိဋ္ဌိံ အဟေတုကဒိဋ္ဌိဉ္စ ဂဏ္ဟာပေန္တိ, အတ္တပရိတာပနံ အနုယုတ္တသ္သ ပန အဝိဇ္ဇာတဏ္ဟာသဟကာရီကာရဏံ လဘိတ္ဝာ ‘‘သီလေန သုဒ္ဓိ ဝတေန သုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ အတ္တသုဒ္ဓိအဘိလာသေန သီလဗ္ဗတပရာမာသဒိဋ္ဌိံ ဂဏ္ဟာပေန္တိ။ သက္ကာယဒိဋ္ဌိယာ ပန တေသံ ပစ္စယဘာဝော ပာကဋောယေဝ။ ဧဝံ အန္တဒ္ဝယူပနိသ္သယေန တဏ္ဟာအဝိဇ္ဇာနံ ဒိဋ္ဌိဝဍ္ဎကတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ကေစိ ပန ‘‘ကဋသီတိ ပဉ္စန္နံ ခန္ဓာနံ အဓိဝစန’’န္တိ ဝဒန္တိ။ တေသံ ယဒဂ္ဂေန တတော အန္တဒ္ဝယတော သံသာရသုဒ္ဓိ န ဟောတိ, တဒဂ္ဂေန တေ ဥပာဒာနက္ခန္ဓေ အဘိဝဍ္ဎေတီတိ အဓိပ္ပာယော။ အပရေ ပန ‘‘ကဋသိဝဍ္ဎနာ’’တိ ပဒသ္သ ‘‘အပရာပရံ ဇရာမရဏေဟိ သိဝထိကဝဍ္ဎနာ’’တိ အတ္ထံ ဝဒန္တိ။ တေဟိပိ အန္တဒ္ဝယသ္သ သံသာရသုဒ္ဓိဟေတုဘာဝာဘာဝောယေဝ ဝုတ္တော, ကဋသိယာ ပန ဒိဋ္ဌိဝဍ္ဎနကာရဏဘာဝော ဝတ္တဗ္ဗော။
Iccete ubho antāti kāmasukhallikānuyogo attakilamathānuyogo ca iti ete ubho antā. Te ca kho etarahi patte, āyatiṃ pattabbe ca kilesadukkharajānukiṇṇe kāmaguṇe attaparitāpane ca allīnehi kilesadukkhāturānaṃ anusikkhantehi, sayañca kilesadukkhāturehi paṭipajjitabbattā lāmakā uppathabhūtā cāti antā. Kaṭasivaḍḍhanāti andhaputhujjanehi abhikaṅkhitabbaṭṭhena kaṭasisaṅkhātānaṃ taṇhāavijjānaṃ abhivaḍḍhanā. Kaṭasiyo diṭṭhiṃ vaḍḍhentīti tā pana kaṭasiyo nānappakāradiṭṭhiṃ vaḍḍhenti. Vatthukāmesu assādānupassino hi te pajahituṃ asakkontassa taṇhāavijjāsahakārīkāraṇaṃ labhitvā ‘‘natthi dinna’’ntiādinā (dha. sa. 1221; vibha. 938) natthikadiṭṭhiṃ akiriyadiṭṭhiṃ ahetukadiṭṭhiñca gaṇhāpenti, attaparitāpanaṃ anuyuttassa pana avijjātaṇhāsahakārīkāraṇaṃ labhitvā ‘‘sīlena suddhi vatena suddhī’’tiādinā attasuddhiabhilāsena sīlabbataparāmāsadiṭṭhiṃ gaṇhāpenti. Sakkāyadiṭṭhiyā pana tesaṃ paccayabhāvo pākaṭoyeva. Evaṃ antadvayūpanissayena taṇhāavijjānaṃ diṭṭhivaḍḍhakatā veditabbā. Keci pana ‘‘kaṭasīti pañcannaṃ khandhānaṃ adhivacana’’nti vadanti. Tesaṃ yadaggena tato antadvayato saṃsārasuddhi na hoti, tadaggena te upādānakkhandhe abhivaḍḍhetīti adhippāyo. Apare pana ‘‘kaṭasivaḍḍhanā’’ti padassa ‘‘aparāparaṃ jarāmaraṇehi sivathikavaḍḍhanā’’ti atthaṃ vadanti. Tehipi antadvayassa saṃsārasuddhihetubhāvābhāvoyeva vutto, kaṭasiyā pana diṭṭhivaḍḍhanakāraṇabhāvo vattabbo.
ဧတေ တေ ဥဘော အန္တေ အနဘိညာယာတိ တေ ဧတေ ယထာဝုတ္တေ ဥဘောပိ အန္တေ အဇာနိတ္ဝာ ‘‘ဣမေ အန္တာ တေ စ ဧဝံဂဟိတာ ဧဝံအနုဋ္ဌိတာ ဧဝံဂတိကာ ဧဝံအဘိသမ္ပရာယာ’’တိ ဧဝံ အဇာနနဟေတု အဇာနနကာရဏာ။ ‘‘ပညာယ စသ္သ ဒိသ္ဝာ အာသဝာ ပရိက္ခီဏာ’’တိအာဒီသု (ပု. ပ. ၂၀၈; အ. နိ. ၉.၄၃) ဝိယသ္သ ဟေတုအတ္ထတာ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဩလီယန္တိ ဧကေတိ ဧကေ ကာမသုခာနုယောဂဝသေန သင္ကောစံ အာပဇ္ဇန္တိ။ အတိဓာဝန္တိ ဧကေတိ ဧကေ အတ္တကိလမထာနုယောဂဝသေန အတိက္ကမန္တိ။ ကာမသုခမနုယုတ္တာ ဟိ ဝီရိယသ္သ အကရဏတော ကောသဇ္ဇဝသေန သမ္မာပဋိပတ္တိတော သင္ကောစမာပန္နတာ ဩလီယန္တိ နာမ, အတ္တပရိတာပနမနုယုတ္တာ ပန ကောသဇ္ဇံ ပဟာယ အနုပာယေန ဝီရိယာရမ္ဘံ ကရောန္တာ သမ္မာပဋိပတ္တိယာ အတိက္ကမနတော အတိဓာဝန္တိ နာမ, တဒုဘယံ ပန တတ္ထ အာဒီနဝာဒသ္သနတော။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ဥဘော အန္တေ အနဘိညာယ ဩလီယန္တိ ဧကေ အတိဓာဝန္တိ ဧကေ’’တိ။ တတ္ထ တဏ္ဟာဘိနန္ဒနဝသေန ဩလီယန္တိ, ဒိဋ္ဌာဘိနန္ဒနဝသေန အတိဓာဝန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
Ete te ubho ante anabhiññāyāti te ete yathāvutte ubhopi ante ajānitvā ‘‘ime antā te ca evaṃgahitā evaṃanuṭṭhitā evaṃgatikā evaṃabhisamparāyā’’ti evaṃ ajānanahetu ajānanakāraṇā. ‘‘Paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā’’tiādīsu (pu. pa. 208; a. ni. 9.43) viyassa hetuatthatā daṭṭhabbā. Olīyanti eketi eke kāmasukhānuyogavasena saṅkocaṃ āpajjanti. Atidhāvanti eketi eke attakilamathānuyogavasena atikkamanti. Kāmasukhamanuyuttā hi vīriyassa akaraṇato kosajjavasena sammāpaṭipattito saṅkocamāpannatā olīyanti nāma, attaparitāpanamanuyuttā pana kosajjaṃ pahāya anupāyena vīriyārambhaṃ karontā sammāpaṭipattiyā atikkamanato atidhāvanti nāma, tadubhayaṃ pana tattha ādīnavādassanato. Tena vuttaṃ – ‘‘ubho ante anabhiññāya olīyanti eke atidhāvanti eke’’ti. Tattha taṇhābhinandanavasena olīyanti, diṭṭhābhinandanavasena atidhāvantīti veditabbaṃ.
အထ ဝာ သသ္သတာဘိနိဝေသဝသေန ဩလီယန္တိ ဧကေ, ဥစ္ဆေဒာဘိနိဝေသဝသေန အတိဓာဝန္တိ ဧကေ။ ဂောသီလာဒိဝသေန ဟိ အတ္တပရိတာပနမနုယုတ္တာ ဧကစ္စေ ‘‘ဣမိနာဟံ သီလေန ဝာ ဝတေန ဝာ တပေန ဝာ ဗ္ရဟ္မစရိယေန ဝာ ဒေဝော ဝာ ဘဝိသ္သာမိ ဒေဝညတရော ဝာ, တတ္ထ နိစ္စော ဓုဝော သသ္သတော အဝိပရိဏာမဓမ္မော သသ္သတိသမံ တထေဝ ဌသ္သာမီ’’တိ သသ္သတဒသ္သနံ အဘိနိဝိသန္တာ သံသာရေ ဩလီယန္တိ နာမ, ကာမသုခမနုယုတ္တာ ပန ဧကစ္စေ ယံကိဉ္စိ ကတ္ဝာ ဣန္ဒ္ရိယာနိ သန္တပ္ပေတုကာမာ လောကာယတိကာ ဝိယ တဒနုဂုဏံ ဥစ္ဆေဒဒသ္သနံ အဘိနိဝိသန္တာ အနုပာယေန ဝဋ္ဋုပစ္ဆေဒသ္သ ပရိယေသနတော အတိဓာဝန္တိ နာမ။ ဧဝံ သသ္သတုစ္ဆေဒဝသေနပိ ဩလီယနာတိဓာဝနာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။
Atha vā sassatābhinivesavasena olīyanti eke, ucchedābhinivesavasena atidhāvanti eke. Gosīlādivasena hi attaparitāpanamanuyuttā ekacce ‘‘imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi devaññataro vā, tattha nicco dhuvo sassato avipariṇāmadhammo sassatisamaṃ tatheva ṭhassāmī’’ti sassatadassanaṃ abhinivisantā saṃsāre olīyanti nāma, kāmasukhamanuyuttā pana ekacce yaṃkiñci katvā indriyāni santappetukāmā lokāyatikā viya tadanuguṇaṃ ucchedadassanaṃ abhinivisantā anupāyena vaṭṭupacchedassa pariyesanato atidhāvanti nāma. Evaṃ sassatucchedavasenapi olīyanātidhāvanāni veditabbāni.
ယေ စ ခော တေ အဘိညာယာတိ ယေ စ ခော ပန အရိယပုဂ္ဂလာ တေ ယထာဝုတ္တေ ဥဘော အန္တေ ‘‘ဣမေ အန္တာ ဧဝံဂဟိတာ ဧဝံအနုဋ္ဌိတာ ဧဝံဂတိကာ ဧဝံအဘိသမ္ပရာယာ’’တိ အဘိဝိသိဋ္ဌေန ဉာဏေန ဝိပသ္သနာသဟိတာယ မဂ္ဂပညာယ ဇာနိတ္ဝာ မဇ္ဈိမပဋိပဒံ သမ္မာပဋိပန္နာ, တာယ သမ္မာပဋိပတ္တိယာ။ တတ္ရ စ နာဟေသုန္တိ တတ္ရ တသ္မိံ အန္တဒ္ဝယေ ပတိတာ န အဟေသုံ, တံ အန္တဒ္ဝယံ ပဇဟိံသူတိ အတ္ထော။ တေန စ နာမညိံသူတိ တေန အန္တဒ္ဝယပဟာနေန ‘‘မမ ဣဒံ အန္တဒ္ဝယပဟာနံ, အဟံ အန္တဒ္ဝယံ ပဟာသိံ, ဣမိနာ အန္တဒ္ဝယပဟာနေန သေယ္ယော’’တိအာဒိနာ တဏ္ဟာဒိဋ္ဌိမာနမညနာဝသေန န အမညိံသု သဗ္ဗမညနာနံ သမ္မဒေဝ ပဟီနတ္တာ။ ဧတ္ထ စ အဂ္ဂဖလေ ဌိတေ အရိယပုဂ္ဂလေ သန္ဓာယ ‘‘တတ္ရ စ နာဟေသုံ, တေန စ နာမညိံသူ’’တိ အတီတကာလဝသေန အယံ ဒေသနာ ပဝတ္တာ, မဂ္ဂက္ခဏေ ပန အဓိပ္ပေတေ ဝတ္တမာနကာလဝသေနေဝ ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ။ ဝဋ္ဋံ တေသံ နတ္ထိ ပညာပနာယာတိ ယေ ဧဝံ ပဟီနသဗ္ဗမညနာ ဥတ္တမပုရိသာ, တေသံ အနုပာဒာပရိနိဗ္ဗုတာနံ ကမ္မဝိပာကကိလေသဝသေန တိဝိဓမ္ပိ ဝဋ္ဋံ နတ္ထိ ပညာပနာယ, ဝတ္တမာနက္ခန္ဓဘေဒတော ဥဒ္ဓံ အနုပာဒာနော ဝိယ ဇာတဝေဒော အပညတ္တိကဘာဝမေဝ ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထော။
Ye ca kho te abhiññāyāti ye ca kho pana ariyapuggalā te yathāvutte ubho ante ‘‘ime antā evaṃgahitā evaṃanuṭṭhitā evaṃgatikā evaṃabhisamparāyā’’ti abhivisiṭṭhena ñāṇena vipassanāsahitāya maggapaññāya jānitvā majjhimapaṭipadaṃ sammāpaṭipannā, tāya sammāpaṭipattiyā. Tatra ca nāhesunti tatra tasmiṃ antadvaye patitā na ahesuṃ, taṃ antadvayaṃ pajahiṃsūti attho. Tena ca nāmaññiṃsūti tena antadvayapahānena ‘‘mama idaṃ antadvayapahānaṃ, ahaṃ antadvayaṃ pahāsiṃ, iminā antadvayapahānena seyyo’’tiādinā taṇhādiṭṭhimānamaññanāvasena na amaññiṃsu sabbamaññanānaṃ sammadeva pahīnattā. Ettha ca aggaphale ṭhite ariyapuggale sandhāya ‘‘tatra ca nāhesuṃ, tena ca nāmaññiṃsū’’ti atītakālavasena ayaṃ desanā pavattā, maggakkhaṇe pana adhippete vattamānakālavaseneva vattabbaṃ siyā. Vaṭṭaṃ tesaṃ natthi paññāpanāyāti ye evaṃ pahīnasabbamaññanā uttamapurisā, tesaṃ anupādāparinibbutānaṃ kammavipākakilesavasena tividhampi vaṭṭaṃ natthi paññāpanāya, vattamānakkhandhabhedato uddhaṃ anupādāno viya jātavedo apaññattikabhāvameva gacchatīti attho.
အဋ္ဌမသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Aṭṭhamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ဥဒာနပာဠိ • Udānapāḷi / ၈. ဂဏိကာသုတ္တံ • 8. Gaṇikāsuttaṃ
