Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / வினயாலங்கார-டீகா • Vinayālaṅkāra-ṭīkā |
நமோ தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ அரஹதோ ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
வினயபிடகே
Vinayapiṭake
வினயாலங்கார-டீகா (பட²மோ பா⁴கோ³)
Vinayālaṅkāra-ṭīkā (paṭhamo bhāgo)
க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²
Ganthārambhakathā
முத்தஹாராதி³னயகா³தா²
Muttahārādinayagāthā
யோ லோகே லோகலோகோ வரதரபரதோ³ ராஜராஜக்³க³ஜஞ்ஞோ;
Yo loke lokaloko varataraparado rājarājaggajañño;
ஆகாஸாகாரகாரோ பரமரதிரதோ தே³வதே³வந்தவஜ்ஜோ.
Ākāsākārakāro paramaratirato devadevantavajjo.
ஸங்ஸாராஸாரஸாரோ ஸுனரனமனதோ மாரஹாரந்தரட்டோ²;
Saṃsārāsārasāro sunaranamanato mārahārantaraṭṭho;
லோகாலங்காரகாரோ அதிஸதிக³திமா தீ⁴ரவீரத்தரம்மோ.
Lokālaṅkārakāro atisatigatimā dhīravīrattarammo.
ஸீஹனிவத்தனநயகா³தா²
Sīhanivattananayagāthā
ஸங்ஸாரசக்கவித்³த⁴ங்ஸங், ஸம்பு³த்³த⁴ங் தங் ஸுமானஸங்;
Saṃsāracakkaviddhaṃsaṃ, sambuddhaṃ taṃ sumānasaṃ;
ஸங்னமாமி ஸுகு³ணேஸங், ஸங்தே³ஸிதஸுது³த்³த³ஸங்.
Saṃnamāmi suguṇesaṃ, saṃdesitasududdasaṃ.
அனோதத்தோத³காவத்தனயகா³தா²
Anotattodakāvattanayagāthā
யேன வித்³த⁴ங்ஸிதா பாபா, யேன நிப்³பா³பிதா த³ரா;
Yena viddhaṃsitā pāpā, yena nibbāpitā darā;
யேன லோகா நிஸ்ஸரிஸுங், யேன சாஹங் நமாமி தங்.
Yena lokā nissarisuṃ, yena cāhaṃ namāmi taṃ.
சதுதீ³பசக்கவத்தனநயகா³தா²
Catudīpacakkavattananayagāthā
ஸங்க⁴ங் ஸஸங்க⁴ங் நமாமி, வந்தந்தவரத⁴ம்மஜங்;
Saṅghaṃ sasaṅghaṃ namāmi, vantantavaradhammajaṃ;
மக்³க³க்³க³மனப²லட்ட²ங், ஸுஸங்ஸங் ஸுப⁴மானஸங்.
Maggaggamanaphalaṭṭhaṃ, susaṃsaṃ subhamānasaṃ.
அப்³யபேதசதுபாத³ஆதி³யமககா³தா²
Abyapetacatupādaādiyamakagāthā
வினயங் வினயங் ஸாரங், ஸங்க³ஹங் ஸங்க³ஹங் கரங்;
Vinayaṃ vinayaṃ sāraṃ, saṅgahaṃ saṅgahaṃ karaṃ;
சரியங் சரியங் வந்தே³, பரமங் பரமங் ஸுதங்.
Cariyaṃ cariyaṃ vande, paramaṃ paramaṃ sutaṃ.
ப்³யபேதசதுபாத³ஆதி³அந்தயமககா³தா²
Byapetacatupādaādiantayamakagāthā
பகாரே ப³ஹுபகாரே, ஸாக³ரே கு³ணஸாக³ரே;
Pakāre bahupakāre, sāgare guṇasāgare;
க³ரவோ மம க³ரவோ, வந்தா³மி அபி⁴வந்தா³மி.
Garavo mama garavo, vandāmi abhivandāmi.
வத்து²த்தயே க³ந்த²காரே, க³ரூஸு ஸாத³ரங் மயா;
Vatthuttaye ganthakāre, garūsu sādaraṃ mayā;
கதேன நமக்காரேன, ஹித்வா ஸப்³பே³ உபத்³த³வே.
Katena namakkārena, hitvā sabbe upaddave.
ஸிக்கா²காமேஹி தீ⁴ரேஹி, ஜினஸாஸனகாரிபி⁴;
Sikkhākāmehi dhīrehi, jinasāsanakāribhi;
பி⁴க்கூ²ஹி வினயஞ்ஞூஹி, ஸாத³ரங் அபி⁴யாசிதோ.
Bhikkhūhi vinayaññūhi, sādaraṃ abhiyācito.
வண்ணயிஸ்ஸாமி வினய-ஸங்க³ஹங் பீதிவட்³ட⁴னங்;
Vaṇṇayissāmi vinaya-saṅgahaṃ pītivaḍḍhanaṃ;
பி⁴க்கூ²னங் வேனயிகானங், யதா²ஸத்திப³லங் அஹங்.
Bhikkhūnaṃ venayikānaṃ, yathāsattibalaṃ ahaṃ.
போராணேஹி கதா டீகா, கிஞ்சாபி அத்தி² ஸா பன;
Porāṇehi katā ṭīkā, kiñcāpi atthi sā pana;
அதிஸங்கே²பபா⁴வேன, ந ஸாதே⁴தி யதி²ச்சி²தங்.
Atisaṅkhepabhāvena, na sādheti yathicchitaṃ.
தஸ்மா ஹி நானாஸத்தே²ஹி, ஸாரமாதா³ய ஸாது⁴கங்;
Tasmā hi nānāsatthehi, sāramādāya sādhukaṃ;
நாதிஸங்கே²பவித்தா²ரங், கரிஸ்ஸங் அத்த²வண்ணனங்.
Nātisaṅkhepavitthāraṃ, karissaṃ atthavaṇṇanaṃ.
வினயாலங்காரங் நாம, பேஸலானங் பமோத³னங்;
Vinayālaṅkāraṃ nāma, pesalānaṃ pamodanaṃ;
இமங் பகரணங் ஸப்³பே³, ஸம்மா தா⁴ரெந்து ஸாத⁴வோதி.
Imaṃ pakaraṇaṃ sabbe, sammā dhārentu sādhavoti.
க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²வண்ணனா
Ganthārambhakathāvaṇṇanā
விவித⁴விஸேஸனயஸமன்னாக³தங் காயவாசாவினயனகரணஸமத்த²ங் லஜ்ஜிபேஸலபி⁴க்கூ²னங் ஸங்ஸயவினோத³னகாரகங் யோகா³வசரபுக்³க³லானங் ஸீலவிஸுத்³தி⁴ஸம்பாபகங் ஜினஸாஸனவுட்³டி⁴ஹேதுபூ⁴தங் பகரணமித³மாரபி⁴துகாமோ அயமாசரியாஸபோ⁴ பட²மங் தாவ ரதனத்தயபணாமபணாமாரஹபா⁴வஅபி⁴தெ⁴ய்யகரணஹேது கரணப்பகாரபகரணாபி⁴தா⁴னநிமித்தபயோஜனானி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘வத்து²த்தயங் நமஸ்ஸித்வா’’திஆதி³மாஹ. எத்த² ஹி வத்து²த்தயங் நமஸ்ஸித்வாதி இமினா ரதனத்தயபணாமோ வுத்தோ பணாமேதப்³ப³பணாமஅத்த²த³ஸ்ஸனதோ. ஸரணங் ஸப்³ப³பாணினந்தி இமினா பணாமாரஹபா⁴வோ பணாமஹேதுத³ஸ்ஸனதோ. பாளிமுத்தவினிச்ச²யந்தி அபி⁴தெ⁴ய்யோ இமஸ்ஸ பகரணஸ்ஸ அத்த²பா⁴வதோ. விப்பகிண்ணமனேகத்தா²தி கரணஹேது தேனேவகாரணேன பகரணஸ்ஸ கதத்தா. ஸமாஹரித்வா ஏகத்த², த³ஸ்ஸயிஸ்ஸமனாகுலந்தி கரணப்பகாரோ தேனாகாரேன பகரணஸ்ஸ கரணதோ. பகரணாபி⁴தா⁴னங் பன ஸமாஹரிதஸத்³த³ஸ்ஸ ஸாமத்தி²யதோ த³ஸ்ஸிதங் ஸமாஹரித்வா த³ஸ்ஸனேனேவ இமஸ்ஸ பகரணஸ்ஸ வினயஸங்க³ஹஇதி நாமஸ்ஸ லப⁴னதோ.
Vividhavisesanayasamannāgataṃ kāyavācāvinayanakaraṇasamatthaṃ lajjipesalabhikkhūnaṃ saṃsayavinodanakārakaṃ yogāvacarapuggalānaṃ sīlavisuddhisampāpakaṃ jinasāsanavuḍḍhihetubhūtaṃ pakaraṇamidamārabhitukāmo ayamācariyāsabho paṭhamaṃ tāva ratanattayapaṇāmapaṇāmārahabhāvaabhidheyyakaraṇahetu karaṇappakārapakaraṇābhidhānanimittapayojanāni dassetuṃ ‘‘vatthuttayaṃ namassitvā’’tiādimāha. Ettha hi vatthuttayaṃ namassitvāti iminā ratanattayapaṇāmo vutto paṇāmetabbapaṇāmaatthadassanato. Saraṇaṃ sabbapāṇinanti iminā paṇāmārahabhāvo paṇāmahetudassanato. Pāḷimuttavinicchayanti abhidheyyo imassa pakaraṇassa atthabhāvato. Vippakiṇṇamanekatthāti karaṇahetu tenevakāraṇena pakaraṇassa katattā. Samāharitvā ekattha, dassayissamanākulanti karaṇappakāro tenākārena pakaraṇassa karaṇato. Pakaraṇābhidhānaṃ pana samāharitasaddassa sāmatthiyato dassitaṃ samāharitvā dassaneneva imassa pakaraṇassa vinayasaṅgahaiti nāmassa labhanato.
நிமித்தங் பன அஜ்ஜ²த்திகபா³ஹிரவஸேன து³வித⁴ங். தத்த² அஜ்ஜ²த்திகங் நாம கருணா, தங் த³ஸ்ஸனகிரியாய ஸாமத்தி²யதோ த³ஸ்ஸிதங் தஸ்மிங் அஸதி த³ஸ்ஸனகிரியாய அபா⁴வதோ. பா³ஹிரங் நாம ஸோதுஜனஸமூஹோ, தங் யோகா³வசரபி⁴க்கூ²னந்தி தஸ்ஸ கருணாரம்மணபா⁴வதோ. பயோஜனங் பன து³வித⁴ங் பணாமபயோஜனபகரணபயோஜனவஸேன. தத்த² பணாமபயோஜனங் நாம அந்தராயவிஸோஸனபஸாத³ஜனநாதி³கங், தங் ஸரணங் ஸப்³ப³பாணினந்தி இமஸ்ஸ ஸாமத்தி²யதோ த³ஸ்ஸிதங் ஹேதும்ஹி ஸதி ப²லஸ்ஸ அவினாபா⁴வதோ. வுத்தஞ்ஹி அபி⁴த⁴ம்மடீகாசரியேன ‘‘கு³ணவிஸேஸவா ஹி பணாமாரஹோ ஹோதி, பணாமாரஹே ச கதோ பணாமோ வுத்தப்பயோஜனஸித்³தி⁴கரோவ ஹோதீ’’தி (த⁴॰ ஸ॰ மூலடீ॰ 1). பகரணபயோஜனம்பி து³வித⁴ங் முக்²யானுஸங்கி³கவஸேன. தேஸு முக்²யபயோஜனங் நாம ப்³யஞ்ஜனானுரூபங் அத்த²ஸ்ஸ படிவிஜ்ஜ²னங் பகாஸனஞ்ச அத்தா²னுரூபங் ப்³யஞ்ஜனஸ்ஸ உத்³தி³ஸனங் உத்³தே³ஸாபனஞ்ச, தங் வினயே பாடவத்தா²யாதி இமினா வுத்தங். அனுஸங்கி³கபயோஜனங் நாம ஸீலாதி³அனுபாதா³பரினிப்³பா³னந்தோ அத்தோ², தங் ஸமாஹரித்வா ஏகத்த² த³ஸ்ஸயிஸ்ஸந்தி இமஸ்ஸ ஸாமத்தி²யேன த³ஸ்ஸிதங் ஏகத்த² ஸமாஹரித்வா த³ஸ்ஸனே ஸதி தது³க்³க³ஹபரிபுச்சா²தி³னா கதபயோக³ஸ்ஸ அனந்தராயேன தத³த்த²ஸிஜ்ஜ²னதோதி.
Nimittaṃ pana ajjhattikabāhiravasena duvidhaṃ. Tattha ajjhattikaṃ nāma karuṇā, taṃ dassanakiriyāya sāmatthiyato dassitaṃ tasmiṃ asati dassanakiriyāya abhāvato. Bāhiraṃ nāma sotujanasamūho, taṃ yogāvacarabhikkhūnanti tassa karuṇārammaṇabhāvato. Payojanaṃ pana duvidhaṃ paṇāmapayojanapakaraṇapayojanavasena. Tattha paṇāmapayojanaṃ nāma antarāyavisosanapasādajananādikaṃ, taṃ saraṇaṃ sabbapāṇinanti imassa sāmatthiyato dassitaṃ hetumhi sati phalassa avinābhāvato. Vuttañhi abhidhammaṭīkācariyena ‘‘guṇavisesavā hi paṇāmāraho hoti, paṇāmārahe ca kato paṇāmo vuttappayojanasiddhikarova hotī’’ti (dha. sa. mūlaṭī. 1). Pakaraṇapayojanampi duvidhaṃ mukhyānusaṅgikavasena. Tesu mukhyapayojanaṃ nāma byañjanānurūpaṃ atthassa paṭivijjhanaṃ pakāsanañca atthānurūpaṃ byañjanassa uddisanaṃ uddesāpanañca, taṃ vinaye pāṭavatthāyāti iminā vuttaṃ. Anusaṅgikapayojanaṃ nāma sīlādianupādāparinibbānanto attho, taṃ samāharitvā ekattha dassayissanti imassa sāmatthiyena dassitaṃ ekattha samāharitvā dassane sati taduggahaparipucchādinā katapayogassa anantarāyena tadatthasijjhanatoti.
கிமத்த²ங் பனெத்த² ரதனத்தயபணாமாத³யோ ஆசரியேன கதா, நனு அதி⁴ப்பேதக³ந்தா²ரம்போ⁴வ காதப்³போ³தி? வுச்சதே – எத்த² ரதனத்தயபணாமகரணங் தப்³பி³ஹதந்தராயோ ஹுத்வா அனாயாஸேன க³ந்த²பரிஸமாபனத்த²ங். பணாமாரஹபா⁴வவசனங் அத்தனோ யுத்தபத்தகாரிதாத³ஸ்ஸனத்த²ங், தங் விஞ்ஞூனங் தோஸாபனத்த²ங், தங் பகரணஸ்ஸ உக்³க³ஹணத்த²ங், தங் ஸப்³ப³ஸம்பத்தினிப்பா²த³னத்த²ங். அபி⁴தெ⁴ய்யகத²னங் விதி³தாபி⁴தெ⁴ய்யஸ்ஸ க³ந்த²ஸ்ஸ விஞ்ஞூனங் உக்³க³ஹதா⁴ரணாதி³வஸேன படிபஜ்ஜனத்த²ங். கரணஹேதுகத²னங் அகாரணே கதஸ்ஸ வாயாமஸ்ஸ நிப்ப²லபா⁴வதோ தப்படிக்கே²பனத்த²ங். கரணப்பகாரகத²னங் விதி³தப்பகாரஸ்ஸ க³ந்த²ஸ்ஸ ஸோதூனங் உக்³க³ஹணாதீ³ஸு ருசிஜனநத்த²ங். அபி⁴தா⁴னத³ஸ்ஸனங் வோஹாரஸுக²த்த²ங். நிமித்தகத²னங் ஆஸன்னகாரணத³ஸ்ஸனத்த²ங். பயோஜனத³ஸ்ஸனங் து³வித⁴பயோஜனகாமீனங் ஸோதூனங் ஸமுஸ்ஸாஹஜனநத்த²ந்தி.
Kimatthaṃ panettha ratanattayapaṇāmādayo ācariyena katā, nanu adhippetaganthārambhova kātabboti? Vuccate – ettha ratanattayapaṇāmakaraṇaṃ tabbihatantarāyo hutvā anāyāsena ganthaparisamāpanatthaṃ. Paṇāmārahabhāvavacanaṃ attano yuttapattakāritādassanatthaṃ, taṃ viññūnaṃ tosāpanatthaṃ, taṃ pakaraṇassa uggahaṇatthaṃ, taṃ sabbasampattinipphādanatthaṃ. Abhidheyyakathanaṃ viditābhidheyyassa ganthassa viññūnaṃ uggahadhāraṇādivasena paṭipajjanatthaṃ. Karaṇahetukathanaṃ akāraṇe katassa vāyāmassa nipphalabhāvato tappaṭikkhepanatthaṃ. Karaṇappakārakathanaṃ viditappakārassa ganthassa sotūnaṃ uggahaṇādīsu rucijananatthaṃ. Abhidhānadassanaṃ vohārasukhatthaṃ. Nimittakathanaṃ āsannakāraṇadassanatthaṃ. Payojanadassanaṃ duvidhapayojanakāmīnaṃ sotūnaṃ samussāhajananatthanti.
ரதனத்தயபணாமபயோஜனங் பன ப³ஹூஹி பகாரேஹி வித்தா²ரயந்தி ஆசரியா, தங் தத்த² தத்த² வுத்தனயேனேவ க³ஹேதப்³ப³ங். இத⁴ பன க³ந்த²க³ருபா⁴வமோசனத்த²ங் அட்ட²கதா²சரியேஹி அதி⁴ப்பேதபயோஜனமேவ கத²யிம்ஹ. வுத்தஞ்ஹி அட்ட²கதா²சரியேன –
Ratanattayapaṇāmapayojanaṃ pana bahūhi pakārehi vitthārayanti ācariyā, taṃ tattha tattha vuttanayeneva gahetabbaṃ. Idha pana ganthagarubhāvamocanatthaṃ aṭṭhakathācariyehi adhippetapayojanameva kathayimha. Vuttañhi aṭṭhakathācariyena –
‘‘நிபச்சகாரஸ்ஸேதஸ்ஸ ;
‘‘Nipaccakārassetassa ;
கதஸ்ஸ ரதனத்தயே;
Katassa ratanattaye;
ஆனுபா⁴வேன ஸோஸெத்வா;
Ānubhāvena sosetvā;
அந்தராயே அஸேஸதோ’’தி. (த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா² 7);
Antarāye asesato’’ti. (dha. sa. aṭṭha. ganthārambhakathā 7);
அயமெத்த² ஸமுதா³யத்தோ², அயங் பன அவயவத்தோ² – அஹங் ஸப்³ப³பாணீனங் ஸரணங் ஸரணீபூ⁴தங் வத்து²த்தயங் நமஸ்ஸாமி, நமஸ்ஸித்வா யோகா³வசரபி⁴க்கூ²னங் வினயே பாடவத்தா²ய அனேகத்த²விப்பகிண்ணங் பாளிமுத்தவினிச்ச²யங் ஏகத்த² ஸமாஹரித்வா அனாகுலங் கத்வா த³ஸ்ஸயிஸ்ஸங் த³ஸ்ஸயிஸ்ஸாமீதி யோஜனா.
Ayamettha samudāyattho, ayaṃ pana avayavattho – ahaṃ sabbapāṇīnaṃ saraṇaṃ saraṇībhūtaṃ vatthuttayaṃ namassāmi, namassitvā yogāvacarabhikkhūnaṃ vinaye pāṭavatthāya anekatthavippakiṇṇaṃ pāḷimuttavinicchayaṃ ekattha samāharitvā anākulaṃ katvā dassayissaṃ dassayissāmīti yojanā.
தத்த² வஸந்தி எத்தா²தி வத்து². கிங் தங்? பு³த்³தா⁴தி³ரதனங். தஞ்ஹி யஸ்மா ஸரணக³தா ஸப்புரிஸா ஸரணக³மனஸமங்கி³னோ ஹுத்வா பு³த்³தா⁴தி³ரதனங் ஆரம்மணங் கத்வா தஸ்மிங் ஆரம்மணே வஸந்தி ஆவஸந்தி நிவஸந்தி, தஸ்மா ‘‘வத்தூ²’’தி வுச்சதி. ஆரம்மணஞ்ஹி ஆதா⁴ரோ, ஆரம்மணிகங் ஆதெ⁴ய்யோதி. இதோ பரானிபி வத்து²ஸத்³த³ஸ்ஸ வசனத்தா²தீ³னி ஆசரியேஹி வுத்தானி, தானிபி தத்த² தத்த² வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³பா³னி. இத⁴ பன க³ந்த²வித்தா²ரபரிஹரணத்த²ங் எத்தகமேவ வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ந்தி. திண்ணங் ஸமூஹோதி தயங், தயோ அங்ஸா அவயவா அஸ்ஸாதி வா தயங். கிங் தங்? ஸமுதா³யோ. வத்தூ²னங் தயந்தி வத்து²த்தயங். கிங் தங்? பு³த்³தா⁴தி³ரதனத்தயங். நமஸ்ஸாமீதி நமஸ்ஸித்வா, அனமிந்தி நமஸ்ஸித்வா. பு³த்³தா⁴தி³ரதனஞ்ஹி ஆரம்மணங் கத்வா சித்தஸ்ஸ உப்பஜ்ஜனகாலே த்வா-பச்சயோ பச்சுப்பன்னகாலிகோ ஹோதி, தஸ்மா பட²மோ விக்³க³ஹோ கதோ, பாளிமுத்தவினிச்ச²யங் ஏகத்த² த³ஸ்ஸனகாலே அதீதகாலிகோ, தஸ்மா து³தியோ விக்³க³ஹோ. தேனேவ ச காரணேன அத்த²யோஜனாயபி பச்சுப்பன்னகாலஅதீதகாலவஸேன யோஜனா கதா.
Tattha vasanti etthāti vatthu. Kiṃ taṃ? Buddhādiratanaṃ. Tañhi yasmā saraṇagatā sappurisā saraṇagamanasamaṅgino hutvā buddhādiratanaṃ ārammaṇaṃ katvā tasmiṃ ārammaṇe vasanti āvasanti nivasanti, tasmā ‘‘vatthū’’ti vuccati. Ārammaṇañhi ādhāro, ārammaṇikaṃ ādheyyoti. Ito parānipi vatthusaddassa vacanatthādīni ācariyehi vuttāni, tānipi tattha tattha vuttanayeneva veditabbāni. Idha pana ganthavitthārapariharaṇatthaṃ ettakameva vuttanti veditabbanti. Tiṇṇaṃ samūhoti tayaṃ, tayo aṃsā avayavā assāti vā tayaṃ. Kiṃ taṃ? Samudāyo. Vatthūnaṃ tayanti vatthuttayaṃ. Kiṃ taṃ? Buddhādiratanattayaṃ. Namassāmīti namassitvā, anaminti namassitvā. Buddhādiratanañhi ārammaṇaṃ katvā cittassa uppajjanakāle tvā-paccayo paccuppannakāliko hoti, tasmā paṭhamo viggaho kato, pāḷimuttavinicchayaṃ ekattha dassanakāle atītakāliko, tasmā dutiyo viggaho. Teneva ca kāraṇena atthayojanāyapi paccuppannakālaatītakālavasena yojanā katā.
ஸரதி ஹிங்ஸதீதி ஸரணங். கிங் தங்? பு³த்³தா⁴தி³ரதனத்தயங். தஞ்ஹி ஸரணக³தானங் ஸப்புரிஸானங் ப⁴யங் ஸந்தாஸங் து³க்க²ங் து³க்³க³திவினிபாதங் ஸங்கிலேஸங் ஸரதி ஹிங்ஸதி வினாஸேதி, தஸ்மா ‘‘ஸரண’’ந்தி வுச்சதி. வுத்தஞ்ஹி ப⁴க³வதா –
Sarati hiṃsatīti saraṇaṃ. Kiṃ taṃ? Buddhādiratanattayaṃ. Tañhi saraṇagatānaṃ sappurisānaṃ bhayaṃ santāsaṃ dukkhaṃ duggativinipātaṃ saṃkilesaṃ sarati hiṃsati vināseti, tasmā ‘‘saraṇa’’nti vuccati. Vuttañhi bhagavatā –
‘‘யஸ்மிங், மஹானாம, ஸமயே அரியஸாவகோ ததா²க³தங் அனுஸ்ஸரதி, நேவஸ்ஸ தஸ்மிங் ஸமயே ராக³பரியுட்டி²தங் சித்தங் ஹோதீ’’திஆதி³ (அ॰ நி॰ 6.10; 11.11),
‘‘Yasmiṃ, mahānāma, samaye ariyasāvako tathāgataṃ anussarati, nevassa tasmiṃ samaye rāgapariyuṭṭhitaṃ cittaṃ hotī’’tiādi (a. ni. 6.10; 11.11),
‘‘ஏவங் பு³த்³த⁴ங் ஸரந்தானங்;
‘‘Evaṃ buddhaṃ sarantānaṃ;
த⁴ம்மங் ஸங்க⁴ஞ்ச பி⁴க்க²வோ;
Dhammaṃ saṅghañca bhikkhavo;
ப⁴யங் வா ச²ம்பி⁴தத்தங் வா;
Bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā;
லோமஹங்ஸோ ந ஹெஸ்ஸதீ’’தி ச. (ஸங்॰ நி॰ 1.249);
Lomahaṃso na hessatī’’ti ca. (saṃ. ni. 1.249);
யஸ்மா பன ‘‘ஸரண’’ந்தி இத³ங் பத³ங் ‘‘நாத²’’ந்தி பத³ஸ்ஸ வேவசனபூ⁴தங் கிதஸுத்³த⁴னாமபத³ங் ஹோதி, ந கிதமத்தபத³ங், தஸ்மா தா⁴த்வத்தோ² அந்தோனீதோ. ‘‘ஸர ஹிங்ஸாய’’ந்தி ஹி வுத்தங் ஹிங்ஸத்த²ங் க³ஹெத்வா ஸப்³ப³பாணீனங் ஸரணங் ஹிங்ஸகங் வத்து²த்தயங் நமஸ்ஸித்வா விஞ்ஞாயமானே அனிட்ட²ப்பஸங்க³தோ ஸப்³ப³பாணீனங் ஸரணங் ஸரணீபூ⁴தங் நாத²பூ⁴தங் வத்து²த்தயங் நமஸ்ஸித்வாதி விஞ்ஞாயமானேயேவ யுஜ்ஜதி, தேனேவ ச காரணேன அத்த²யோஜனாயம்பி ததா² யோஜனா கதா. ஸப்³ப³-ஸத்³தோ³ நிரவஸேஸத்த²வாசகங் ஸப்³ப³னாமபத³ங். ஸஹ அவேன யோ வத்ததீதி ஸப்³போ³தி கதே பன ஸகல-ஸத்³தோ³ விய ஸமுதா³யவாசகங் ஸமாஸனாமபத³ங் ஹோதி. பாணோ ஏதேஸங் அத்தீ²தி பாணினோ, பாணோதி செத்த² ஜீவிதிந்த்³ரியங் அதி⁴ப்பேதங். ஸப்³பே³ பாணினோ ஸப்³ப³பாணினோ, தேஸங் ஸப்³ப³பாணீனங். எத்தாவதா வத்து²த்தயஸ்ஸ ஸப்³ப³லோகஸரணபா⁴வங், ததோயேவ ச நமஸ்ஸனாரஹபா⁴வங், நமஸ்ஸனாரஹே ச கதாயனமஸ்ஸனகிரியாய யதா²தி⁴ப்பேதத்த²ஸித்³தி⁴கரபா⁴வங், அத்தனோ கிரியாய ச கெ²த்தங்க³தபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி.
Yasmā pana ‘‘saraṇa’’nti idaṃ padaṃ ‘‘nātha’’nti padassa vevacanabhūtaṃ kitasuddhanāmapadaṃ hoti, na kitamattapadaṃ, tasmā dhātvattho antonīto. ‘‘Sara hiṃsāya’’nti hi vuttaṃ hiṃsatthaṃ gahetvā sabbapāṇīnaṃ saraṇaṃ hiṃsakaṃ vatthuttayaṃ namassitvā viññāyamāne aniṭṭhappasaṅgato sabbapāṇīnaṃ saraṇaṃ saraṇībhūtaṃ nāthabhūtaṃ vatthuttayaṃ namassitvāti viññāyamāneyeva yujjati, teneva ca kāraṇena atthayojanāyampi tathā yojanā katā. Sabba-saddo niravasesatthavācakaṃ sabbanāmapadaṃ. Saha avena yo vattatīti sabboti kate pana sakala-saddo viya samudāyavācakaṃ samāsanāmapadaṃ hoti. Pāṇo etesaṃ atthīti pāṇino, pāṇoti cettha jīvitindriyaṃ adhippetaṃ. Sabbe pāṇino sabbapāṇino, tesaṃ sabbapāṇīnaṃ. Ettāvatā vatthuttayassa sabbalokasaraṇabhāvaṃ, tatoyeva ca namassanārahabhāvaṃ, namassanārahe ca katāyanamassanakiriyāya yathādhippetatthasiddhikarabhāvaṃ, attano kiriyāya ca khettaṅgatabhāvaṃ dasseti.
ஏவங் ஸஹேதுகங் ரதனத்தயபணாமங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி பகரணாரம்ப⁴ஸ்ஸ ஸனிமித்தங் முக்²யபயோஜனங் த³ஸ்ஸேதுமாஹ ‘‘வினயே பாடவத்தா²ய, யோகா³வசரபி⁴க்கூ²ன’’ந்தி. எத்த² ச வினயே பாடவத்தா²யாதி முக்²யபயோஜனத³ஸ்ஸனங், தங்த³ஸ்ஸனேன ச அனுஸங்கி³கபயோஜனம்பி விபா⁴விதமேவ ஹோதி காரணே ஸித்³தே⁴ காரியஸ்ஸ ஸிஜ்ஜ²னதோ. யோகா³வசரபி⁴க்கூ²னந்தி பா³ஹிரனிமித்தத³ஸ்ஸனங், தஸ்மிங் த³ஸ்ஸிதே அஜ்ஜ²த்திகனிமித்தம்பி தீ³பிதமேவ ஹோதி ஆரம்மணே ஞாதே ஆரம்மணிகஸ்ஸ ஞாதப்³ப³தோ. தத்த² விவிதா⁴ நயா எத்தா²தி வினயோ, து³வித⁴பாதிமொக்க²து³வித⁴விப⁴ங்க³பஞ்சவித⁴பாதிமொக்கு²த்³தே³ஸபஞ்சஆபத்திக்க²ந்த⁴ஸத்தஆபத்திக்க²ந்தா⁴த³யோ விவிதா⁴ அனேகப்பகாரா நயா எத்த² ஸந்தீதி அத்தோ². அத² வா விஸேஸா நயா எத்தா²தி வினயோ, த³ள்ஹீகம்மஸிதி²லகரணபயோஜனா அனுபஞ்ஞத்தினயாத³யோ விஸேஸா நயா எத்த² ஸந்தீதி அத்தோ². அத² வா வினேதீதி வினயோ. காயோ வினேதி காயவாசாயோ, இதி காயவாசானங் வினயனதோ வினயோ. வுத்தஞ்ஹி அட்ட²கதா²யங் –
Evaṃ sahetukaṃ ratanattayapaṇāmaṃ dassetvā idāni pakaraṇārambhassa sanimittaṃ mukhyapayojanaṃ dassetumāha ‘‘vinayepāṭavatthāya, yogāvacarabhikkhūna’’nti. Ettha ca vinaye pāṭavatthāyāti mukhyapayojanadassanaṃ, taṃdassanena ca anusaṅgikapayojanampi vibhāvitameva hoti kāraṇe siddhe kāriyassa sijjhanato. Yogāvacarabhikkhūnanti bāhiranimittadassanaṃ, tasmiṃ dassite ajjhattikanimittampi dīpitameva hoti ārammaṇe ñāte ārammaṇikassa ñātabbato. Tattha vividhā nayā etthāti vinayo, duvidhapātimokkhaduvidhavibhaṅgapañcavidhapātimokkhuddesapañcaāpattikkhandhasattaāpattikkhandhādayo vividhā anekappakārā nayā ettha santīti attho. Atha vā visesā nayā etthāti vinayo, daḷhīkammasithilakaraṇapayojanā anupaññattinayādayo visesā nayā ettha santīti attho. Atha vā vinetīti vinayo. Kāyo vineti kāyavācāyo, iti kāyavācānaṃ vinayanato vinayo. Vuttañhi aṭṭhakathāyaṃ –
‘‘விவித⁴விஸேஸனயத்தா ;
‘‘Vividhavisesanayattā ;
வினயனதோ சேவ காயவாசானங்;
Vinayanato ceva kāyavācānaṃ;
வினயத்த²விதூ³ஹி அயங்;
Vinayatthavidūhi ayaṃ;
வினயோ ‘வினயோ’தி அக்கா²தோ’’தி. (பாரா॰ அட்ட²॰ 1.பட²மமஹாஸங்கீ³திகதா²; த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ நிதா³னகதா²; தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.பட²மமஹாஸங்கீ³திகதா²);
Vinayo ‘vinayo’ti akkhāto’’ti. (pārā. aṭṭha. 1.paṭhamamahāsaṅgītikathā; dha. sa. aṭṭha. nidānakathā; dī. ni. aṭṭha. 1.paṭhamamahāsaṅgītikathā);
கோ ஸோ? வினயபிடகங். தஸ்மிங் வினயே. படதி வியத்தபா⁴வங் க³ச்ச²தீதி படு. கோ ஸோ? பண்டி³தோ. படுனோ பா⁴வோ பாடவங். கிங் தங்? ஞாணங். அஸதி காரணானுரூபங் ப⁴வதீதி அத்தோ². கோ ஸோ? பயோஜனங். பாடவமேவ அத்தோ² பாடவத்தோ², தஸ்ஸ பாடவத்தா²ய, வினயபிடகே கோஸல்லஞாணபயோஜனாயாதி வுத்தங் ஹோதி. யுஞ்ஜனங் யோகோ³, கம்மட்டா²னமனஸிகாரோ. அவசரந்தீதி அவசரா, யோகே³ அவசரா யோகா³வசரா, கம்மட்டா²னிகா பி⁴க்கூ². ஸங்ஸாரே ப⁴யங் இக்க²ந்தீதி பி⁴க்கூ², யோகா³வசரா ச தே பி⁴க்கூ² சாதி யோகா³வசரபி⁴க்கூ², தேஸங் யோகா³வசரபி⁴க்கூ²னங். ஏதேன வினயே படுபா⁴வோ நாம பி⁴க்கூ²னங்யேவ அத்தோ² ஹோதி, ந க³ஹட்ட²தாபஸபரிப்³பா³ஜகாதீ³னங். பி⁴க்கூ²ஸு ச கம்மட்டா²னே நியுத்தானங் லஜ்ஜிபேஸலபி⁴க்கூ²னங்யேவ, ந விஸ்ஸட்ட²கம்மட்டா²னானங் அலஜ்ஜிபி⁴க்கூ²னந்தி இமமத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி.
Ko so? Vinayapiṭakaṃ. Tasmiṃ vinaye. Paṭati viyattabhāvaṃ gacchatīti paṭu. Ko so? Paṇḍito. Paṭuno bhāvo pāṭavaṃ. Kiṃ taṃ? Ñāṇaṃ. Asati kāraṇānurūpaṃ bhavatīti attho. Ko so? Payojanaṃ. Pāṭavameva attho pāṭavattho, tassa pāṭavatthāya, vinayapiṭake kosallañāṇapayojanāyāti vuttaṃ hoti. Yuñjanaṃ yogo, kammaṭṭhānamanasikāro. Avacarantīti avacarā, yoge avacarā yogāvacarā, kammaṭṭhānikā bhikkhū. Saṃsāre bhayaṃ ikkhantīti bhikkhū, yogāvacarā ca te bhikkhū cāti yogāvacarabhikkhū, tesaṃ yogāvacarabhikkhūnaṃ. Etena vinaye paṭubhāvo nāma bhikkhūnaṃyeva attho hoti, na gahaṭṭhatāpasaparibbājakādīnaṃ. Bhikkhūsu ca kammaṭṭhāne niyuttānaṃ lajjipesalabhikkhūnaṃyeva, na vissaṭṭhakammaṭṭhānānaṃ alajjibhikkhūnanti imamatthaṃ dasseti.
ஏவங் பகரணாரம்ப⁴ஸ்ஸ ஸனிமித்தங் பயோஜனங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி ஸஹேதுகங் அபி⁴தெ⁴ய்யங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘விப்பகிண்ணமனேகத்த², பாளிமுத்தவினிச்ச²ய’’ந்தி ஆஹ. தத்த² விப்பகிண்ணங் அனேகத்தா²தி இமினா பகரணாரம்ப⁴ஸ்ஸ ஹேதுங் த³ஸ்ஸேதி ஹேதுமந்தவிஸேஸனத்தா, இமஸ்ஸ அனேகத்த²விப்பகிண்ணத்தாயேவ ஆசரியஸ்ஸ ஆரம்போ⁴ ஹோதி, ந அவிப்பகிண்ணே ஸதி. வக்க²தி ஹி ‘‘ஸமாஹரித்வா ஏகத்த² த³ஸ்ஸயிஸ்ஸ’’ந்தி (வி॰ ஸங்க³॰ அட்ட²॰ க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²). பாளிமுத்தவினிச்ச²யந்தி இமினா பகரணாபி⁴தெ⁴ய்யங். தத்த² கிரதி விக்கி²பதீதி கிண்ணோ, பகாரேன கிண்ணோ பகிண்ணோ, விவிதே⁴ன பகிண்ணோ விப்பகிண்ணோ. கோ ஸோ? பாளிமுத்தவினிச்ச²யோ, தங் விப்பகிண்ணங்.
Evaṃ pakaraṇārambhassa sanimittaṃ payojanaṃ dassetvā idāni sahetukaṃ abhidheyyaṃ dassetuṃ ‘‘vippakiṇṇamanekattha, pāḷimuttavinicchaya’’nti āha. Tattha vippakiṇṇaṃ anekatthāti iminā pakaraṇārambhassa hetuṃ dasseti hetumantavisesanattā, imassa anekatthavippakiṇṇattāyeva ācariyassa ārambho hoti, na avippakiṇṇe sati. Vakkhati hi ‘‘samāharitvā ekattha dassayissa’’nti (vi. saṅga. aṭṭha. ganthārambhakathā). Pāḷimuttavinicchayanti iminā pakaraṇābhidheyyaṃ. Tattha kirati vikkhipatīti kiṇṇo, pakārena kiṇṇo pakiṇṇo, vividhena pakiṇṇo vippakiṇṇo. Ko so? Pāḷimuttavinicchayo, taṃ vippakiṇṇaṃ.
அனேகத்தா²தி எத்த² ஸங்க்²யாவாசகோ ஸப்³ப³னாமிகோ ஏக-ஸத்³தோ³, ந ஏகோ அனேகே. ப³ஹ்வத்த²வாசகோ அனேகஸத்³தோ³. ஏகந்தஏகவசனந்தோபி ஏக-ஸத்³தோ³ ந-இதினிபாதேன யுத்தத்தா ப³ஹுவசனந்தோ ஜாதோதி. தத்த² அனேகத்த² ப³ஹூஸூதி அத்தோ², பாராஜிககண்ட³ட்ட²கதா²தீ³ஸு அனேகேஸு பகரணேஸூதி வுத்தங் ஹோதி. போராணடீகாயங் பன அனேகத்தா²தி அனேகேஸு ஸிக்கா²பத³பதே³ஸேஸூதி அத்தோ² த³ஸ்ஸிதோ, ஏவஞ்ச ஸதி உபரி ‘‘ஸமாஹரித்வா ஏகத்தா²’’தி வக்க²மானத்தா ‘‘அனேகத்த²விப்பகிண்ணங் ஏகத்த² ஸமாஹரித்வா’’தி இமேஸங் பதா³னங் ஸஹயோகீ³பூ⁴தத்தா அனேகேஸு ஸிக்கா²பத³பதே³ஸேஸு விப்பகிண்ணங் ஏகஸ்மிங் ஸிக்கா²பத³பதே³ஸே ஸமாஹரித்வாதி அத்தோ² ப⁴வெய்ய, ஸோ ச அத்தோ² அயுத்தோ. கஸ்மா? அனேகேஸு பகரணேஸு விப்பகிண்ணங் ஏகஸ்மிங் பகரணே ஸமாஹரித்வாதி அத்தோ² அம்ஹேஹி வுத்தோ. அத² பன ‘‘ஏகத்தா²’’தி இமஸ்ஸ ‘‘ஏகதோ’’தி அத்த²ங் விகப்பெத்வா அனேகேஸு ஸிக்கா²பத³பதே³ஸேஸு விப்பகிண்ணங் ஏகதோ ஸமாஹரித்வாதி அத்த²ங் க³ண்ஹெய்ய, ஸோ அத்தோ² யுத்தோ ப⁴வெய்ய.
Anekatthāti ettha saṅkhyāvācako sabbanāmiko eka-saddo, na eko aneke. Bahvatthavācako anekasaddo. Ekantaekavacanantopi eka-saddo na-itinipātena yuttattā bahuvacananto jātoti. Tattha anekattha bahūsūti attho, pārājikakaṇḍaṭṭhakathādīsu anekesu pakaraṇesūti vuttaṃ hoti. Porāṇaṭīkāyaṃ pana anekatthāti anekesu sikkhāpadapadesesūti attho dassito, evañca sati upari ‘‘samāharitvā ekatthā’’ti vakkhamānattā ‘‘anekatthavippakiṇṇaṃ ekattha samāharitvā’’ti imesaṃ padānaṃ sahayogībhūtattā anekesu sikkhāpadapadesesu vippakiṇṇaṃ ekasmiṃ sikkhāpadapadese samāharitvāti attho bhaveyya, so ca attho ayutto. Kasmā? Anekesu pakaraṇesu vippakiṇṇaṃ ekasmiṃ pakaraṇe samāharitvāti attho amhehi vutto. Atha pana ‘‘ekatthā’’ti imassa ‘‘ekato’’ti atthaṃ vikappetvā anekesu sikkhāpadapadesesu vippakiṇṇaṃ ekato samāharitvāti atthaṃ gaṇheyya, so attho yutto bhaveyya.
பகட்டா²னங் ஆளீதி பாளி, உத்தமானங் வசனானங் அனுக்கமோதி அத்தோ². அத² வா அத்தத்த²பரத்தா²தி³பே⁴த³ங் அத்த²ங் பாலேதி ரக்க²தீதி பாளி, லளானமவிஸேஸோ. கா ஸா? வினயதந்தி. முச்சதீதி முத்தோ, பாளிதோ முத்தோ பாளிமுத்தோ. சி²ந்தி³யதே அனேனாதி ச²யோ, நீஹரித்வா ச²யோ நிச்ச²யோ, விஸேஸேன நிச்ச²யோ வினிச்ச²யோ, கி²லமத்³த³னாகாரேன பவத்தோ ஸத்³த³னயோ அத்த²னயோ ச. பாளிமுத்தோ ச ஸோ வினிச்ச²யோ சாதி பாளிமுத்தவினிச்ச²யோ, தங் பாளிமுத்தவினிச்ச²யங். இத³ஞ்ச ‘‘ஆனக³ரா க²தி³ரவன’’ந்திஆதீ³ஸு விய யேபு⁴ய்யனயவஸேன வுத்தங் கத்த²சி பாளிவினிச்ச²யஸ்ஸபி தி³ஸ்ஸனதோ. போராணடீகாயங் பன பாளிவினிச்ச²யோ ச பாளிமுத்தவினிச்ச²யோ ச பாளிமுத்தவினிச்ச²யோதி ஏவங் ஏகதே³ஸஸரூபேகஸேஸவஸேன வா ஏதங் வுத்தந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ந்தி து³தியனயோபி வுத்தோ, ஏவஞ்ச ஸதி பாளிவினிச்ச²யபாளிமுத்தவினிச்ச²யேஹி அஞ்ஞஸ்ஸ வினிச்ச²யஸ்ஸ அபா⁴வா கிமேதேன க³ந்த²க³ருகரேன பாளிமுத்தக்³க³ஹணேன. விஸேஸனஞ்ஹி ஸம்ப⁴வப்³யபி⁴சாரே ச ஸதி ஸாத்த²கங் ஸியாதி பட²மனயோவ ஆராத⁴னீயோ ஹோதி.
Pakaṭṭhānaṃ āḷīti pāḷi, uttamānaṃ vacanānaṃ anukkamoti attho. Atha vā attatthaparatthādibhedaṃ atthaṃ pāleti rakkhatīti pāḷi, laḷānamaviseso. Kā sā? Vinayatanti. Muccatīti mutto, pāḷito mutto pāḷimutto. Chindiyate anenāti chayo, nīharitvā chayo nicchayo, visesena nicchayo vinicchayo, khilamaddanākārena pavatto saddanayo atthanayo ca. Pāḷimutto ca so vinicchayo cāti pāḷimuttavinicchayo, taṃ pāḷimuttavinicchayaṃ. Idañca ‘‘ānagarā khadiravana’’ntiādīsu viya yebhuyyanayavasena vuttaṃ katthaci pāḷivinicchayassapi dissanato. Porāṇaṭīkāyaṃ pana pāḷivinicchayo ca pāḷimuttavinicchayo ca pāḷimuttavinicchayoti evaṃ ekadesasarūpekasesavasena vā etaṃ vuttanti daṭṭhabbanti dutiyanayopi vutto, evañca sati pāḷivinicchayapāḷimuttavinicchayehi aññassa vinicchayassa abhāvā kimetena ganthagarukarena pāḷimuttaggahaṇena. Visesanañhi sambhavabyabhicāre ca sati sātthakaṃ siyāti paṭhamanayova ārādhanīyo hoti.
ஏவங் ஸஹேதுகங் அபி⁴தெ⁴ய்யங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி கரணப்பகாரங் த³ஸ்ஸேதி ‘‘ஸமாஹரித்வா’’திஆதி³னா. து³விதோ⁴ ஹெத்த² கரணப்பகாரோ ஏகத்த²ஸமாஹரணஅனாகுலகரணவஸேன. ஸோ து³விதோ⁴பி தேன பகாரேன பகரணஸ்ஸ கதத்தா ‘‘கரணப்பகாரோ’’தி வுச்சதி. தத்த² ஸமாஹரிஸ்ஸாமீதி ஸமாஹரித்வா, ஸங்-ஸத்³தோ³ ஸங்கே²பத்தோ², தஸ்மா ஸங்கி²பிய ஆஹரிஸ்ஸாமீதி அத்தோ². அனாக³தகாலிகவஸேன பச்சமானேன ‘‘த³ஸ்ஸயிஸ்ஸ’’ந்தி பதே³ன ஸமானகாலத்தா அனாக³தகாலிகோ இத⁴ த்வா-பச்சயோ வுத்தோ. ஏகத்தா²தி ஏகஸ்மிங் இத⁴ வினயஸங்க³ஹப்பகரணே. ஏகத்தா²தி வா ஏகதோ. த³ஸ்ஸயிஸ்ஸந்தி த³ஸ்ஸயிஸ்ஸாமி, ஞாபயிஸ்ஸாமீதி அத்தோ². ஆகுலதி ப்³யாகுலதீதி ஆகுலோ, ந ஆகுலோ அனாகுலோ, புப்³பா³பரப்³யாகிண்ணவிரஹிதோ பாளிமுத்தவினிச்ச²யோ. அனாகுலந்தி பன பா⁴வனபுங்ஸகங், தஸ்மா கரதா⁴துமயேன கத்வாஸத்³தே³ன யோஜெத்வா த³ஸ்ஸனகிரியாய ஸம்ப³ந்தி⁴தப்³ப³ங்.
Evaṃ sahetukaṃ abhidheyyaṃ dassetvā idāni karaṇappakāraṃ dasseti ‘‘samāharitvā’’tiādinā. Duvidho hettha karaṇappakāro ekatthasamāharaṇaanākulakaraṇavasena. So duvidhopi tena pakārena pakaraṇassa katattā ‘‘karaṇappakāro’’ti vuccati. Tattha samāharissāmīti samāharitvā, saṃ-saddo saṅkhepattho, tasmā saṅkhipiya āharissāmīti attho. Anāgatakālikavasena paccamānena ‘‘dassayissa’’nti padena samānakālattā anāgatakāliko idha tvā-paccayo vutto. Ekatthāti ekasmiṃ idha vinayasaṅgahappakaraṇe. Ekatthāti vā ekato. Dassayissanti dassayissāmi, ñāpayissāmīti attho. Ākulati byākulatīti ākulo, na ākulo anākulo, pubbāparabyākiṇṇavirahito pāḷimuttavinicchayo. Anākulanti pana bhāvanapuṃsakaṃ, tasmā karadhātumayena katvāsaddena yojetvā dassanakiriyāya sambandhitabbaṃ.
ஏவங் ரதனத்தயபணாமாதி³கங் புப்³ப³கரணங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி யே பாளிமுத்தவினிச்ச²யே த³ஸ்ஸேதுகாமோ, தேஸங் அனுக்கமகரணத்த²ங் மாதிகங் ட²பெந்தோ ‘‘தத்ராயங் மாதிகா’’திஆதி³மாஹ. மாதிகாய ஹி அஸதி த³ஸ்ஸிதவினிச்ச²யா விகிரந்தி வித⁴ங்ஸெந்தி யதா² தங் ஸுத்தேன அஸங்க³ஹிதானி புப்பா²னி. ஸந்தியா பன மாதிகாய த³ஸ்ஸிதவினிச்ச²யா ந விகிரந்தி ந வித⁴ங்ஸெந்தி யதா² தங் ஸுத்தேன ஸங்க³ஹிதானி புப்பா²னி. தங் தங் அத்த²ங் ஜானிதுகாமேஹி மாதிகானுஸாரேன க³ந்த்வா இச்சி²திச்சி²தவினிச்ச²யங் பத்வா ஸோ ஸோ அத்தோ² ஜானிதப்³போ³ ஹோதி, தஸ்மா ஸுக²க்³க³ஹணத்த²ங் மாதிகா ட²பிதா. தத்த² தத்ராதி தஸ்மிங் பாளிமுத்தவினிச்ச²யே. அயந்தி அயங் மயா வக்க²மானா. மாதா வியாதி மாதிகா. யதா² ஹி புத்தா மாதிதோ பப⁴வந்தி, ஏவங் நித்³தே³ஸபதா³னி உத்³தே³ஸதோ பப⁴வந்தி, தஸ்மா உத்³தே³ஸோ மாதிகா வியாதி ‘‘மாதிகா’’தி வுச்சதி.
Evaṃ ratanattayapaṇāmādikaṃ pubbakaraṇaṃ dassetvā idāni ye pāḷimuttavinicchaye dassetukāmo, tesaṃ anukkamakaraṇatthaṃ mātikaṃ ṭhapento ‘‘tatrāyaṃ mātikā’’tiādimāha. Mātikāya hi asati dassitavinicchayā vikiranti vidhaṃsenti yathā taṃ suttena asaṅgahitāni pupphāni. Santiyā pana mātikāya dassitavinicchayā na vikiranti na vidhaṃsenti yathā taṃ suttena saṅgahitāni pupphāni. Taṃ taṃ atthaṃ jānitukāmehi mātikānusārena gantvā icchiticchitavinicchayaṃ patvā so so attho jānitabbo hoti, tasmā sukhaggahaṇatthaṃ mātikā ṭhapitā. Tattha tatrāti tasmiṃ pāḷimuttavinicchaye. Ayanti ayaṃ mayā vakkhamānā. Mātā viyāti mātikā. Yathā hi puttā mātito pabhavanti, evaṃ niddesapadāni uddesato pabhavanti, tasmā uddeso mātikā viyāti ‘‘mātikā’’ti vuccati.
தி³வாஸெய்யாதிஆதீ³ஸு தி³வாஸெய்யா தி³வாஸெய்யவினிச்ச²யகதா². பரிக்கா²ரோ பரிக்கா²ரவினிச்ச²யகதா²…பே॰… பகிண்ணகங் பகிண்ணகவினிச்ச²யகதா²தி யோஜனா. தேனேவ வக்க²தி ‘‘தி³வாஸயனவினிச்ச²யகதா² ஸமத்தா’’திஆதி³. இதி-ஸத்³தோ³ இத³மத்தோ² வா நித³ஸ்ஸனத்தோ² வா பரிஸமாபனத்தோ² வா. தேஸு இத³மத்தே² கா ஸா? தி³வாஸெய்யா…பே॰… பகிண்ணகங் இதி அயந்தி. நித³ஸ்ஸனத்தே² கத²ங் ஸா? தி³வாஸெய்யா…பே॰… பகிண்ணகங் இதி த³ட்ட²ப்³பா³தி. பரிஸமாபனத்தே² ஸா கித்தகேன பரிஸமத்தா? தி³வாஸெய்யா…பே॰… பகிண்ணகங் இதி எத்தகேன பரிஸமத்தாதி அத்தோ². இமேஸங் பன தி³வாஸெய்யாதி³பதா³னங் வாக்யவிக்³க³ஹங் கத்வா அத்தே² இத⁴ வுச்சமானே அதிபபஞ்சோ ப⁴விஸ்ஸதி, ஸோதூனஞ்ச து³ஸ்ஸல்லக்க²ணீயோ, தஸ்மா தஸ்ஸ தஸ்ஸ நித்³தே³ஸஸ்ஸ ஆதி³ம்ஹியேவ யதா²னுரூபங் வக்கா²ம.
Divāseyyātiādīsu divāseyyā divāseyyavinicchayakathā. Parikkhāro parikkhāravinicchayakathā…pe… pakiṇṇakaṃ pakiṇṇakavinicchayakathāti yojanā. Teneva vakkhati ‘‘divāsayanavinicchayakathā samattā’’tiādi. Iti-saddo idamattho vā nidassanattho vā parisamāpanattho vā. Tesu idamatthe kā sā? Divāseyyā…pe… pakiṇṇakaṃ iti ayanti. Nidassanatthe kathaṃ sā? Divāseyyā…pe… pakiṇṇakaṃ iti daṭṭhabbāti. Parisamāpanatthe sā kittakena parisamattā? Divāseyyā…pe… pakiṇṇakaṃ iti ettakena parisamattāti attho. Imesaṃ pana divāseyyādipadānaṃ vākyaviggahaṃ katvā atthe idha vuccamāne atipapañco bhavissati, sotūnañca dussallakkhaṇīyo, tasmā tassa tassa niddesassa ādimhiyeva yathānurūpaṃ vakkhāma.
க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Ganthārambhakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.