Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / धम्मसङ्गणि-अट्ठकथा • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā

    ॥ नमो तस्स भगवतो अरहतो सम्मासम्बुद्धस्स॥

    Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

    अभिधम्मपिटके

    Abhidhammapiṭake

    अट्ठसालिनी नाम

    Aṭṭhasālinī nāma

    धम्मसङ्गणी-अट्ठकथा

    Dhammasaṅgaṇī-aṭṭhakathā

    गन्थारम्भकथा

    Ganthārambhakathā

    करुणा विय सत्तेसु, पञ्‍ञा यस्स महेसिनो।

    Karuṇā viya sattesu, paññā yassa mahesino;

    ञेय्यधम्मेसु सब्बेसु, पवत्तित्थ यथारुचि॥

    Ñeyyadhammesu sabbesu, pavattittha yathāruci.

    दयाय ताय सत्तेसु, समुस्साहितमानसो।

    Dayāya tāya sattesu, samussāhitamānaso;

    पाटिहीरावसानम्हि, वसन्तो तिदसालये॥

    Pāṭihīrāvasānamhi, vasanto tidasālaye.

    पारिच्छत्तकमूलम्हि, पण्डुकम्बलनामके।

    Pāricchattakamūlamhi, paṇḍukambalanāmake;

    सिलासने सन्‍निसिन्‍नो, आदिच्‍चोव युगन्धरे॥

    Silāsane sannisinno, ādiccova yugandhare.

    चक्‍कवाळसहस्सेहि, दसहागम्म सब्बसो।

    Cakkavāḷasahassehi, dasahāgamma sabbaso;

    सन्‍निसिन्‍नेन देवानं, गणेन परिवारितो॥

    Sannisinnena devānaṃ, gaṇena parivārito.

    मातरं पमुखं कत्वा, तस्सा पञ्‍ञाय तेजसा।

    Mātaraṃ pamukhaṃ katvā, tassā paññāya tejasā;

    अभिधम्मकथामग्गं, देवानं सम्पवत्तयि॥

    Abhidhammakathāmaggaṃ, devānaṃ sampavattayi.

    तस्स पादे नमस्सित्वा, सम्बुद्धस्स सिरीमतो।

    Tassa pāde namassitvā, sambuddhassa sirīmato;

    सद्धम्मञ्‍चस्स पूजेत्वा, कत्वा सङ्घस्स चञ्‍जलिं॥

    Saddhammañcassa pūjetvā, katvā saṅghassa cañjaliṃ.

    निपच्‍चकारस्सेतस्स, कतस्स रतनत्तये।

    Nipaccakārassetassa, katassa ratanattaye;

    आनुभावेन सोसेत्वा, अन्तराये असेसतो॥

    Ānubhāvena sosetvā, antarāye asesato.

    विसुद्धाचारसीलेन, निपुणामलबुद्धिना।

    Visuddhācārasīlena, nipuṇāmalabuddhinā;

    भिक्खुना बुद्धघोसेन, सक्‍कच्‍चं अभियाचितो॥

    Bhikkhunā buddhaghosena, sakkaccaṃ abhiyācito.

    यं देवदेवो देवानं, देसेत्वा नयतो पुन।

    Yaṃ devadevo devānaṃ, desetvā nayato puna;

    थेरस्स सारिपुत्तस्स, समाचिक्खि विनायको॥

    Therassa sāriputtassa, samācikkhi vināyako.

    अनोतत्तदहे कत्वा, उपट्ठानं महेसिनो।

    Anotattadahe katvā, upaṭṭhānaṃ mahesino;

    यञ्‍च सुत्वान सो थेरो, आहरित्वा महीतलं॥

    Yañca sutvāna so thero, āharitvā mahītalaṃ.

    भिक्खूनं पयिरुदाहासि, इति भिक्खूहि धारितो।

    Bhikkhūnaṃ payirudāhāsi, iti bhikkhūhi dhārito;

    सङ्गीतिकाले सङ्गीतो, वेदेहमुनिना पुन॥

    Saṅgītikāle saṅgīto, vedehamuninā puna.

    तस्स गम्भीरञाणेहि, ओगाळ्हस्स अभिण्हसो।

    Tassa gambhīrañāṇehi, ogāḷhassa abhiṇhaso;

    नानानयविचित्तस्स, अभिधम्मस्स आदितो॥

    Nānānayavicittassa, abhidhammassa ādito.

    या महाकस्सपादीहि, वसीहिट्ठकथा पुरा।

    Yā mahākassapādīhi, vasīhiṭṭhakathā purā;

    सङ्गीता अनुसङ्गीता, पच्छापि च इसीहि या॥

    Saṅgītā anusaṅgītā, pacchāpi ca isīhi yā.

    आभता पन थेरेन, महिन्देनेतमुत्तमं।

    Ābhatā pana therena, mahindenetamuttamaṃ;

    या दीपं दीपवासीनं, भासाय अभिसङ्खता॥

    Yā dīpaṃ dīpavāsīnaṃ, bhāsāya abhisaṅkhatā.

    अपनेत्वा ततो भासं, तम्बपण्णिनिवासिनं।

    Apanetvā tato bhāsaṃ, tambapaṇṇinivāsinaṃ;

    आरोपयित्वा निद्दोसं, भासं तन्तिनयानुगं॥

    Āropayitvā niddosaṃ, bhāsaṃ tantinayānugaṃ.

    निकायन्तरलद्धीहि, असम्मिस्सं अनाकुलं।

    Nikāyantaraladdhīhi, asammissaṃ anākulaṃ;

    महाविहारवासीनं, दीपयन्तो विनिच्छयं॥

    Mahāvihāravāsīnaṃ, dīpayanto vinicchayaṃ.

    अत्थं पकासयिस्सामि, आगमट्ठकथासुपि।

    Atthaṃ pakāsayissāmi, āgamaṭṭhakathāsupi;

    गहेतब्बं गहेत्वान, तोसयन्तो विचक्खणे॥

    Gahetabbaṃ gahetvāna, tosayanto vicakkhaṇe.

    कम्मट्ठानानि सब्बानि, चरियाभिञ्‍ञा विपस्सना।

    Kammaṭṭhānāni sabbāni, cariyābhiññā vipassanā;

    विसुद्धिमग्गे पनिदं, यस्मा सब्बं पकासितं॥

    Visuddhimagge panidaṃ, yasmā sabbaṃ pakāsitaṃ.

    तस्मा तं अग्गहेत्वान, सकलायपि तन्तिया।

    Tasmā taṃ aggahetvāna, sakalāyapi tantiyā;

    पदानुक्‍कमतो एव, करिस्सामत्थवण्णनं॥

    Padānukkamato eva, karissāmatthavaṇṇanaṃ.

    इति मे भासमानस्स, अभिधम्मकथं इमं।

    Iti me bhāsamānassa, abhidhammakathaṃ imaṃ;

    अविक्खित्ता निसामेथ, दुल्‍लभा हि अयं कथाति॥

    Avikkhittā nisāmetha, dullabhā hi ayaṃ kathāti.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact