Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ధమ్మసఙ్గణి-అట్ఠకథా • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
నమో తస్స భగవతో అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
అభిధమ్మపిటకే
Abhidhammapiṭake
అట్ఠసాలినీ నామ
Aṭṭhasālinī nāma
ధమ్మసఙ్గణీ-అట్ఠకథా
Dhammasaṅgaṇī-aṭṭhakathā
గన్థారమ్భకథా
Ganthārambhakathā
కరుణా వియ సత్తేసు, పఞ్ఞా యస్స మహేసినో;
Karuṇā viya sattesu, paññā yassa mahesino;
ఞేయ్యధమ్మేసు సబ్బేసు, పవత్తిత్థ యథారుచి.
Ñeyyadhammesu sabbesu, pavattittha yathāruci.
దయాయ తాయ సత్తేసు, సముస్సాహితమానసో;
Dayāya tāya sattesu, samussāhitamānaso;
పాటిహీరావసానమ్హి, వసన్తో తిదసాలయే.
Pāṭihīrāvasānamhi, vasanto tidasālaye.
పారిచ్ఛత్తకమూలమ్హి, పణ్డుకమ్బలనామకే;
Pāricchattakamūlamhi, paṇḍukambalanāmake;
సిలాసనే సన్నిసిన్నో, ఆదిచ్చోవ యుగన్ధరే.
Silāsane sannisinno, ādiccova yugandhare.
చక్కవాళసహస్సేహి, దసహాగమ్మ సబ్బసో;
Cakkavāḷasahassehi, dasahāgamma sabbaso;
సన్నిసిన్నేన దేవానం, గణేన పరివారితో.
Sannisinnena devānaṃ, gaṇena parivārito.
మాతరం పముఖం కత్వా, తస్సా పఞ్ఞాయ తేజసా;
Mātaraṃ pamukhaṃ katvā, tassā paññāya tejasā;
అభిధమ్మకథామగ్గం, దేవానం సమ్పవత్తయి.
Abhidhammakathāmaggaṃ, devānaṃ sampavattayi.
తస్స పాదే నమస్సిత్వా, సమ్బుద్ధస్స సిరీమతో;
Tassa pāde namassitvā, sambuddhassa sirīmato;
సద్ధమ్మఞ్చస్స పూజేత్వా, కత్వా సఙ్ఘస్స చఞ్జలిం.
Saddhammañcassa pūjetvā, katvā saṅghassa cañjaliṃ.
నిపచ్చకారస్సేతస్స, కతస్స రతనత్తయే;
Nipaccakārassetassa, katassa ratanattaye;
ఆనుభావేన సోసేత్వా, అన్తరాయే అసేసతో.
Ānubhāvena sosetvā, antarāye asesato.
విసుద్ధాచారసీలేన, నిపుణామలబుద్ధినా;
Visuddhācārasīlena, nipuṇāmalabuddhinā;
భిక్ఖునా బుద్ధఘోసేన, సక్కచ్చం అభియాచితో.
Bhikkhunā buddhaghosena, sakkaccaṃ abhiyācito.
యం దేవదేవో దేవానం, దేసేత్వా నయతో పున;
Yaṃ devadevo devānaṃ, desetvā nayato puna;
థేరస్స సారిపుత్తస్స, సమాచిక్ఖి వినాయకో.
Therassa sāriputtassa, samācikkhi vināyako.
అనోతత్తదహే కత్వా, ఉపట్ఠానం మహేసినో;
Anotattadahe katvā, upaṭṭhānaṃ mahesino;
యఞ్చ సుత్వాన సో థేరో, ఆహరిత్వా మహీతలం.
Yañca sutvāna so thero, āharitvā mahītalaṃ.
భిక్ఖూనం పయిరుదాహాసి, ఇతి భిక్ఖూహి ధారితో;
Bhikkhūnaṃ payirudāhāsi, iti bhikkhūhi dhārito;
సఙ్గీతికాలే సఙ్గీతో, వేదేహమునినా పున.
Saṅgītikāle saṅgīto, vedehamuninā puna.
తస్స గమ్భీరఞాణేహి, ఓగాళ్హస్స అభిణ్హసో;
Tassa gambhīrañāṇehi, ogāḷhassa abhiṇhaso;
నానానయవిచిత్తస్స, అభిధమ్మస్స ఆదితో.
Nānānayavicittassa, abhidhammassa ādito.
యా మహాకస్సపాదీహి, వసీహిట్ఠకథా పురా;
Yā mahākassapādīhi, vasīhiṭṭhakathā purā;
సఙ్గీతా అనుసఙ్గీతా, పచ్ఛాపి చ ఇసీహి యా.
Saṅgītā anusaṅgītā, pacchāpi ca isīhi yā.
ఆభతా పన థేరేన, మహిన్దేనేతముత్తమం;
Ābhatā pana therena, mahindenetamuttamaṃ;
యా దీపం దీపవాసీనం, భాసాయ అభిసఙ్ఖతా.
Yā dīpaṃ dīpavāsīnaṃ, bhāsāya abhisaṅkhatā.
అపనేత్వా తతో భాసం, తమ్బపణ్ణినివాసినం;
Apanetvā tato bhāsaṃ, tambapaṇṇinivāsinaṃ;
ఆరోపయిత్వా నిద్దోసం, భాసం తన్తినయానుగం.
Āropayitvā niddosaṃ, bhāsaṃ tantinayānugaṃ.
నికాయన్తరలద్ధీహి, అసమ్మిస్సం అనాకులం;
Nikāyantaraladdhīhi, asammissaṃ anākulaṃ;
మహావిహారవాసీనం, దీపయన్తో వినిచ్ఛయం.
Mahāvihāravāsīnaṃ, dīpayanto vinicchayaṃ.
అత్థం పకాసయిస్సామి, ఆగమట్ఠకథాసుపి;
Atthaṃ pakāsayissāmi, āgamaṭṭhakathāsupi;
గహేతబ్బం గహేత్వాన, తోసయన్తో విచక్ఖణే.
Gahetabbaṃ gahetvāna, tosayanto vicakkhaṇe.
కమ్మట్ఠానాని సబ్బాని, చరియాభిఞ్ఞా విపస్సనా;
Kammaṭṭhānāni sabbāni, cariyābhiññā vipassanā;
విసుద్ధిమగ్గే పనిదం, యస్మా సబ్బం పకాసితం.
Visuddhimagge panidaṃ, yasmā sabbaṃ pakāsitaṃ.
తస్మా తం అగ్గహేత్వాన, సకలాయపి తన్తియా;
Tasmā taṃ aggahetvāna, sakalāyapi tantiyā;
పదానుక్కమతో ఏవ, కరిస్సామత్థవణ్ణనం.
Padānukkamato eva, karissāmatthavaṇṇanaṃ.
ఇతి మే భాసమానస్స, అభిధమ్మకథం ఇమం;
Iti me bhāsamānassa, abhidhammakathaṃ imaṃ;
అవిక్ఖిత్తా నిసామేథ, దుల్లభా హి అయం కథాతి.
Avikkhittā nisāmetha, dullabhā hi ayaṃ kathāti.