Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ධම්මසඞ්ගණි-අට්ඨකථා • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
අභිධම්මපිටකෙ
Abhidhammapiṭake
අට්ඨසාලිනී නාම
Aṭṭhasālinī nāma
ධම්මසඞ්ගණී-අට්ඨකථා
Dhammasaṅgaṇī-aṭṭhakathā
ගන්ථාරම්භකථා
Ganthārambhakathā
කරුණා විය සත්තෙසු, පඤ්ඤා යස්ස මහෙසිනො;
Karuṇā viya sattesu, paññā yassa mahesino;
ඤෙය්යධම්මෙසු සබ්බෙසු, පවත්තිත්ථ යථාරුචි.
Ñeyyadhammesu sabbesu, pavattittha yathāruci.
දයාය තාය සත්තෙසු, සමුස්සාහිතමානසො;
Dayāya tāya sattesu, samussāhitamānaso;
පාටිහීරාවසානම්හි, වසන්තො තිදසාලයෙ.
Pāṭihīrāvasānamhi, vasanto tidasālaye.
පාරිච්ඡත්තකමූලම්හි, පණ්ඩුකම්බලනාමකෙ;
Pāricchattakamūlamhi, paṇḍukambalanāmake;
සිලාසනෙ සන්නිසින්නො, ආදිච්චොව යුගන්ධරෙ.
Silāsane sannisinno, ādiccova yugandhare.
චක්කවාළසහස්සෙහි, දසහාගම්ම සබ්බසො;
Cakkavāḷasahassehi, dasahāgamma sabbaso;
සන්නිසින්නෙන දෙවානං, ගණෙන පරිවාරිතො.
Sannisinnena devānaṃ, gaṇena parivārito.
මාතරං පමුඛං කත්වා, තස්සා පඤ්ඤාය තෙජසා;
Mātaraṃ pamukhaṃ katvā, tassā paññāya tejasā;
අභිධම්මකථාමග්ගං, දෙවානං සම්පවත්තයි.
Abhidhammakathāmaggaṃ, devānaṃ sampavattayi.
තස්ස පාදෙ නමස්සිත්වා, සම්බුද්ධස්ස සිරීමතො;
Tassa pāde namassitvā, sambuddhassa sirīmato;
සද්ධම්මඤ්චස්ස පූජෙත්වා, කත්වා සඞ්ඝස්ස චඤ්ජලිං.
Saddhammañcassa pūjetvā, katvā saṅghassa cañjaliṃ.
නිපච්චකාරස්සෙතස්ස, කතස්ස රතනත්තයෙ;
Nipaccakārassetassa, katassa ratanattaye;
ආනුභාවෙන සොසෙත්වා, අන්තරායෙ අසෙසතො.
Ānubhāvena sosetvā, antarāye asesato.
විසුද්ධාචාරසීලෙන, නිපුණාමලබුද්ධිනා;
Visuddhācārasīlena, nipuṇāmalabuddhinā;
භික්ඛුනා බුද්ධඝොසෙන, සක්කච්චං අභියාචිතො.
Bhikkhunā buddhaghosena, sakkaccaṃ abhiyācito.
යං දෙවදෙවො දෙවානං, දෙසෙත්වා නයතො පුන;
Yaṃ devadevo devānaṃ, desetvā nayato puna;
ථෙරස්ස සාරිපුත්තස්ස, සමාචික්ඛි විනායකො.
Therassa sāriputtassa, samācikkhi vināyako.
අනොතත්තදහෙ කත්වා, උපට්ඨානං මහෙසිනො;
Anotattadahe katvā, upaṭṭhānaṃ mahesino;
යඤ්ච සුත්වාන සො ථෙරො, ආහරිත්වා මහීතලං.
Yañca sutvāna so thero, āharitvā mahītalaṃ.
භික්ඛූනං පයිරුදාහාසි, ඉති භික්ඛූහි ධාරිතො;
Bhikkhūnaṃ payirudāhāsi, iti bhikkhūhi dhārito;
සඞ්ගීතිකාලෙ සඞ්ගීතො, වෙදෙහමුනිනා පුන.
Saṅgītikāle saṅgīto, vedehamuninā puna.
තස්ස ගම්භීරඤාණෙහි, ඔගාළ්හස්ස අභිණ්හසො;
Tassa gambhīrañāṇehi, ogāḷhassa abhiṇhaso;
නානානයවිචිත්තස්ස, අභිධම්මස්ස ආදිතො.
Nānānayavicittassa, abhidhammassa ādito.
යා මහාකස්සපාදීහි, වසීහිට්ඨකථා පුරා;
Yā mahākassapādīhi, vasīhiṭṭhakathā purā;
සඞ්ගීතා අනුසඞ්ගීතා, පච්ඡාපි ච ඉසීහි යා.
Saṅgītā anusaṅgītā, pacchāpi ca isīhi yā.
ආභතා පන ථෙරෙන, මහින්දෙනෙතමුත්තමං;
Ābhatā pana therena, mahindenetamuttamaṃ;
යා දීපං දීපවාසීනං, භාසාය අභිසඞ්ඛතා.
Yā dīpaṃ dīpavāsīnaṃ, bhāsāya abhisaṅkhatā.
අපනෙත්වා තතො භාසං, තම්බපණ්ණිනිවාසිනං;
Apanetvā tato bhāsaṃ, tambapaṇṇinivāsinaṃ;
ආරොපයිත්වා නිද්දොසං, භාසං තන්තිනයානුගං.
Āropayitvā niddosaṃ, bhāsaṃ tantinayānugaṃ.
නිකායන්තරලද්ධීහි, අසම්මිස්සං අනාකුලං;
Nikāyantaraladdhīhi, asammissaṃ anākulaṃ;
මහාවිහාරවාසීනං, දීපයන්තො විනිච්ඡයං.
Mahāvihāravāsīnaṃ, dīpayanto vinicchayaṃ.
අත්ථං පකාසයිස්සාමි, ආගමට්ඨකථාසුපි;
Atthaṃ pakāsayissāmi, āgamaṭṭhakathāsupi;
ගහෙතබ්බං ගහෙත්වාන, තොසයන්තො විචක්ඛණෙ.
Gahetabbaṃ gahetvāna, tosayanto vicakkhaṇe.
කම්මට්ඨානානි සබ්බානි, චරියාභිඤ්ඤා විපස්සනා;
Kammaṭṭhānāni sabbāni, cariyābhiññā vipassanā;
විසුද්ධිමග්ගෙ පනිදං, යස්මා සබ්බං පකාසිතං.
Visuddhimagge panidaṃ, yasmā sabbaṃ pakāsitaṃ.
තස්මා තං අග්ගහෙත්වාන, සකලායපි තන්තියා;
Tasmā taṃ aggahetvāna, sakalāyapi tantiyā;
පදානුක්කමතො එව, කරිස්සාමත්ථවණ්ණනං.
Padānukkamato eva, karissāmatthavaṇṇanaṃ.
ඉති මෙ භාසමානස්ස, අභිධම්මකථං ඉමං;
Iti me bhāsamānassa, abhidhammakathaṃ imaṃ;
අවික්ඛිත්තා නිසාමෙථ, දුල්ලභා හි අයං කථාති.
Avikkhittā nisāmetha, dullabhā hi ayaṃ kathāti.