Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ധമ്മസങ്ഗണി-അട്ഠകഥാ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
നമോ തസ്സ ഭഗവതോ അരഹതോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
അഭിധമ്മപിടകേ
Abhidhammapiṭake
അട്ഠസാലിനീ നാമ
Aṭṭhasālinī nāma
ധമ്മസങ്ഗണീ-അട്ഠകഥാ
Dhammasaṅgaṇī-aṭṭhakathā
ഗന്ഥാരമ്ഭകഥാ
Ganthārambhakathā
കരുണാ വിയ സത്തേസു, പഞ്ഞാ യസ്സ മഹേസിനോ;
Karuṇā viya sattesu, paññā yassa mahesino;
ഞേയ്യധമ്മേസു സബ്ബേസു, പവത്തിത്ഥ യഥാരുചി.
Ñeyyadhammesu sabbesu, pavattittha yathāruci.
ദയായ തായ സത്തേസു, സമുസ്സാഹിതമാനസോ;
Dayāya tāya sattesu, samussāhitamānaso;
പാടിഹീരാവസാനമ്ഹി, വസന്തോ തിദസാലയേ.
Pāṭihīrāvasānamhi, vasanto tidasālaye.
പാരിച്ഛത്തകമൂലമ്ഹി, പണ്ഡുകമ്ബലനാമകേ;
Pāricchattakamūlamhi, paṇḍukambalanāmake;
സിലാസനേ സന്നിസിന്നോ, ആദിച്ചോവ യുഗന്ധരേ.
Silāsane sannisinno, ādiccova yugandhare.
ചക്കവാളസഹസ്സേഹി, ദസഹാഗമ്മ സബ്ബസോ;
Cakkavāḷasahassehi, dasahāgamma sabbaso;
സന്നിസിന്നേന ദേവാനം, ഗണേന പരിവാരിതോ.
Sannisinnena devānaṃ, gaṇena parivārito.
മാതരം പമുഖം കത്വാ, തസ്സാ പഞ്ഞായ തേജസാ;
Mātaraṃ pamukhaṃ katvā, tassā paññāya tejasā;
അഭിധമ്മകഥാമഗ്ഗം, ദേവാനം സമ്പവത്തയി.
Abhidhammakathāmaggaṃ, devānaṃ sampavattayi.
തസ്സ പാദേ നമസ്സിത്വാ, സമ്ബുദ്ധസ്സ സിരീമതോ;
Tassa pāde namassitvā, sambuddhassa sirīmato;
സദ്ധമ്മഞ്ചസ്സ പൂജേത്വാ, കത്വാ സങ്ഘസ്സ ചഞ്ജലിം.
Saddhammañcassa pūjetvā, katvā saṅghassa cañjaliṃ.
നിപച്ചകാരസ്സേതസ്സ, കതസ്സ രതനത്തയേ;
Nipaccakārassetassa, katassa ratanattaye;
ആനുഭാവേന സോസേത്വാ, അന്തരായേ അസേസതോ.
Ānubhāvena sosetvā, antarāye asesato.
വിസുദ്ധാചാരസീലേന, നിപുണാമലബുദ്ധിനാ;
Visuddhācārasīlena, nipuṇāmalabuddhinā;
ഭിക്ഖുനാ ബുദ്ധഘോസേന, സക്കച്ചം അഭിയാചിതോ.
Bhikkhunā buddhaghosena, sakkaccaṃ abhiyācito.
യം ദേവദേവോ ദേവാനം, ദേസേത്വാ നയതോ പുന;
Yaṃ devadevo devānaṃ, desetvā nayato puna;
ഥേരസ്സ സാരിപുത്തസ്സ, സമാചിക്ഖി വിനായകോ.
Therassa sāriputtassa, samācikkhi vināyako.
അനോതത്തദഹേ കത്വാ, ഉപട്ഠാനം മഹേസിനോ;
Anotattadahe katvā, upaṭṭhānaṃ mahesino;
യഞ്ച സുത്വാന സോ ഥേരോ, ആഹരിത്വാ മഹീതലം.
Yañca sutvāna so thero, āharitvā mahītalaṃ.
ഭിക്ഖൂനം പയിരുദാഹാസി, ഇതി ഭിക്ഖൂഹി ധാരിതോ;
Bhikkhūnaṃ payirudāhāsi, iti bhikkhūhi dhārito;
സങ്ഗീതികാലേ സങ്ഗീതോ, വേദേഹമുനിനാ പുന.
Saṅgītikāle saṅgīto, vedehamuninā puna.
തസ്സ ഗമ്ഭീരഞാണേഹി, ഓഗാള്ഹസ്സ അഭിണ്ഹസോ;
Tassa gambhīrañāṇehi, ogāḷhassa abhiṇhaso;
നാനാനയവിചിത്തസ്സ, അഭിധമ്മസ്സ ആദിതോ.
Nānānayavicittassa, abhidhammassa ādito.
യാ മഹാകസ്സപാദീഹി, വസീഹിട്ഠകഥാ പുരാ;
Yā mahākassapādīhi, vasīhiṭṭhakathā purā;
സങ്ഗീതാ അനുസങ്ഗീതാ, പച്ഛാപി ച ഇസീഹി യാ.
Saṅgītā anusaṅgītā, pacchāpi ca isīhi yā.
ആഭതാ പന ഥേരേന, മഹിന്ദേനേതമുത്തമം;
Ābhatā pana therena, mahindenetamuttamaṃ;
യാ ദീപം ദീപവാസീനം, ഭാസായ അഭിസങ്ഖതാ.
Yā dīpaṃ dīpavāsīnaṃ, bhāsāya abhisaṅkhatā.
അപനേത്വാ തതോ ഭാസം, തമ്ബപണ്ണിനിവാസിനം;
Apanetvā tato bhāsaṃ, tambapaṇṇinivāsinaṃ;
ആരോപയിത്വാ നിദ്ദോസം, ഭാസം തന്തിനയാനുഗം.
Āropayitvā niddosaṃ, bhāsaṃ tantinayānugaṃ.
നികായന്തരലദ്ധീഹി, അസമ്മിസ്സം അനാകുലം;
Nikāyantaraladdhīhi, asammissaṃ anākulaṃ;
മഹാവിഹാരവാസീനം, ദീപയന്തോ വിനിച്ഛയം.
Mahāvihāravāsīnaṃ, dīpayanto vinicchayaṃ.
അത്ഥം പകാസയിസ്സാമി, ആഗമട്ഠകഥാസുപി;
Atthaṃ pakāsayissāmi, āgamaṭṭhakathāsupi;
ഗഹേതബ്ബം ഗഹേത്വാന, തോസയന്തോ വിചക്ഖണേ.
Gahetabbaṃ gahetvāna, tosayanto vicakkhaṇe.
കമ്മട്ഠാനാനി സബ്ബാനി, ചരിയാഭിഞ്ഞാ വിപസ്സനാ;
Kammaṭṭhānāni sabbāni, cariyābhiññā vipassanā;
വിസുദ്ധിമഗ്ഗേ പനിദം, യസ്മാ സബ്ബം പകാസിതം.
Visuddhimagge panidaṃ, yasmā sabbaṃ pakāsitaṃ.
തസ്മാ തം അഗ്ഗഹേത്വാന, സകലായപി തന്തിയാ;
Tasmā taṃ aggahetvāna, sakalāyapi tantiyā;
പദാനുക്കമതോ ഏവ, കരിസ്സാമത്ഥവണ്ണനം.
Padānukkamato eva, karissāmatthavaṇṇanaṃ.
ഇതി മേ ഭാസമാനസ്സ, അഭിധമ്മകഥം ഇമം;
Iti me bhāsamānassa, abhidhammakathaṃ imaṃ;
അവിക്ഖിത്താ നിസാമേഥ, ദുല്ലഭാ ഹി അയം കഥാതി.
Avikkhittā nisāmetha, dullabhā hi ayaṃ kathāti.