Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഖുദ്ദസിക്ഖാ-മൂലസിക്ഖാ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
ഗന്ഥാരമ്ഭകഥാവണ്ണനാ
Ganthārambhakathāvaṇṇanā
തത്ഥാദോ താവ സബ്ബസക്കതസ്സ സബ്ബസത്തുത്തമസ്സ സത്ഥുനോ പണാമം ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘നത്വാ നാഥ’’ന്ത്യാദി. നാഥം ചതൂഹി നാഥങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം ഭഗവന്തം നത്വാ വന്ദിത്വാ ആദോ ആദിമ്ഹി ഉപസമ്പന്നതോ പട്ഠായ നവകേന ഭിക്ഖുനാ അധുനാ പബ്ബജിതേന ഉപസമ്പന്നേന മൂലഭാസായ മാഗധഭാസായ സിക്ഖിതും സമാസതോ സങ്ഖേപേന മൂലസിക്ഖം അഹം പവക്ഖാമീതി പിണ്ഡത്ഥോ.
Tatthādo tāva sabbasakkatassa sabbasattuttamassa satthuno paṇāmaṃ dassento āha ‘‘natvā nātha’’ntyādi. Nāthaṃ catūhi nāthaṅgehi samannāgataṃ bhagavantaṃ natvā vanditvā ādo ādimhi upasampannato paṭṭhāya navakena bhikkhunā adhunā pabbajitena upasampannena mūlabhāsāya māgadhabhāsāya sikkhituṃ samāsato saṅkhepena mūlasikkhaṃ ahaṃ pavakkhāmīti piṇḍattho.
അയം പന അവയവത്ഥോ – നത്വാതി തന്നിന്നതപ്പോണതപ്പബ്ഭാരോ ഹുത്വാ കായവചീമനോദ്വാരേഹി വന്ദിത്വാതി അത്ഥോ. നാഥതീതി നാഥോ, വേനേയ്യാനം ഹിതസുഖം മേത്തായനവസേന ആസീസതി പത്ഥേതീതി അത്ഥോ, അഥ വാ നാഥതി വേനേയ്യഗതേ കിലേസേ ഉപതാപേതീതി അത്ഥോ, നാഥതി വാ യാചതീതി അത്ഥോ. ഭഗവാ ഹി ‘‘സാധു, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു കാലേന കാലം അത്തസമ്പത്തിം പച്ചവേക്ഖേയ്യാ’’തിആദിനാ (അ॰ നി॰ ൮.൭) സത്താനം തം തം ഹിതപ്പടിപത്തിം യാചിത്വാപി കരുണായ സമുസ്സാഹിതോ തേ തത്ഥ നിയോജേതി. പരമേന വാ ചിത്തിസ്സരിയേന സമന്നാഗതോ സബ്ബസത്തേ ഈസതി അഭിഭവതീതി പരമിസ്സരോ ഭഗവാ ‘‘നാഥോ’’തി വുച്ചതി. സബ്ബോ ചായമത്ഥോ സദ്ദസത്ഥാനുസാരതോ വേദിതബ്ബോ. പവക്ഖാമീതി പകാരേന കഥേസ്സാമി. മൂലസിക്ഖാതി അധിസീലഅധിചിത്തഅധിപഞ്ഞാവസേന തിസ്സോപി സിക്ഖാ, ഉപസമ്പന്നസ്സ സുപ്പതിട്ഠിതഭാവസാധനട്ഠേന മൂലാ ച സാ സിക്ഖിതബ്ബതോ സിക്ഖാ ചാതി മൂലസിക്ഖാ. ഗന്ഥവസേനേത്ഥ സങ്ഖിപിത്വാ വുത്തത്താ തദ്ദീപനോ ഗന്ഥോ ‘‘മൂലസിക്ഖാ’’തി വുച്ചതി.
Ayaṃ pana avayavattho – natvāti tanninnatappoṇatappabbhāro hutvā kāyavacīmanodvārehi vanditvāti attho. Nāthatīti nātho, veneyyānaṃ hitasukhaṃ mettāyanavasena āsīsati patthetīti attho, atha vā nāthati veneyyagate kilese upatāpetīti attho, nāthati vā yācatīti attho. Bhagavā hi ‘‘sādhu, bhikkhave, bhikkhu kālena kālaṃ attasampattiṃ paccavekkheyyā’’tiādinā (a. ni. 8.7) sattānaṃ taṃ taṃ hitappaṭipattiṃ yācitvāpi karuṇāya samussāhito te tattha niyojeti. Paramena vā cittissariyena samannāgato sabbasatte īsati abhibhavatīti paramissaro bhagavā ‘‘nātho’’ti vuccati. Sabbo cāyamattho saddasatthānusārato veditabbo. Pavakkhāmīti pakārena kathessāmi. Mūlasikkhāti adhisīlaadhicittaadhipaññāvasena tissopi sikkhā, upasampannassa suppatiṭṭhitabhāvasādhanaṭṭhena mūlā ca sā sikkhitabbato sikkhā cāti mūlasikkhā. Ganthavasenettha saṅkhipitvā vuttattā taddīpano gantho ‘‘mūlasikkhā’’ti vuccati.
തത്ഥ കതമം സീലം, കതമം അധിസീലം, കതമം ചിത്തം, കതമം അധിചിത്തം, കതമാ പഞ്ഞാ, കതമാ അധിപഞ്ഞാതി? വുച്ചതേ – പഞ്ചങ്ഗഅട്ഠങ്ഗദസങ്ഗസീലം താവ സീലമേവ. പാതിമോക്ഖസംവരസീലം പന ‘‘അധിസീല’’ന്തി വുച്ചതി. തഞ്ഹി സൂരിയോ വിയ പജ്ജോതാനം, സിനേരു വിയ പബ്ബതാനം സബ്ബലോകിയസീലാനം അധികഞ്ചേവ ഉത്തമഞ്ച. പാതിമോക്ഖസംവരതോപി ച മഗ്ഗഫലസമ്പയുത്തമേവ സീലം അധിസീലം, തം പന ഇധ നാധിപ്പേതം. ന ഹി തം സിക്ഖന്തോ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവതി. കാമാവചരാനി പന അട്ഠ കുസലചിത്താനി, ലോകിയഅട്ഠസമാപത്തിചിത്താനി ച ഏകജ്ഝം കത്വാ ചിത്തമേവ. വിപസ്സനാപാദകം അട്ഠസമാപത്തിചിത്തം പന ‘‘അധിചിത്ത’’ന്തി വുച്ചതി. തഞ്ഹി സബ്ബലോകിയചിത്താനം അധികഞ്ചേവ ഉത്തമഞ്ച. തതോപി ച മഗ്ഗഫലചിത്തമേവ അധിചിത്തം, തം പന ഇധ നാധിപ്പേതം. ന ഹി തം സിക്ഖന്തോ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവതി. ‘‘അത്ഥി ദിന്നം, അത്ഥി യിട്ഠ’’ന്തിആദിനയപ്പവത്തം കമ്മസ്സകതാഞാണം പഞ്ഞാ, തിലക്ഖണാകാരപരിച്ഛേദകം പന വിപസ്സനാഞാണം ‘‘അധിപഞ്ഞാ’’തി വുച്ചതി. സാ ഹി സബ്ബലോകിയപഞ്ഞാനം അധികാ ചേവ ഉത്തമാ ച. തതോപി ച മഗ്ഗഫലപഞ്ഞാവ അധിപഞ്ഞാ, സാ പന ഇധ നാധിപ്പേതാ. ന ഹി തം സിക്ഖന്തോ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവതി.
Tattha katamaṃ sīlaṃ, katamaṃ adhisīlaṃ, katamaṃ cittaṃ, katamaṃ adhicittaṃ, katamā paññā, katamā adhipaññāti? Vuccate – pañcaṅgaaṭṭhaṅgadasaṅgasīlaṃ tāva sīlameva. Pātimokkhasaṃvarasīlaṃ pana ‘‘adhisīla’’nti vuccati. Tañhi sūriyo viya pajjotānaṃ, sineru viya pabbatānaṃ sabbalokiyasīlānaṃ adhikañceva uttamañca. Pātimokkhasaṃvaratopi ca maggaphalasampayuttameva sīlaṃ adhisīlaṃ, taṃ pana idha nādhippetaṃ. Na hi taṃ sikkhanto methunaṃ dhammaṃ paṭisevati. Kāmāvacarāni pana aṭṭha kusalacittāni, lokiyaaṭṭhasamāpatticittāni ca ekajjhaṃ katvā cittameva. Vipassanāpādakaṃ aṭṭhasamāpatticittaṃ pana ‘‘adhicitta’’nti vuccati. Tañhi sabbalokiyacittānaṃ adhikañceva uttamañca. Tatopi ca maggaphalacittameva adhicittaṃ, taṃ pana idha nādhippetaṃ. Na hi taṃ sikkhanto methunaṃ dhammaṃ paṭisevati. ‘‘Atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭha’’ntiādinayappavattaṃ kammassakatāñāṇaṃ paññā, tilakkhaṇākāraparicchedakaṃ pana vipassanāñāṇaṃ ‘‘adhipaññā’’ti vuccati. Sā hi sabbalokiyapaññānaṃ adhikā ceva uttamā ca. Tatopi ca maggaphalapaññāva adhipaññā, sā pana idha nādhippetā. Na hi taṃ sikkhanto methunaṃ dhammaṃ paṭisevati.
താസു തീസു അധിസീലസിക്ഖാ ചാരിത്തവാരിത്തവസേന ദുവിധമ്പി സീലം യഥാനുസിട്ഠം പടിപജ്ജമാനേന, തപ്പടിപക്ഖേ കിലേസേ തദങ്ഗപ്പഹാനവസേന പജഹന്തേന സിക്ഖിതബ്ബാ. അധിചിത്തസിക്ഖാ യഥാവുത്തേസു ആരമ്മണേസു അഭിയോഗവസേന ഝാനപ്പടിപക്ഖാനം നീവരണഗണാനം വിക്ഖമ്ഭനപ്പഹാനം കുരുമാനേന സിക്ഖിതബ്ബാ. അധിപഞ്ഞാസിക്ഖാ പന യഥാനുരൂപം തദങ്ഗപ്പഹാനസമുച്ഛേദവസേന സാനുസയേ കിലേസേ സമുച്ഛിന്ദന്തേന സിക്ഖിതബ്ബാ. തസ്മാ സുപ്പതിട്ഠിതഭാവസാധനട്ഠേന മൂലാ ച സാ സിക്ഖിതബ്ബതോ സിക്ഖാ ചാതി മൂലസിക്ഖാ, കമ്മവചനിച്ഛായം ‘‘മൂലസിക്ഖ’’ന്തി വുത്തം.
Tāsu tīsu adhisīlasikkhā cārittavārittavasena duvidhampi sīlaṃ yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjamānena, tappaṭipakkhe kilese tadaṅgappahānavasena pajahantena sikkhitabbā. Adhicittasikkhā yathāvuttesu ārammaṇesu abhiyogavasena jhānappaṭipakkhānaṃ nīvaraṇagaṇānaṃ vikkhambhanappahānaṃ kurumānena sikkhitabbā. Adhipaññāsikkhā pana yathānurūpaṃ tadaṅgappahānasamucchedavasena sānusaye kilese samucchindantena sikkhitabbā. Tasmā suppatiṭṭhitabhāvasādhanaṭṭhena mūlā ca sā sikkhitabbato sikkhā cāti mūlasikkhā, kammavacanicchāyaṃ ‘‘mūlasikkha’’nti vuttaṃ.
സമാസീയതേ സങ്ഖിപീയതേതി സമാസോ, തതോ സമാസതോ. സമഗ്ഗേന സങ്ഘേന ഞത്തിചതുത്ഥേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന ഉപസമ്പന്നോതി ഭിക്ഖു. തത്ഥ സബ്ബന്തിമേന പരിയായേന പഞ്ചവഗ്ഗകരണീയേ കമ്മേ യാവതികാ ഭിക്ഖൂ കമ്മപ്പത്താ, തേസം ആഗതത്താ, ഛന്ദാരഹാനം ഛന്ദസ്സ ആഹടത്താ, സമ്മുഖീഭൂതാനഞ്ച അപ്പടിക്കോസനതോ ഏകസ്മിം കമ്മേ സമഗ്ഗഭാവം ഉപഗതേന സങ്ഘേന തീഹി അനുസ്സാവനാഹി ഏകായ ഞത്തിയാ കാതബ്ബകമ്മസങ്ഖാതേന ഞത്തിചതുത്ഥേന ധമ്മികേന വിനയകമ്മേന വത്ഥുഞത്തിഅനുസ്സാവനസീമാപരിസാസമ്പത്തിസമ്പന്നത്താ അകോപേതബ്ബതം, അപ്പടിക്കോസിതബ്ബതം ഉപഗതേന ഠാനാരഹേന കാരണാരഹേന സത്ഥുസാസനാരഹേന ഉപസമ്പന്നോ നാമ, ഉപരിഭാവം സമാപന്നോ പത്തോതി അത്ഥോ. ഭിക്ഖുഭാവോ ഹി ഉപരിഭാവോ. തഞ്ചേസ യഥാവുത്തേന കമ്മേന സമാപന്നത്താ ‘‘ഉപസമ്പന്നോ’’തി വുച്ചതി, തേന ഭിക്ഖുനാ. ഊനപഞ്ചവസ്സതായ നവകോ, തേന നവകേന അധുനാ പബ്ബജിതേന, അചിരപബ്ബജിതേനാതി വുത്തം ഹോതി. ആദോതി ആദിമ്ഹിയേവാതി അത്ഥോ, ആദിതോ പട്ഠായാതി വാ. അപി ച ഥേരോ ‘‘ആദോ’’തി വചനേന സദ്ധാപബ്ബജിതാനം കുലപുത്താനം ആലസിയദോസേന, അപ്പടിപജ്ജന്താനം അഞ്ഞാണദോസേന ച അഞ്ഞഥാ പടിപജ്ജന്താനം സംവേഗം ജനേതി. കഥം? അതിദുല്ലഭം ഖണം സമവായം പടിലഭിത്വാ തങ്ഖണം ന കുസീതേന വാ നിരത്ഥകകഥാപസുതേന വാ വീതിനാമേതബ്ബം, കിം കാതബ്ബം? ആദിതോ പട്ഠായ നിരന്തരമേവ തീസു സിക്ഖാസു ആദരോ ജനേതബ്ബോതി.
Samāsīyate saṅkhipīyateti samāso, tato samāsato. Samaggena saṅghena ñatticatutthena kammena akuppena ṭhānārahena upasampannoti bhikkhu. Tattha sabbantimena pariyāyena pañcavaggakaraṇīye kamme yāvatikā bhikkhū kammappattā, tesaṃ āgatattā, chandārahānaṃ chandassa āhaṭattā, sammukhībhūtānañca appaṭikkosanato ekasmiṃ kamme samaggabhāvaṃ upagatena saṅghena tīhi anussāvanāhi ekāya ñattiyā kātabbakammasaṅkhātena ñatticatutthena dhammikena vinayakammena vatthuñattianussāvanasīmāparisāsampattisampannattā akopetabbataṃ, appaṭikkositabbataṃ upagatena ṭhānārahena kāraṇārahena satthusāsanārahena upasampanno nāma, uparibhāvaṃ samāpanno pattoti attho. Bhikkhubhāvo hi uparibhāvo. Tañcesa yathāvuttena kammena samāpannattā ‘‘upasampanno’’ti vuccati, tena bhikkhunā. Ūnapañcavassatāya navako, tena navakena adhunā pabbajitena, acirapabbajitenāti vuttaṃ hoti. Ādoti ādimhiyevāti attho, ādito paṭṭhāyāti vā. Api ca thero ‘‘ādo’’ti vacanena saddhāpabbajitānaṃ kulaputtānaṃ ālasiyadosena, appaṭipajjantānaṃ aññāṇadosena ca aññathā paṭipajjantānaṃ saṃvegaṃ janeti. Kathaṃ? Atidullabhaṃ khaṇaṃ samavāyaṃ paṭilabhitvā taṅkhaṇaṃ na kusītena vā niratthakakathāpasutena vā vītināmetabbaṃ, kiṃ kātabbaṃ? Ādito paṭṭhāya nirantarameva tīsu sikkhāsu ādaro janetabboti.
‘‘സാ മാഗധീ മൂലഭാസാ, നരാ യായാദികപ്പികാ;
‘‘Sā māgadhī mūlabhāsā, narā yāyādikappikā;
ബ്രഹ്മാനോ ചസ്സുതാലാപാ, സമ്ബുദ്ധാ ചാപി ഭാസരേ’’തി. –
Brahmāno cassutālāpā, sambuddhā cāpi bhāsare’’ti. –
വചനതോ മൂലഭാസായാതി മാഗധമൂലായ ഭാസായ, സഭാവനിരുത്തിയാ ഭാസായാതി വുത്തം ഹോതി. സിക്ഖിതുന്തി ഉഗ്ഗണ്ഹിതും.
Vacanato mūlabhāsāyāti māgadhamūlāya bhāsāya, sabhāvaniruttiyā bhāsāyāti vuttaṃ hoti. Sikkhitunti uggaṇhituṃ.