Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పఞ్చపకరణ-అనుటీకా • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā

    కథావత్థుపకరణ-అనుటీకా

    Kathāvatthupakaraṇa-anuṭīkā

    గన్థారమ్భవణ్ణనా

    Ganthārambhavaṇṇanā

    సముదాయే ఏకదేసా అన్తోగధాతి సముదాయో తేసం అధిట్ఠానభావేన వుత్తో యథా ‘‘రుక్ఖే సాఖా’’తి దస్సేతి ‘‘కథాసముదాయస్సా’’తిఆదినా. తత్థ కథానన్తి తిస్సో కథా వాదో జప్పో వితణ్డాతి. తేసు యేన పమాణతక్కేహి పక్ఖపటిపక్ఖానం పతిట్ఠాపనపటిక్ఖేపా హోన్తి, సో వాదో. ఏకాధికరణా హి అఞ్ఞమఞ్ఞవిరుద్ధా ధమ్మా పక్ఖపటిపక్ఖా యథా ‘‘హోతి తథాగతో పరం మరణా, న హోతి తథాగతో పరం మరణా’’తి (దీ॰ ని॰ ౧.౬౫). నానాధికరణా పన అఞ్ఞమఞ్ఞవిరుద్ధాపి పక్ఖపటిపక్ఖా నామ న హోన్తి యథా ‘‘అనిచ్చం రూపం, నిచ్చం నిబ్బాన’’న్తి. యేన ఛలజాతినిగ్గహట్ఠానేహి పక్ఖపటిపక్ఖానం పతిట్ఠాపనం పటిక్ఖేపారమ్భో, సో జప్పో. ఆరమ్భమత్తమేవేత్థ, న అత్థసిద్ధీతి దస్సనత్థం ఆరమ్భగ్గహణం. యాయ పన ఛలజాతినిగ్గహట్ఠానేహి పటిపక్ఖపటిక్ఖేపాయ వాయమన్తి, సా వితణ్డా. తత్థ అత్థవికప్పుపపత్తియా వచనవిఘాతో ఛలం యథా ‘‘నవకమ్బలోయం పురిసో, రాజా నో సక్ఖీ’’తి ఏవమాది . దూసనభాసా జాతయో, ఉత్తరపతిరూపకాతి అత్థో. నిగ్గహట్ఠానాని పరతో ఆవి భవిస్సన్తి. ఏవం వాదజప్పవితణ్డప్పభేదాసు తీసు కథాసు ఇధ వాదకథా ‘‘కథా’’తి అధిప్పేతా. సా చ ఖో అవిపరీతధమ్మతాయ పతిట్ఠాపనవసేన, న విగ్గాహికకథాభావేనాతి వేదితబ్బం. మాతికాఠపనేనేవాతి ఉద్దేసదేసనాయ ఏవ. ఠపితస్సాతి దేసితస్స. దేసనా హి దేసేతబ్బమత్థం వినేయ్యసన్తానేసు ఠపనతో నిక్ఖిపనతో ఠపనం, నిక్ఖేపోతి చ వుచ్చతి.

    Samudāye ekadesā antogadhāti samudāyo tesaṃ adhiṭṭhānabhāvena vutto yathā ‘‘rukkhe sākhā’’ti dasseti ‘‘kathāsamudāyassā’’tiādinā. Tattha kathānanti tisso kathā vādo jappo vitaṇḍāti. Tesu yena pamāṇatakkehi pakkhapaṭipakkhānaṃ patiṭṭhāpanapaṭikkhepā honti, so vādo. Ekādhikaraṇā hi aññamaññaviruddhā dhammā pakkhapaṭipakkhā yathā ‘‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā, na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti (dī. ni. 1.65). Nānādhikaraṇā pana aññamaññaviruddhāpi pakkhapaṭipakkhā nāma na honti yathā ‘‘aniccaṃ rūpaṃ, niccaṃ nibbāna’’nti. Yena chalajātiniggahaṭṭhānehi pakkhapaṭipakkhānaṃ patiṭṭhāpanaṃ paṭikkhepārambho, so jappo. Ārambhamattamevettha, na atthasiddhīti dassanatthaṃ ārambhaggahaṇaṃ. Yāya pana chalajātiniggahaṭṭhānehi paṭipakkhapaṭikkhepāya vāyamanti, sā vitaṇḍā. Tattha atthavikappupapattiyā vacanavighāto chalaṃ yathā ‘‘navakambaloyaṃ puriso, rājā no sakkhī’’ti evamādi . Dūsanabhāsā jātayo, uttarapatirūpakāti attho. Niggahaṭṭhānāni parato āvi bhavissanti. Evaṃ vādajappavitaṇḍappabhedāsu tīsu kathāsu idha vādakathā ‘‘kathā’’ti adhippetā. Sā ca kho aviparītadhammatāya patiṭṭhāpanavasena, na viggāhikakathābhāvenāti veditabbaṃ. Mātikāṭhapanenevāti uddesadesanāya eva. Ṭhapitassāti desitassa. Desanā hi desetabbamatthaṃ vineyyasantānesu ṭhapanato nikkhipanato ṭhapanaṃ, nikkhepoti ca vuccati.

    గన్థారమ్భవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Ganthārambhavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact