| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
။ နမော တသ္သ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ။
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
အဘိဓမ္မပိဋကေ
Abhidhammapiṭake
ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ
Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā
ဓာတုကထာပကရဏ-မူလဋီကာ
Dhātukathāpakaraṇa-mūlaṭīkā
ဂန္ထာရမ္ဘဝဏ္ဏနာ
Ganthārambhavaṇṇanā
ဓာတုကထာပကရဏံ ဒေသေန္တော ဘဂဝာ ယသ္မိံ သမယေ ဒေသေသိ, တံ သမယံ ဒသ္သေတုံ, ဝိဘင္ဂာနန္တရံ ဒေသိတသ္သ ပကရဏသ္သ ဓာတုကထာဘာဝံ ဒသ္သေတုံ ဝာ ‘‘အဋ္ဌာရသဟီ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဗလဝိဓမနဝိသယာတိက္ကမနဝသေန ဒေဝပုတ္တမာရသ္သ, အပ္ပဝတ္တိကရဏဝသေန ကိလေသာဘိသင္ခာရမာရာနံ, သမုဒယပ္ပဟာနပရိညာဝသေန ခန္ဓမာရသ္သ, မစ္စုမာရသ္သ စ ဗောဓိမူလေ ဧဝ ဘဉ္ဇိတတ္တာ ပရူပနိသ္သယရဟိတံ နိရတိသယံ တံ ဘဉ္ဇနံ ဥပာဒာယ ဘဂဝာ ဧဝ ‘‘မာရဘဉ္ဇနော’’တိ ထောမိတော။ တတ္ထ မာရေ အဘဉ္ဇေသိ, မာရဘဉ္ဇနံ ဝာ ဧတသ္သ, န ပရရာဇာဒိဘဉ္ဇနန္တိ မာရဘဉ္ဇနော။ မဟာဝိက္ကန္တော မဟာဝီရိယောတိ မဟာဝီရော။
Dhātukathāpakaraṇaṃ desento bhagavā yasmiṃ samaye desesi, taṃ samayaṃ dassetuṃ, vibhaṅgānantaraṃ desitassa pakaraṇassa dhātukathābhāvaṃ dassetuṃ vā ‘‘aṭṭhārasahī’’tiādimāha. Tattha balavidhamanavisayātikkamanavasena devaputtamārassa, appavattikaraṇavasena kilesābhisaṅkhāramārānaṃ, samudayappahānapariññāvasena khandhamārassa, maccumārassa ca bodhimūle eva bhañjitattā parūpanissayarahitaṃ niratisayaṃ taṃ bhañjanaṃ upādāya bhagavā eva ‘‘mārabhañjano’’ti thomito. Tattha māre abhañjesi, mārabhañjanaṃ vā etassa, na pararājādibhañjananti mārabhañjano. Mahāvikkanto mahāvīriyoti mahāvīro.
ခန္ဓာဒယော အရဏန္တာ ဓမ္မာ သဘာဝဋ္ဌေန ဓာတုယော, အဘိဓမ္မကထာဓိဋ္ဌာနဋ္ဌေန ဝာတိ ကတ္ဝာ တေသံ ကထနတော ဣမသ္သ ပကရဏသ္သ ဓာတုကထာတိ အဓိဝစနံ။ ယဒိပိ အညေသု စ ပကရဏေသု တေ သဘာဝာ ကထိတာ, ဧတ္ထ ပန တေသံ သဗ္ဗေသံ သင္ဂဟာသင္ဂဟာဒီသု စုဒ္ဒသသု နယေသု ဧကေကသ္မိံ ကထိတတ္တာ သာတိသယံ ကထနန္တိ ဣဒမေဝ ဧဝံနာမကံ။ ဧကဒေသကထနမေဝ ဟိ အညတ္ထ ကတန္တိ။ ခန္ဓာယတနဓာတူဟိ ဝာ ခန္ဓာဒီနံ အရဏန္တာနံ သင္ဂဟာသင္ဂဟာဒယော နယာ ဝုတ္တာတိ တတ္ထ မဟာဝိသယာနံ ဓာတူနံ ဝသေန ဓာတူဟိ ကထာ ဓာတုကထာတိ ဧဝံ အသ္သ နာမံ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဒ္ဝိဓာ တိဓာ ဆဓာ အဋ္ဌာရသဓာတိ အနေကဓာ ဓာတုဘေဒံ ပကာသေသီတိ ဓာတုဘေဒပ္ပကာသနောတိ။ တသ္သတ္ထန္တိ တသ္သာ ဓာတုကထာယ အတ္ထံ။ အ-ကာရေ အာ-ကာရသ္သ လောပော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ‘‘ယံ ဓာတုကထ’’န္တိ ဝာ ဧတ္ထ ပကရဏန္တိ ဝစနသေသော သတ္တန္နံ ပကရဏာနံ ကမေန ဝဏ္ဏနာယ ပဝတ္တတ္တာတိ တေန ယောဇနံ ကတ္ဝာ တသ္သ ပကရဏသ္သ အတ္ထံ တသ္သတ္ထန္တိ အ-ကာရလောပော ဝာ။ တန္တိ တံ ဒီပနံ သုဏာထ, တံ ဝာ အတ္ထံ တံဒီပနဝစနသဝနေန ဥပဓာရေထာတိ အတ္ထော။ သမာဟိတာတိ နာနာကိစ္စေဟိ အဝိက္ခိတ္တစိတ္တာ, အတ္တနော စိတ္တေ အာဟိတာတိ ဝာ အတ္ထော။
Khandhādayo araṇantā dhammā sabhāvaṭṭhena dhātuyo, abhidhammakathādhiṭṭhānaṭṭhena vāti katvā tesaṃ kathanato imassa pakaraṇassa dhātukathāti adhivacanaṃ. Yadipi aññesu ca pakaraṇesu te sabhāvā kathitā, ettha pana tesaṃ sabbesaṃ saṅgahāsaṅgahādīsu cuddasasu nayesu ekekasmiṃ kathitattā sātisayaṃ kathananti idameva evaṃnāmakaṃ. Ekadesakathanameva hi aññattha katanti. Khandhāyatanadhātūhi vā khandhādīnaṃ araṇantānaṃ saṅgahāsaṅgahādayo nayā vuttāti tattha mahāvisayānaṃ dhātūnaṃ vasena dhātūhi kathā dhātukathāti evaṃ assa nāmaṃ vuttanti veditabbaṃ. Dvidhā tidhā chadhā aṭṭhārasadhāti anekadhā dhātubhedaṃ pakāsesīti dhātubhedappakāsanoti. Tassatthanti tassā dhātukathāya atthaṃ. A-kāre ā-kārassa lopo daṭṭhabbo. ‘‘Yaṃ dhātukatha’’nti vā ettha pakaraṇanti vacanaseso sattannaṃ pakaraṇānaṃ kamena vaṇṇanāya pavattattāti tena yojanaṃ katvā tassa pakaraṇassa atthaṃ tassatthanti a-kāralopo vā. Tanti taṃ dīpanaṃ suṇātha, taṃ vā atthaṃ taṃdīpanavacanasavanena upadhārethāti attho. Samāhitāti nānākiccehi avikkhittacittā, attano citte āhitāti vā attho.
ဂန္ထာရမ္ဘဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Ganthārambhavaṇṇanā niṭṭhitā.
