Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
ပဋ္ဌာနပကရဏ-မူလဋီကာ
Paṭṭhānapakaraṇa-mūlaṭīkā
ဂန္ထာရမ္ဘဝဏ္ဏနာ
Ganthārambhavaṇṇanā
ဒိဗ္ဗန္တိ ကာမဂုဏာဒီဟိ ကီဠန္တိ လဠန္တိ, တေသု ဝာ ဝိဟရန္တိ, ဝိဇယသမတ္ထတာယောဂေန ပစ္စတ္ထိကေ ဝိဇေတုံ ဣစ္ဆန္တိ, ဣသ္သရိယဋ္ဌာနာဒိသက္ကာရဒာနဂ္ဂဟဏံ တံတံအတ္ထာနုသာသနဉ္စ ကရောန္တာ ဝောဟရန္တိ, ပုညယောဂာနုဘာဝပ္ပတ္တာယ ဇုတိယာ ဇောတန္တိ, ယထာဘိလာသိတဉ္စ ဝိသယံ အပ္ပဋိဃာတေန ဂစ္ဆန္တိ, ယထိစ္ဆိတနိပ္ဖာဒနေ သက္ကောန္တီတိ ဝာ ဒေဝာ, ဒေဝနီယာ ဝာ တံတံဗ္ယသနနိတ္ထရဏတ္ထိကေဟိ သရဏံ ပရာယဏန္တိ ဂမနီယာ, အဘိတ္ထဝနီယာ ဝာ။ သောဘာဝိသေသယောဂေန ကမနီယာတိ ဝာ ဒေဝာ။ တေ တိဝိဓာ – သမ္မုတိဒေဝာ ဥပပတ္တိဒေဝာ ဝိသုဒ္ဓိဒေဝာတိ။ ဘဂဝာ ပန နိရတိသယာယ အဘိညာကီဠာယ, ဥတ္တမေဟိ ဒိဗ္ဗဗ္ရဟ္မအရိယဝိဟာရေဟိ, သပရသန္တာနသိဒ္ဓာယ ပဉ္စဝိဓမာရဝိဇယိစ္ဆာနိပ္ဖတ္တိယာ, စိတ္တိသ္သရိယသတ္တဓနာဒိသမ္မာပဋိပတ္တိအဝေစ္စပ္ပသာဒသက္ကာရဒာနဂ္ဂဟဏသင္ခာတေန ဓမ္မသဘာဝပုဂ္ဂလဇ္ဈာသယာနုရူပာနုသာသနီသင္ခာတေန စ ဝောဟာရာတိသယေန, ပရမာယ ပညာသရီရပ္ပဘာသင္ခာတာယ ဇုတိယာ, အနောပမာယ စ ဉာဏသရီရဂတိယာ, မာရဝိဇယသဗ္ဗညုဂုဏပရဟိတနိပ္ဖာဒနေသု အပ္ပဋိဟတာယ သတ္တိယာ စ သမန္နာဂတတ္တာ သဒေဝကေန လောကေန သရဏန္တိ ဂမနီယတော, အဘိတ္ထဝနီယတော, ဘတ္တိဝသေန ကမနီယတော စ သဗ္ဗေ တေ ဒေဝေ တေဟိ ဂုဏေဟိ အတိက္ကန္တော အတိသယော ဝာ ဒေဝောတိ ဒေဝာတိဒေဝော။ သဗ္ဗဒေဝေဟိ ပူဇနီယတရော ဒေဝောတိ ဝာ ဒေဝာတိဒေဝော, ဝိသုဒ္ဓိဒေဝဘာဝံ ဝာ သဗ္ဗညုဂုဏာလင္ကာရံ ပတ္တတ္တာ အညဒေဝေဟိ အတိရေကတရော ဝာ ဒေဝော ဒေဝာတိဒေဝော။ ဒေဝာနန္တိ ဥပပတ္တိဒေဝာနံ တဒာ ဓမ္မပဋိဂ္ဂာဟကာနံ။ သက္ကာဒီဟိ ဒေဝေဟိ ပဟာရာဒအသုရိန္ဒာဒီဟိ ဒာနဝေဟိ စ ပူဇိတော။ ကာယဝစီသံယမသ္သ သီလသ္သ ဣန္ဒ္ရိယသံဝရသ္သ စိတ္တသံယမသ္သ သမာဓိသ္သ စ ပဋိပက္ခာနံ အစ္စန္တပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာ သုဒ္ဓသံယမော။
Dibbanti kāmaguṇādīhi kīḷanti laḷanti, tesu vā viharanti, vijayasamatthatāyogena paccatthike vijetuṃ icchanti, issariyaṭṭhānādisakkāradānaggahaṇaṃ taṃtaṃatthānusāsanañca karontā voharanti, puññayogānubhāvappattāya jutiyā jotanti, yathābhilāsitañca visayaṃ appaṭighātena gacchanti, yathicchitanipphādane sakkontīti vā devā, devanīyā vā taṃtaṃbyasananittharaṇatthikehi saraṇaṃ parāyaṇanti gamanīyā, abhitthavanīyā vā. Sobhāvisesayogena kamanīyāti vā devā. Te tividhā – sammutidevā upapattidevā visuddhidevāti. Bhagavā pana niratisayāya abhiññākīḷāya, uttamehi dibbabrahmaariyavihārehi, saparasantānasiddhāya pañcavidhamāravijayicchānipphattiyā, cittissariyasattadhanādisammāpaṭipattiaveccappasādasakkāradānaggahaṇasaṅkhātena dhammasabhāvapuggalajjhāsayānurūpānusāsanīsaṅkhātena ca vohārātisayena, paramāya paññāsarīrappabhāsaṅkhātāya jutiyā, anopamāya ca ñāṇasarīragatiyā, māravijayasabbaññuguṇaparahitanipphādanesu appaṭihatāya sattiyā ca samannāgatattā sadevakena lokena saraṇanti gamanīyato, abhitthavanīyato, bhattivasena kamanīyato ca sabbe te deve tehi guṇehi atikkanto atisayo vā devoti devātidevo. Sabbadevehi pūjanīyataro devoti vā devātidevo, visuddhidevabhāvaṃ vā sabbaññuguṇālaṅkāraṃ pattattā aññadevehi atirekataro vā devo devātidevo. Devānanti upapattidevānaṃ tadā dhammapaṭiggāhakānaṃ. Sakkādīhi devehi pahārādaasurindādīhi dānavehi ca pūjito. Kāyavacīsaṃyamassa sīlassa indriyasaṃvarassa cittasaṃyamassa samādhissa ca paṭipakkhānaṃ accantapaṭippassaddhiyā suddhasaṃyamo.
ဣသိသတ္တမောတိ စတုသစ္စာဝဗောဓဂတိယာ ဣသယောတိ သင္ခ္ယံ ဂတာနံ သတံ ပသတ္ထာနံ ဣသီနံ အတိသယေန သန္တော ပသတ္ထောတိ အတ္ထော။ ဝိပသ္သီအာဒယော စ ဥပာဒာယ ဘဂဝာ ‘‘သတ္တမော’’တိ ဝုတ္တော။ ယတော ဝိညာဏံ ပစ္စုဒာဝတ္တတိ, တံ နာမရူပံ သမုဒယနိရောဓနေန နိရောဓေသီတိ နာမရူပနိရောဓနော။ အတိဂမ္ဘီရနယမဏ္ဍိတဒေသနံ ပဋ္ဌာနံ နာမ ဒေသေသိ ပကရဏန္တိ သမ္ဗန္ဓော။
Isisattamoti catusaccāvabodhagatiyā isayoti saṅkhyaṃ gatānaṃ sataṃ pasatthānaṃ isīnaṃ atisayena santo pasatthoti attho. Vipassīādayo ca upādāya bhagavā ‘‘sattamo’’ti vutto. Yato viññāṇaṃ paccudāvattati, taṃ nāmarūpaṃ samudayanirodhanena nirodhesīti nāmarūpanirodhano. Atigambhīranayamaṇḍitadesanaṃ paṭṭhānaṃ nāma desesi pakaraṇanti sambandho.
ဂန္ထာရမ္ဘဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Ganthārambhavaṇṇanā niṭṭhitā.