| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
පට්‌ඨානපකරණ-මූලටීකා
Paṭṭhānapakaraṇa-mūlaṭīkā
ගන්‌ථාරම්‌භවණ්‌ණනා
Ganthārambhavaṇṇanā
දිබ්‌බන්‌ති කාමගුණාදීහි කීළන්‌ති ලළන්‌ති, තෙසු වා විහරන්‌ති, විජයසමත්‌ථතායොගෙන පච්‌චත්‌ථිකෙ විජෙතුං ඉච්‌ඡන්‌ති, ඉස්‌සරියට්‌ඨානාදිසක්‌කාරදානග්‌ගහණං තංතංඅත්‌ථානුසාසනඤ්‌ච කරොන්‌තා වොහරන්‌ති, පුඤ්‌ඤයොගානුභාවප්‌පත්‌තාය ජුතියා ජොතන්‌ති, යථාභිලාසිතඤ්‌ච විසයං අප්‌පටිඝාතෙන ගච්‌ඡන්‌ති, යථිච්‌ඡිතනිප්‌ඵාදනෙ සක්‌කොන්‌තීති වා දෙවා, දෙවනීයා වා තංතංබ්‍යසනනිත්‌ථරණත්‌ථිකෙහි සරණං පරායණන්‌ති ගමනීයා, අභිත්‌ථවනීයා වා. සොභාවිසෙසයොගෙන කමනීයාති වා දෙවා. තෙ තිවිධා – සම්‌මුතිදෙවා උපපත්‌තිදෙවා විසුද්‌ධිදෙවාති. භගවා පන නිරතිසයාය අභිඤ්‌ඤාකීළාය, උත්‌තමෙහි දිබ්‌බබ්‍රහ්‌මඅරියවිහාරෙහි, සපරසන්‌තානසිද්‌ධාය පඤ්‌චවිධමාරවිජයිච්‌ඡානිප්‌ඵත්‌තියා, චිත්‌තිස්‌සරියසත්‌තධනාදිසම්‌මාපටිපත්‌තිඅවෙච්‌චප්‌පසාදසක්‌කාරදානග්‌ගහණසඞ්‌ඛාතෙන ධම්‌මසභාවපුග්‌ගලජ්‌ඣාසයානුරූපානුසාසනීසඞ්‌ඛාතෙන ච වොහාරාතිසයෙන, පරමාය පඤ්‌ඤාසරීරප්‌පභාසඞ්‌ඛාතාය ජුතියා, අනොපමාය ච ඤාණසරීරගතියා, මාරවිජයසබ්‌බඤ්‌ඤුගුණපරහිතනිප්‌ඵාදනෙසු අප්‌පටිහතාය සත්‌තියා ච සමන්‌නාගතත්‌තා සදෙවකෙන ලොකෙන සරණන්‌ති ගමනීයතො, අභිත්‌ථවනීයතො, භත්‌තිවසෙන කමනීයතො ච සබ්‌බෙ තෙ දෙවෙ තෙහි ගුණෙහි අතික්‌කන්‌තො අතිසයො වා දෙවොති දෙවාතිදෙවො. සබ්‌බදෙවෙහි පූජනීයතරො දෙවොති වා දෙවාතිදෙවො, විසුද්‌ධිදෙවභාවං වා සබ්‌බඤ්‌ඤුගුණාලඞ්‌කාරං පත්‌තත්‌තා අඤ්‌ඤදෙවෙහි අතිරෙකතරො වා දෙවො දෙවාතිදෙවො. දෙවානන්‌ති උපපත්‌තිදෙවානං තදා ධම්‌මපටිග්‌ගාහකානං. සක්‌කාදීහි දෙවෙහි පහාරාදඅසුරින්‌දාදීහි දානවෙහි ච පූජිතො. කායවචීසංයමස්‌ස සීලස්‌ස ඉන්‌ද්‍රියසංවරස්‌ස චිත්‌තසංයමස්‌ස සමාධිස්‌ස ච පටිපක්‌ඛානං අච්‌චන්‌තපටිප්‌පස්‌සද්‌ධියා සුද්‌ධසංයමො.
Dibbanti kāmaguṇādīhi kīḷanti laḷanti, tesu vā viharanti, vijayasamatthatāyogena paccatthike vijetuṃ icchanti, issariyaṭṭhānādisakkāradānaggahaṇaṃ taṃtaṃatthānusāsanañca karontā voharanti, puññayogānubhāvappattāya jutiyā jotanti, yathābhilāsitañca visayaṃ appaṭighātena gacchanti, yathicchitanipphādane sakkontīti vā devā, devanīyā vā taṃtaṃbyasananittharaṇatthikehi saraṇaṃ parāyaṇanti gamanīyā, abhitthavanīyā vā. Sobhāvisesayogena kamanīyāti vā devā. Te tividhā – sammutidevā upapattidevā visuddhidevāti. Bhagavā pana niratisayāya abhiññākīḷāya, uttamehi dibbabrahmaariyavihārehi, saparasantānasiddhāya pañcavidhamāravijayicchānipphattiyā, cittissariyasattadhanādisammāpaṭipattiaveccappasādasakkāradānaggahaṇasaṅkhātena dhammasabhāvapuggalajjhāsayānurūpānusāsanīsaṅkhātena ca vohārātisayena, paramāya paññāsarīrappabhāsaṅkhātāya jutiyā, anopamāya ca ñāṇasarīragatiyā, māravijayasabbaññuguṇaparahitanipphādanesu appaṭihatāya sattiyā ca samannāgatattā sadevakena lokena saraṇanti gamanīyato, abhitthavanīyato, bhattivasena kamanīyato ca sabbe te deve tehi guṇehi atikkanto atisayo vā devoti devātidevo. Sabbadevehi pūjanīyataro devoti vā devātidevo, visuddhidevabhāvaṃ vā sabbaññuguṇālaṅkāraṃ pattattā aññadevehi atirekataro vā devo devātidevo. Devānanti upapattidevānaṃ tadā dhammapaṭiggāhakānaṃ. Sakkādīhi devehi pahārādaasurindādīhi dānavehi ca pūjito. Kāyavacīsaṃyamassa sīlassa indriyasaṃvarassa cittasaṃyamassa samādhissa ca paṭipakkhānaṃ accantapaṭippassaddhiyā suddhasaṃyamo.
ඉසිසත්‌තමොති චතුසච්‌චාවබොධගතියා ඉසයොති සඞ්‌ඛ්‍යං ගතානං සතං පසත්‌ථානං ඉසීනං අතිසයෙන සන්‌තො පසත්‌ථොති අත්‌ථො. විපස්‌සීආදයො ච උපාදාය භගවා ‘‘සත්‌තමො’’ති වුත්‌තො. යතො විඤ්‌ඤාණං පච්‌චුදාවත්‌තති, තං නාමරූපං සමුදයනිරොධනෙන නිරොධෙසීති නාමරූපනිරොධනො. අතිගම්‌භීරනයමණ්‌ඩිතදෙසනං පට්‌ඨානං නාම දෙසෙසි පකරණන්‌ති සම්‌බන්‌ධො.
Isisattamoti catusaccāvabodhagatiyā isayoti saṅkhyaṃ gatānaṃ sataṃ pasatthānaṃ isīnaṃ atisayena santo pasatthoti attho. Vipassīādayo ca upādāya bhagavā ‘‘sattamo’’ti vutto. Yato viññāṇaṃ paccudāvattati, taṃ nāmarūpaṃ samudayanirodhanena nirodhesīti nāmarūpanirodhano. Atigambhīranayamaṇḍitadesanaṃ paṭṭhānaṃ nāma desesi pakaraṇanti sambandho.
ගන්‌ථාරම්‌භවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Ganthārambhavaṇṇanā niṭṭhitā.
