| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
២. គារវសុត្តវណ្ណនា
2. Gāravasuttavaṇṇanā
១៧៣. អយំ វិតក្កោតិ អយំ ‘‘កិន្តាហំ វិហរេយ្យ’’ន្តិ ឯវំ បវត្តិតវិតក្កោ។ អញ្ញស្មិន្តិ បរស្មិំ។ អត្តា ន ហោតីតិ ហិ អញ្ញោ, បរោ។ សោ បនេត្ថ ន យោ កោចិ អធិប្បេតោ, អថ ខោ គរុដ្ឋានីយោ។ តេនាហ ‘‘កញ្ចិ គរុដ្ឋានេ អដ្ឋបេត្វា’’តិ។ បតិស្សវតិ គរុនោ ‘‘អាមា’’តិ សម្បដិច្ឆតីតិ បតិស្សោ, ន បតិស្សោតិ អប្បតិស្សោ។ បតិស្សយរហិតោ គរុបស្សយរហិតោតិ អត្ថោ។
173.Ayaṃvitakkoti ayaṃ ‘‘kintāhaṃ vihareyya’’nti evaṃ pavattitavitakko. Aññasminti parasmiṃ. Attā na hotīti hi añño, paro. So panettha na yo koci adhippeto, atha kho garuṭṭhānīyo. Tenāha ‘‘kañci garuṭṭhāne aṭṭhapetvā’’ti. Patissavati garuno ‘‘āmā’’ti sampaṭicchatīti patisso, na patissoti appatisso. Patissayarahito garupassayarahitoti attho.
សទេវកេតិ អវយវេន វិគ្គហោ សមុទាយោ សមាសត្ថោ។ សទេវកគ្គហណេន បញ្ចកាមាវចរទេវគ្គហណំ បារិសេសញាយេន ឥតរេសំ បទន្តរេហិ សង្គហិតត្តា, សមារកគ្គហណេន ឆដ្ឋកាមាវចរទេវគ្គហណំ បច្ចាសត្តិញាយេន។ តត្ថ ហិ មារោ ជាតោ តន្និវាសី ច ហោតិ។ សព្រហ្មកវចនេន ព្រហ្មកាយិកាទិព្រហ្មគ្គហណំ បច្ចាសត្តិញាយេនេវ។ ‘‘សស្សមណព្រាហ្មណិយា បជាយា’’តិ សាសនស្ស បច្ចត្ថិកសមណព្រាហ្មណគ្គហណំ។ និទស្សនមត្តញ្ចេតំ អបច្ចត្ថិកានំ អសមិតបាបានំ អពាហិតបាបានញ្ច សមណព្រាហ្មណានំ តេនេវ វចនេន គហិតត្តា។ កាមំ ‘‘សទេវកេ’’តិអាទិវិសេសនានំ វសេន សត្តវិសយោ លោកសទ្ទោតិ វិញ្ញាយតិ តុល្យយោគវិសយត្តា តេសំ។ ‘‘សលោមកោ សបក្ខកោ’’តិអាទីសុ បន អតុល្យយោគេបិ អយំ សមាសោ លព្ភតីតិ ព្យភិចារទស្សនតោ បជាគហណន្តិ បជាវចនេន សត្តលោកគ្គហណំ។ ទេវភាវសាមញ្ញេន មារព្រហ្មេសុ គហិតេសុបិ ឥតរេហិ តេសំ លព្ភមានវិសេសទស្សនត្ថំ វិសុំ គហណន្តិ ទស្សេន្តោ ‘‘មារោ នាមា’’តិអាទិមាហ។ មារោ ព្រហ្មានម្បិ វិចក្ខុកម្មាយ បហោតីតិ អាហ ‘‘សព្ពេស’’ន្តិ។ ឧបរីតិ ឧបរិភាវេ។ ព្រហ្មាតិ ទសសហស្សិព្រហ្មានំ សន្ធាយាហ។ តថា ចាហ ‘‘ទសហិ អង្គុលីហី’’តិអាទិ។ ឥធ ទីឃនិកាយាទយោ វិយ ពាហិរកានម្បិ គន្ថនិកាយោ លព្ភតីតិ អាហ ‘‘ឯកនិកាយាទិវសេនា’’តិ។
Sadevaketi avayavena viggaho samudāyo samāsattho. Sadevakaggahaṇena pañcakāmāvacaradevaggahaṇaṃ pārisesañāyena itaresaṃ padantarehi saṅgahitattā, samārakaggahaṇena chaṭṭhakāmāvacaradevaggahaṇaṃ paccāsattiñāyena. Tattha hi māro jāto tannivāsī ca hoti. Sabrahmakavacanena brahmakāyikādibrahmaggahaṇaṃ paccāsattiñāyeneva. ‘‘Sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāyā’’ti sāsanassa paccatthikasamaṇabrāhmaṇaggahaṇaṃ. Nidassanamattañcetaṃ apaccatthikānaṃ asamitapāpānaṃ abāhitapāpānañca samaṇabrāhmaṇānaṃ teneva vacanena gahitattā. Kāmaṃ ‘‘sadevake’’tiādivisesanānaṃ vasena sattavisayo lokasaddoti viññāyati tulyayogavisayattā tesaṃ. ‘‘Salomako sapakkhako’’tiādīsu pana atulyayogepi ayaṃ samāso labbhatīti byabhicāradassanato pajāgahaṇanti pajāvacanena sattalokaggahaṇaṃ. Devabhāvasāmaññena mārabrahmesu gahitesupi itarehi tesaṃ labbhamānavisesadassanatthaṃ visuṃ gahaṇanti dassento ‘‘māro nāmā’’tiādimāha. Māro brahmānampi vicakkhukammāya pahotīti āha ‘‘sabbesa’’nti. Uparīti uparibhāve. Brahmāti dasasahassibrahmānaṃ sandhāyāha. Tathā cāha ‘‘dasahi aṅgulīhī’’tiādi. Idha dīghanikāyādayo viya bāhirakānampi ganthanikāyo labbhatīti āha ‘‘ekanikāyādivasenā’’ti.
វត្ថុវិជ្ជាទីតិ អាទិ-សទ្ទេន វិជ្ជាដ្ឋានានិ សង្គហិតានិ។ យថាសកំ កម្មកិលេសេហិ បជាតត្តា និព្ពត្តត្តា បជា, សត្តនិកាយោ។ តស្សា បជាយ។ សទេវមនុស្សាយាតិ វា ឥមិនា សម្មុតិទេវគ្គហណំ តទវសិដ្ឋមនុស្សលោកគ្គហណញ្ច ទដ្ឋព្ពំ។ ឯវំ ភាគសោ លោកំ គហេត្វា យោជនំ ទស្សេត្វា ឥទានិ អភាគសោ លោកំ គហេត្វា យោជនំ ទស្សេតុំ ‘‘អបិចេត្ថា’’តិអាទិ វុត្តំ។ លោកវសេន វុត្តានិ ‘‘លោកីយន្តិ ឯត្ថ កម្មកម្មផលានី’’តិ កត្វា, បជាវសេន ‘‘ហេតុបច្ចយេហិ បជាយតី’’តិ កត្វា។ សីលសម្បន្នតរន្តិ ឯត្ថ បរិបុណ្ណសម្បន្នតា អធិប្បេតា ‘‘សម្បន្នំ សាលិកេទារ’’ន្តិអាទីសុ (ជា. ១.១៤.១) វិយ។ តេនាហ ‘‘អធិកតរន្តិ អត្ថោ’’តិ។ បរិបុណ្ណម្បិ ‘‘អធិកតរ’’ន្តិ វត្តព្ពតមរហតិ។ សេសេសូតិ ‘‘សមាធិសម្បន្នតរ’’ន្តិអាទីសុ។
Vatthuvijjādīti ādi-saddena vijjāṭṭhānāni saṅgahitāni. Yathāsakaṃ kammakilesehi pajātattā nibbattattā pajā, sattanikāyo. Tassā pajāya. Sadevamanussāyāti vā iminā sammutidevaggahaṇaṃ tadavasiṭṭhamanussalokaggahaṇañca daṭṭhabbaṃ. Evaṃ bhāgaso lokaṃ gahetvā yojanaṃ dassetvā idāni abhāgaso lokaṃ gahetvā yojanaṃ dassetuṃ ‘‘apicetthā’’tiādi vuttaṃ. Lokavasena vuttāni ‘‘lokīyanti ettha kammakammaphalānī’’ti katvā, pajāvasena ‘‘hetupaccayehi pajāyatī’’ti katvā. Sīlasampannataranti ettha paripuṇṇasampannatā adhippetā ‘‘sampannaṃ sālikedāra’’ntiādīsu (jā. 1.14.1) viya. Tenāha ‘‘adhikataranti attho’’ti. Paripuṇṇampi ‘‘adhikatara’’nti vattabbatamarahati. Sesesūti ‘‘samādhisampannatara’’ntiādīsu.
ការណន្តិអាទីសុ ការណន្តិ យុត្តិំ។ អត្ថន្តិ អវិបរីតត្ថំ។ វុឌ្ឍិន្តិ អភិវុឌ្ឍិនិមិត្តំ។
Kāraṇantiādīsu kāraṇanti yuttiṃ. Atthanti aviparītatthaṃ. Vuḍḍhinti abhivuḍḍhinimittaṃ.
ឥមិនា វចនេនាតិ ឥមស្មិំ សុត្តេ អនន្តរំ វុត្តវចនេន។ ន កេវលំ ឥមិនាវ, សុត្តន្តរម្បិ អានេត្វា បដិពាហិតព្ពោតិ ទស្សេន្តោ ‘‘ន មេ អាចរិយោ អត្ថី’’តិអាទិមាហ។ ឯត្ថ យំ វត្តព្ពំ, តំ សុមង្គលវិលាសិនិយា ទីឃនិកាយដ្ឋកថាយ (ទី. និ. អដ្ឋ. ៣.១៦២) វុត្តមេវ។ សរន្តិ ករណេ ឯតំ បច្ចត្តវចនន្តិ អាហ ‘‘សរន្តេនា’’តិ, សរន្តិ វា សរណហេតូតិ អត្ថោ។
Iminā vacanenāti imasmiṃ sutte anantaraṃ vuttavacanena. Na kevalaṃ imināva, suttantarampi ānetvā paṭibāhitabboti dassento ‘‘na me ācariyo atthī’’tiādimāha. Ettha yaṃ vattabbaṃ, taṃ sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāya (dī. ni. aṭṭha. 3.162) vuttameva. Saranti karaṇe etaṃ paccattavacananti āha ‘‘sarantenā’’ti, saranti vā saraṇahetūti attho.
គារវសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Gāravasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ២. គារវសុត្តំ • 2. Gāravasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ២. គារវសុត្តវណ្ណនា • 2. Gāravasuttavaṇṇanā
