| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปฎิสมฺภิทามคฺคปาฬิ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
๖. คติกถา
6. Gatikathā
๒๓๑. คติสมฺปตฺติยา ญาณสมฺปยุเตฺต กตินํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติ? ขตฺติยมหาสาลานํ พฺราหฺมณมหาสาลานํ คหปติมหาสาลานํ กามาวจรานํ เทวานํ ญาณสมฺปยุเตฺต กตินํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติ? รูปาวจรานํ เทวานํ กตินํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติ? อรูปาวจรานํ เทวานํ กตินํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติ?
231. Gatisampattiyā ñāṇasampayutte katinaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti? Khattiyamahāsālānaṃ brāhmaṇamahāsālānaṃ gahapatimahāsālānaṃ kāmāvacarānaṃ devānaṃ ñāṇasampayutte katinaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti? Rūpāvacarānaṃ devānaṃ katinaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti? Arūpāvacarānaṃ devānaṃ katinaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti?
คติสมฺปตฺติยา ญาณสมฺปยุเตฺต อฎฺฐนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติฯ ขตฺติยมหาสาลานํ พฺราหฺมณมหาสาลานํ คหปติมหาสาลานํ กามาวจรานํ เทวานํ ญาณสมฺปยุเตฺต อฎฺฐนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติฯ รูปาวจรานํ เทวานํ อฎฺฐนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติฯ อรูปาวจรานํ เทวานํ อฎฺฐนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติฯ
Gatisampattiyā ñāṇasampayutte aṭṭhannaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti. Khattiyamahāsālānaṃ brāhmaṇamahāsālānaṃ gahapatimahāsālānaṃ kāmāvacarānaṃ devānaṃ ñāṇasampayutte aṭṭhannaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti. Rūpāvacarānaṃ devānaṃ aṭṭhannaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti. Arūpāvacarānaṃ devānaṃ aṭṭhannaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti.
๒๓๒. คติสมฺปตฺติยา ญาณสมฺปยุเตฺต กตเมสํ อฎฺฐนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติ? กุสลกมฺมสฺส ชวนกฺขเณ ตโย เหตู กุสลา; ตสฺมิํ ขเณ ชาตเจตนาย สหชาตปจฺจยา โหนฺติฯ เตน วุจฺจติ – กุสลมูลปจฺจยาปิ สงฺขาราฯ นิกนฺติกฺขเณ เทฺว เหตู อกุสลา; ตสฺมิํ ขเณ ชาตเจตนาย สหชาตปจฺจยา โหนฺติฯ เตน วุจฺจติ – อกุสลมูลปจฺจยาปิ สงฺขาราฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ ตโย เหตู อพฺยากตา; ตสฺมิํ ขเณ ชาตเจตนาย สหชาตปจฺจยา โหนฺติฯ เตน วุจฺจติ – ‘‘นามรูปปจฺจยาปิ วิญฺญาณํ, วิญฺญาณปจฺจยาปิ นามรูปํ’’ ฯ
232. Gatisampattiyā ñāṇasampayutte katamesaṃ aṭṭhannaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti? Kusalakammassa javanakkhaṇe tayo hetū kusalā; tasmiṃ khaṇe jātacetanāya sahajātapaccayā honti. Tena vuccati – kusalamūlapaccayāpi saṅkhārā. Nikantikkhaṇe dve hetū akusalā; tasmiṃ khaṇe jātacetanāya sahajātapaccayā honti. Tena vuccati – akusalamūlapaccayāpi saṅkhārā. Paṭisandhikkhaṇe tayo hetū abyākatā; tasmiṃ khaṇe jātacetanāya sahajātapaccayā honti. Tena vuccati – ‘‘nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi nāmarūpaṃ’’ .
ปฎิสนฺธิกฺขเณ ปญฺจกฺขนฺธา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ จตฺตาโร มหาภูตา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ ตโย ชีวิตสงฺขารา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ , วิปฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ นามญฺจ รูปญฺจ สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ อิเม จุทฺทส ธมฺมา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ จตฺตาโร ขนฺธา อรูปิโน สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ ปญฺจินฺทฺริยานิ สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ ตโย เหตู สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ นามญฺจ วิญฺญาณญฺจ สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ อิเม จุทฺทส ธมฺมา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ อิเม อฎฺฐวีสติ ธมฺมา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ คติสมฺปตฺติยา ญาณสมฺปยุเตฺต อิเมสํ อฎฺฐนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติฯ
Paṭisandhikkhaṇe pañcakkhandhā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, vippayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe cattāro mahābhūtā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe tayo jīvitasaṅkhārā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti , vippayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe nāmañca rūpañca sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, vippayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe ime cuddasa dhammā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, vippayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe cattāro khandhā arūpino sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe pañcindriyāni sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe tayo hetū sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe nāmañca viññāṇañca sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe ime cuddasa dhammā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe ime aṭṭhavīsati dhammā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, vippayuttapaccayā honti. Gatisampattiyā ñāṇasampayutte imesaṃ aṭṭhannaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti.
ขตฺติยมหาสาลานํ พฺราหฺมณมหาสาลานํ คหปติมหาสาลานํ กามาวจรานํ เทวานํ ญาณสมฺปยุเตฺต กตเมสํ อฎฺฐนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติ? กุสลกมฺมสฺส ชวนกฺขเณ ตโย เหตู กุสลา; ตสฺมิํ ขเณ ชาตเจตนาย สหชาตปจฺจยา โหนฺติฯ เตน วุจฺจติ – ‘‘กุสลมูลปจฺจยาปิ สงฺขารา’’ฯ นิกนฺติกฺขเณ เทฺว เหตู อกุสลา; ตสฺมิํ ขเณ ชาตเจตนาย สหชาตปจฺจยา โหนฺติฯ เตน วุจฺจติ – ‘‘อกุสลมูลปจฺจยาปิ สงฺขารา’’ฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ ตโย เหตู อพฺยากตา; ตสฺมิํ ขเณ ชาตเจตนาย สหชาตปจฺจยา โหนฺติฯ เตน วุจฺจติ – ‘‘นามรูปปจฺจยาปิ วิญฺญาณํ, วิญฺญาณปจฺจยาปิ นามรูปํ’’ฯ
Khattiyamahāsālānaṃ brāhmaṇamahāsālānaṃ gahapatimahāsālānaṃ kāmāvacarānaṃ devānaṃ ñāṇasampayutte katamesaṃ aṭṭhannaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti? Kusalakammassa javanakkhaṇe tayo hetū kusalā; tasmiṃ khaṇe jātacetanāya sahajātapaccayā honti. Tena vuccati – ‘‘kusalamūlapaccayāpi saṅkhārā’’. Nikantikkhaṇe dve hetū akusalā; tasmiṃ khaṇe jātacetanāya sahajātapaccayā honti. Tena vuccati – ‘‘akusalamūlapaccayāpi saṅkhārā’’. Paṭisandhikkhaṇe tayo hetū abyākatā; tasmiṃ khaṇe jātacetanāya sahajātapaccayā honti. Tena vuccati – ‘‘nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi nāmarūpaṃ’’.
ปฎิสนฺธิกฺขเณ ปญฺจกฺขนฺธา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ จตฺตาโร มหาภูตา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ ตโย ชีวิตสงฺขารา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ นามญฺจ รูปญฺจ สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ อิเม จุทฺทส ธมฺมา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ จตฺตาโร ขนฺธา อรูปิโน สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ ปญฺจินฺทฺริยานิ สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ ตโย เหตู สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ นามญฺจ วิญฺญาณญฺจ สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ อิเม จุทฺทส ธมฺมา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ อิเม อฎฺฐวีสติ ธมฺมา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ขตฺติยมหาสาลานํ พฺราหฺมณมหาสาลานํ คหปติมหาสาลานํ กามาวจรานํ เทวานํ ญาณสมฺปยุเตฺต อิเมสํ อฎฺฐนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติฯ
Paṭisandhikkhaṇe pañcakkhandhā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, vippayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe cattāro mahābhūtā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe tayo jīvitasaṅkhārā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, vippayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe nāmañca rūpañca sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, vippayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe ime cuddasa dhammā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, vippayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe cattāro khandhā arūpino sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe pañcindriyāni sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe tayo hetū sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe nāmañca viññāṇañca sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe ime cuddasa dhammā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe ime aṭṭhavīsati dhammā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, vippayuttapaccayā honti. Khattiyamahāsālānaṃ brāhmaṇamahāsālānaṃ gahapatimahāsālānaṃ kāmāvacarānaṃ devānaṃ ñāṇasampayutte imesaṃ aṭṭhannaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti.
รูปาวจรานํ เทวานํ กตเมสํ อฎฺฐนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติ? กุสลกมฺมสฺส ชวนกฺขเณ ตโย เหตู กุสลา…เป.… รูปาวจรานํ เทวานํ อิเมสํ อฎฺฐนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติฯ
Rūpāvacarānaṃ devānaṃ katamesaṃ aṭṭhannaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti? Kusalakammassa javanakkhaṇe tayo hetū kusalā…pe… rūpāvacarānaṃ devānaṃ imesaṃ aṭṭhannaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti.
อรูปาวจรานํ เทวานํ กตเมสํ อฎฺฐนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติ? กุสลกมฺมสฺส ชวนกฺขเณ ตโย เหตู กุสลา; ตสฺมิํ ขเณ ชาตเจตนาย สหชาตปจฺจยา โหนฺติฯ เตน วุจฺจติ – ‘‘กุสลมูลปจฺจยาปิ สงฺขารา’’ฯ นิกนฺติกฺขเณ เทฺว เหตู อกุสลา; ตสฺมิํ ขเณ ชาตเจตนาย สหชาตปจฺจยา โหนฺติฯ เตน วุจฺจติ – ‘‘อกุสลมูลปจฺจยาปิ สงฺขารา’’ฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ ตโย เหตู อพฺยากตา; ตสฺมิํ ขเณ ชาตเจตนาย สหชาตปจฺจยา โหนฺติฯ เตน วุจฺจติ – ‘‘นามปจฺจยาปิ วิญฺญาณํ วิญฺญาณปจฺจยาปิ นามํ’’ฯ
Arūpāvacarānaṃ devānaṃ katamesaṃ aṭṭhannaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti? Kusalakammassa javanakkhaṇe tayo hetū kusalā; tasmiṃ khaṇe jātacetanāya sahajātapaccayā honti. Tena vuccati – ‘‘kusalamūlapaccayāpi saṅkhārā’’. Nikantikkhaṇe dve hetū akusalā; tasmiṃ khaṇe jātacetanāya sahajātapaccayā honti. Tena vuccati – ‘‘akusalamūlapaccayāpi saṅkhārā’’. Paṭisandhikkhaṇe tayo hetū abyākatā; tasmiṃ khaṇe jātacetanāya sahajātapaccayā honti. Tena vuccati – ‘‘nāmapaccayāpi viññāṇaṃ viññāṇapaccayāpi nāmaṃ’’.
ปฎิสนฺธิกฺขเณ จตฺตาโร ขนฺธา อรูปิโน สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ ปญฺจินฺทฺริยานิ สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ ตโย เหตู สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ นามญฺจ วิญฺญาณญฺจ สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ อิเม จุทฺทส ธมฺมา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ อรูปาวจรานํ เทวานํ อิเมสํ อฎฺฐนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติฯ
Paṭisandhikkhaṇe cattāro khandhā arūpino sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe pañcindriyāni sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe tayo hetū sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe nāmañca viññāṇañca sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe ime cuddasa dhammā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Arūpāvacarānaṃ devānaṃ imesaṃ aṭṭhannaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti.
๒๓๓. คติสมฺปตฺติยา ญาณวิปฺปยุเตฺต กตินํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติ? ขตฺติยมหาสาลานํ พฺราหฺมณมหาสาลานํ คหปติมหาสาลานํ กามาวจรานํ เทวานํ ญาณวิปฺปยุเตฺต กตินํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติ?
233. Gatisampattiyā ñāṇavippayutte katinaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti? Khattiyamahāsālānaṃ brāhmaṇamahāsālānaṃ gahapatimahāsālānaṃ kāmāvacarānaṃ devānaṃ ñāṇavippayutte katinaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti?
คติสมฺปตฺติยา ญาณวิปฺปยุเตฺต ฉนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติฯ ขตฺติยมหาสาลานํ พฺราหฺมณมหาสาลานํ คหปติมหาสาลานํ กามาวจรานํ เทวานํ ญาณวิปฺปยุเตฺต ฉนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติ ฯ
Gatisampattiyā ñāṇavippayutte channaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti. Khattiyamahāsālānaṃ brāhmaṇamahāsālānaṃ gahapatimahāsālānaṃ kāmāvacarānaṃ devānaṃ ñāṇavippayutte channaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti .
คติสมฺปตฺติยา ญาณวิปฺปยุเตฺต กตเมสํ ฉนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติ? กุสลกมฺมสฺส ชวนกฺขเณ เทฺว เหตู กุสลา; ตสฺมิํ ขเณ ชาตเจตนาย สหชาตปจฺจยา โหนฺติฯ เตน วุจฺจติ – กุสลมูลปจฺจยาปิ สงฺขาราฯ นิกนฺติกฺขเณ เทฺว เหตู อกุสลา; ตสฺมิํ ขเณ ชาตเจตนาย สหชาตปจฺจยา โหนฺติฯ เตน วุจฺจติ – อกุสลมูลปจฺจยาปิ สงฺขาราฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ เทฺว เหตู อพฺยากตา; ตสฺมิํ ขเณ ชาตเจตนาย สหชาตปจฺจยา โหนฺติฯ เตน วุจฺจติ – ‘‘นามรูปปจฺจยาปิ วิญฺญาณํ, วิญฺญาณปจฺจยาปิ นามรูปํ’’ฯ
Gatisampattiyā ñāṇavippayutte katamesaṃ channaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti? Kusalakammassa javanakkhaṇe dve hetū kusalā; tasmiṃ khaṇe jātacetanāya sahajātapaccayā honti. Tena vuccati – kusalamūlapaccayāpi saṅkhārā. Nikantikkhaṇe dve hetū akusalā; tasmiṃ khaṇe jātacetanāya sahajātapaccayā honti. Tena vuccati – akusalamūlapaccayāpi saṅkhārā. Paṭisandhikkhaṇe dve hetū abyākatā; tasmiṃ khaṇe jātacetanāya sahajātapaccayā honti. Tena vuccati – ‘‘nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi nāmarūpaṃ’’.
ปฎิสนฺธิกฺขเณ ปญฺจกฺขนฺธา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ จตฺตาโร มหาภูตา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ ตโย ชีวิตสงฺขารา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ นามญฺจ รูปญฺจ สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ อิเม จุทฺทส ธมฺมา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ จตฺตาโร ขนฺธา อรูปิโน สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ จตฺตาริ อินฺทฺริยานิ สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ เทฺว เหตู สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ นามญฺจ วิญฺญาณญฺจ สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ อิเม ทฺวาทส ธมฺมา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติ ฯ ปฎิสนฺธิกฺขเณ อิเม ฉพฺพีสติ ธมฺมา สหชาตปจฺจยา โหนฺติ, อญฺญมญฺญปจฺจยา โหนฺติ, นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปฺปยุตฺตปจฺจยา โหนฺติฯ คติสมฺปตฺติยา ญาณวิปฺปยุเตฺต อิเมสํ ฉนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติฯ
Paṭisandhikkhaṇe pañcakkhandhā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, vippayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe cattāro mahābhūtā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe tayo jīvitasaṅkhārā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, vippayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe nāmañca rūpañca sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, vippayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe ime cuddasa dhammā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, vippayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe cattāro khandhā arūpino sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe cattāri indriyāni sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe dve hetū sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe nāmañca viññāṇañca sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti. Paṭisandhikkhaṇe ime dvādasa dhammā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, sampayuttapaccayā honti . Paṭisandhikkhaṇe ime chabbīsati dhammā sahajātapaccayā honti, aññamaññapaccayā honti, nissayapaccayā honti, vippayuttapaccayā honti. Gatisampattiyā ñāṇavippayutte imesaṃ channaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti.
ขตฺติยมหาสาลานํ พฺราหฺมณมหาสาลานํ คหปติมหาสาลานํ กามาวจรานํ เทวานํ ญาณวิปฺปยุเตฺต กตเมสํ ฉนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหติ? กุสลกมฺมสฺส ชวนกฺขเณ เทฺว เหตู กุสลา; ตสฺมิํ ขเณ ชาตเจตนาย สหชาตปจฺจยา โหนฺติฯ เตน วุจฺจติ – ‘‘กุสลมูลปจฺจยาปิ สงฺขารา…เป.… ขตฺติยมหาสาลานํ พฺราหฺมณมหาสาลานํ คหปติมหาสาลานํ กามาวจรานํ เทวานํ ญาณวิปฺปยุเตฺต อิเมสํ ฉนฺนํ เหตูนํ ปจฺจยา อุปปตฺติ โหตี’’ติฯ
Khattiyamahāsālānaṃ brāhmaṇamahāsālānaṃ gahapatimahāsālānaṃ kāmāvacarānaṃ devānaṃ ñāṇavippayutte katamesaṃ channaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hoti? Kusalakammassa javanakkhaṇe dve hetū kusalā; tasmiṃ khaṇe jātacetanāya sahajātapaccayā honti. Tena vuccati – ‘‘kusalamūlapaccayāpi saṅkhārā…pe… khattiyamahāsālānaṃ brāhmaṇamahāsālānaṃ gahapatimahāsālānaṃ kāmāvacarānaṃ devānaṃ ñāṇavippayutte imesaṃ channaṃ hetūnaṃ paccayā upapatti hotī’’ti.
คติกถา นิฎฺฐิตาฯ
Gatikathā niṭṭhitā.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ปฎิสมฺภิทามคฺค-อฎฺฐกถา • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / คติกถาวณฺณนา • Gatikathāvaṇṇanā
