| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
၁၀. ဂဝေသီသုတ္တဝဏ္ဏနာ
10. Gavesīsuttavaṇṇanā
၁၈၀. ဒသမေ သိတံ ပာတ္ဝာကာသီတိ မဟာမဂ္ဂေနေဝ ဂစ္ဆန္တော တံ သာလဝနံ ဩလောကေတ္ဝာ ‘‘အတ္ထိ နု ခော ဣမသ္မိံ ဌာနေ ကိဉ္စိ သုကာရဏံ ဥပ္ပန္နပုဗ္ဗ’’န္တိ အဒ္ဒသ ကသ္သပဗုဒ္ဓကာလေ ဂဝေသိနာ ဥပာသကေန ကတံ သုကာရဏံ။ အထသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣဒံ သုကာရဏံ ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ အပာကဋံ ပဋိစ္ဆန္နံ, ဟန္ဒ နံ ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ ပာကဋံ ကရောမီ’’တိ မဂ္ဂာ ဩက္ကမ္မ အညတရသ္မိံ ပဒေသေ ဌိတောဝ သိတပာတုကမ္မံ အကာသိ, အဂ္ဂဂ္ဂဒန္တေ ဒသ္သေတ္ဝာ မန္ဒဟသိတံ ဟသိ ။ ယထာ ဟိ လောကိယမနုသ္သာ ဥဒရံ ပဟရန္တာ ‘‘ကဟံ ကဟ’’န္တိ ဟသန္တိ, န ဧဝံ ဗုဒ္ဓာ။ ဗုဒ္ဓာနံ ပန ဟသိတံ ဟဋ္ဌပဟဋ္ဌာကာရမတ္တမေဝ ဟောတိ။
180. Dasame sitaṃ pātvākāsīti mahāmaggeneva gacchanto taṃ sālavanaṃ oloketvā ‘‘atthi nu kho imasmiṃ ṭhāne kiñci sukāraṇaṃ uppannapubba’’nti addasa kassapabuddhakāle gavesinā upāsakena kataṃ sukāraṇaṃ. Athassa etadahosi – ‘‘idaṃ sukāraṇaṃ bhikkhusaṅghassa apākaṭaṃ paṭicchannaṃ, handa naṃ bhikkhusaṅghassa pākaṭaṃ karomī’’ti maggā okkamma aññatarasmiṃ padese ṭhitova sitapātukammaṃ akāsi, aggaggadante dassetvā mandahasitaṃ hasi . Yathā hi lokiyamanussā udaraṃ paharantā ‘‘kahaṃ kaha’’nti hasanti, na evaṃ buddhā. Buddhānaṃ pana hasitaṃ haṭṭhapahaṭṭhākāramattameva hoti.
ဟသိတဉ္စ နာမေတံ တေရသဟိ သောမနသ္သသဟဂတစိတ္တေဟိ ဟောတိ။ တတ္ထ လောကိယမဟာဇနော အကုသလတော စတူဟိ, ကာမာဝစရကုသလတော စတူဟီတိ အဋ္ဌဟိ စိတ္တေဟိ ဟသတိ, သေခာ အကုသလတော ဒိဋ္ဌိဂတသမ္ပယုတ္တာနိ ဒ္ဝေ အပနေတ္ဝာ ဆဟိ စိတ္တေဟိ ဟသန္တိ, ခီဏာသဝာ စတူဟိ သဟေတုကကိရိယစိတ္တေဟိ, ဧကေန အဟေတုကကိရိယစိတ္တေနာတိ ပဉ္စဟိ စိတ္တေဟိ ဟသန္တိ။ တေသုပိ ဗလဝာရမ္မဏေ အာပာထမာဂတေ ဒ္ဝီဟိ ဉာဏသမ္ပယုတ္တစိတ္တေဟိ ဟသန္တိ, ဒုဗ္ဗလာရမ္မဏေ ဒုဟေတုကစိတ္တဒ္ဝယေန စ အဟေတုကစိတ္တေန စာတိ တီဟိ စိတ္တေဟိ ဟသန္တိ။ ဣမသ္မိံ ပန ဌာနေ ကိရိယာဟေတုကမနောဝိညာဏဓာတုသောမနသ္သသဟဂတစိတ္တံ ဘဂဝတော ပဟဋ္ဌာကာရမတ္တဟသိတံ ဥပ္ပာဒေတိ။
Hasitañca nāmetaṃ terasahi somanassasahagatacittehi hoti. Tattha lokiyamahājano akusalato catūhi, kāmāvacarakusalato catūhīti aṭṭhahi cittehi hasati, sekhā akusalato diṭṭhigatasampayuttāni dve apanetvā chahi cittehi hasanti, khīṇāsavā catūhi sahetukakiriyacittehi, ekena ahetukakiriyacittenāti pañcahi cittehi hasanti. Tesupi balavārammaṇe āpāthamāgate dvīhi ñāṇasampayuttacittehi hasanti, dubbalārammaṇe duhetukacittadvayena ca ahetukacittena cāti tīhi cittehi hasanti. Imasmiṃ pana ṭhāne kiriyāhetukamanoviññāṇadhātusomanassasahagatacittaṃ bhagavato pahaṭṭhākāramattahasitaṃ uppādeti.
တံ ပနေတံ ဟသိတံ ဧဝံ အပ္ပမတ္တကမ္ပိ ထေရသ္သ ပာကဋံ အဟောသိ။ ကထံ? တထာရူပေ ဟိ ကာလေ တထာဂတသ္သ စတူဟိ ဒာဌာဟိ စာတုဒ္ဒီပိကမဟာမေဃမုခတော သမောသရိတာ ဝိဇ္ဇုလတာ ဝိယ ဝိရောစမာနာ မဟာတာလက္ခန္ဓပ္ပမာဏာ ရသ္မိဝဋ္ဋိယော ဥဋ္ဌဟိတ္ဝာ တိက္ခတ္တုံ သိရဝရံ ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ ဒာဌဂ္ဂေသုယေဝ အန္တရဓာယန္တိ။ တေန သညာဏေန အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ပစ္ဆတော ဂစ္ဆမာနောပိ သိတပာတုဘာဝံ ဇာနာတိ။
Taṃ panetaṃ hasitaṃ evaṃ appamattakampi therassa pākaṭaṃ ahosi. Kathaṃ? Tathārūpe hi kāle tathāgatassa catūhi dāṭhāhi cātuddīpikamahāmeghamukhato samosaritā vijjulatā viya virocamānā mahātālakkhandhappamāṇā rasmivaṭṭiyo uṭṭhahitvā tikkhattuṃ siravaraṃ padakkhiṇaṃ katvā dāṭhaggesuyeva antaradhāyanti. Tena saññāṇena āyasmā ānando bhagavato pacchato gacchamānopi sitapātubhāvaṃ jānāti.
ဣဒ္ဓန္တိ သမိဒ္ဓံ။ ဖီတန္တိ အတိသမိဒ္ဓံ သဗ္ဗပာလိဖုလ္လံ ဝိယ။ အာကိဏ္ဏမနုသ္သန္တိ ဇနသမာကုလံ။ သီလေသု အပရိပူရကာရီတိ ပဉ္စသု သီလေသု အသမတ္တကာရီ။ ပဋိဒေသိတာနီတိ ဥပာသကဘာဝံ ပဋိဒေသိတာနိ။ သမာဒပိတာနီတိ သရဏေသု ပတိဋ္ဌာပိတာနီတိ အတ္ထော။ ဣစ္စေတံ သမသမန္တိ ဣတိ ဧတံ ကာရဏံ သဗ္ဗာကာရတော သမဘာဝေနေဝ သမံ, န ဧကဒေသေန။ နတ္ထိ ကိဉ္စိ အတိရေကန္တိ မယ္ဟံ ဣမေဟိ ကိဉ္စိ အတိရေကံ နတ္ထိ။ ဟန္ဒာတိ ဝဝသ္သဂ္ဂတ္ထေ နိပာတော။ အတိရေကာယာတိ ဝိသေသကာရဏတ္ထာယ ပဋိပဇ္ဇာမီတိ အတ္ထော။ သီလေသု ပရိပူရကာရိံ ဓာရေထာတိ ပဉ္စသု သီလေသု သမတ္တကာရီတိ ဇာနာထ။ ဧတ္တာဝတာ တေန ပဉ္စ သီလာနိ သမာဒိန္နာနိ နာမ ဟောန္တိ။ ကိမင္ဂ ပန န မယန္တိ မယံ ပန ကေနေဝ ကာရဏေန ပရိပူရကာရိနော န ဘဝိသ္သာမ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝာတိ။
Iddhanti samiddhaṃ. Phītanti atisamiddhaṃ sabbapāliphullaṃ viya. Ākiṇṇamanussanti janasamākulaṃ. Sīlesu aparipūrakārīti pañcasu sīlesu asamattakārī. Paṭidesitānīti upāsakabhāvaṃ paṭidesitāni. Samādapitānīti saraṇesu patiṭṭhāpitānīti attho. Iccetaṃ samasamanti iti etaṃ kāraṇaṃ sabbākārato samabhāveneva samaṃ, na ekadesena. Natthi kiñci atirekanti mayhaṃ imehi kiñci atirekaṃ natthi. Handāti vavassaggatthe nipāto. Atirekāyāti visesakāraṇatthāya paṭipajjāmīti attho. Sīlesu paripūrakāriṃ dhārethāti pañcasu sīlesu samattakārīti jānātha. Ettāvatā tena pañca sīlāni samādinnāni nāma honti. Kimaṅga pana na mayanti mayaṃ pana keneva kāraṇena paripūrakārino na bhavissāma. Sesamettha uttānamevāti.
ဥပာသကဝဂ္ဂော တတိယော။
Upāsakavaggo tatiyo.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၁၀. ဂဝေသီသုတ္တံ • 10. Gavesīsuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၁၀. ဂဝေသီသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Gavesīsuttavaṇṇanā
