| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
೧೦. ಗವೇಸೀಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
10. Gavesīsuttavaṇṇanā
೧೮೦. ದಸಮೇ ಸಿತಂ ಪಾತ್ವಾಕಾಸೀತಿ ಮಹಾಮಗ್ಗೇನೇವ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ತಂ ಸಾಲವನಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ‘‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಕಿಞ್ಚಿ ಸುಕಾರಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಪುಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಅದ್ದಸ ಕಸ್ಸಪಬುದ್ಧಕಾಲೇ ಗವೇಸಿನಾ ಉಪಾಸಕೇನ ಕತಂ ಸುಕಾರಣಂ। ಅಥಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಇದಂ ಸುಕಾರಣಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅಪಾಕಟಂ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ, ಹನ್ದ ನಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಾಕಟಂ ಕರೋಮೀ’’ತಿ ಮಗ್ಗಾ ಓಕ್ಕಮ್ಮ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಪದೇಸೇ ಠಿತೋವ ಸಿತಪಾತುಕಮ್ಮಂ ಅಕಾಸಿ, ಅಗ್ಗಗ್ಗದನ್ತೇ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಮನ್ದಹಸಿತಂ ಹಸಿ । ಯಥಾ ಹಿ ಲೋಕಿಯಮನುಸ್ಸಾ ಉದರಂ ಪಹರನ್ತಾ ‘‘ಕಹಂ ಕಹ’’ನ್ತಿ ಹಸನ್ತಿ, ನ ಏವಂ ಬುದ್ಧಾ। ಬುದ್ಧಾನಂ ಪನ ಹಸಿತಂ ಹಟ್ಠಪಹಟ್ಠಾಕಾರಮತ್ತಮೇವ ಹೋತಿ।
180. Dasame sitaṃ pātvākāsīti mahāmaggeneva gacchanto taṃ sālavanaṃ oloketvā ‘‘atthi nu kho imasmiṃ ṭhāne kiñci sukāraṇaṃ uppannapubba’’nti addasa kassapabuddhakāle gavesinā upāsakena kataṃ sukāraṇaṃ. Athassa etadahosi – ‘‘idaṃ sukāraṇaṃ bhikkhusaṅghassa apākaṭaṃ paṭicchannaṃ, handa naṃ bhikkhusaṅghassa pākaṭaṃ karomī’’ti maggā okkamma aññatarasmiṃ padese ṭhitova sitapātukammaṃ akāsi, aggaggadante dassetvā mandahasitaṃ hasi . Yathā hi lokiyamanussā udaraṃ paharantā ‘‘kahaṃ kaha’’nti hasanti, na evaṃ buddhā. Buddhānaṃ pana hasitaṃ haṭṭhapahaṭṭhākāramattameva hoti.
ಹಸಿತಞ್ಚ ನಾಮೇತಂ ತೇರಸಹಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಚಿತ್ತೇಹಿ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ಲೋಕಿಯಮಹಾಜನೋ ಅಕುಸಲತೋ ಚತೂಹಿ, ಕಾಮಾವಚರಕುಸಲತೋ ಚತೂಹೀತಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಚಿತ್ತೇಹಿ ಹಸತಿ, ಸೇಖಾ ಅಕುಸಲತೋ ದಿಟ್ಠಿಗತಸಮ್ಪಯುತ್ತಾನಿ ದ್ವೇ ಅಪನೇತ್ವಾ ಛಹಿ ಚಿತ್ತೇಹಿ ಹಸನ್ತಿ, ಖೀಣಾಸವಾ ಚತೂಹಿ ಸಹೇತುಕಕಿರಿಯಚಿತ್ತೇಹಿ, ಏಕೇನ ಅಹೇತುಕಕಿರಿಯಚಿತ್ತೇನಾತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಚಿತ್ತೇಹಿ ಹಸನ್ತಿ। ತೇಸುಪಿ ಬಲವಾರಮ್ಮಣೇ ಆಪಾಥಮಾಗತೇ ದ್ವೀಹಿ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಚಿತ್ತೇಹಿ ಹಸನ್ತಿ, ದುಬ್ಬಲಾರಮ್ಮಣೇ ದುಹೇತುಕಚಿತ್ತದ್ವಯೇನ ಚ ಅಹೇತುಕಚಿತ್ತೇನ ಚಾತಿ ತೀಹಿ ಚಿತ್ತೇಹಿ ಹಸನ್ತಿ। ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪನ ಠಾನೇ ಕಿರಿಯಾಹೇತುಕಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಚಿತ್ತಂ ಭಗವತೋ ಪಹಟ್ಠಾಕಾರಮತ್ತಹಸಿತಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ।
Hasitañca nāmetaṃ terasahi somanassasahagatacittehi hoti. Tattha lokiyamahājano akusalato catūhi, kāmāvacarakusalato catūhīti aṭṭhahi cittehi hasati, sekhā akusalato diṭṭhigatasampayuttāni dve apanetvā chahi cittehi hasanti, khīṇāsavā catūhi sahetukakiriyacittehi, ekena ahetukakiriyacittenāti pañcahi cittehi hasanti. Tesupi balavārammaṇe āpāthamāgate dvīhi ñāṇasampayuttacittehi hasanti, dubbalārammaṇe duhetukacittadvayena ca ahetukacittena cāti tīhi cittehi hasanti. Imasmiṃ pana ṭhāne kiriyāhetukamanoviññāṇadhātusomanassasahagatacittaṃ bhagavato pahaṭṭhākāramattahasitaṃ uppādeti.
ತಂ ಪನೇತಂ ಹಸಿತಂ ಏವಂ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಮ್ಪಿ ಥೇರಸ್ಸ ಪಾಕಟಂ ಅಹೋಸಿ। ಕಥಂ? ತಥಾರೂಪೇ ಹಿ ಕಾಲೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಚತೂಹಿ ದಾಠಾಹಿ ಚಾತುದ್ದೀಪಿಕಮಹಾಮೇಘಮುಖತೋ ಸಮೋಸರಿತಾ ವಿಜ್ಜುಲತಾ ವಿಯ ವಿರೋಚಮಾನಾ ಮಹಾತಾಲಕ್ಖನ್ಧಪ್ಪಮಾಣಾ ರಸ್ಮಿವಟ್ಟಿಯೋ ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಸಿರವರಂ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ದಾಠಗ್ಗೇಸುಯೇವ ಅನ್ತರಧಾಯನ್ತಿ। ತೇನ ಸಞ್ಞಾಣೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಛತೋ ಗಚ್ಛಮಾನೋಪಿ ಸಿತಪಾತುಭಾವಂ ಜಾನಾತಿ।
Taṃ panetaṃ hasitaṃ evaṃ appamattakampi therassa pākaṭaṃ ahosi. Kathaṃ? Tathārūpe hi kāle tathāgatassa catūhi dāṭhāhi cātuddīpikamahāmeghamukhato samosaritā vijjulatā viya virocamānā mahātālakkhandhappamāṇā rasmivaṭṭiyo uṭṭhahitvā tikkhattuṃ siravaraṃ padakkhiṇaṃ katvā dāṭhaggesuyeva antaradhāyanti. Tena saññāṇena āyasmā ānando bhagavato pacchato gacchamānopi sitapātubhāvaṃ jānāti.
ಇದ್ಧನ್ತಿ ಸಮಿದ್ಧಂ। ಫೀತನ್ತಿ ಅತಿಸಮಿದ್ಧಂ ಸಬ್ಬಪಾಲಿಫುಲ್ಲಂ ವಿಯ। ಆಕಿಣ್ಣಮನುಸ್ಸನ್ತಿ ಜನಸಮಾಕುಲಂ। ಸೀಲೇಸು ಅಪರಿಪೂರಕಾರೀತಿ ಪಞ್ಚಸು ಸೀಲೇಸು ಅಸಮತ್ತಕಾರೀ। ಪಟಿದೇಸಿತಾನೀತಿ ಉಪಾಸಕಭಾವಂ ಪಟಿದೇಸಿತಾನಿ। ಸಮಾದಪಿತಾನೀತಿ ಸರಣೇಸು ಪತಿಟ್ಠಾಪಿತಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇಚ್ಚೇತಂ ಸಮಸಮನ್ತಿ ಇತಿ ಏತಂ ಕಾರಣಂ ಸಬ್ಬಾಕಾರತೋ ಸಮಭಾವೇನೇವ ಸಮಂ, ನ ಏಕದೇಸೇನ। ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಅತಿರೇಕನ್ತಿ ಮಯ್ಹಂ ಇಮೇಹಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಅತಿರೇಕಂ ನತ್ಥಿ। ಹನ್ದಾತಿ ವವಸ್ಸಗ್ಗತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ। ಅತಿರೇಕಾಯಾತಿ ವಿಸೇಸಕಾರಣತ್ಥಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೀಲೇಸು ಪರಿಪೂರಕಾರಿಂ ಧಾರೇಥಾತಿ ಪಞ್ಚಸು ಸೀಲೇಸು ಸಮತ್ತಕಾರೀತಿ ಜಾನಾಥ। ಏತ್ತಾವತಾ ತೇನ ಪಞ್ಚ ಸೀಲಾನಿ ಸಮಾದಿನ್ನಾನಿ ನಾಮ ಹೋನ್ತಿ। ಕಿಮಙ್ಗ ಪನ ನ ಮಯನ್ತಿ ಮಯಂ ಪನ ಕೇನೇವ ಕಾರಣೇನ ಪರಿಪೂರಕಾರಿನೋ ನ ಭವಿಸ್ಸಾಮ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ।
Iddhanti samiddhaṃ. Phītanti atisamiddhaṃ sabbapāliphullaṃ viya. Ākiṇṇamanussanti janasamākulaṃ. Sīlesu aparipūrakārīti pañcasu sīlesu asamattakārī. Paṭidesitānīti upāsakabhāvaṃ paṭidesitāni. Samādapitānīti saraṇesu patiṭṭhāpitānīti attho. Iccetaṃ samasamanti iti etaṃ kāraṇaṃ sabbākārato samabhāveneva samaṃ, na ekadesena. Natthi kiñci atirekanti mayhaṃ imehi kiñci atirekaṃ natthi. Handāti vavassaggatthe nipāto. Atirekāyāti visesakāraṇatthāya paṭipajjāmīti attho. Sīlesu paripūrakāriṃ dhārethāti pañcasu sīlesu samattakārīti jānātha. Ettāvatā tena pañca sīlāni samādinnāni nāma honti. Kimaṅga pana na mayanti mayaṃ pana keneva kāraṇena paripūrakārino na bhavissāma. Sesamettha uttānamevāti.
ಉಪಾಸಕವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ।
Upāsakavaggo tatiyo.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೧೦. ಗವೇಸೀಸುತ್ತಂ • 10. Gavesīsuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೧೦. ಗವೇಸೀಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Gavesīsuttavaṇṇanā
