| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
༡༠. གཝེསཱིསུཏྟཝཎྞནཱ
10. Gavesīsuttavaṇṇanā
༡༨༠. དསམེ སིཏཾ པཱཏྭཱཀཱསཱིཏི མཧཱམགྒེནེཝ གཙྪནྟོ ཏཾ སཱལཝནཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ ཀིཉྩི སུཀཱརཎཾ ཨུཔྤནྣཔུབྦ’’ནྟི ཨདྡས ཀསྶཔབུདྡྷཀཱལེ གཝེསིནཱ ཨུཔཱསཀེན ཀཏཾ སུཀཱརཎཾ། ཨཐསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨིདཾ སུཀཱརཎཾ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཨཔཱཀཊཾ པཊིཙྪནྣཾ, ཧནྡ ནཾ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ པཱཀཊཾ ཀརོམཱི’’ཏི མགྒཱ ཨོཀྐམྨ ཨཉྙཏརསྨིཾ པདེསེ ཋིཏོཝ སིཏཔཱཏུཀམྨཾ ཨཀཱསི, ཨགྒགྒདནྟེ དསྶེཏྭཱ མནྡཧསིཏཾ ཧསི ། ཡཐཱ ཧི ལོཀིཡམནུསྶཱ ཨུདརཾ པཧརནྟཱ ‘‘ཀཧཾ ཀཧ’’ནྟི ཧསནྟི, ན ཨེཝཾ བུདྡྷཱ། བུདྡྷཱནཾ པན ཧསིཏཾ ཧཊྛཔཧཊྛཱཀཱརམཏྟམེཝ ཧོཏི།
180. Dasame sitaṃ pātvākāsīti mahāmaggeneva gacchanto taṃ sālavanaṃ oloketvā ‘‘atthi nu kho imasmiṃ ṭhāne kiñci sukāraṇaṃ uppannapubba’’nti addasa kassapabuddhakāle gavesinā upāsakena kataṃ sukāraṇaṃ. Athassa etadahosi – ‘‘idaṃ sukāraṇaṃ bhikkhusaṅghassa apākaṭaṃ paṭicchannaṃ, handa naṃ bhikkhusaṅghassa pākaṭaṃ karomī’’ti maggā okkamma aññatarasmiṃ padese ṭhitova sitapātukammaṃ akāsi, aggaggadante dassetvā mandahasitaṃ hasi . Yathā hi lokiyamanussā udaraṃ paharantā ‘‘kahaṃ kaha’’nti hasanti, na evaṃ buddhā. Buddhānaṃ pana hasitaṃ haṭṭhapahaṭṭhākāramattameva hoti.
ཧསིཏཉྩ ནཱམེཏཾ ཏེརསཧི སོམནསྶསཧགཏཙིཏྟེཧི ཧོཏི། ཏཏྠ ལོཀིཡམཧཱཛནོ ཨཀུསལཏོ ཙཏཱུཧི, ཀཱམཱཝཙརཀུསལཏོ ཙཏཱུཧཱིཏི ཨཊྛཧི ཙིཏྟེཧི ཧསཏི, སེཁཱ ཨཀུསལཏོ དིཊྛིགཏསམྤཡུཏྟཱནི དྭེ ཨཔནེཏྭཱ ཚཧི ཙིཏྟེཧི ཧསནྟི, ཁཱིཎཱསཝཱ ཙཏཱུཧི སཧེཏུཀཀིརིཡཙིཏྟེཧི, ཨེཀེན ཨཧེཏུཀཀིརིཡཙིཏྟེནཱཏི པཉྩཧི ཙིཏྟེཧི ཧསནྟི། ཏེསུཔི བལཝཱརམྨཎེ ཨཱཔཱཐམཱགཏེ དྭཱིཧི ཉཱཎསམྤཡུཏྟཙིཏྟེཧི ཧསནྟི, དུབྦལཱརམྨཎེ དུཧེཏུཀཙིཏྟདྭཡེན ཙ ཨཧེཏུཀཙིཏྟེན ཙཱཏི ཏཱིཧི ཙིཏྟེཧི ཧསནྟི། ཨིམསྨིཾ པན ཋཱནེ ཀིརིཡཱཧེཏུཀམནོཝིཉྙཱཎདྷཱཏུསོམནསྶསཧགཏཙིཏྟཾ བྷགཝཏོ པཧཊྛཱཀཱརམཏྟཧསིཏཾ ཨུཔྤཱདེཏི།
Hasitañca nāmetaṃ terasahi somanassasahagatacittehi hoti. Tattha lokiyamahājano akusalato catūhi, kāmāvacarakusalato catūhīti aṭṭhahi cittehi hasati, sekhā akusalato diṭṭhigatasampayuttāni dve apanetvā chahi cittehi hasanti, khīṇāsavā catūhi sahetukakiriyacittehi, ekena ahetukakiriyacittenāti pañcahi cittehi hasanti. Tesupi balavārammaṇe āpāthamāgate dvīhi ñāṇasampayuttacittehi hasanti, dubbalārammaṇe duhetukacittadvayena ca ahetukacittena cāti tīhi cittehi hasanti. Imasmiṃ pana ṭhāne kiriyāhetukamanoviññāṇadhātusomanassasahagatacittaṃ bhagavato pahaṭṭhākāramattahasitaṃ uppādeti.
ཏཾ པནེཏཾ ཧསིཏཾ ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟཀམྤི ཐེརསྶ པཱཀཊཾ ཨཧོསི། ཀཐཾ? ཏཐཱརཱུཔེ ཧི ཀཱལེ ཏཐཱགཏསྶ ཙཏཱུཧི དཱཋཱཧི ཙཱཏུདྡཱིཔིཀམཧཱམེགྷམུཁཏོ སམོསརིཏཱ ཝིཛྫུལཏཱ ཝིཡ ཝིརོཙམཱནཱ མཧཱཏཱལཀྑནྡྷཔྤམཱཎཱ རསྨིཝཊྚིཡོ ཨུཊྛཧིཏྭཱ ཏིཀྑཏྟུཾ སིརཝརཾ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ དཱཋགྒེསུཡེཝ ཨནྟརདྷཱཡནྟི། ཏེན སཉྙཱཎེན ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྪཏོ གཙྪམཱནོཔི སིཏཔཱཏུབྷཱཝཾ ཛཱནཱཏི།
Taṃ panetaṃ hasitaṃ evaṃ appamattakampi therassa pākaṭaṃ ahosi. Kathaṃ? Tathārūpe hi kāle tathāgatassa catūhi dāṭhāhi cātuddīpikamahāmeghamukhato samosaritā vijjulatā viya virocamānā mahātālakkhandhappamāṇā rasmivaṭṭiyo uṭṭhahitvā tikkhattuṃ siravaraṃ padakkhiṇaṃ katvā dāṭhaggesuyeva antaradhāyanti. Tena saññāṇena āyasmā ānando bhagavato pacchato gacchamānopi sitapātubhāvaṃ jānāti.
ཨིདྡྷནྟི སམིདྡྷཾ། ཕཱིཏནྟི ཨཏིསམིདྡྷཾ སབྦཔཱལིཕུལླཾ ཝིཡ། ཨཱཀིཎྞམནུསྶནྟི ཛནསམཱཀུལཾ། སཱིལེསུ ཨཔརིཔཱུརཀཱརཱིཏི པཉྩསུ སཱིལེསུ ཨསམཏྟཀཱརཱི། པཊིདེསིཏཱནཱིཏི ཨུཔཱསཀབྷཱཝཾ པཊིདེསིཏཱནི། སམཱདཔིཏཱནཱིཏི སརཎེསུ པཏིཊྛཱཔིཏཱནཱིཏི ཨཏྠོ། ཨིཙྩེཏཾ སམསམནྟི ཨིཏི ཨེཏཾ ཀཱརཎཾ སབྦཱཀཱརཏོ སམབྷཱཝེནེཝ སམཾ, ན ཨེཀདེསེན། ནཏྠི ཀིཉྩི ཨཏིརེཀནྟི མཡ྄ཧཾ ཨིམེཧི ཀིཉྩི ཨཏིརེཀཾ ནཏྠི། ཧནྡཱཏི ཝཝསྶགྒཏྠེ ནིཔཱཏོ། ཨཏིརེཀཱཡཱཏི ཝིསེསཀཱརཎཏྠཱཡ པཊིཔཛྫཱམཱིཏི ཨཏྠོ། སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིཾ དྷཱརེཐཱཏི པཉྩསུ སཱིལེསུ སམཏྟཀཱརཱིཏི ཛཱནཱཐ། ཨེཏྟཱཝཏཱ ཏེན པཉྩ སཱིལཱནི སམཱདིནྣཱནི ནཱམ ཧོནྟི། ཀིམངྒ པན ན མཡནྟི མཡཾ པན ཀེནེཝ ཀཱརཎེན པརིཔཱུརཀཱརིནོ ན བྷཝིསྶཱམ། སེསམེཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི།
Iddhanti samiddhaṃ. Phītanti atisamiddhaṃ sabbapāliphullaṃ viya. Ākiṇṇamanussanti janasamākulaṃ. Sīlesu aparipūrakārīti pañcasu sīlesu asamattakārī. Paṭidesitānīti upāsakabhāvaṃ paṭidesitāni. Samādapitānīti saraṇesu patiṭṭhāpitānīti attho. Iccetaṃ samasamanti iti etaṃ kāraṇaṃ sabbākārato samabhāveneva samaṃ, na ekadesena. Natthi kiñci atirekanti mayhaṃ imehi kiñci atirekaṃ natthi. Handāti vavassaggatthe nipāto. Atirekāyāti visesakāraṇatthāya paṭipajjāmīti attho. Sīlesu paripūrakāriṃ dhārethāti pañcasu sīlesu samattakārīti jānātha. Ettāvatā tena pañca sīlāni samādinnāni nāma honti. Kimaṅga pana na mayanti mayaṃ pana keneva kāraṇena paripūrakārino na bhavissāma. Sesamettha uttānamevāti.
ཨུཔཱསཀཝགྒོ ཏཏིཡོ།
Upāsakavaggo tatiyo.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ • Aṅguttaranikāya / ༡༠. གཝེསཱིསུཏྟཾ • 10. Gavesīsuttaṃ
ཊཱིཀཱ • Tīkā / སུཏྟཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ༡༠. གཝེསཱིསུཏྟཝཎྞནཱ • 10. Gavesīsuttavaṇṇanā
