| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
੧੦. ਗવੇਸੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
10. Gavesīsuttavaṇṇanā
੧੮੦. ਦਸਮੇ ਸਿਤਂ ਪਾਤ੍વਾਕਾਸੀਤਿ ਮਹਾਮਗ੍ਗੇਨੇવ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਤਂ ਸਾਲવਨਂ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸੁਕਾਰਣਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਅਦ੍ਦਸ ਕਸ੍ਸਪਬੁਦ੍ਧਕਾਲੇ ਗવੇਸਿਨਾ ਉਪਾਸਕੇਨ ਕਤਂ ਸੁਕਾਰਣਂ। ਅਥਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਇਦਂ ਸੁਕਾਰਣਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਪਾਕਟਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ, ਹਨ੍ਦ ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਠਿਤੋવ ਸਿਤਪਾਤੁਕਮ੍ਮਂ ਅਕਾਸਿ, ਅਗ੍ਗਗ੍ਗਦਨ੍ਤੇ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਮਨ੍ਦਹਸਿਤਂ ਹਸਿ । ਯਥਾ ਹਿ ਲੋਕਿਯਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਦਰਂ ਪਹਰਨ੍ਤਾ ‘‘ਕਹਂ ਕਹ’’ਨ੍ਤਿ ਹਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਏવਂ ਬੁਦ੍ਧਾ। ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਹਸਿਤਂ ਹਟ੍ਠਪਹਟ੍ਠਾਕਾਰਮਤ੍ਤਮੇવ ਹੋਤਿ।
180. Dasame sitaṃ pātvākāsīti mahāmaggeneva gacchanto taṃ sālavanaṃ oloketvā ‘‘atthi nu kho imasmiṃ ṭhāne kiñci sukāraṇaṃ uppannapubba’’nti addasa kassapabuddhakāle gavesinā upāsakena kataṃ sukāraṇaṃ. Athassa etadahosi – ‘‘idaṃ sukāraṇaṃ bhikkhusaṅghassa apākaṭaṃ paṭicchannaṃ, handa naṃ bhikkhusaṅghassa pākaṭaṃ karomī’’ti maggā okkamma aññatarasmiṃ padese ṭhitova sitapātukammaṃ akāsi, aggaggadante dassetvā mandahasitaṃ hasi . Yathā hi lokiyamanussā udaraṃ paharantā ‘‘kahaṃ kaha’’nti hasanti, na evaṃ buddhā. Buddhānaṃ pana hasitaṃ haṭṭhapahaṭṭhākāramattameva hoti.
ਹਸਿਤਞ੍ਚ ਨਾਮੇਤਂ ਤੇਰਸਹਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਸਹਗਤਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਲੋਕਿਯਮਹਾਜਨੋ ਅਕੁਸਲਤੋ ਚਤੂਹਿ, ਕਾਮਾવਚਰਕੁਸਲਤੋ ਚਤੂਹੀਤਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਹਸਤਿ, ਸੇਖਾ ਅਕੁਸਲਤੋ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਿ ਦ੍વੇ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਛਹਿ ਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਹਸਨ੍ਤਿ, ਖੀਣਾਸવਾ ਚਤੂਹਿ ਸਹੇਤੁਕਕਿਰਿਯਚਿਤ੍ਤੇਹਿ, ਏਕੇਨ ਅਹੇਤੁਕਕਿਰਿਯਚਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਹਸਨ੍ਤਿ। ਤੇਸੁਪਿ ਬਲવਾਰਮ੍ਮਣੇ ਆਪਾਥਮਾਗਤੇ ਦ੍વੀਹਿ ਞਾਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਹਸਨ੍ਤਿ, ਦੁਬ੍ਬਲਾਰਮ੍ਮਣੇ ਦੁਹੇਤੁਕਚਿਤ੍ਤਦ੍વਯੇਨ ਚ ਅਹੇਤੁਕਚਿਤ੍ਤੇਨ ਚਾਤਿ ਤੀਹਿ ਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਹਸਨ੍ਤਿ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਠਾਨੇ ਕਿਰਿਯਾਹੇਤੁਕਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁਸੋਮਨਸ੍ਸਸਹਗਤਚਿਤ੍ਤਂ ਭਗવਤੋ ਪਹਟ੍ਠਾਕਾਰਮਤ੍ਤਹਸਿਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ।
Hasitañca nāmetaṃ terasahi somanassasahagatacittehi hoti. Tattha lokiyamahājano akusalato catūhi, kāmāvacarakusalato catūhīti aṭṭhahi cittehi hasati, sekhā akusalato diṭṭhigatasampayuttāni dve apanetvā chahi cittehi hasanti, khīṇāsavā catūhi sahetukakiriyacittehi, ekena ahetukakiriyacittenāti pañcahi cittehi hasanti. Tesupi balavārammaṇe āpāthamāgate dvīhi ñāṇasampayuttacittehi hasanti, dubbalārammaṇe duhetukacittadvayena ca ahetukacittena cāti tīhi cittehi hasanti. Imasmiṃ pana ṭhāne kiriyāhetukamanoviññāṇadhātusomanassasahagatacittaṃ bhagavato pahaṭṭhākāramattahasitaṃ uppādeti.
ਤਂ ਪਨੇਤਂ ਹਸਿਤਂ ਏવਂ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਾਕਟਂ ਅਹੋਸਿ। ਕਥਂ? ਤਥਾਰੂਪੇ ਹਿ ਕਾਲੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਚਤੂਹਿ ਦਾਠਾਹਿ ਚਾਤੁਦ੍ਦੀਪਿਕਮਹਾਮੇਘਮੁਖਤੋ ਸਮੋਸਰਿਤਾ વਿਜ੍ਜੁਲਤਾ વਿਯ વਿਰੋਚਮਾਨਾ ਮਹਾਤਾਲਕ੍ਖਨ੍ਧਪ੍ਪਮਾਣਾ ਰਸ੍ਮਿવਟ੍ਟਿਯੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸਿਰવਰਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਦਾਠਗ੍ਗੇਸੁਯੇવ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਨ੍ਤਿ। ਤੇਨ ਸਞ੍ਞਾਣੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਛਤੋ ਗਚ੍ਛਮਾਨੋਪਿ ਸਿਤਪਾਤੁਭਾવਂ ਜਾਨਾਤਿ।
Taṃ panetaṃ hasitaṃ evaṃ appamattakampi therassa pākaṭaṃ ahosi. Kathaṃ? Tathārūpe hi kāle tathāgatassa catūhi dāṭhāhi cātuddīpikamahāmeghamukhato samosaritā vijjulatā viya virocamānā mahātālakkhandhappamāṇā rasmivaṭṭiyo uṭṭhahitvā tikkhattuṃ siravaraṃ padakkhiṇaṃ katvā dāṭhaggesuyeva antaradhāyanti. Tena saññāṇena āyasmā ānando bhagavato pacchato gacchamānopi sitapātubhāvaṃ jānāti.
ਇਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸਮਿਦ੍ਧਂ। ਫੀਤਨ੍ਤਿ ਅਤਿਸਮਿਦ੍ਧਂ ਸਬ੍ਬਪਾਲਿਫੁਲ੍ਲਂ વਿਯ। ਆਕਿਣ੍ਣਮਨੁਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਜਨਸਮਾਕੁਲਂ। ਸੀਲੇਸੁ ਅਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀਤਿ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸੀਲੇਸੁ ਅਸਮਤ੍ਤਕਾਰੀ। ਪਟਿਦੇਸਿਤਾਨੀਤਿ ਉਪਾਸਕਭਾવਂ ਪਟਿਦੇਸਿਤਾਨਿ। ਸਮਾਦਪਿਤਾਨੀਤਿ ਸਰਣੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਸਮਸਮਨ੍ਤਿ ਇਤਿ ਏਤਂ ਕਾਰਣਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ ਸਮਭਾવੇਨੇવ ਸਮਂ, ਨ ਏਕਦੇਸੇਨ। ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤਿਰੇਕਨ੍ਤਿ ਮਯ੍ਹਂ ਇਮੇਹਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਤਿਰੇਕਂ ਨਤ੍ਥਿ। ਹਨ੍ਦਾਤਿ વવਸ੍ਸਗ੍ਗਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ। ਅਤਿਰੇਕਾਯਾਤਿ વਿਸੇਸਕਾਰਣਤ੍ਥਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਂ ਧਾਰੇਥਾਤਿ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸੀਲੇਸੁ ਸਮਤ੍ਤਕਾਰੀਤਿ ਜਾਨਾਥ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਤੇਨ ਪਞ੍ਚ ਸੀਲਾਨਿ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਾਨਿ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਕਿਮਙ੍ਗ ਪਨ ਨ ਮਯਨ੍ਤਿ ਮਯਂ ਪਨ ਕੇਨੇવ ਕਾਰਣੇਨ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਨੋ ਨ ਭવਿਸ੍ਸਾਮ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવਾਤਿ।
Iddhanti samiddhaṃ. Phītanti atisamiddhaṃ sabbapāliphullaṃ viya. Ākiṇṇamanussanti janasamākulaṃ. Sīlesu aparipūrakārīti pañcasu sīlesu asamattakārī. Paṭidesitānīti upāsakabhāvaṃ paṭidesitāni. Samādapitānīti saraṇesu patiṭṭhāpitānīti attho. Iccetaṃ samasamanti iti etaṃ kāraṇaṃ sabbākārato samabhāveneva samaṃ, na ekadesena. Natthi kiñci atirekanti mayhaṃ imehi kiñci atirekaṃ natthi. Handāti vavassaggatthe nipāto. Atirekāyāti visesakāraṇatthāya paṭipajjāmīti attho. Sīlesu paripūrakāriṃ dhārethāti pañcasu sīlesu samattakārīti jānātha. Ettāvatā tena pañca sīlāni samādinnāni nāma honti. Kimaṅga pana na mayanti mayaṃ pana keneva kāraṇena paripūrakārino na bhavissāma. Sesamettha uttānamevāti.
ਉਪਾਸਕવਗ੍ਗੋ ਤਤਿਯੋ।
Upāsakavaggo tatiyo.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੧੦. ਗવੇਸੀਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Gavesīsuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੧੦. ਗવੇਸੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Gavesīsuttavaṇṇanā
