Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya |
൪. ഗാവീഉപമാസുത്തം
4. Gāvīupamāsuttaṃ
൩൫. ‘‘സേയ്യഥാപി , ഭിക്ഖവേ, ഗാവീ പബ്ബതേയ്യാ ബാലാ അബ്യത്താ അഖേത്തഞ്ഞൂ അകുസലാ വിസമേ പബ്ബതേ ചരിതും. തസ്സാ ഏവമസ്സ – ‘യംനൂനാഹം അഗതപുബ്ബഞ്ചേവ ദിസം ഗച്ഛേയ്യം, അഖാദിതപുബ്ബാനി ച തിണാനി ഖാദേയ്യം, അപീതപുബ്ബാനി ച പാനീയാനി പിവേയ്യ’ന്തി. സാ പുരിമം പാദം ന സുപ്പതിട്ഠിതം പതിട്ഠാപേത്വാ പച്ഛിമം പാദം ഉദ്ധരേയ്യ. സാ ന ചേവ അഗതപുബ്ബം ദിസം ഗച്ഛേയ്യ, ന ച അഖാദിതപുബ്ബാനി തിണാനി ഖാദേയ്യ, ന ച അപീതപുബ്ബാനി പാനീയാനി പിവേയ്യ; യസ്മിം ചസ്സാ പദേസേ ഠിതായ ഏവമസ്സ – ‘യംനൂനാഹം അഗതപുബ്ബഞ്ചേവ ദിസം ഗച്ഛേയ്യം, അഖാദിതപുബ്ബാനി ച തിണാനി ഖാദേയ്യം, അപീതപുബ്ബാനി ച പാനീയാനി പിവേയ്യ’ന്തി തഞ്ച പദേസം ന സോത്ഥിനാ പച്ചാഗച്ഛേയ്യ. തം കിസ്സ ഹേതു? തഥാ ഹി സാ, ഭിക്ഖവേ, ഗാവീ പബ്ബതേയ്യാ ബാലാ അബ്യത്താ അഖേത്തഞ്ഞൂ അകുസലാ വിസമേ പബ്ബതേ ചരിതും. ഏവമേവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ഇധേകച്ചോ ഭിക്ഖു ബാലോ അബ്യത്തോ അഖേത്തഞ്ഞൂ അകുസലോ വിവിച്ചേവ കാമേഹി വിവിച്ച അകുസലേഹി ധമ്മേഹി സവിതക്കം സവിചാരം വിവേകജം പീതിസുഖം പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി; സോ തം നിമിത്തം ന ആസേവതി ന ഭാവേതി ന ബഹുലീകരോതി ന സ്വാധിട്ഠിതം അധിട്ഠാതി.
35. ‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, gāvī pabbateyyā bālā abyattā akhettaññū akusalā visame pabbate carituṃ. Tassā evamassa – ‘yaṃnūnāhaṃ agatapubbañceva disaṃ gaccheyyaṃ, akhāditapubbāni ca tiṇāni khādeyyaṃ, apītapubbāni ca pānīyāni piveyya’nti. Sā purimaṃ pādaṃ na suppatiṭṭhitaṃ patiṭṭhāpetvā pacchimaṃ pādaṃ uddhareyya. Sā na ceva agatapubbaṃ disaṃ gaccheyya, na ca akhāditapubbāni tiṇāni khādeyya, na ca apītapubbāni pānīyāni piveyya; yasmiṃ cassā padese ṭhitāya evamassa – ‘yaṃnūnāhaṃ agatapubbañceva disaṃ gaccheyyaṃ, akhāditapubbāni ca tiṇāni khādeyyaṃ, apītapubbāni ca pānīyāni piveyya’nti tañca padesaṃ na sotthinā paccāgaccheyya. Taṃ kissa hetu? Tathā hi sā, bhikkhave, gāvī pabbateyyā bālā abyattā akhettaññū akusalā visame pabbate carituṃ. Evamevaṃ kho, bhikkhave, idhekacco bhikkhu bālo abyatto akhettaññū akusalo vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; so taṃ nimittaṃ na āsevati na bhāveti na bahulīkaroti na svādhiṭṭhitaṃ adhiṭṭhāti.
‘‘തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘യംനൂനാഹം വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ അജ്ഝത്തം സമ്പസാദനം ചേതസോ ഏകോദിഭാവം അവിതക്കം അവിചാരം സമാധിജം പീതിസുഖം ദുതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. സോ ന സക്കോതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ॰… ദുതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരിതും. തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘യംനൂനാഹം വിവിച്ചേവ കാമേഹി വിവിച്ച അകുസലേഹി ധമ്മേഹി സവിതക്കം സവിചാരം വിവേകജം പീതിസുഖം പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. സോ ന സക്കോതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ॰… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരിതും. അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, ‘ഭിക്ഖു ഉഭതോ ഭട്ഠോ ഉഭതോ പരിഹീനോ, സേയ്യഥാപി സാ ഗാവീ പബ്ബതേയ്യാ ബാലാ അബ്യത്താ അഖേത്തഞ്ഞൂ അകുസലാ വിസമേ പബ്ബതേ ചരിതും’’’.
‘‘Tassa evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja vihareyya’nti. So na sakkoti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharituṃ. Tassa evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja vihareyya’nti. So na sakkoti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharituṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ‘bhikkhu ubhato bhaṭṭho ubhato parihīno, seyyathāpi sā gāvī pabbateyyā bālā abyattā akhettaññū akusalā visame pabbate carituṃ’’’.
‘‘സേയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, ഗാവീ പബ്ബതേയ്യാ പണ്ഡിതാ ബ്യത്താ ഖേത്തഞ്ഞൂ കുസലാ വിസമേ പബ്ബതേ ചരിതും. തസ്സാ ഏവമസ്സ – ‘യംനൂനാഹം അഗതപുബ്ബഞ്ചേവ ദിസം ഗച്ഛേയ്യം, അഖാദിതപുബ്ബാനി ച തിണാനി ഖാദേയ്യം, അപീതപുബ്ബാനി ച പാനീയാനി പിവേയ്യ’ന്തി. സാ പുരിമം പാദം സുപ്പതിട്ഠിതം പതിട്ഠാപേത്വാ പച്ഛിമം പാദം ഉദ്ധരേയ്യ. സാ അഗതപുബ്ബഞ്ചേവ ദിസം ഗച്ഛേയ്യ, അഖാദിതപുബ്ബാനി ച തിണാനി ഖാദേയ്യ, അപീതപുബ്ബാനി ച പാനീയാനി പിവേയ്യ. യസ്മിം ചസ്സാ പദേസേ ഠിതായ ഏവമസ്സ – ‘യംനൂനാഹം അഗതപുബ്ബഞ്ചേവ ദിസം ഗച്ഛേയ്യം, അഖാദിതപുബ്ബാനി ച തിണാനി ഖാദേയ്യം, അപീതപുബ്ബാനി ച പാനീയാനി പിവേയ്യ’ന്തി തഞ്ച പദേസം സോത്ഥിനാ പച്ചാഗച്ഛേയ്യ. തം കിസ്സ ഹേതു? തഥാ ഹി സാ, ഭിക്ഖവേ, ഗാവീ പബ്ബതേയ്യാ പണ്ഡിതാ ബ്യത്താ ഖേത്തഞ്ഞൂ കുസലാ വിസമേ പബ്ബതേ ചരിതും. ഏവമേവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ഇധേകച്ചോ ഭിക്ഖു പണ്ഡിതോ ബ്യത്തോ ഖേത്തഞ്ഞൂ കുസലോ വിവിച്ചേവ കാമേഹി വിവിച്ച അകുസലേഹി ധമ്മേഹി സവിതക്കം സവിചാരം വിവേകജം പീതിസുഖം പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. സോ തം നിമിത്തം ആസേവതി ഭാവേതി ബഹുലീകരോതി സ്വാധിട്ഠിതം അധിട്ഠാതി.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, gāvī pabbateyyā paṇḍitā byattā khettaññū kusalā visame pabbate carituṃ. Tassā evamassa – ‘yaṃnūnāhaṃ agatapubbañceva disaṃ gaccheyyaṃ, akhāditapubbāni ca tiṇāni khādeyyaṃ, apītapubbāni ca pānīyāni piveyya’nti. Sā purimaṃ pādaṃ suppatiṭṭhitaṃ patiṭṭhāpetvā pacchimaṃ pādaṃ uddhareyya. Sā agatapubbañceva disaṃ gaccheyya, akhāditapubbāni ca tiṇāni khādeyya, apītapubbāni ca pānīyāni piveyya. Yasmiṃ cassā padese ṭhitāya evamassa – ‘yaṃnūnāhaṃ agatapubbañceva disaṃ gaccheyyaṃ, akhāditapubbāni ca tiṇāni khādeyyaṃ, apītapubbāni ca pānīyāni piveyya’nti tañca padesaṃ sotthinā paccāgaccheyya. Taṃ kissa hetu? Tathā hi sā, bhikkhave, gāvī pabbateyyā paṇḍitā byattā khettaññū kusalā visame pabbate carituṃ. Evamevaṃ kho, bhikkhave, idhekacco bhikkhu paṇḍito byatto khettaññū kusalo vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So taṃ nimittaṃ āsevati bhāveti bahulīkaroti svādhiṭṭhitaṃ adhiṭṭhāti.
‘‘തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘യംനൂനാഹം വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ അജ്ഝത്തം സമ്പസാദനം ചേതസോ ഏകോദിഭാവം അവിതക്കം അവിചാരം സമാധിജം പീതിസുഖം ദുതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. സോ ദുതിയം ഝാനം അനഭിഹിംസമാനോ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ… ദുതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. സോ തം നിമിത്തം ആസേവതി ഭാവേതി ബഹുലീകരോതി സ്വാധിട്ഠിതം അധിട്ഠാതി.
‘‘Tassa evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja vihareyya’nti. So dutiyaṃ jhānaṃ anabhihiṃsamāno vitakkavicārānaṃ vūpasamā… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So taṃ nimittaṃ āsevati bhāveti bahulīkaroti svādhiṭṭhitaṃ adhiṭṭhāti.
‘‘തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘യംനൂനാഹം പീതിയാ ച വിരാഗാ ഉപേക്ഖകോ ച വിഹരേയ്യം സതോ ച സമ്പജാനോ, സുഖഞ്ച കായേന പടിസംവേദേയ്യം യം തം അരിയാ ആചിക്ഖന്തി – ഉപേക്ഖകോ സതിമാ സുഖവിഹാരീതി തതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. സോ തതിയം ഝാനം അനഭിഹിംസമാനോ പീതിയാ ച വിരാഗാ…പേ॰… തതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. സോ തം നിമിത്തം ആസേവതി ഭാവേതി ബഹുലീകരോതി സ്വാധിട്ഠിതം അധിട്ഠാതി.
‘‘Tassa evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ pītiyā ca virāgā upekkhako ca vihareyyaṃ sato ca sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeyyaṃ yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – upekkhako satimā sukhavihārīti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja vihareyya’nti. So tatiyaṃ jhānaṃ anabhihiṃsamāno pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So taṃ nimittaṃ āsevati bhāveti bahulīkaroti svādhiṭṭhitaṃ adhiṭṭhāti.
‘‘തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘യംനൂനാഹം സുഖസ്സ ച പഹാനാ ദുക്ഖസ്സ ച പഹാനാ പുബ്ബേവ സോമനസ്സദോമനസ്സാനം അത്ഥങ്ഗമാ അദുക്ഖമസുഖം ഉപേക്ഖാസതിപാരിസുദ്ധിം ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. സോ ചതുത്ഥം ഝാനം അനഭിഹിംസമാനോ സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ॰… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. സോ തം നിമിത്തം ആസേവതി ഭാവേതി ബഹുലീകരോതി സ്വാധിട്ഠിതം അധിട്ഠാതി.
‘‘Tassa evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja vihareyya’nti. So catutthaṃ jhānaṃ anabhihiṃsamāno sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So taṃ nimittaṃ āsevati bhāveti bahulīkaroti svādhiṭṭhitaṃ adhiṭṭhāti.
‘‘തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘യംനൂനാഹം സബ്ബസോ രൂപസഞ്ഞാനം സമതിക്കമാ പടിഘസഞ്ഞാനം അത്ഥങ്ഗമാ നാനത്തസഞ്ഞാനം അമനസികാരാ അനന്തോ ആകാസോതി ആകാസാനഞ്ചായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. സോ ആകാസാനഞ്ചായതനം അനഭിഹിംസമാനോ സബ്ബസോ രൂപസഞ്ഞാനം സമതിക്കമാ …പേ॰… ആകാസാനഞ്ചായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. സോ തം നിമിത്തം ആസേവതി ഭാവേതി ബഹുലീകരോതി സ്വാധിട്ഠിതം അധിട്ഠാതി.
‘‘Tassa evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ananto ākāsoti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja vihareyya’nti. So ākāsānañcāyatanaṃ anabhihiṃsamāno sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā …pe… ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. So taṃ nimittaṃ āsevati bhāveti bahulīkaroti svādhiṭṭhitaṃ adhiṭṭhāti.
‘‘തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘യംനൂനാഹം സബ്ബസോ ആകാസാനഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ അനന്തം വിഞ്ഞാണന്തി വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. സോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം അനഭിഹിംസമാനോ സബ്ബസോ ആകാസാനഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ‘അനന്തം വിഞ്ഞാണ’ന്തി വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. സോ തം നിമിത്തം ആസേവതി ഭാവേതി ബഹുലീകരോതി സ്വാധിട്ഠിതം അധിട്ഠാതി.
‘‘Tassa evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma anantaṃ viññāṇanti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja vihareyya’nti. So viññāṇañcāyatanaṃ anabhihiṃsamāno sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati. So taṃ nimittaṃ āsevati bhāveti bahulīkaroti svādhiṭṭhitaṃ adhiṭṭhāti.
‘‘തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘യംനൂനാഹം സബ്ബസോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ നത്ഥി കിഞ്ചീതി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. സോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം അനഭിഹിംസമാനോ സബ്ബസോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ‘നത്ഥി കിഞ്ചീ’തി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. സോ തം നിമിത്തം ആസേവതി ഭാവേതി ബഹുലീകരോതി സ്വാധിട്ഠിതം അധിട്ഠാതി.
‘‘Tassa evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja vihareyya’nti. So ākiñcaññāyatanaṃ anabhihiṃsamāno sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. So taṃ nimittaṃ āsevati bhāveti bahulīkaroti svādhiṭṭhitaṃ adhiṭṭhāti.
‘‘തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘യംനൂനാഹം സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. സോ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം അനഭിഹിംസമാനോ സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. സോ തം നിമിത്തം ആസേവതി ഭാവേതി ബഹുലീകരോതി സ്വാധിട്ഠിതം അധിട്ഠാതി.
‘‘Tassa evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja vihareyya’nti. So nevasaññānāsaññāyatanaṃ anabhihiṃsamāno sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati. So taṃ nimittaṃ āsevati bhāveti bahulīkaroti svādhiṭṭhitaṃ adhiṭṭhāti.
‘‘തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘യംനൂനാഹം സബ്ബസോ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. സോ സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധം അനഭിഹിംസമാനോ സബ്ബസോ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി.
‘‘Tassa evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja vihareyya’nti. So saññāvedayitanirodhaṃ anabhihiṃsamāno sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati.
‘‘യതോ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു തം തദേവ സമാപത്തിം സമാപജ്ജതിപി വുട്ഠാതിപി, തസ്സ മുദു ചിത്തം ഹോതി കമ്മഞ്ഞം. മുദുനാ കമ്മഞ്ഞേന ചിത്തേന അപ്പമാണോ സമാധി ഹോതി സുഭാവിതോ. സോ അപ്പമാണേന സമാധിനാ സുഭാവിതേന യസ്സ യസ്സ അഭിഞ്ഞാസച്ഛികരണീയസ്സ ധമ്മസ്സ ചിത്തം അഭിനിന്നാമേതി അഭിഞ്ഞാസച്ഛികിരിയായ തത്ര തത്രേവ സക്ഖിഭബ്ബതം പാപുണാതി സതി സതി ആയതനേ.
‘‘Yato kho, bhikkhave, bhikkhu taṃ tadeva samāpattiṃ samāpajjatipi vuṭṭhātipi, tassa mudu cittaṃ hoti kammaññaṃ. Mudunā kammaññena cittena appamāṇo samādhi hoti subhāvito. So appamāṇena samādhinā subhāvitena yassa yassa abhiññāsacchikaraṇīyassa dhammassa cittaṃ abhininnāmeti abhiññāsacchikiriyāya tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.
‘‘സോ സചേ ആകങ്ഖതി – ‘അനേകവിഹിതം ഇദ്ധിവിധം പച്ചനുഭവേയ്യം, ഏകോപി ഹുത്വാ ബഹുധാ അസ്സം, ബഹുധാപി ഹുത്വാ ഏകോ അസ്സം…പേ॰… യാവ ബ്രഹ്മലോകാപി കായേന വസം വത്തേയ്യ’ന്തി, തത്ര തത്രേവ സക്ഖിഭബ്ബതം പാപുണാതി സതി സതി ആയതനേ.
‘‘So sace ākaṅkhati – ‘anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhaveyyaṃ, ekopi hutvā bahudhā assaṃ, bahudhāpi hutvā eko assaṃ…pe… yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.
‘‘സോ സചേ ആകങ്ഖതി – ദിബ്ബായ സോതധാതുയാ…പേ॰… സതി സതി ആയതനേ.
‘‘So sace ākaṅkhati – dibbāya sotadhātuyā…pe… sati sati āyatane.
‘‘സോ സചേ ആകങ്ഖതി – ‘പരസത്താനം പരപുഗ്ഗലാനം ചേതസാ ചേതോ പരിച്ച പജാനേയ്യം, സരാഗം വാ ചിത്തം സരാഗം ചിത്തന്തി പജാനേയ്യം, വീതരാഗം വാ ചിത്തം വീതരാഗം ചിത്തന്തി പജാനേയ്യം, സദോസം വാ ചിത്തം സദോസം ചിത്തന്തി പജാനേയ്യം, വീതദോസം വാ ചിത്തം വീതദോസം ചിത്തന്തി പജാനേയ്യം, സമോഹം വാ ചിത്തം സമോഹം ചിത്തന്തി പജാനേയ്യം, വീതമോഹം വാ ചിത്തം… സംഖിത്തം വാ ചിത്തം… വിക്ഖിത്തം വാ ചിത്തം… മഹഗ്ഗതം വാ ചിത്തം… അമഹഗ്ഗതം വാ ചിത്തം… സഉത്തരം വാ ചിത്തം… അനുത്തരം വാ ചിത്തം… സമാഹിതം വാ ചിത്തം… അസമാഹിതം വാ ചിത്തം… വിമുത്തം വാ ചിത്തം… അവിമുത്തം വാ ചിത്തം അവിമുത്തം ചിത്തന്തി പജാനേയ്യ’ന്തി, തത്ര തത്രേവ സക്ഖിഭബ്ബതം പാപുണാതി സതി സതി ആയതനേ.
‘‘So sace ākaṅkhati – ‘parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajāneyyaṃ, sarāgaṃ vā cittaṃ sarāgaṃ cittanti pajāneyyaṃ, vītarāgaṃ vā cittaṃ vītarāgaṃ cittanti pajāneyyaṃ, sadosaṃ vā cittaṃ sadosaṃ cittanti pajāneyyaṃ, vītadosaṃ vā cittaṃ vītadosaṃ cittanti pajāneyyaṃ, samohaṃ vā cittaṃ samohaṃ cittanti pajāneyyaṃ, vītamohaṃ vā cittaṃ… saṃkhittaṃ vā cittaṃ… vikkhittaṃ vā cittaṃ… mahaggataṃ vā cittaṃ… amahaggataṃ vā cittaṃ… sauttaraṃ vā cittaṃ… anuttaraṃ vā cittaṃ… samāhitaṃ vā cittaṃ… asamāhitaṃ vā cittaṃ… vimuttaṃ vā cittaṃ… avimuttaṃ vā cittaṃ avimuttaṃ cittanti pajāneyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.
‘‘സോ സചേ ആകങ്ഖതി – ‘അനേകവിഹിതം പുബ്ബേനിവാസം അനുസ്സരേയ്യം, സേയ്യഥിദം – ഏകമ്പി ജാതിം ദ്വേപി ജാതിയോ…പേ॰… ഇതി സാകാരം സഉദ്ദേസം അനേകവിഹിതം പുബ്ബേനിവാസം അനുസ്സരേയ്യ’ന്തി, തത്ര തത്രേവ സക്ഖിഭബ്ബതം പാപുണാതി സതി സതി ആയതനേ.
‘‘So sace ākaṅkhati – ‘anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussareyyaṃ, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussareyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.
‘‘സോ സചേ ആകങ്ഖതി – ‘ദിബ്ബേന ചക്ഖുനാ വിസുദ്ധേന അതിക്കന്തമാനുസകേന…പേ॰… യഥാകമ്മൂപഗേ സത്തേ പജാനേയ്യ’ന്തി, തത്ര തത്രേവ സക്ഖിഭബ്ബതം പാപുണാതി സതി സതി ആയതനേ.
‘‘So sace ākaṅkhati – ‘dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena…pe… yathākammūpage satte pajāneyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.
‘‘സോ സചേ ആകങ്ഖതി – ‘ആസവാനം ഖയാ അനാസവം ചേതോവിമുത്തിം പഞ്ഞാവിമുത്തിം ദിട്ഠേവ ധമ്മേ സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി, തത്ര തത്രേവ സക്ഖിഭബ്ബതം പാപുണാതി സതി സതി ആയതനേ’’തി. ചതുത്ഥം.
‘‘So sace ākaṅkhati – ‘āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane’’ti. Catutthaṃ.
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൪. ഗാവീഉപമാസുത്തവണ്ണനാ • 4. Gāvīupamāsuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൪. ഗാവീഉപമാസുത്തവണ്ണനാ • 4. Gāvīupamāsuttavaṇṇanā