Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi

    ๔๕๔. ฆฎปณฺฑิตชาตกํ (๑๖)

    454. Ghaṭapaṇḍitajātakaṃ (16)

    ๑๖๕.

    165.

    อุเฎฺฐหิ กณฺห กิํ เสสิ, โก อโตฺถ สุปเนน เต;

    Uṭṭhehi kaṇha kiṃ sesi, ko attho supanena te;

    โยปิ ตุยฺหํ 1 สโก ภาตา, หทยํ จกฺขุ จ 2 ทกฺขิณํ;

    Yopi tuyhaṃ 3 sako bhātā, hadayaṃ cakkhu ca 4 dakkhiṇaṃ;

    ตสฺส วาตา พลียนฺติ, ฆโฎ ชปฺปติ 5 เกสวฯ

    Tassa vātā balīyanti, ghaṭo jappati 6 kesava.

    ๑๖๖.

    166.

    ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา, โรหิเณยฺยสฺส เกสโว;

    Tassa taṃ vacanaṃ sutvā, rohiṇeyyassa kesavo;

    ตรมานรูโป วุฎฺฐาสิ, ภาตุโสเกน อฎฺฎิโตฯ

    Taramānarūpo vuṭṭhāsi, bhātusokena aṭṭito.

    ๑๖๗.

    167.

    กิํ นุ อุมฺมตฺตรูโปว, เกวลํ ทฺวารกํ อิมํ;

    Kiṃ nu ummattarūpova, kevalaṃ dvārakaṃ imaṃ;

    สโส สโสติ ลปสิ, โก นุ เต สสมาหริฯ

    Saso sasoti lapasi, ko nu te sasamāhari.

    ๑๖๘.

    168.

    โสวณฺณมยํ มณีมยํ, โลหมยํ อถ รูปิยามยํ;

    Sovaṇṇamayaṃ maṇīmayaṃ, lohamayaṃ atha rūpiyāmayaṃ;

    สงฺขสิลาปวาฬมยํ, การยิสฺสามิ เต สสํฯ

    Saṅkhasilāpavāḷamayaṃ, kārayissāmi te sasaṃ.

    ๑๖๙.

    169.

    สนฺติ อเญฺญปิ สสกา, อรเญฺญ วนโคจรา;

    Santi aññepi sasakā, araññe vanagocarā;

    เตปิ เต อานยิสฺสามิ, กีทิสํ สสมิจฺฉสิฯ

    Tepi te ānayissāmi, kīdisaṃ sasamicchasi.

    ๑๗๐.

    170.

    น จาหเมเต 7 อิจฺฉามิ, เย สสา ปถวิสฺสิตา 8;

    Na cāhamete 9 icchāmi, ye sasā pathavissitā 10;

    จนฺทโต สสมิจฺฉามิ, ตํ เม โอหร เกสวฯ

    Candato sasamicchāmi, taṃ me ohara kesava.

    ๑๗๑.

    171.

    โส นูน มธุรํ ญาติ, ชีวิตํ วิชหิสฺสสิ;

    So nūna madhuraṃ ñāti, jīvitaṃ vijahissasi;

    อปตฺถิยํ โย ปตฺถยสิ, จนฺทโต สสมิจฺฉสิฯ

    Apatthiyaṃ yo patthayasi, candato sasamicchasi.

    ๑๗๒.

    172.

    เอวํ เจ กณฺห ชานาสิ, ยทญฺญมนุสาสสิ;

    Evaṃ ce kaṇha jānāsi, yadaññamanusāsasi;

    กสฺมา ปุเร มตํ ปุตฺตํ, อชฺชาปิ มนุโสจสิฯ

    Kasmā pure mataṃ puttaṃ, ajjāpi manusocasi.

    ๑๗๓.

    173.

    ยํ น ลพฺภา มนุเสฺสน, อมนุเสฺสน วา ปุน 11;

    Yaṃ na labbhā manussena, amanussena vā puna 12;

    ชาโต เม มา มรี ปุโตฺต, กุโต ลพฺภา อลพฺภิยํฯ

    Jāto me mā marī putto, kuto labbhā alabbhiyaṃ.

    ๑๗๔.

    174.

    น มนฺตา มูลเภสชฺชา, โอสเธหิ ธเนน วา;

    Na mantā mūlabhesajjā, osadhehi dhanena vā;

    สกฺกา อานยิตุํ กณฺห, ยํ เปตมนุโสจสิฯ

    Sakkā ānayituṃ kaṇha, yaṃ petamanusocasi.

    ๑๗๕.

    175.

    ยสฺส เอตาทิสา อสฺสุ, อมจฺจา ปุริสปณฺฑิตา;

    Yassa etādisā assu, amaccā purisapaṇḍitā;

    ยถา นิชฺฌาปเย อชฺช, ฆโฎ ปุริสปณฺฑิโตฯ

    Yathā nijjhāpaye ajja, ghaṭo purisapaṇḍito.

    ๑๗๖.

    176.

    อาทิตฺตํ วต มํ สนฺตํ, ฆตสิตฺตํว ปาวกํ;

    Ādittaṃ vata maṃ santaṃ, ghatasittaṃva pāvakaṃ;

    วารินา วิย โอสิญฺจํ, สพฺพํ นิพฺพาปเย ทรํฯ

    Vārinā viya osiñcaṃ, sabbaṃ nibbāpaye daraṃ.

    ๑๗๗.

    177.

    อพฺพหี วต เม สลฺลํ, ยมาสิ หทยสฺสิตํ;

    Abbahī vata me sallaṃ, yamāsi hadayassitaṃ;

    โย เม โสกปเรตสฺส, ปุตฺตโสกํ อปานุทิฯ

    Yo me sokaparetassa, puttasokaṃ apānudi.

    ๑๗๘.

    178.

    โสหํ อพฺพูฬฺหสโลฺลสฺมิ, วีตโสโก อนาวิโล;

    Sohaṃ abbūḷhasallosmi, vītasoko anāvilo;

    น โสจามิ น โรทามิ, ตว สุตฺวาน มาณว 13ฯ

    Na socāmi na rodāmi, tava sutvāna māṇava 14.

    ๑๗๙.

    179.

    เอวํ กโรนฺติ สปฺปญฺญา, เย โหนฺติ อนุกมฺปกา;

    Evaṃ karonti sappaññā, ye honti anukampakā;

    นิวตฺตยนฺติ โสกมฺหา, ฆโฎ เชฎฺฐํว ภาตรนฺติฯ

    Nivattayanti sokamhā, ghaṭo jeṭṭhaṃva bhātaranti.

    ฆฎปณฺฑิตชาตกํ โสฬสมํฯ

    Ghaṭapaṇḍitajātakaṃ soḷasamaṃ.

    ทสกนิปาตํ นิฎฺฐิตํฯ

    Dasakanipātaṃ niṭṭhitaṃ.

    ตสฺสุทฺทานํ –

    Tassuddānaṃ –

    ทฬฺห กณฺห ธนญฺชย สงฺขวโร, รช สตฺตห กสฺส จ 15 ตกฺกลินา;

    Daḷha kaṇha dhanañjaya saṅkhavaro, raja sattaha kassa ca 16 takkalinā;

    ธมฺมํ กุกฺกุฎ กุณฺฑลิ โภชนทา, จกฺกวาก สุภูริส โสตฺถิ ฆโฎติฯ

    Dhammaṃ kukkuṭa kuṇḍali bhojanadā, cakkavāka subhūrisa sotthi ghaṭoti.




    Next: ๑๑. เอกาทสกนิปาโต • 11. Ekādasakanipāto




    Footnotes:
    1. ตายํ (ปี.)
    2. จกฺขุํว (ปี.)
    3. tāyaṃ (pī.)
    4. cakkhuṃva (pī.)
    5. สสํ ชปฺปติ (?)
    6. sasaṃ jappati (?)
    7. น จาหเมตํ (สี.), น วาหเมเต (สฺยา.), น วาหเมตํ (ปี.)
    8. ปฐวิํสิตา (สี. สฺยา. ปี.)
    9. na cāhametaṃ (sī.), na vāhamete (syā.), na vāhametaṃ (pī.)
    10. paṭhaviṃsitā (sī. syā. pī.)
    11. ปน (เป. ว. ๒๑๕)
    12. pana (pe. va. 215)
    13. ภาติก (เป. ว. ๒๒๔)
    14. bhātika (pe. va. 224)
    15. สตฺตาหสสาข (สฺยา.)
    16. sattāhasasākha (syā.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๔๕๔] ๑๖. ฆฎปณฺฑิตชาตกวณฺณนา • [454] 16. Ghaṭapaṇḍitajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact