| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៣. ឃដសុត្តំ
3. Ghaṭasuttaṃ
២៣៧. ឯវំ មេ សុតំ – ឯកំ សមយំ ភគវា សាវត្ថិយំ វិហរតិ ជេតវនេ អនាថបិណ្ឌិកស្ស អារាមេ។ តេន ខោ បន សមយេន អាយស្មា ច សារិបុត្តោ អាយស្មា ច មហាមោគ្គល្លានោ រាជគហេ វិហរន្តិ វេឡុវនេ កលន្ទកនិវាបេ ឯកវិហារេ។ អថ ខោ អាយស្មា សារិបុត្តោ សាយន្ហសមយំ បដិសល្លានា វុដ្ឋិតោ យេនាយស្មា មហាមោគ្គល្លានោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មតា មហាមោគ្គល្លានេន សទ្ធិំ សម្មោទិ។ សម្មោទនីយំ កថំ សារណីយំ វីតិសារេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ អាយស្មា សារិបុត្តោ អាយស្មន្តំ មហាមោគ្គល្លានំ ឯតទវោច –
237. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā ca sāriputto āyasmā ca mahāmoggallāno rājagahe viharanti veḷuvane kalandakanivāpe ekavihāre. Atha kho āyasmā sāriputto sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā mahāmoggallānena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca –
‘‘វិប្បសន្នានិ ខោ តេ, អាវុសោ មោគ្គល្លាន, ឥន្ទ្រិយានិ; បរិសុទ្ធោ មុខវណ្ណោ បរិយោទាតោ សន្តេន នូនាយស្មា មហាមោគ្គល្លានោ អជ្ជ វិហារេន វិហាសី’’តិ។ ‘‘ឱឡារិកេន ខ្វាហំ, អាវុសោ, អជ្ជ វិហារេន វិហាសិំ។ អបិ ច, មេ អហោសិ ធម្មី កថា’’តិ។ ‘‘កេន សទ្ធិំ បនាយស្មតោ មហាមោគ្គល្លានស្ស អហោសិ ធម្មី កថា’’តិ? ‘‘ភគវតា ខោ មេ, អាវុសោ, សទ្ធិំ អហោសិ ធម្មី កថា’’តិ។ ‘‘ទូរេ ខោ, អាវុសោ, ភគវា ឯតរហិ សាវត្ថិយំ វិហរតិ ជេតវនេ អនាថបិណ្ឌិកស្ស អារាមេ។ កិំ នុ ខោ, អាយស្មា, មហាមោគ្គល្លានោ ភគវន្តំ ឥទ្ធិយា ឧបសង្កមិ; ឧទាហុ ភគវា អាយស្មន្តំ មហាមោគ្គល្លានំ ឥទ្ធិយា ឧបសង្កមី’’តិ? ‘‘ន ខ្វាហំ, អាវុសោ, ភគវន្តំ ឥទ្ធិយា ឧបសង្កមិំ; នបិ មំ ភគវា ឥទ្ធិយា ឧបសង្កមិ។ អបិ ច, មេ យាវតា ភគវា ឯត្តាវតា ទិព្ពចក្ខុ វិសុជ្ឈិ ទិព្ពា ច សោតធាតុ។ ភគវតោបិ យាវតាហំ ឯត្តាវតា ទិព្ពចក្ខុ វិសុជ្ឈិ ទិព្ពា ច សោតធាតូ’’តិ។ ‘‘យថាកថំ បនាយស្មតោ មហាមោគ្គល្លានស្ស ភគវតា សទ្ធិំ អហោសិ ធម្មី កថា’’តិ?
‘‘Vippasannāni kho te, āvuso moggallāna, indriyāni; parisuddho mukhavaṇṇo pariyodāto santena nūnāyasmā mahāmoggallāno ajja vihārena vihāsī’’ti. ‘‘Oḷārikena khvāhaṃ, āvuso, ajja vihārena vihāsiṃ. Api ca, me ahosi dhammī kathā’’ti. ‘‘Kena saddhiṃ panāyasmato mahāmoggallānassa ahosi dhammī kathā’’ti? ‘‘Bhagavatā kho me, āvuso, saddhiṃ ahosi dhammī kathā’’ti. ‘‘Dūre kho, āvuso, bhagavā etarahi sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Kiṃ nu kho, āyasmā, mahāmoggallāno bhagavantaṃ iddhiyā upasaṅkami; udāhu bhagavā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ iddhiyā upasaṅkamī’’ti? ‘‘Na khvāhaṃ, āvuso, bhagavantaṃ iddhiyā upasaṅkamiṃ; napi maṃ bhagavā iddhiyā upasaṅkami. Api ca, me yāvatā bhagavā ettāvatā dibbacakkhu visujjhi dibbā ca sotadhātu. Bhagavatopi yāvatāhaṃ ettāvatā dibbacakkhu visujjhi dibbā ca sotadhātū’’ti. ‘‘Yathākathaṃ panāyasmato mahāmoggallānassa bhagavatā saddhiṃ ahosi dhammī kathā’’ti?
‘‘ឥធាហំ, អាវុសោ, ភគវន្តំ ឯតទវោចំ – ‘អារទ្ធវីរិយោ អារទ្ធវីរិយោតិ, ភន្តេ, វុច្ចតិ។ កិត្តាវតា នុ ខោ, ភន្តេ, អារទ្ធវីរិយោ ហោតី’តិ? ឯវំ វុត្តេ, មំ, អាវុសោ, ភគវា ឯតទវោច – ‘ឥធ, មោគ្គល្លាន, ភិក្ខុ អារទ្ធវីរិយោ វិហរតិ – កាមំ តចោ ច ន្ហារុ ច អដ្ឋី ច អវសិស្សតុ, សរីរេ ឧបសុស្សតុ មំសលោហិតំ, យំ តំ បុរិសថាមេន បុរិសវីរិយេន បុរិសបរក្កមេន បត្តព្ពំ ន តំ អបាបុណិត្វា វីរិយស្ស សណ្ឋានំ ភវិស្សតីតិ។ ឯវំ ខោ, មោគ្គល្លាន, អារទ្ធវីរិយោ ហោតី’តិ។ ឯវំ ខោ មេ, អាវុសោ, ភគវតា សទ្ធិំ អហោសិ ធម្មី កថា’’តិ។
‘‘Idhāhaṃ, āvuso, bhagavantaṃ etadavocaṃ – ‘āraddhavīriyo āraddhavīriyoti, bhante, vuccati. Kittāvatā nu kho, bhante, āraddhavīriyo hotī’ti? Evaṃ vutte, maṃ, āvuso, bhagavā etadavoca – ‘idha, moggallāna, bhikkhu āraddhavīriyo viharati – kāmaṃ taco ca nhāru ca aṭṭhī ca avasissatu, sarīre upasussatu maṃsalohitaṃ, yaṃ taṃ purisathāmena purisavīriyena purisaparakkamena pattabbaṃ na taṃ apāpuṇitvā vīriyassa saṇṭhānaṃ bhavissatīti. Evaṃ kho, moggallāna, āraddhavīriyo hotī’ti. Evaṃ kho me, āvuso, bhagavatā saddhiṃ ahosi dhammī kathā’’ti.
‘‘សេយ្យថាបិ, អាវុសោ, ហិមវតោ បព្ពតរាជស្ស បរិត្តា បាសាណសក្ខរា យាវទេវ ឧបនិក្ខេបនមត្តាយ ; ឯវមេវ ខោ មយំ អាយស្មតោ មហាមោគ្គល្លានស្ស យាវទេវ ឧបនិក្ខេបនមត្តាយ។ អាយស្មា ហិ មហាមោគ្គល្លានោ មហិទ្ធិកោ មហានុភាវោ អាកង្ខមានោ កប្បំ តិដ្ឋេយ្យា’’តិ។
‘‘Seyyathāpi, āvuso, himavato pabbatarājassa parittā pāsāṇasakkharā yāvadeva upanikkhepanamattāya ; evameva kho mayaṃ āyasmato mahāmoggallānassa yāvadeva upanikkhepanamattāya. Āyasmā hi mahāmoggallāno mahiddhiko mahānubhāvo ākaṅkhamāno kappaṃ tiṭṭheyyā’’ti.
‘‘សេយ្យថាបិ , អាវុសោ, មហតិយា លោណឃដាយ បរិត្តា លោណសក្ខរាយ យាវទេវ ឧបនិក្ខេបនមត្តាយ; ឯវមេវ ខោ មយំ អាយស្មតោ សារិបុត្តស្ស យាវទេវ ឧបនិក្ខេបនមត្តាយ។ អាយស្មា ហិ សារិបុត្តោ ភគវតា អនេកបរិយាយេន ថោមិតោ វណ្ណិតោ បសត្ថោ –
‘‘Seyyathāpi , āvuso, mahatiyā loṇaghaṭāya parittā loṇasakkharāya yāvadeva upanikkhepanamattāya; evameva kho mayaṃ āyasmato sāriputtassa yāvadeva upanikkhepanamattāya. Āyasmā hi sāriputto bhagavatā anekapariyāyena thomito vaṇṇito pasattho –
‘‘សារិបុត្តោវ បញ្ញាយ, សីលេន ឧបសមេន ច;
‘‘Sāriputtova paññāya, sīlena upasamena ca;
យោបិ បារង្គតោ ភិក្ខុ, ឯតាវបរមោ សិយា’’តិ។
Yopi pāraṅgato bhikkhu, etāvaparamo siyā’’ti.
ឥតិហ តេ ឧភោ មហានាគា អញ្ញមញ្ញស្ស សុភាសិតំ សុលបិតំ សមនុមោទិំសូតិ។ តតិយំ។
Itiha te ubho mahānāgā aññamaññassa subhāsitaṃ sulapitaṃ samanumodiṃsūti. Tatiyaṃ.
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៣. ឃដសុត្តវណ្ណនា • 3. Ghaṭasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៣. ឃដសុត្តវណ្ណនា • 3. Ghaṭasuttavaṇṇanā
