| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੩. ਘਟਸੁਤ੍ਤਂ
3. Ghaṭasuttaṃ
੨੩੭. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਜੇਤવਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਨ੍ਤਿ વੇਲ਼ੁવਨੇ ਕਲਨ੍ਦਕਨਿવਾਪੇ ਏਕવਿਹਾਰੇ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ વੁਟ੍ਠਿਤੋ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਂ ਏਤਦવੋਚ –
237. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā ca sāriputto āyasmā ca mahāmoggallāno rājagahe viharanti veḷuvane kalandakanivāpe ekavihāre. Atha kho āyasmā sāriputto sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā mahāmoggallānena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca –
‘‘વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਿ ਖੋ ਤੇ, ਆવੁਸੋ ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ; ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਮੁਖવਣ੍ਣੋ ਪਰਿਯੋਦਾਤੋ ਸਨ੍ਤੇਨ ਨੂਨਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਅਜ੍ਜ વਿਹਾਰੇਨ વਿਹਾਸੀ’’ਤਿ। ‘‘ਓਲ਼ਾਰਿਕੇਨ ਖ੍વਾਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਅਜ੍ਜ વਿਹਾਰੇਨ વਿਹਾਸਿਂ। ਅਪਿ ਚ, ਮੇ ਅਹੋਸਿ ਧਮ੍ਮੀ ਕਥਾ’’ਤਿ। ‘‘ਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਨਾਯਸ੍ਮਤੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ ਧਮ੍ਮੀ ਕਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਭਗવਤਾ ਖੋ ਮੇ, ਆવੁਸੋ, ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਹੋਸਿ ਧਮ੍ਮੀ ਕਥਾ’’ਤਿ। ‘‘ਦੂਰੇ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਾ ਏਤਰਹਿ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਜੇਤવਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ। ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਆਯਸ੍ਮਾ, ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਦਾਹੁ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਂ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਖ੍વਾਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਨ੍ਤਂ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਂ; ਨਪਿ ਮਂ ਭਗવਾ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਅਪਿ ਚ, ਮੇ ਯਾવਤਾ ਭਗવਾ ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ વਿਸੁਜ੍ਝਿ ਦਿਬ੍ਬਾ ਚ ਸੋਤਧਾਤੁ। ਭਗવਤੋਪਿ ਯਾવਤਾਹਂ ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ વਿਸੁਜ੍ਝਿ ਦਿਬ੍ਬਾ ਚ ਸੋਤਧਾਤੂ’’ਤਿ। ‘‘ਯਥਾਕਥਂ ਪਨਾਯਸ੍ਮਤੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਭਗવਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਹੋਸਿ ਧਮ੍ਮੀ ਕਥਾ’’ਤਿ?
‘‘Vippasannāni kho te, āvuso moggallāna, indriyāni; parisuddho mukhavaṇṇo pariyodāto santena nūnāyasmā mahāmoggallāno ajja vihārena vihāsī’’ti. ‘‘Oḷārikena khvāhaṃ, āvuso, ajja vihārena vihāsiṃ. Api ca, me ahosi dhammī kathā’’ti. ‘‘Kena saddhiṃ panāyasmato mahāmoggallānassa ahosi dhammī kathā’’ti? ‘‘Bhagavatā kho me, āvuso, saddhiṃ ahosi dhammī kathā’’ti. ‘‘Dūre kho, āvuso, bhagavā etarahi sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Kiṃ nu kho, āyasmā, mahāmoggallāno bhagavantaṃ iddhiyā upasaṅkami; udāhu bhagavā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ iddhiyā upasaṅkamī’’ti? ‘‘Na khvāhaṃ, āvuso, bhagavantaṃ iddhiyā upasaṅkamiṃ; napi maṃ bhagavā iddhiyā upasaṅkami. Api ca, me yāvatā bhagavā ettāvatā dibbacakkhu visujjhi dibbā ca sotadhātu. Bhagavatopi yāvatāhaṃ ettāvatā dibbacakkhu visujjhi dibbā ca sotadhātū’’ti. ‘‘Yathākathaṃ panāyasmato mahāmoggallānassa bhagavatā saddhiṃ ahosi dhammī kathā’’ti?
‘‘ਇਧਾਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚਂ – ‘ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋ ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, વੁਚ੍ਚਤਿ। ਕਿਤ੍ਤਾવਤਾ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋ ਹੋਤੀ’ਤਿ? ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਮਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਇਧ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋ વਿਹਰਤਿ – ਕਾਮਂ ਤਚੋ ਚ ਨ੍ਹਾਰੁ ਚ ਅਟ੍ਠੀ ਚ ਅવਸਿਸ੍ਸਤੁ, ਸਰੀਰੇ ਉਪਸੁਸ੍ਸਤੁ ਮਂਸਲੋਹਿਤਂ, ਯਂ ਤਂ ਪੁਰਿਸਥਾਮੇਨ ਪੁਰਿਸવੀਰਿਯੇਨ ਪੁਰਿਸਪਰਕ੍ਕਮੇਨ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਨ ਤਂ ਅਪਾਪੁਣਿਤ੍વਾ વੀਰਿਯਸ੍ਸ ਸਣ੍ਠਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ। ਏવਂ ਖੋ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ, ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋ ਹੋਤੀ’ਤਿ। ਏવਂ ਖੋ ਮੇ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਹੋਸਿ ਧਮ੍ਮੀ ਕਥਾ’’ਤਿ।
‘‘Idhāhaṃ, āvuso, bhagavantaṃ etadavocaṃ – ‘āraddhavīriyo āraddhavīriyoti, bhante, vuccati. Kittāvatā nu kho, bhante, āraddhavīriyo hotī’ti? Evaṃ vutte, maṃ, āvuso, bhagavā etadavoca – ‘idha, moggallāna, bhikkhu āraddhavīriyo viharati – kāmaṃ taco ca nhāru ca aṭṭhī ca avasissatu, sarīre upasussatu maṃsalohitaṃ, yaṃ taṃ purisathāmena purisavīriyena purisaparakkamena pattabbaṃ na taṃ apāpuṇitvā vīriyassa saṇṭhānaṃ bhavissatīti. Evaṃ kho, moggallāna, āraddhavīriyo hotī’ti. Evaṃ kho me, āvuso, bhagavatā saddhiṃ ahosi dhammī kathā’’ti.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆવੁਸੋ, ਹਿਮવਤੋ ਪਬ੍ਬਤਰਾਜਸ੍ਸ ਪਰਿਤ੍ਤਾ ਪਾਸਾਣਸਕ੍ਖਰਾ ਯਾવਦੇવ ਉਪਨਿਕ੍ਖੇਪਨਮਤ੍ਤਾਯ ; ਏવਮੇવ ਖੋ ਮਯਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਯਾવਦੇવ ਉਪਨਿਕ੍ਖੇਪਨਮਤ੍ਤਾਯ। ਆਯਸ੍ਮਾ ਹਿ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ ਮਹਾਨੁਭਾવੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਕਪ੍ਪਂ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ।
‘‘Seyyathāpi, āvuso, himavato pabbatarājassa parittā pāsāṇasakkharā yāvadeva upanikkhepanamattāya ; evameva kho mayaṃ āyasmato mahāmoggallānassa yāvadeva upanikkhepanamattāya. Āyasmā hi mahāmoggallāno mahiddhiko mahānubhāvo ākaṅkhamāno kappaṃ tiṭṭheyyā’’ti.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਆવੁਸੋ, ਮਹਤਿਯਾ ਲੋਣਘਟਾਯ ਪਰਿਤ੍ਤਾ ਲੋਣਸਕ੍ਖਰਾਯ ਯਾવਦੇવ ਉਪਨਿਕ੍ਖੇਪਨਮਤ੍ਤਾਯ; ਏવਮੇવ ਖੋ ਮਯਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਯਾવਦੇવ ਉਪਨਿਕ੍ਖੇਪਨਮਤ੍ਤਾਯ। ਆਯਸ੍ਮਾ ਹਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਥੋਮਿਤੋ વਣ੍ਣਿਤੋ ਪਸਤ੍ਥੋ –
‘‘Seyyathāpi , āvuso, mahatiyā loṇaghaṭāya parittā loṇasakkharāya yāvadeva upanikkhepanamattāya; evameva kho mayaṃ āyasmato sāriputtassa yāvadeva upanikkhepanamattāya. Āyasmā hi sāriputto bhagavatā anekapariyāyena thomito vaṇṇito pasattho –
‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋવ ਪਞ੍ਞਾਯ, ਸੀਲੇਨ ਉਪਸਮੇਨ ਚ।
‘‘Sāriputtova paññāya, sīlena upasamena ca;
ਯੋਪਿ ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਏਤਾવਪਰਮੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ॥
Yopi pāraṅgato bhikkhu, etāvaparamo siyā’’ti.
ਇਤਿਹ ਤੇ ਉਭੋ ਮਹਾਨਾਗਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਸੁਲਪਿਤਂ ਸਮਨੁਮੋਦਿਂਸੂਤਿ। ਤਤਿਯਂ।
Itiha te ubho mahānāgā aññamaññassa subhāsitaṃ sulapitaṃ samanumodiṃsūti. Tatiyaṃ.
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੩. ਘਟਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Ghaṭasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੩. ਘਟਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Ghaṭasuttavaṇṇanā
