Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൩. ഘടസുത്തം
3. Ghaṭasuttaṃ
൨൩൭. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ ച സാരിപുത്തോ ആയസ്മാ ച മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ രാജഗഹേ വിഹരന്തി വേളുവനേ കലന്ദകനിവാപേ ഏകവിഹാരേ. അഥ ഖോ ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ സായന്ഹസമയം പടിസല്ലാനാ വുട്ഠിതോ യേനായസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മതാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനേന സദ്ധിം സമ്മോദി. സമ്മോദനീയം കഥം സാരണീയം വീതിസാരേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ ആയസ്മന്തം മഹാമോഗ്ഗല്ലാനം ഏതദവോച –
237. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā ca sāriputto āyasmā ca mahāmoggallāno rājagahe viharanti veḷuvane kalandakanivāpe ekavihāre. Atha kho āyasmā sāriputto sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā mahāmoggallānena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca –
‘‘വിപ്പസന്നാനി ഖോ തേ, ആവുസോ മോഗ്ഗല്ലാന, ഇന്ദ്രിയാനി; പരിസുദ്ധോ മുഖവണ്ണോ പരിയോദാതോ സന്തേന നൂനായസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ അജ്ജ വിഹാരേന വിഹാസീ’’തി. ‘‘ഓളാരികേന ഖ്വാഹം, ആവുസോ, അജ്ജ വിഹാരേന വിഹാസിം. അപി ച, മേ അഹോസി ധമ്മീ കഥാ’’തി. ‘‘കേന സദ്ധിം പനായസ്മതോ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനസ്സ അഹോസി ധമ്മീ കഥാ’’തി? ‘‘ഭഗവതാ ഖോ മേ, ആവുസോ, സദ്ധിം അഹോസി ധമ്മീ കഥാ’’തി. ‘‘ദൂരേ ഖോ, ആവുസോ, ഭഗവാ ഏതരഹി സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. കിം നു ഖോ, ആയസ്മാ, മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ ഭഗവന്തം ഇദ്ധിയാ ഉപസങ്കമി; ഉദാഹു ഭഗവാ ആയസ്മന്തം മഹാമോഗ്ഗല്ലാനം ഇദ്ധിയാ ഉപസങ്കമീ’’തി? ‘‘ന ഖ്വാഹം, ആവുസോ, ഭഗവന്തം ഇദ്ധിയാ ഉപസങ്കമിം; നപി മം ഭഗവാ ഇദ്ധിയാ ഉപസങ്കമി. അപി ച, മേ യാവതാ ഭഗവാ ഏത്താവതാ ദിബ്ബചക്ഖു വിസുജ്ഝി ദിബ്ബാ ച സോതധാതു. ഭഗവതോപി യാവതാഹം ഏത്താവതാ ദിബ്ബചക്ഖു വിസുജ്ഝി ദിബ്ബാ ച സോതധാതൂ’’തി. ‘‘യഥാകഥം പനായസ്മതോ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനസ്സ ഭഗവതാ സദ്ധിം അഹോസി ധമ്മീ കഥാ’’തി?
‘‘Vippasannāni kho te, āvuso moggallāna, indriyāni; parisuddho mukhavaṇṇo pariyodāto santena nūnāyasmā mahāmoggallāno ajja vihārena vihāsī’’ti. ‘‘Oḷārikena khvāhaṃ, āvuso, ajja vihārena vihāsiṃ. Api ca, me ahosi dhammī kathā’’ti. ‘‘Kena saddhiṃ panāyasmato mahāmoggallānassa ahosi dhammī kathā’’ti? ‘‘Bhagavatā kho me, āvuso, saddhiṃ ahosi dhammī kathā’’ti. ‘‘Dūre kho, āvuso, bhagavā etarahi sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Kiṃ nu kho, āyasmā, mahāmoggallāno bhagavantaṃ iddhiyā upasaṅkami; udāhu bhagavā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ iddhiyā upasaṅkamī’’ti? ‘‘Na khvāhaṃ, āvuso, bhagavantaṃ iddhiyā upasaṅkamiṃ; napi maṃ bhagavā iddhiyā upasaṅkami. Api ca, me yāvatā bhagavā ettāvatā dibbacakkhu visujjhi dibbā ca sotadhātu. Bhagavatopi yāvatāhaṃ ettāvatā dibbacakkhu visujjhi dibbā ca sotadhātū’’ti. ‘‘Yathākathaṃ panāyasmato mahāmoggallānassa bhagavatā saddhiṃ ahosi dhammī kathā’’ti?
‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഭഗവന്തം ഏതദവോചം – ‘ആരദ്ധവീരിയോ ആരദ്ധവീരിയോതി, ഭന്തേ, വുച്ചതി. കിത്താവതാ നു ഖോ, ഭന്തേ, ആരദ്ധവീരിയോ ഹോതീ’തി? ഏവം വുത്തേ, മം, ആവുസോ, ഭഗവാ ഏതദവോച – ‘ഇധ, മോഗ്ഗല്ലാന, ഭിക്ഖു ആരദ്ധവീരിയോ വിഹരതി – കാമം തചോ ച ന്ഹാരു ച അട്ഠീ ച അവസിസ്സതു, സരീരേ ഉപസുസ്സതു മംസലോഹിതം, യം തം പുരിസഥാമേന പുരിസവീരിയേന പുരിസപരക്കമേന പത്തബ്ബം ന തം അപാപുണിത്വാ വീരിയസ്സ സണ്ഠാനം ഭവിസ്സതീതി. ഏവം ഖോ, മോഗ്ഗല്ലാന, ആരദ്ധവീരിയോ ഹോതീ’തി. ഏവം ഖോ മേ, ആവുസോ, ഭഗവതാ സദ്ധിം അഹോസി ധമ്മീ കഥാ’’തി.
‘‘Idhāhaṃ, āvuso, bhagavantaṃ etadavocaṃ – ‘āraddhavīriyo āraddhavīriyoti, bhante, vuccati. Kittāvatā nu kho, bhante, āraddhavīriyo hotī’ti? Evaṃ vutte, maṃ, āvuso, bhagavā etadavoca – ‘idha, moggallāna, bhikkhu āraddhavīriyo viharati – kāmaṃ taco ca nhāru ca aṭṭhī ca avasissatu, sarīre upasussatu maṃsalohitaṃ, yaṃ taṃ purisathāmena purisavīriyena purisaparakkamena pattabbaṃ na taṃ apāpuṇitvā vīriyassa saṇṭhānaṃ bhavissatīti. Evaṃ kho, moggallāna, āraddhavīriyo hotī’ti. Evaṃ kho me, āvuso, bhagavatā saddhiṃ ahosi dhammī kathā’’ti.
‘‘സേയ്യഥാപി, ആവുസോ, ഹിമവതോ പബ്ബതരാജസ്സ പരിത്താ പാസാണസക്ഖരാ യാവദേവ ഉപനിക്ഖേപനമത്തായ ; ഏവമേവ ഖോ മയം ആയസ്മതോ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനസ്സ യാവദേവ ഉപനിക്ഖേപനമത്തായ. ആയസ്മാ ഹി മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ മഹിദ്ധികോ മഹാനുഭാവോ ആകങ്ഖമാനോ കപ്പം തിട്ഠേയ്യാ’’തി.
‘‘Seyyathāpi, āvuso, himavato pabbatarājassa parittā pāsāṇasakkharā yāvadeva upanikkhepanamattāya ; evameva kho mayaṃ āyasmato mahāmoggallānassa yāvadeva upanikkhepanamattāya. Āyasmā hi mahāmoggallāno mahiddhiko mahānubhāvo ākaṅkhamāno kappaṃ tiṭṭheyyā’’ti.
‘‘സേയ്യഥാപി , ആവുസോ, മഹതിയാ ലോണഘടായ പരിത്താ ലോണസക്ഖരായ യാവദേവ ഉപനിക്ഖേപനമത്തായ; ഏവമേവ ഖോ മയം ആയസ്മതോ സാരിപുത്തസ്സ യാവദേവ ഉപനിക്ഖേപനമത്തായ. ആയസ്മാ ഹി സാരിപുത്തോ ഭഗവതാ അനേകപരിയായേന ഥോമിതോ വണ്ണിതോ പസത്ഥോ –
‘‘Seyyathāpi , āvuso, mahatiyā loṇaghaṭāya parittā loṇasakkharāya yāvadeva upanikkhepanamattāya; evameva kho mayaṃ āyasmato sāriputtassa yāvadeva upanikkhepanamattāya. Āyasmā hi sāriputto bhagavatā anekapariyāyena thomito vaṇṇito pasattho –
‘‘സാരിപുത്തോവ പഞ്ഞായ, സീലേന ഉപസമേന ച;
‘‘Sāriputtova paññāya, sīlena upasamena ca;
യോപി പാരങ്ഗതോ ഭിക്ഖു, ഏതാവപരമോ സിയാ’’തി.
Yopi pāraṅgato bhikkhu, etāvaparamo siyā’’ti.
ഇതിഹ തേ ഉഭോ മഹാനാഗാ അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ സുഭാസിതം സുലപിതം സമനുമോദിംസൂതി. തതിയം.
Itiha te ubho mahānāgā aññamaññassa subhāsitaṃ sulapitaṃ samanumodiṃsūti. Tatiyaṃ.
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൩. ഘടസുത്തവണ്ണനാ • 3. Ghaṭasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൩. ഘടസുത്തവണ്ണനാ • 3. Ghaṭasuttavaṇṇanā