| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៣. ឃដសុត្តវណ្ណនា
3. Ghaṭasuttavaṇṇanā
២៣៧. តតិយេ ឯកវិហារេតិ ឯកស្មិំ គព្ភេ។ តទា កិរ ពហូ អាគន្តុកា ភិក្ខូ សន្និបតិំសុ។ តស្មិំ បរិវេណគ្គេន វា វិហារគ្គេន វា សេនាសនេសុ អបាបុណន្តេសុ ទ្វិន្នំ ថេរានំ ឯកោ គព្ភោ សម្បត្តោ។ តេ ទិវា បាដិយេក្កេសុ ឋានេសុ និសីទន្តិ, រត្តិំ បន នេសំ អន្តរេ ចីវរសាណិំ បសារេន្តិ។ តេ អត្តនោ អត្តនោ បត្តបត្តដ្ឋានេយេវ និសីទន្តិ។ តេន វុត្តំ ‘‘ឯកវិហារេ’’តិ។ ឱឡារិកេនាតិ ឥទំ ឱឡារិការម្មណតំ សន្ធាយ វុត្តំ។ ទិព្ពចក្ខុទិព្ពសោតធាតុវិហារេន ហិ សោ វិហាសិ, តេសញ្ច រូបាយតនសទ្ទាយតនសង្ខាតំ ឱឡារិកំ អារម្មណំ។ ឥតិ ទិព្ពចក្ខុនា រូបស្ស ទិដ្ឋត្តា ទិព្ពាយ ច សោតធាតុយា សទ្ទស្ស សុតត្តា សោ វិហារោ ឱឡារិកោ នាម ជាតោ។ ទិព្ពចក្ខុ វិសុជ្ឈីតិ ភគវតោ រូបទស្សនត្ថាយ វិសុទ្ធំ អហោសិ។ ទិព្ពា ច សោតធាតូតិ សាបិ ភគវតោ សទ្ទសុណនត្ថំ វិសុជ្ឈិ ។ ភគវតោបិ ថេរស្ស រូបទស្សនត្ថញ្ចេវ សទ្ទសុណនត្ថញ្ច តទុភយំ វិសុជ្ឈិ។ តទា កិរ ថេរោ ‘‘កថំ នុ ខោ ឯតរហិ សត្ថា វិហរតី’’តិ អាលោកំ វឌ្ឍេត្វា ទិព្ពេន ចក្ខុនា សត្ថារំ ជេតវនេ វិហារេ គន្ធកុដិយំ និសិន្នំ ទិស្វា តស្ស ទិព្ពាយ សោតធាតុយា សទ្ទំ សុណិ។ សត្ថាបិ តថេវ អកាសិ។ ឯវំ តេ អញ្ញមញ្ញំ បស្សិំសុ ចេវ, សទ្ទញ្ច អស្សោសុំ។
237. Tatiye ekavihāreti ekasmiṃ gabbhe. Tadā kira bahū āgantukā bhikkhū sannipatiṃsu. Tasmiṃ pariveṇaggena vā vihāraggena vā senāsanesu apāpuṇantesu dvinnaṃ therānaṃ eko gabbho sampatto. Te divā pāṭiyekkesu ṭhānesu nisīdanti, rattiṃ pana nesaṃ antare cīvarasāṇiṃ pasārenti. Te attano attano pattapattaṭṭhāneyeva nisīdanti. Tena vuttaṃ ‘‘ekavihāre’’ti. Oḷārikenāti idaṃ oḷārikārammaṇataṃ sandhāya vuttaṃ. Dibbacakkhudibbasotadhātuvihārena hi so vihāsi, tesañca rūpāyatanasaddāyatanasaṅkhātaṃ oḷārikaṃ ārammaṇaṃ. Iti dibbacakkhunā rūpassa diṭṭhattā dibbāya ca sotadhātuyā saddassa sutattā so vihāro oḷāriko nāma jāto. Dibbacakkhu visujjhīti bhagavato rūpadassanatthāya visuddhaṃ ahosi. Dibbā ca sotadhātūti sāpi bhagavato saddasuṇanatthaṃ visujjhi . Bhagavatopi therassa rūpadassanatthañceva saddasuṇanatthañca tadubhayaṃ visujjhi. Tadā kira thero ‘‘kathaṃ nu kho etarahi satthā viharatī’’ti ālokaṃ vaḍḍhetvā dibbena cakkhunā satthāraṃ jetavane vihāre gandhakuṭiyaṃ nisinnaṃ disvā tassa dibbāya sotadhātuyā saddaṃ suṇi. Satthāpi tatheva akāsi. Evaṃ te aññamaññaṃ passiṃsu ceva, saddañca assosuṃ.
អារទ្ធវីរិយោតិ បរិបុណ្ណវីរិយោ បគ្គហិតវីរិយោ។ យាវទេវ ឧបនិក្ខេបនមត្តាយាតិ តិយោជនសហស្សវិត្ថារស្ស ហិមវតោ សន្តិកេ ឋបិតា សាសបមត្តា បាសាណសក្ខរា ‘‘ហិមវា នុ ខោ មហា, អយំ នុ ខោ បាសាណសក្ខរា’’តិ ឯវំ យាវ ឧបនិក្ខេបនមត្តស្សេវ អត្ថាយ ភវេយ្យាតិ វុត្តំ ហោតិ។ បរតោបិ ឯសេវ នយោ។ កប្បន្តិ អាយុកប្បំ។ លោណឃដាយាតិ ចក្កវាឡមុខវដ្ដិយា អាធារកំ កត្វា មុខវដ្ដិយា ព្រហ្មលោកំ អាហច្ច ឋិតាយ លោណចាដិយាតិ ទស្សេតិ។
Āraddhavīriyoti paripuṇṇavīriyo paggahitavīriyo. Yāvadeva upanikkhepanamattāyāti tiyojanasahassavitthārassa himavato santike ṭhapitā sāsapamattā pāsāṇasakkharā ‘‘himavā nu kho mahā, ayaṃ nu kho pāsāṇasakkharā’’ti evaṃ yāva upanikkhepanamattasseva atthāya bhaveyyāti vuttaṃ hoti. Paratopi eseva nayo. Kappanti āyukappaṃ. Loṇaghaṭāyāti cakkavāḷamukhavaṭṭiyā ādhārakaṃ katvā mukhavaṭṭiyā brahmalokaṃ āhacca ṭhitāya loṇacāṭiyāti dasseti.
ឥមេ បន ថេរា ឧបមំ អាហរន្តា សរិក្ខកេនេវ ច វិជ្ជមានគុណេន ច អាហរិំសុ។ កថំ? អយញ្ហិ ឥទ្ធិ នាម អច្ចុគ្គតដ្ឋេន ចេវ វិបុលដ្ឋេន ច ហិមវន្តសទិសា, បញ្ញា ចតុភូមកធម្មេ អនុបវិសិត្វា ឋិតដ្ឋេន សព្ពព្យញ្ជនេសុ អនុបវិដ្ឋលោណរសសទិសា។ ឯវំ តាវ សរិក្ខកដ្ឋេន អាហរិំសុ។ សមាធិលក្ខណំ បន មហាមោគ្គល្លានត្ថេរស្ស វិភូតំ បាកដំ។ កិញ្ចាបិ សារិបុត្តត្ថេរស្ស អវិជ្ជមានឥទ្ធិ នាម នត្ថិ, ភគវតា បន ‘‘ឯតទគ្គំ, ភិក្ខវេ, មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ ឥទ្ធិមន្តានំ យទិទំ មហាមោគ្គល្លានោ’’តិ អយមេវ ឯតទគ្គេ ឋបិតោ។ វិបស្សនាលក្ខណំ បន សារិបុត្តត្ថេរស្ស វិភូតំ បាកដំ។ កិញ្ចាបិ មហាមោគ្គល្លានត្ថេរស្សាបិ បញ្ញា អត្ថិ, ភគវតា បន ‘‘ឯតទគ្គំ, ភិក្ខវេ, មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ មហាបញ្ញានំ យទិទំ សារិបុត្តោ’’តិ (អ. និ. ១.១៨៩) អយមេវ ឯតទគ្គេ ឋបិតោ។ តស្មា យថា ឯតេ អញ្ញមញ្ញស្ស ធុរំ ន បាបុណន្តិ, ឯវំ វិជ្ជមានគុណេន អាហរិំសុ។ សមាធិលក្ខណស្មិញ្ហិ មហាមោគ្គល្លានោ និប្ផត្តិំ គតោ, វិបស្សនាលក្ខណេ សារិបុត្តត្ថេរោ, ទ្វីសុបិ ឯតេសុ សម្មាសម្ពុទ្ធោតិ។ តតិយំ។
Ime pana therā upamaṃ āharantā sarikkhakeneva ca vijjamānaguṇena ca āhariṃsu. Kathaṃ? Ayañhi iddhi nāma accuggataṭṭhena ceva vipulaṭṭhena ca himavantasadisā, paññā catubhūmakadhamme anupavisitvā ṭhitaṭṭhena sabbabyañjanesu anupaviṭṭhaloṇarasasadisā. Evaṃ tāva sarikkhakaṭṭhena āhariṃsu. Samādhilakkhaṇaṃ pana mahāmoggallānattherassa vibhūtaṃ pākaṭaṃ. Kiñcāpi sāriputtattherassa avijjamānaiddhi nāma natthi, bhagavatā pana ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ iddhimantānaṃ yadidaṃ mahāmoggallāno’’ti ayameva etadagge ṭhapito. Vipassanālakkhaṇaṃ pana sāriputtattherassa vibhūtaṃ pākaṭaṃ. Kiñcāpi mahāmoggallānattherassāpi paññā atthi, bhagavatā pana ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ mahāpaññānaṃ yadidaṃ sāriputto’’ti (a. ni. 1.189) ayameva etadagge ṭhapito. Tasmā yathā ete aññamaññassa dhuraṃ na pāpuṇanti, evaṃ vijjamānaguṇena āhariṃsu. Samādhilakkhaṇasmiñhi mahāmoggallāno nipphattiṃ gato, vipassanālakkhaṇe sāriputtatthero, dvīsupi etesu sammāsambuddhoti. Tatiyaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៣. ឃដសុត្តំ • 3. Ghaṭasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៣. ឃដសុត្តវណ្ណនា • 3. Ghaṭasuttavaṇṇanā
