Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੩. ਘਟਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
3. Ghaṭasuttavaṇṇanā
੨੩੭. ਤਤਿਯੇ ਏਕવਿਹਾਰੇਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਗਬ੍ਭੇ। ਤਦਾ ਕਿਰ ਬਹੂ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿવੇਣਗ੍ਗੇਨ વਾ વਿਹਾਰਗ੍ਗੇਨ વਾ ਸੇਨਾਸਨੇਸੁ ਅਪਾਪੁਣਨ੍ਤੇਸੁ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਥੇਰਾਨਂ ਏਕੋ ਗਬ੍ਭੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ। ਤੇ ਦਿવਾ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਪਨ ਨੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਚੀવਰਸਾਣਿਂ ਪਸਾਰੇਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਪਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇਯੇવ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਕવਿਹਾਰੇ’’ਤਿ। ਓਲ਼ਾਰਿਕੇਨਾਤਿ ਇਦਂ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾਰਮ੍ਮਣਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਦਿਬ੍ਬਸੋਤਧਾਤੁવਿਹਾਰੇਨ ਹਿ ਸੋ વਿਹਾਸਿ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਰੂਪਾਯਤਨਸਦ੍ਦਾਯਤਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ। ਇਤਿ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਦਿਬ੍ਬਾਯ ਚ ਸੋਤਧਾਤੁਯਾ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸੁਤਤ੍ਤਾ ਸੋ વਿਹਾਰੋ ਓਲ਼ਾਰਿਕੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ। ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ વਿਸੁਜ੍ਝੀਤਿ ਭਗવਤੋ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਾਯ વਿਸੁਦ੍ਧਂ ਅਹੋਸਿ। ਦਿਬ੍ਬਾ ਚ ਸੋਤਧਾਤੂਤਿ ਸਾਪਿ ਭਗવਤੋ ਸਦ੍ਦਸੁਣਨਤ੍ਥਂ વਿਸੁਜ੍ਝਿ । ਭਗવਤੋਪਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਞ੍ਚੇવ ਸਦ੍ਦਸੁਣਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਤਦੁਭਯਂ વਿਸੁਜ੍ਝਿ। ਤਦਾ ਕਿਰ ਥੇਰੋ ‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਏਤਰਹਿ ਸਤ੍ਥਾ વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ ਆਲੋਕਂ વਡ੍ਢੇਤ੍વਾ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਜੇਤવਨੇ વਿਹਾਰੇ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਦਿਬ੍ਬਾਯ ਸੋਤਧਾਤੁਯਾ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣਿ। ਸਤ੍ਥਾਪਿ ਤਥੇવ ਅਕਾਸਿ। ਏવਂ ਤੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਸ੍ਸਿਂਸੁ ਚੇવ, ਸਦ੍ਦਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ।
237. Tatiye ekavihāreti ekasmiṃ gabbhe. Tadā kira bahū āgantukā bhikkhū sannipatiṃsu. Tasmiṃ pariveṇaggena vā vihāraggena vā senāsanesu apāpuṇantesu dvinnaṃ therānaṃ eko gabbho sampatto. Te divā pāṭiyekkesu ṭhānesu nisīdanti, rattiṃ pana nesaṃ antare cīvarasāṇiṃ pasārenti. Te attano attano pattapattaṭṭhāneyeva nisīdanti. Tena vuttaṃ ‘‘ekavihāre’’ti. Oḷārikenāti idaṃ oḷārikārammaṇataṃ sandhāya vuttaṃ. Dibbacakkhudibbasotadhātuvihārena hi so vihāsi, tesañca rūpāyatanasaddāyatanasaṅkhātaṃ oḷārikaṃ ārammaṇaṃ. Iti dibbacakkhunā rūpassa diṭṭhattā dibbāya ca sotadhātuyā saddassa sutattā so vihāro oḷāriko nāma jāto. Dibbacakkhu visujjhīti bhagavato rūpadassanatthāya visuddhaṃ ahosi. Dibbā ca sotadhātūti sāpi bhagavato saddasuṇanatthaṃ visujjhi . Bhagavatopi therassa rūpadassanatthañceva saddasuṇanatthañca tadubhayaṃ visujjhi. Tadā kira thero ‘‘kathaṃ nu kho etarahi satthā viharatī’’ti ālokaṃ vaḍḍhetvā dibbena cakkhunā satthāraṃ jetavane vihāre gandhakuṭiyaṃ nisinnaṃ disvā tassa dibbāya sotadhātuyā saddaṃ suṇi. Satthāpi tatheva akāsi. Evaṃ te aññamaññaṃ passiṃsu ceva, saddañca assosuṃ.
ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣવੀਰਿਯੋ ਪਗ੍ਗਹਿਤવੀਰਿਯੋ। ਯਾવਦੇવ ਉਪਨਿਕ੍ਖੇਪਨਮਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਤਿਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸવਿਤ੍ਥਾਰਸ੍ਸ ਹਿਮવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਠਪਿਤਾ ਸਾਸਪਮਤ੍ਤਾ ਪਾਸਾਣਸਕ੍ਖਰਾ ‘‘ਹਿਮવਾ ਨੁ ਖੋ ਮਹਾ, ਅਯਂ ਨੁ ਖੋ ਪਾਸਾਣਸਕ੍ਖਰਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਯਾવ ਉਪਨਿਕ੍ਖੇਪਨਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਅਤ੍ਥਾਯ ਭવੇਯ੍ਯਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਪਰਤੋਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਆਯੁਕਪ੍ਪਂ। ਲੋਣਘਟਾਯਾਤਿ ਚਕ੍ਕવਾਲ਼ਮੁਖવਟ੍ਟਿਯਾ ਆਧਾਰਕਂ ਕਤ੍વਾ ਮੁਖવਟ੍ਟਿਯਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਆਹਚ੍ਚ ਠਿਤਾਯ ਲੋਣਚਾਟਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
Āraddhavīriyoti paripuṇṇavīriyo paggahitavīriyo. Yāvadeva upanikkhepanamattāyāti tiyojanasahassavitthārassa himavato santike ṭhapitā sāsapamattā pāsāṇasakkharā ‘‘himavā nu kho mahā, ayaṃ nu kho pāsāṇasakkharā’’ti evaṃ yāva upanikkhepanamattasseva atthāya bhaveyyāti vuttaṃ hoti. Paratopi eseva nayo. Kappanti āyukappaṃ. Loṇaghaṭāyāti cakkavāḷamukhavaṭṭiyā ādhārakaṃ katvā mukhavaṭṭiyā brahmalokaṃ āhacca ṭhitāya loṇacāṭiyāti dasseti.
ਇਮੇ ਪਨ ਥੇਰਾ ਉਪਮਂ ਆਹਰਨ੍ਤਾ ਸਰਿਕ੍ਖਕੇਨੇવ ਚ વਿਜ੍ਜਮਾਨਗੁਣੇਨ ਚ ਆਹਰਿਂਸੁ। ਕਥਂ? ਅਯਞ੍ਹਿ ਇਦ੍ਧਿ ਨਾਮ ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤਟ੍ਠੇਨ ਚੇવ વਿਪੁਲਟ੍ਠੇਨ ਚ ਹਿਮવਨ੍ਤਸਦਿਸਾ, ਪਞ੍ਞਾ ਚਤੁਭੂਮਕਧਮ੍ਮੇ ਅਨੁਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਠਿਤਟ੍ਠੇਨ ਸਬ੍ਬਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਸੁ ਅਨੁਪવਿਟ੍ਠਲੋਣਰਸਸਦਿਸਾ। ਏવਂ ਤਾવ ਸਰਿਕ੍ਖਕਟ੍ਠੇਨ ਆਹਰਿਂਸੁ। ਸਮਾਧਿਲਕ੍ਖਣਂ ਪਨ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ વਿਭੂਤਂ ਪਾਕਟਂ। ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਅવਿਜ੍ਜਮਾਨਇਦ੍ਧਿ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਭਗવਤਾ ਪਨ ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਮ ਸਾવਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ’’ਤਿ ਅਯਮੇવ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪਿਤੋ। વਿਪਸ੍ਸਨਾਲਕ੍ਖਣਂ ਪਨ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ વਿਭੂਤਂ ਪਾਕਟਂ। ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸਾਪਿ ਪਞ੍ਞਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਭਗવਤਾ ਪਨ ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਮ ਸਾવਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਮਹਾਪਞ੍ਞਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੮੯) ਅਯਮੇવ ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪਿਤੋ। ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਏਤੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਧੁਰਂ ਨ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਏવਂ વਿਜ੍ਜਮਾਨਗੁਣੇਨ ਆਹਰਿਂਸੁ। ਸਮਾਧਿਲਕ੍ਖਣਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਗਤੋ, વਿਪਸ੍ਸਨਾਲਕ੍ਖਣੇ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ, ਦ੍વੀਸੁਪਿ ਏਤੇਸੁ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ। ਤਤਿਯਂ।
Ime pana therā upamaṃ āharantā sarikkhakeneva ca vijjamānaguṇena ca āhariṃsu. Kathaṃ? Ayañhi iddhi nāma accuggataṭṭhena ceva vipulaṭṭhena ca himavantasadisā, paññā catubhūmakadhamme anupavisitvā ṭhitaṭṭhena sabbabyañjanesu anupaviṭṭhaloṇarasasadisā. Evaṃ tāva sarikkhakaṭṭhena āhariṃsu. Samādhilakkhaṇaṃ pana mahāmoggallānattherassa vibhūtaṃ pākaṭaṃ. Kiñcāpi sāriputtattherassa avijjamānaiddhi nāma natthi, bhagavatā pana ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ iddhimantānaṃ yadidaṃ mahāmoggallāno’’ti ayameva etadagge ṭhapito. Vipassanālakkhaṇaṃ pana sāriputtattherassa vibhūtaṃ pākaṭaṃ. Kiñcāpi mahāmoggallānattherassāpi paññā atthi, bhagavatā pana ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ mahāpaññānaṃ yadidaṃ sāriputto’’ti (a. ni. 1.189) ayameva etadagge ṭhapito. Tasmā yathā ete aññamaññassa dhuraṃ na pāpuṇanti, evaṃ vijjamānaguṇena āhariṃsu. Samādhilakkhaṇasmiñhi mahāmoggallāno nipphattiṃ gato, vipassanālakkhaṇe sāriputtatthero, dvīsupi etesu sammāsambuddhoti. Tatiyaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੩. ਘਟਸੁਤ੍ਤਂ • 3. Ghaṭasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੩. ਘਟਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Ghaṭasuttavaṇṇanā