| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မိလိန္ဒပဉ္ဟပာဠိ • Milindapañhapāḷi |
၇. ဃဋိကာရပဉ္ဟော
7. Ghaṭikārapañho
၇. ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ဘာသိတမ္ပေတံ ဘဂဝတာ ‘ဃဋိကာရသ္သ ကုမ္ဘကာရသ္သ အာဝေသနံ သဗ္ဗံ တေမာသံ အာကာသစ္ဆဒနံ အဋ္ဌာသိ, န ဒေဝောတိဝသ္သီ’တိ။ ပုန စ ဘဏိတံ ‘ကသ္သပသ္သ တထာဂတသ္သ 1 ကုဋိ ဩဝသ္သတီ’တိ။ ကိသ္သ ပန, ဘန္တေ နာဂသေန, တထာဂတသ္သ ဧဝမုသ္သန္နကုသလမူလသ္သ 2 ကုဋိ ဩဝသ္သတိ, တထာဂတသ္သ နာမ သော အာနုဘာဝော ဣစ္ဆိတဗ္ဗော? ယဒိ, ဘန္တေ နာဂသေန, ဃဋိကာရသ္သ ကုမ္ဘကာရသ္သ အာဝေသနံ အနောဝသ္သံ အာကာသစ္ဆဒနံ အဟောသိ, တေန ဟိ ‘တထာဂတသ္သ ကုဋိ ဩဝသ္သတီ’တိ ယံ ဝစနံ, တံ မိစ္ဆာ။ ယဒိ တထာဂတသ္သ ကုဋိ ဩဝသ္သတိ, တေန ဟိ ‘ဃဋိကာရသ္သ ကုမ္ဘကာရသ္သ အာဝေသနံ အနောဝသ္သကံ အဟောသိ အာကာသစ္ဆဒန’န္တိ တမ္ပိ ဝစနံ မိစ္ဆာ။ အယမ္ပိ ဥဘတော ကောဋိကော ပဉ္ဟော တဝာနုပ္ပတ္တော, သော တယာ နိဗ္ဗာဟိတဗ္ဗော’’တိ။
7. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘ghaṭikārassa kumbhakārassa āvesanaṃ sabbaṃ temāsaṃ ākāsacchadanaṃ aṭṭhāsi, na devotivassī’ti. Puna ca bhaṇitaṃ ‘kassapassa tathāgatassa 3 kuṭi ovassatī’ti. Kissa pana, bhante nāgasena, tathāgatassa evamussannakusalamūlassa 4 kuṭi ovassati, tathāgatassa nāma so ānubhāvo icchitabbo? Yadi, bhante nāgasena, ghaṭikārassa kumbhakārassa āvesanaṃ anovassaṃ ākāsacchadanaṃ ahosi, tena hi ‘tathāgatassa kuṭi ovassatī’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi tathāgatassa kuṭi ovassati, tena hi ‘ghaṭikārassa kumbhakārassa āvesanaṃ anovassakaṃ ahosi ākāsacchadana’nti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ‘ဃဋိကာရသ္သ ကုမ္ဘကာရသ္သ အာဝေသနံ သဗ္ဗံ တေမာသံ အာကာသစ္ဆဒနံ အဋ္ဌာသိ, န ဒေဝောတိဝသ္သီ’တိ။ ဘဏိတဉ္စ ‘ကသ္သပသ္သ တထာဂတသ္သ ကုဋိ ဩဝသ္သတီ’တိ။ ဃဋိကာရော, မဟာရာဇ, ကုမ္ဘကာရော သီလဝာ ကလ္ယာဏဓမ္မော ဥသ္သန္နကုသလမူလော အန္ဓေ ဇိဏ္ဏေ မာတာပိတရော ပောသေတိ, တသ္သ အသမ္မုခာ အနာပုစ္ဆာယေဝသ္သ ဃရေ တိဏံ ဟရိတ္ဝာ ဘဂဝတော ကုဋိံ ဆာဒေသုံ, သော တေန တိဏဟရဏေန အကမ္ပိတံ အသဉ္စလိတံ သုသဏ္ဌိတံ ဝိပုလမသမံ ပီတိံ ပဋိလဘတိ, ဘိယ္ယော သောမနသ္သဉ္စ အတုလံ ဥပ္ပာဒေသိ ‘အဟော ဝတ မေ ဘဂဝာ လောကုတ္တမော သုဝိသ္သတ္ထော’တိ, တေန တသ္သ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကော ဝိပာကော နိဗ္ဗတ္တော။ န ဟိ, မဟာရာဇ, တထာဂတော တာဝတကေန ဝိကာရေန စလတိ။
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘ghaṭikārassa kumbhakārassa āvesanaṃ sabbaṃ temāsaṃ ākāsacchadanaṃ aṭṭhāsi, na devotivassī’ti. Bhaṇitañca ‘kassapassa tathāgatassa kuṭi ovassatī’ti. Ghaṭikāro, mahārāja, kumbhakāro sīlavā kalyāṇadhammo ussannakusalamūlo andhe jiṇṇe mātāpitaro poseti, tassa asammukhā anāpucchāyevassa ghare tiṇaṃ haritvā bhagavato kuṭiṃ chādesuṃ, so tena tiṇaharaṇena akampitaṃ asañcalitaṃ susaṇṭhitaṃ vipulamasamaṃ pītiṃ paṭilabhati, bhiyyo somanassañca atulaṃ uppādesi ‘aho vata me bhagavā lokuttamo suvissattho’ti, tena tassa diṭṭhadhammiko vipāko nibbatto. Na hi, mahārāja, tathāgato tāvatakena vikārena calati.
‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, သိနေရု ဂိရိရာဇာ အနေကသတသဟသ္သဝာတသမ္ပဟာရေနပိ န ကမ္ပတိ န စလတိ, မဟောဒဓိ ဝရပ္ပဝရသာဂရော အနေကသတနဟုတမဟာဂင္ဂာသတသဟသ္သေဟိပိ န ပူရတိ န ဝိကာရမာပဇ္ဇတိ, ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, တထာဂတော န တာဝတကေန ဝိကာရေန စလတိ။
‘‘Yathā, mahārāja, sineru girirājā anekasatasahassavātasampahārenapi na kampati na calati, mahodadhi varappavarasāgaro anekasatanahutamahāgaṅgāsatasahassehipi na pūrati na vikāramāpajjati, evameva kho, mahārāja, tathāgato na tāvatakena vikārena calati.
‘‘ယံ ပန, မဟာရာဇ, တထာဂတသ္သ ကုဋိ ဩဝသ္သတိ, တံ မဟတော ဇနကာယသ္သ အနုကမ္ပာယ။ ဒ္ဝေမေ, မဟာရာဇ, အတ္ထဝသေ သမ္ပသ္သမာနာ တထာဂတာ သယံ နိမ္မိတံ ပစ္စယံ နပ္ပဋိသေဝန္တိ, ‘အယံ အဂ္ဂဒက္ခိဏေယ္ယော သတ္ထာ’တိ ဘဂဝတော ပစ္စယံ ဒတ္ဝာ ဒေဝမနုသ္သာ သဗ္ဗဒုဂ္ဂတိတော ပရိမုစ္စိသ္သန္တီတိ, ဒသ္သေတ္ဝာ ဝုတ္တိံ ပရိယေသန္တီတိ ‘မာ အညေ ဥပဝဒေယ္ယု’န္တိ။ ဣမေ ဒ္ဝေ အတ္ထဝသေ သမ္ပသ္သမာနာ တထာဂတာ သယံ နိမ္မိတံ ပစ္စယံ နပ္ပဋိသေဝန္တိ။ ယဒိ, မဟာရာဇ, သက္ကော ဝာ တံ ကုဋိံ အနောဝသ္သံ ကရေယ္ယ ဗ္ရဟ္မာ ဝာ သယံ ဝာ, သာဝဇ္ဇံ ဘဝေယ္ယ တံ ယေဝ ကရဏံ 5 သဒောသံ သနိဂ္ဂဟံ, ဣမေ ဝိဘူတံ 6 ကတ္ဝာ လောကံ သမ္မောဟေန္တိ အဓိကတံ ကရောန္တီတိ, တသ္မာ တံ ကရဏံ ဝဇ္ဇနီယံ။ န, မဟာရာဇ, တထာဂတာ ဝတ္ထုံ ယာစန္တိ, တာယ အဝတ္ထုယာစနာယ အပရိဘာသိယာ ဘဝန္တီ’’တိ။ ‘‘သာဓု, ဘန္တေ နာဂသေန, ဧဝမေတံ တထာ သမ္ပဋိစ္ဆာမီ’’တိ။
‘‘Yaṃ pana, mahārāja, tathāgatassa kuṭi ovassati, taṃ mahato janakāyassa anukampāya. Dveme, mahārāja, atthavase sampassamānā tathāgatā sayaṃ nimmitaṃ paccayaṃ nappaṭisevanti, ‘ayaṃ aggadakkhiṇeyyo satthā’ti bhagavato paccayaṃ datvā devamanussā sabbaduggatito parimuccissantīti, dassetvā vuttiṃ pariyesantīti ‘mā aññe upavadeyyu’nti. Ime dve atthavase sampassamānā tathāgatā sayaṃ nimmitaṃ paccayaṃ nappaṭisevanti. Yadi, mahārāja, sakko vā taṃ kuṭiṃ anovassaṃ kareyya brahmā vā sayaṃ vā, sāvajjaṃ bhaveyya taṃ yeva karaṇaṃ 7 sadosaṃ saniggahaṃ, ime vibhūtaṃ 8 katvā lokaṃ sammohenti adhikataṃ karontīti, tasmā taṃ karaṇaṃ vajjanīyaṃ. Na, mahārāja, tathāgatā vatthuṃ yācanti, tāya avatthuyācanāya aparibhāsiyā bhavantī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ဃဋိကာရပဉ္ဟော သတ္တမော။
Ghaṭikārapañho sattamo.
Footnotes:
