Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi |
൭. ഘടികാരപഞ്ഹോ
7. Ghaṭikārapañho
൭. ‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, ഭാസിതമ്പേതം ഭഗവതാ ‘ഘടികാരസ്സ കുമ്ഭകാരസ്സ ആവേസനം സബ്ബം തേമാസം ആകാസച്ഛദനം അട്ഠാസി, ന ദേവോതിവസ്സീ’തി. പുന ച ഭണിതം ‘കസ്സപസ്സ തഥാഗതസ്സ 1 കുടി ഓവസ്സതീ’തി. കിസ്സ പന, ഭന്തേ നാഗസേന, തഥാഗതസ്സ ഏവമുസ്സന്നകുസലമൂലസ്സ 2 കുടി ഓവസ്സതി, തഥാഗതസ്സ നാമ സോ ആനുഭാവോ ഇച്ഛിതബ്ബോ? യദി, ഭന്തേ നാഗസേന, ഘടികാരസ്സ കുമ്ഭകാരസ്സ ആവേസനം അനോവസ്സം ആകാസച്ഛദനം അഹോസി, തേന ഹി ‘തഥാഗതസ്സ കുടി ഓവസ്സതീ’തി യം വചനം, തം മിച്ഛാ. യദി തഥാഗതസ്സ കുടി ഓവസ്സതി, തേന ഹി ‘ഘടികാരസ്സ കുമ്ഭകാരസ്സ ആവേസനം അനോവസ്സകം അഹോസി ആകാസച്ഛദന’ന്തി തമ്പി വചനം മിച്ഛാ. അയമ്പി ഉഭതോ കോടികോ പഞ്ഹോ തവാനുപ്പത്തോ, സോ തയാ നിബ്ബാഹിതബ്ബോ’’തി.
7. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘ghaṭikārassa kumbhakārassa āvesanaṃ sabbaṃ temāsaṃ ākāsacchadanaṃ aṭṭhāsi, na devotivassī’ti. Puna ca bhaṇitaṃ ‘kassapassa tathāgatassa 3 kuṭi ovassatī’ti. Kissa pana, bhante nāgasena, tathāgatassa evamussannakusalamūlassa 4 kuṭi ovassati, tathāgatassa nāma so ānubhāvo icchitabbo? Yadi, bhante nāgasena, ghaṭikārassa kumbhakārassa āvesanaṃ anovassaṃ ākāsacchadanaṃ ahosi, tena hi ‘tathāgatassa kuṭi ovassatī’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi tathāgatassa kuṭi ovassati, tena hi ‘ghaṭikārassa kumbhakārassa āvesanaṃ anovassakaṃ ahosi ākāsacchadana’nti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘ഭാസിതമ്പേതം, മഹാരാജ, ഭഗവതാ ‘ഘടികാരസ്സ കുമ്ഭകാരസ്സ ആവേസനം സബ്ബം തേമാസം ആകാസച്ഛദനം അട്ഠാസി, ന ദേവോതിവസ്സീ’തി. ഭണിതഞ്ച ‘കസ്സപസ്സ തഥാഗതസ്സ കുടി ഓവസ്സതീ’തി. ഘടികാരോ, മഹാരാജ, കുമ്ഭകാരോ സീലവാ കല്യാണധമ്മോ ഉസ്സന്നകുസലമൂലോ അന്ധേ ജിണ്ണേ മാതാപിതരോ പോസേതി, തസ്സ അസമ്മുഖാ അനാപുച്ഛായേവസ്സ ഘരേ തിണം ഹരിത്വാ ഭഗവതോ കുടിം ഛാദേസും, സോ തേന തിണഹരണേന അകമ്പിതം അസഞ്ചലിതം സുസണ്ഠിതം വിപുലമസമം പീതിം പടിലഭതി, ഭിയ്യോ സോമനസ്സഞ്ച അതുലം ഉപ്പാദേസി ‘അഹോ വത മേ ഭഗവാ ലോകുത്തമോ സുവിസ്സത്ഥോ’തി, തേന തസ്സ ദിട്ഠധമ്മികോ വിപാകോ നിബ്ബത്തോ. ന ഹി, മഹാരാജ, തഥാഗതോ താവതകേന വികാരേന ചലതി.
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘ghaṭikārassa kumbhakārassa āvesanaṃ sabbaṃ temāsaṃ ākāsacchadanaṃ aṭṭhāsi, na devotivassī’ti. Bhaṇitañca ‘kassapassa tathāgatassa kuṭi ovassatī’ti. Ghaṭikāro, mahārāja, kumbhakāro sīlavā kalyāṇadhammo ussannakusalamūlo andhe jiṇṇe mātāpitaro poseti, tassa asammukhā anāpucchāyevassa ghare tiṇaṃ haritvā bhagavato kuṭiṃ chādesuṃ, so tena tiṇaharaṇena akampitaṃ asañcalitaṃ susaṇṭhitaṃ vipulamasamaṃ pītiṃ paṭilabhati, bhiyyo somanassañca atulaṃ uppādesi ‘aho vata me bhagavā lokuttamo suvissattho’ti, tena tassa diṭṭhadhammiko vipāko nibbatto. Na hi, mahārāja, tathāgato tāvatakena vikārena calati.
‘‘യഥാ, മഹാരാജ, സിനേരു ഗിരിരാജാ അനേകസതസഹസ്സവാതസമ്പഹാരേനപി ന കമ്പതി ന ചലതി, മഹോദധി വരപ്പവരസാഗരോ അനേകസതനഹുതമഹാഗങ്ഗാസതസഹസ്സേഹിപി ന പൂരതി ന വികാരമാപജ്ജതി, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, തഥാഗതോ ന താവതകേന വികാരേന ചലതി.
‘‘Yathā, mahārāja, sineru girirājā anekasatasahassavātasampahārenapi na kampati na calati, mahodadhi varappavarasāgaro anekasatanahutamahāgaṅgāsatasahassehipi na pūrati na vikāramāpajjati, evameva kho, mahārāja, tathāgato na tāvatakena vikārena calati.
‘‘യം പന, മഹാരാജ, തഥാഗതസ്സ കുടി ഓവസ്സതി, തം മഹതോ ജനകായസ്സ അനുകമ്പായ. ദ്വേമേ, മഹാരാജ, അത്ഥവസേ സമ്പസ്സമാനാ തഥാഗതാ സയം നിമ്മിതം പച്ചയം നപ്പടിസേവന്തി, ‘അയം അഗ്ഗദക്ഖിണേയ്യോ സത്ഥാ’തി ഭഗവതോ പച്ചയം ദത്വാ ദേവമനുസ്സാ സബ്ബദുഗ്ഗതിതോ പരിമുച്ചിസ്സന്തീതി, ദസ്സേത്വാ വുത്തിം പരിയേസന്തീതി ‘മാ അഞ്ഞേ ഉപവദേയ്യു’ന്തി. ഇമേ ദ്വേ അത്ഥവസേ സമ്പസ്സമാനാ തഥാഗതാ സയം നിമ്മിതം പച്ചയം നപ്പടിസേവന്തി. യദി, മഹാരാജ, സക്കോ വാ തം കുടിം അനോവസ്സം കരേയ്യ ബ്രഹ്മാ വാ സയം വാ, സാവജ്ജം ഭവേയ്യ തം യേവ കരണം 5 സദോസം സനിഗ്ഗഹം, ഇമേ വിഭൂതം 6 കത്വാ ലോകം സമ്മോഹേന്തി അധികതം കരോന്തീതി, തസ്മാ തം കരണം വജ്ജനീയം. ന, മഹാരാജ, തഥാഗതാ വത്ഥും യാചന്തി, തായ അവത്ഥുയാചനായ അപരിഭാസിയാ ഭവന്തീ’’തി. ‘‘സാധു, ഭന്തേ നാഗസേന, ഏവമേതം തഥാ സമ്പടിച്ഛാമീ’’തി.
‘‘Yaṃ pana, mahārāja, tathāgatassa kuṭi ovassati, taṃ mahato janakāyassa anukampāya. Dveme, mahārāja, atthavase sampassamānā tathāgatā sayaṃ nimmitaṃ paccayaṃ nappaṭisevanti, ‘ayaṃ aggadakkhiṇeyyo satthā’ti bhagavato paccayaṃ datvā devamanussā sabbaduggatito parimuccissantīti, dassetvā vuttiṃ pariyesantīti ‘mā aññe upavadeyyu’nti. Ime dve atthavase sampassamānā tathāgatā sayaṃ nimmitaṃ paccayaṃ nappaṭisevanti. Yadi, mahārāja, sakko vā taṃ kuṭiṃ anovassaṃ kareyya brahmā vā sayaṃ vā, sāvajjaṃ bhaveyya taṃ yeva karaṇaṃ 7 sadosaṃ saniggahaṃ, ime vibhūtaṃ 8 katvā lokaṃ sammohenti adhikataṃ karontīti, tasmā taṃ karaṇaṃ vajjanīyaṃ. Na, mahārāja, tathāgatā vatthuṃ yācanti, tāya avatthuyācanāya aparibhāsiyā bhavantī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ഘടികാരപഞ്ഹോ സത്തമോ.
Ghaṭikārapañho sattamo.
Footnotes: