Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๔. ฆฎีการสุตฺตํ
4. Ghaṭīkārasuttaṃ
๑๐๕. เอกมนฺตํ ฐิโต โข ฆฎีกาโร เทวปุโตฺต ภควโต สนฺติเก อิมํ คาถํ อภาสิ –
105. Ekamantaṃ ṭhito kho ghaṭīkāro devaputto bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘อวิหํ อุปปนฺนาเส, วิมุตฺตา สตฺต ภิกฺขโว;
‘‘Avihaṃ upapannāse, vimuttā satta bhikkhavo;
ราคโทสปริกฺขีณา, ติณฺณา โลเก วิสตฺติก’’นฺติฯ
Rāgadosaparikkhīṇā, tiṇṇā loke visattika’’nti.
‘‘เก จ เต อตรุํ ปงฺกํ, มจฺจุเธยฺยํ สุทุตฺตรํ;
‘‘Ke ca te ataruṃ paṅkaṃ, maccudheyyaṃ suduttaraṃ;
เก หิตฺวา มานุสํ เทหํ, ทิพฺพโยคํ อุปจฺจคุ’’นฺติฯ
Ke hitvā mānusaṃ dehaṃ, dibbayogaṃ upaccagu’’nti.
เต หิตฺวา มานุสํ เทหํ, ทิพฺพโยคํ อุปจฺจคุ’’นฺติฯ
Te hitvā mānusaṃ dehaṃ, dibbayogaṃ upaccagu’’nti.
‘‘กุสลี ภาสสี เตสํ, มารปาสปฺปหายินํ;
‘‘Kusalī bhāsasī tesaṃ, mārapāsappahāyinaṃ;
กสฺส เต ธมฺมมญฺญาย, อจฺฉิทุํ ภวพนฺธน’’นฺติฯ
Kassa te dhammamaññāya, acchiduṃ bhavabandhana’’nti.
‘‘น อญฺญตฺร ภควตา, นาญฺญตฺร ตว สาสนา;
‘‘Na aññatra bhagavatā, nāññatra tava sāsanā;
ยสฺส เต ธมฺมมญฺญาย, อจฺฉิทุํ ภวพนฺธนํฯ
Yassa te dhammamaññāya, acchiduṃ bhavabandhanaṃ.
‘‘ยตฺถ นามญฺจ รูปญฺจ, อเสสํ อุปรุชฺฌติ;
‘‘Yattha nāmañca rūpañca, asesaṃ uparujjhati;
ตํ เต ธมฺมํ อิธญฺญาย, อจฺฉิทุํ ภวพนฺธน’’นฺติฯ
Taṃ te dhammaṃ idhaññāya, acchiduṃ bhavabandhana’’nti.
‘‘คมฺภีรํ ภาสสี วาจํ, ทุพฺพิชานํ สุทุพฺพุธํ;
‘‘Gambhīraṃ bhāsasī vācaṃ, dubbijānaṃ sudubbudhaṃ;
กสฺส ตฺวํ ธมฺมมญฺญาย, วาจํ ภาสสิ อีทิส’’นฺติฯ
Kassa tvaṃ dhammamaññāya, vācaṃ bhāsasi īdisa’’nti.
‘‘กุมฺภกาโร ปุเร อาสิํ, เวกฬิเงฺค ฆฎีกโร;
‘‘Kumbhakāro pure āsiṃ, vekaḷiṅge ghaṭīkaro;
มาตาเปตฺติภโร อาสิํ, กสฺสปสฺส อุปาสโกฯ
Mātāpettibharo āsiṃ, kassapassa upāsako.
‘‘วิรโต เมถุนา ธมฺมา, พฺรหฺมจารี นิรามิโส;
‘‘Virato methunā dhammā, brahmacārī nirāmiso;
อหุวา เต สคาเมโยฺย, อหุวา เต ปุเร สขาฯ
Ahuvā te sagāmeyyo, ahuvā te pure sakhā.
‘‘โสหเมเต ปชานามิ, วิมุเตฺต สตฺต ภิกฺขโว;
‘‘Sohamete pajānāmi, vimutte satta bhikkhavo;
ราคโทสปริกฺขีเณ, ติเณฺณ โลเก วิสตฺติก’’นฺติฯ
Rāgadosaparikkhīṇe, tiṇṇe loke visattika’’nti.
‘‘เอวเมตํ ตทา อาสิ, ยถา ภาสสิ ภคฺคว;
‘‘Evametaṃ tadā āsi, yathā bhāsasi bhaggava;
กุมฺภกาโร ปุเร อาสิ, เวกฬิเงฺค ฆฎีกโรฯ
Kumbhakāro pure āsi, vekaḷiṅge ghaṭīkaro.
‘‘มาตาเปตฺติภโร อาสิ, กสฺสปสฺส อุปาสโก;
‘‘Mātāpettibharo āsi, kassapassa upāsako;
วิรโต เมถุนา ธมฺมา, พฺรหฺมจารี นิรามิโส;
Virato methunā dhammā, brahmacārī nirāmiso;
อหุวา เม สคาเมโยฺย, อหุวา เม ปุเร สขา’’ติฯ
Ahuvā me sagāmeyyo, ahuvā me pure sakhā’’ti.
‘‘เอวเมตํ ปุราณานํ, สหายานํ อหุ สงฺคโม;
‘‘Evametaṃ purāṇānaṃ, sahāyānaṃ ahu saṅgamo;
อุภินฺนํ ภาวิตตฺตานํ, สรีรนฺติมธาริน’’นฺติฯ
Ubhinnaṃ bhāvitattānaṃ, sarīrantimadhārina’’nti.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๓-๔. เสรีสุตฺตาทิวณฺณนา • 3-4. Serīsuttādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๔. ฆฎีการสุตฺตวณฺณนา • 4. Ghaṭīkārasuttavaṇṇanā