| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
१०. घटीकारसुत्तवण्णना
10. Ghaṭīkārasuttavaṇṇanā
५०. ‘‘उपपन्नासे’’ति से-कारागमं कत्वा निद्देसो, ‘‘उपपन्ना’’इच्चेव अत्थोति आह ‘‘निब्बत्तिवसेन उपगता’’ति। अत्तनो सम्पत्तितो अविहानतो अविहा, तेसं ब्रह्मलोको अविहाब्रह्मलोको, तस्मिं। उपपत्तिसमनन्तरमेवाति पठमकोट्ठासे एव। अरहत्तफलविमुत्तियाति असेक्खविमुत्तिया। सेक्खविमुत्तिया पन अविहूपपत्तितो पगेव विमुत्ता। मानुसं देहं समतिक्कमन्ति चित्तुपक्किलेसपहानवसेनाति फलेन हेतुदस्सनमिदन्ति आह ‘‘मानुसं देहन्ति इध…पे॰… वुत्तानी’’ति। दिवि भवं दिब्बं, ब्रह्मत्तभावसञ्ञितं खन्धपञ्चकं। तत्थ संयोजनकोति वुत्तं ‘‘दिब्बं योगन्ति पञ्च उद्धम्भागियसंयोजनानी’’ति। इमस्साति देवपुत्तस्स। ‘‘हित्वा मानुसं देहं, दिब्बयोगं उपच्चगु’’न्ति तेसं त्वं कुसलं सब्बावज्जप्पहानेन अनवज्जतं भासतीति कुसली वदेसि। अत्थेन सद्दस्स अभेदोपचारं कत्वा गम्भीरवचनं वुत्तन्ति आह ‘‘गम्भीरत्थ’’न्ति अत्थस्सेव गम्भीरतो, न सद्दस्स। समुच्छिन्नकामरागताय सब्बसो कामविसयप्पहानेन निरामिसब्रह्मचारी नाम अनागामी। निवासनट्ठानभूतो समानो एको गामो एतस्साति आह ‘‘एकगामवासी’’ति।
50. ‘‘Upapannāse’’ti se-kārāgamaṃ katvā niddeso, ‘‘upapannā’’icceva atthoti āha ‘‘nibbattivasena upagatā’’ti. Attano sampattito avihānato avihā, tesaṃ brahmaloko avihābrahmaloko, tasmiṃ. Upapattisamanantaramevāti paṭhamakoṭṭhāse eva. Arahattaphalavimuttiyāti asekkhavimuttiyā. Sekkhavimuttiyā pana avihūpapattito pageva vimuttā. Mānusaṃ dehaṃ samatikkamanti cittupakkilesapahānavasenāti phalena hetudassanamidanti āha ‘‘mānusaṃ dehanti idha…pe… vuttānī’’ti. Divi bhavaṃ dibbaṃ, brahmattabhāvasaññitaṃ khandhapañcakaṃ. Tattha saṃyojanakoti vuttaṃ ‘‘dibbaṃ yoganti pañca uddhambhāgiyasaṃyojanānī’’ti. Imassāti devaputtassa. ‘‘Hitvā mānusaṃ dehaṃ, dibbayogaṃ upaccagu’’nti tesaṃ tvaṃ kusalaṃ sabbāvajjappahānena anavajjataṃ bhāsatīti kusalī vadesi. Atthena saddassa abhedopacāraṃ katvā gambhīravacanaṃ vuttanti āha ‘‘gambhīrattha’’nti atthasseva gambhīrato, na saddassa. Samucchinnakāmarāgatāya sabbaso kāmavisayappahānena nirāmisabrahmacārī nāma anāgāmī. Nivāsanaṭṭhānabhūto samāno eko gāmo etassāti āha ‘‘ekagāmavāsī’’ti.
घटीकारसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Ghaṭīkārasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
आदित्तवग्गवण्णना निट्ठिता।
Ādittavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / १०. घटीकारसुत्तं • 10. Ghaṭīkārasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १०. घटीकारसुत्तवण्णना • 10. Ghaṭīkārasuttavaṇṇanā
