| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
៤. ចតុត្ថវគ្គោ
4. Catutthavaggo
១. គិហិស្ស អរហាតិកថាវណ្ណនា
1. Gihissa arahātikathāvaṇṇanā
៣៨៧. ឥទានិ គិហិស្ស អរហាតិ កថា នាម ហោតិ។ តត្ថ យេសំ យសកុលបុត្តាទីនំ គិហិព្យញ្ជនេ ឋិតានំ អរហត្តប្បត្តិំ ទិស្វា ‘‘គិហិ អស្ស អរហា’’តិ លទ្ធិ, សេយ្យថាបិ ឯតរហិ ឧត្តរាបថកានំ; តេ សន្ធាយ បុច្ឆា សកវាទិស្ស។ តត្ថ គិហិស្សាតិ យោ គិហិសំយោជនសម្បយុត្តតាយ គិហិ, សោ អរហំ អស្សាតិ អត្ថោ។ បរវាទី បន អធិប្បាយំ អសល្លក្ខេត្វា គិហិព្យញ្ជនមត្តមេវ បស្សន្តោ បដិជានាតិ។ ឥទានិស្ស ‘‘គិហិ នាម គិហិសំយោជនេន ហោតិ, ន ព្យញ្ជនមត្តេន។ យថាហ ភគវា –
387. Idāni gihissa arahāti kathā nāma hoti. Tattha yesaṃ yasakulaputtādīnaṃ gihibyañjane ṭhitānaṃ arahattappattiṃ disvā ‘‘gihi assa arahā’’ti laddhi, seyyathāpi etarahi uttarāpathakānaṃ; te sandhāya pucchā sakavādissa. Tattha gihissāti yo gihisaṃyojanasampayuttatāya gihi, so arahaṃ assāti attho. Paravādī pana adhippāyaṃ asallakkhetvā gihibyañjanamattameva passanto paṭijānāti. Idānissa ‘‘gihi nāma gihisaṃyojanena hoti, na byañjanamattena. Yathāha bhagavā –
‘អលង្កតោ ចេបិ សមំ ចរេយ្យ,
‘Alaṅkato cepi samaṃ careyya,
សន្តោ ទន្តោ និយតោ ព្រហ្មចារី;
Santo danto niyato brahmacārī;
សព្ពេសុ ភូតេសុ និធាយ ទណ្ឌំ,
Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ,
សោ ព្រាហ្មណោ សោ សមណោ ស ភិក្ខូ’’’តិ។ (ធ. ប. ១៤២);
So brāhmaṇo so samaṇo sa bhikkhū’’’ti. (dha. pa. 142);
ឥមំ នយំ ទស្សេតុំ អត្ថិ អរហតោតិអាទិ អារទ្ធំ។ តំ សព្ពំ ឧត្តានត្ថមេវាតិ។
Imaṃ nayaṃ dassetuṃ atthi arahatotiādi āraddhaṃ. Taṃ sabbaṃ uttānatthamevāti.
គិហិស្ស អរហាតិកថាវណ្ណនា។
Gihissa arahātikathāvaṇṇanā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / កថាវត្ថុបាឡិ • Kathāvatthupāḷi / (៣៣) ១. គិហិស្ស អរហាតិកថា • (33) 1. Gihissa arahātikathā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ១. គិហិស្ស អរហាតិកថាវណ្ណនា • 1. Gihissa arahātikathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ១. គិហិស្ស អរហាតិកថាវណ្ណនា • 1. Gihissa arahātikathāvaṇṇanā
