Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්චපකරණ-අට්ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
4. චතුත්ථවග්ගො
4. Catutthavaggo
1. ගිහිස්ස අරහාතිකථාවණ්ණනා
1. Gihissa arahātikathāvaṇṇanā
387. ඉදානි ගිහිස්ස අරහාති කථා නාම හොති. තත්ථ යෙසං යසකුලපුත්තාදීනං ගිහිබ්යඤ්ජනෙ ඨිතානං අරහත්තප්පත්තිං දිස්වා ‘‘ගිහි අස්ස අරහා’’ති ලද්ධි, සෙය්යථාපි එතරහි උත්තරාපථකානං; තෙ සන්ධාය පුච්ඡා සකවාදිස්ස. තත්ථ ගිහිස්සාති යො ගිහිසංයොජනසම්පයුත්තතාය ගිහි, සො අරහං අස්සාති අත්ථො. පරවාදී පන අධිප්පායං අසල්ලක්ඛෙත්වා ගිහිබ්යඤ්ජනමත්තමෙව පස්සන්තො පටිජානාති. ඉදානිස්ස ‘‘ගිහි නාම ගිහිසංයොජනෙන හොති, න බ්යඤ්ජනමත්තෙන. යථාහ භගවා –
387. Idāni gihissa arahāti kathā nāma hoti. Tattha yesaṃ yasakulaputtādīnaṃ gihibyañjane ṭhitānaṃ arahattappattiṃ disvā ‘‘gihi assa arahā’’ti laddhi, seyyathāpi etarahi uttarāpathakānaṃ; te sandhāya pucchā sakavādissa. Tattha gihissāti yo gihisaṃyojanasampayuttatāya gihi, so arahaṃ assāti attho. Paravādī pana adhippāyaṃ asallakkhetvā gihibyañjanamattameva passanto paṭijānāti. Idānissa ‘‘gihi nāma gihisaṃyojanena hoti, na byañjanamattena. Yathāha bhagavā –
‘අලඞ්කතො චෙපි සමං චරෙය්ය,
‘Alaṅkato cepi samaṃ careyya,
සන්තො දන්තො නියතො බ්රහ්මචාරී;
Santo danto niyato brahmacārī;
සබ්බෙසු භූතෙසු නිධාය දණ්ඩං,
Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ,
සො බ්රාහ්මණො සො සමණො ස භික්ඛූ’’’ති. (ධ. ප. 142);
So brāhmaṇo so samaṇo sa bhikkhū’’’ti. (dha. pa. 142);
ඉමං නයං දස්සෙතුං අත්ථි අරහතොතිආදි ආරද්ධං. තං සබ්බං උත්තානත්ථමෙවාති.
Imaṃ nayaṃ dassetuṃ atthi arahatotiādi āraddhaṃ. Taṃ sabbaṃ uttānatthamevāti.
ගිහිස්ස අරහාතිකථාවණ්ණනා.
Gihissa arahātikathāvaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (33) 1. ගිහිස්ස අරහාතිකථා • (33) 1. Gihissa arahātikathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 1. ගිහිස්ස අරහාතිකථාවණ්ණනා • 1. Gihissa arahātikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 1. ගිහිස්ස අරහාතිකථාවණ්ණනා • 1. Gihissa arahātikathāvaṇṇanā