Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
൪. ചതുത്ഥവഗ്ഗോ
4. Catutthavaggo
൧. ഗിഹിസ്സ അരഹാതികഥാവണ്ണനാ
1. Gihissa arahātikathāvaṇṇanā
൩൮൭. ഇദാനി ഗിഹിസ്സ അരഹാതി കഥാ നാമ ഹോതി. തത്ഥ യേസം യസകുലപുത്താദീനം ഗിഹിബ്യഞ്ജനേ ഠിതാനം അരഹത്തപ്പത്തിം ദിസ്വാ ‘‘ഗിഹി അസ്സ അരഹാ’’തി ലദ്ധി, സേയ്യഥാപി ഏതരഹി ഉത്തരാപഥകാനം; തേ സന്ധായ പുച്ഛാ സകവാദിസ്സ. തത്ഥ ഗിഹിസ്സാതി യോ ഗിഹിസംയോജനസമ്പയുത്തതായ ഗിഹി, സോ അരഹം അസ്സാതി അത്ഥോ. പരവാദീ പന അധിപ്പായം അസല്ലക്ഖേത്വാ ഗിഹിബ്യഞ്ജനമത്തമേവ പസ്സന്തോ പടിജാനാതി. ഇദാനിസ്സ ‘‘ഗിഹി നാമ ഗിഹിസംയോജനേന ഹോതി, ന ബ്യഞ്ജനമത്തേന. യഥാഹ ഭഗവാ –
387. Idāni gihissa arahāti kathā nāma hoti. Tattha yesaṃ yasakulaputtādīnaṃ gihibyañjane ṭhitānaṃ arahattappattiṃ disvā ‘‘gihi assa arahā’’ti laddhi, seyyathāpi etarahi uttarāpathakānaṃ; te sandhāya pucchā sakavādissa. Tattha gihissāti yo gihisaṃyojanasampayuttatāya gihi, so arahaṃ assāti attho. Paravādī pana adhippāyaṃ asallakkhetvā gihibyañjanamattameva passanto paṭijānāti. Idānissa ‘‘gihi nāma gihisaṃyojanena hoti, na byañjanamattena. Yathāha bhagavā –
‘അലങ്കതോ ചേപി സമം ചരേയ്യ,
‘Alaṅkato cepi samaṃ careyya,
സന്തോ ദന്തോ നിയതോ ബ്രഹ്മചാരീ;
Santo danto niyato brahmacārī;
സബ്ബേസു ഭൂതേസു നിധായ ദണ്ഡം,
Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ,
സോ ബ്രാഹ്മണോ സോ സമണോ സ ഭിക്ഖൂ’’’തി. (ധ॰ പ॰ ൧൪൨);
So brāhmaṇo so samaṇo sa bhikkhū’’’ti. (dha. pa. 142);
ഇമം നയം ദസ്സേതും അത്ഥി അരഹതോതിആദി ആരദ്ധം. തം സബ്ബം ഉത്താനത്ഥമേവാതി.
Imaṃ nayaṃ dassetuṃ atthi arahatotiādi āraddhaṃ. Taṃ sabbaṃ uttānatthamevāti.
ഗിഹിസ്സ അരഹാതികഥാവണ്ണനാ.
Gihissa arahātikathāvaṇṇanā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / കഥാവത്ഥുപാളി • Kathāvatthupāḷi / (൩൩) ൧. ഗിഹിസ്സ അരഹാതികഥാ • (33) 1. Gihissa arahātikathā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ൧. ഗിഹിസ്സ അരഹാതികഥാവണ്ണനാ • 1. Gihissa arahātikathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ൧. ഗിഹിസ്സ അരഹാതികഥാവണ്ണനാ • 1. Gihissa arahātikathāvaṇṇanā