Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੧੦. ਗਿਲਾਨਦਸ੍ਸਨਸੁਤ੍ਤਂ
10. Gilānadassanasuttaṃ
੩੫੨. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਚਿਤ੍ਤੋ ਗਹਪਤਿ ਆਬਾਧਿਕੋ ਹੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਬਾਲ਼੍ਹਗਿਲਾਨੋ। ਅਥ ਖੋ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਆਰਾਮਦੇવਤਾ વਨਦੇવਤਾ ਰੁਕ੍ਖਦੇવਤਾ ਓਸਧਿਤਿਣવਨਪ੍ਪਤੀਸੁ ਅਧਿવਤ੍ਥਾ ਦੇવਤਾ ਸਙ੍ਗਮ੍ਮ ਸਮਾਗਮ੍ਮ ਚਿਤ੍ਤਂ ਗਹਪਤਿਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਪਣਿਧੇਹਿ, ਗਹਪਤਿ, ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਰਾਜਾ ਅਸ੍ਸਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ’’ਤਿ।
352. Tena kho pana samayena citto gahapati ābādhiko hoti dukkhito bāḷhagilāno. Atha kho sambahulā ārāmadevatā vanadevatā rukkhadevatā osadhitiṇavanappatīsu adhivatthā devatā saṅgamma samāgamma cittaṃ gahapatiṃ etadavocuṃ – ‘‘paṇidhehi, gahapati, anāgatamaddhānaṃ rājā assaṃ cakkavattī’’ti.
ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਚਿਤ੍ਤੋ ਗਹਪਤਿ ਤਾ ਆਰਾਮਦੇવਤਾ વਨਦੇવਤਾ ਰੁਕ੍ਖਦੇવਤਾ ਓਸਧਿਤਿਣવਨਪ੍ਪਤੀਸੁ ਅਧਿવਤ੍ਥਾ ਦੇવਤਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਤਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧੁવਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਪਹਾਯ ਗਮਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਨੋ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਾ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਗਹਪਤਿਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਸਤਿਂ, ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਉਪਟ੍ਠਪੇਹਿ, ਮਾ વਿਪ੍ਪਲਪੀ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਂ ਤਾਹਂ વਦਾਮਿ ਯਂ ਮਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਏવਂ વਦੇਥ – ‘ਸਤਿਂ, ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਉਪਟ੍ਠਪੇਹਿ, ਮਾ વਿਪ੍ਪਲਪੀ’’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, વਦੇਸਿ – ‘ਤਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧੁવਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਪਹਾਯ ਗਮਨੀਯ’’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਤਥਾ ਹਿ ਪਨ ਮਂ ਆਰਾਮਦੇવਤਾ વਨਦੇવਤਾ ਰੁਕ੍ਖਦੇવਤਾ ਓਸਧਿਤਿਣવਨਪ੍ਪਤੀਸੁ ਅਧਿવਤ੍ਥਾ ਦੇવਤਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਪਣਿਧੇਹਿ, ਗਹਪਤਿ, ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਰਾਜਾ ਅਸ੍ਸਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ’ਤਿ। ਤਾਹਂ ਏવਂ વਦਾਮਿ – ‘ਤਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ…ਪੇ॰… ਤਮ੍ਪਿ ਪਹਾਯ ਗਮਨੀਯ’’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤਾ, ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਆਰਾਮਦੇવਤਾ વਨਦੇવਤਾ ਰੁਕ੍ਖਦੇવਤਾ ਓਸਧਿਤਿਣવਨਪ੍ਪਤੀਸੁ ਅਧਿવਤ੍ਥਾ ਦੇવਤਾ ਅਤ੍ਥવਸਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਪਣਿਧੇਹਿ, ਗਹਪਤਿ, ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਰਾਜਾ ਅਸ੍ਸਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ’’’ਤਿ? ‘‘ਤਾਸਂ ਖੋ ਆਰਾਮਦੇવਤਾਨਂ વਨਦੇવਤਾਨਂ ਰੁਕ੍ਖਦੇવਤਾਨਂ ਓਸਧਿਤਿਣવਨਪ੍ਪਤੀਸੁ ਅਧਿવਤ੍ਥਾਨਂ ਦੇવਤਾਨਂ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਅਯਂ ਖੋ ਚਿਤ੍ਤੋ ਗਹਪਤਿ, ਸੀਲવਾ 1 ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮੋ। ਸਚੇ ਪਣਿਦਹਿਸ੍ਸਤਿ – ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਰਾਜਾ ਅਸ੍ਸਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ’ਤਿ, ‘ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਅਯਂ ਇਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੀਲવਤੋ ਚੇਤੋਪਣਿਧਿ વਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਧਮ੍ਮਿਕਂ ਫਲਂ ਅਨੁਪਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ। ਇਮਂ ਖੋ ਤਾ ਆਰਾਮਦੇવਤਾ વਨਦੇવਤਾ ਰੁਕ੍ਖਦੇવਤਾ ਓਸਧਿਤਿਣવਨਪ੍ਪਤੀਸੁ ਅਧਿવਤ੍ਥਾ ਦੇવਤਾ ਅਤ੍ਥવਸਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਪਣਿਧੇਹਿ, ਗਹਪਤਿ, ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਰਾਜਾ ਅਸ੍ਸਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ’ਤਿ। ਤਾਹਂ ਏવਂ વਦਾਮਿ – ‘ਤਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧੁવਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਪਹਾਯ ਗਮਨੀਯ’’’ਨ੍ਤਿ।
Evaṃ vutte, citto gahapati tā ārāmadevatā vanadevatā rukkhadevatā osadhitiṇavanappatīsu adhivatthā devatā etadavoca – ‘‘tampi aniccaṃ, tampi addhuvaṃ, tampi pahāya gamanīya’’nti. Evaṃ vutte, cittassa gahapatino mittāmaccā ñātisālohitā cittaṃ gahapatiṃ etadavocuṃ – ‘‘satiṃ, ayyaputta, upaṭṭhapehi, mā vippalapī’’ti. ‘‘Kiṃ tāhaṃ vadāmi yaṃ maṃ tumhe evaṃ vadetha – ‘satiṃ, ayyaputta, upaṭṭhapehi, mā vippalapī’’’ti? ‘‘Evaṃ kho tvaṃ, ayyaputta, vadesi – ‘tampi aniccaṃ, tampi addhuvaṃ, tampi pahāya gamanīya’’’nti. ‘‘Tathā hi pana maṃ ārāmadevatā vanadevatā rukkhadevatā osadhitiṇavanappatīsu adhivatthā devatā evamāhaṃsu – ‘paṇidhehi, gahapati, anāgatamaddhānaṃ rājā assaṃ cakkavattī’ti. Tāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘tampi aniccaṃ…pe… tampi pahāya gamanīya’’’nti. ‘‘Kiṃ pana tā, ayyaputta, ārāmadevatā vanadevatā rukkhadevatā osadhitiṇavanappatīsu adhivatthā devatā atthavasaṃ sampassamānā evamāhaṃsu – ‘paṇidhehi, gahapati, anāgatamaddhānaṃ rājā assaṃ cakkavattī’’’ti? ‘‘Tāsaṃ kho ārāmadevatānaṃ vanadevatānaṃ rukkhadevatānaṃ osadhitiṇavanappatīsu adhivatthānaṃ devatānaṃ evaṃ hoti – ‘ayaṃ kho citto gahapati, sīlavā 2 kalyāṇadhammo. Sace paṇidahissati – anāgatamaddhānaṃ rājā assaṃ cakkavattī’ti, ‘tassa kho ayaṃ ijjhissati, sīlavato cetopaṇidhi visuddhattā dhammiko dhammikaṃ phalaṃ anupassatī’ti. Imaṃ kho tā ārāmadevatā vanadevatā rukkhadevatā osadhitiṇavanappatīsu adhivatthā devatā atthavasaṃ sampassamānā evamāhaṃsu – ‘paṇidhehi, gahapati, anāgatamaddhānaṃ rājā assaṃ cakkavattī’ti. Tāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘tampi aniccaṃ, tampi addhuvaṃ, tampi pahāya gamanīya’’’nti.
‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਅਮ੍ਹੇਪਿ ਓવਦਾਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ વੋ ਏવਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ – ਬੁਦ੍ਧੇ ਅવੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਭવਿਸ੍ਸਾਮ – ‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਲੋਕવਿਦੂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ’ਤਿ। ਧਮ੍ਮੇ ਅવੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਭવਿਸ੍ਸਾਮ – ‘ਸ੍વਾਕ੍ਖਾਤੋ ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਅਕਾਲਿਕੋ ਏਹਿਪਸ੍ਸਿਕੋ ਓਪਨੇਯ੍ਯਿਕੋ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ વਿਞ੍ਞੂਹੀ’ਤਿ। ਸਙ੍ਘੇ ਅવੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਭવਿਸ੍ਸਾਮ – ‘ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ, ਉਜੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ, ਞਾਯਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ, ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ, ਯਦਿਦਂ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪੁਰਿਸਯੁਗਾਨਿ ਅਟ੍ਠ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲਾ ਏਸ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ ਆਹੁਨੇਯ੍ਯੋ ਪਾਹੁਨੇਯ੍ਯੋ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋ ਅਞ੍ਜਲਿਕਰਣੀਯੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਲੋਕਸ੍ਸਾ’ਤਿ। ਯਂ ਖੋ ਪਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕੁਲੇ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਅਪ੍ਪਟਿવਿਭਤ੍ਤਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਸੀਲવਨ੍ਤੇਹਿ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮੇਹੀਤਿ ਏવਞ੍ਹਿ વੋ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਚਿਤ੍ਤੋ ਗਹਪਤਿ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਚ ਧਮ੍ਮੇ ਚ ਸਙ੍ਘੇ ਚ ਚਾਗੇ ਚ ਸਮਾਦਪੇਤ੍વਾ ਕਾਲਮਕਾਸੀਤਿ। ਦਸਮਂ।
‘‘Tena hi, ayyaputta, amhepi ovadāhī’’ti. ‘‘Tasmā hi vo evaṃ sikkhitabbaṃ – buddhe aveccappasādena samannāgatā bhavissāma – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti. Dhamme aveccappasādena samannāgatā bhavissāma – ‘svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’ti. Saṅghe aveccappasādena samannāgatā bhavissāma – ‘suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, ujuppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, ñāyappaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, sāmīcippaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, yadidaṃ cattāri purisayugāni aṭṭha purisapuggalā esa bhagavato sāvakasaṅgho āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassā’ti. Yaṃ kho pana kiñci kule deyyadhammaṃ sabbaṃ taṃ appaṭivibhattaṃ bhavissati sīlavantehi kalyāṇadhammehīti evañhi vo sikkhitabba’’nti. Atha kho citto gahapati mittāmacce ñātisālohite buddhe ca dhamme ca saṅghe ca cāge ca samādapetvā kālamakāsīti. Dasamaṃ.
ਚਿਤ੍ਤਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਸਮਤ੍ਤਂ।
Cittasaṃyuttaṃ samattaṃ.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tassuddānaṃ –
ਸਂਯੋਜਨਂ ਦ੍વੇ ਇਸਿਦਤ੍ਤਾ, ਮਹਕੋ ਕਾਮਭੂਪਿ ਚ।
Saṃyojanaṃ dve isidattā, mahako kāmabhūpi ca;
ਗੋਦਤ੍ਤੋ ਚ ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਚ, ਅਚੇਲੇਨ ਗਿਲਾਨਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ॥
Godatto ca nigaṇṭho ca, acelena gilānadassananti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੧੦. ਗਿਲਾਨਦਸ੍ਸਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Gilānadassanasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੧੦. ਗਿਲਾਨਦਸ੍ਸਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Gilānadassanasuttavaṇṇanā